Με πρόσχημα τη συγκράτηση της ανεργίας η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προχωρά για άλλη μια φορά στη γενναία ενίσχυση του κεφαλαίου, την ίδια στιγμή που εγκαταλείπει στο έλεος της καπιταλιστικής αγοράς εκατοντάδες χιλιάδες ανέργους, χωρίς την παραμικρή προστασία. Απορρίπτοντας προκλητικά για άλλη μια φορά τις προτάσεις του ΚΚΕ, για άμεσα μέτρα ανακούφισης των ανέργων, οι οποίοι τους επόμενους μήνες θα πολλαπλασιαστούν, η κυβέρνηση επιμένει στην ίδια γνωστή ταξική συνταγή: Ζεσταίνει με φρέσκο χρήμα τις επιχειρήσεις αφήνοντας στην παγωνιά τους ανέργους και τις οικογένειές τους.

Τα προγράμματα που ανακοίνωσε την περασμένη βδομάδα το υπουργείο Εργασίας, ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, ακολουθούν την πεπατημένη. Ούτε καινούρια είναι ούτε αντιμετωπίζουν την ανεργία. Ενισχύουν το κεφάλαιο και την κερδοφορία του, κάνουν ακόμα πιο φτηνή την εργατική δύναμη, προωθώντας παράλληλα την ευελιξία στην αγορά εργασίας, την αποδιάρθρωση των μισθών. Η ανεργία και οι άνεργοι αξιοποιούνται για άλλη μια φορά, σαν το εργαλείο για να συμπιεστούν οι μισθοί αυτών που εργάζονται, να υπονομευτεί η δημόσια Κοινωνική Ασφάλιση.

Γι' αυτό δεν είναι τυχαίο ότι πυρήνας των προγραμμάτων είναι η επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών των εργοδοτών για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Με πρόσχημα τη διατήρηση θέσεων εργασίας η μεγαλοεργοδοσία δε θα καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές, που ανέρχονται σε περίπου 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ (σε πρώτη φάση), ενώ έτσι προετοιμάζεται το έδαφος για γενική μείωση των ασφαλιστικών εισφορών το επόμενο διάστημα, όπως είναι και η διακηρυγμένη θέση της κυβέρνησης.

• Ειδικότερα, το νέο πρόγραμμα που ανακοίνωσε το υπουργείο, το οποίο η ίδια η υπουργός χαρακτήρισε και «ναυαρχίδα» των προγραμμάτων, προβλέπει την επιδότηση των συνολικών ασφαλιστικών εισφορών (27% επί του μισθού) για 200.000 θέσεις εργασίας.

Η επιδότηση θα δίνεται μέχρι και 18 μήνες, ενώ οι επιχειρήσεις που θα ενταχθούν μπορούν να πάρουν επιδότηση μέχρι και για 80 θέσεις εργασίας. Το ποσό που θα ενθυλακώσουν οι επιχειρηματίες μέσα απ' αυτή τη διαδικασία ανέρχεται στο 1 δισ. ευρώ και θα επιβαρύνει τον ΟΑΕΔ. Μάλιστα, η ίδια η υπουργός, Λ. Κατσέλη, παραδέχτηκε ότι έτσι «θα αυξηθεί η ρευστότητα των επιχειρήσεων κατά 1 δισ. ευρώ»!

• Επιπλέον, σε ισχύ βρίσκεται ειδικό τετραετές πρόγραμμα επιδότησης ασφαλιστικών εισφορών, ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ.
• Αντίστοιχα, έχει τεθεί σε λειτουργία ειδικό διετές πρόγραμμα επιδότησης ασφαλιστικών εισφορών, ύψους 170 εκατομμυρίων ευρώ, και με πρόσφατη τροποποίηση δίνεται η δυνατότητα στους εργοδότες να προσλαμβάνουν ανέργους με μερική απασχόληση και να επιδοτούνται.
• Παράλληλα, «τρέχουν» τρία τουλάχιστον προγράμματα επιχορήγησης ασφαλιστικών εισφορών ή μέρους αυτών για τους μεγαλοξενοδόχους, συνολικού ύψους 115 εκατομμυρίων ευρώ περίπου. Και τα τρία προγράμματα επιβαρύνουν τον ΟΑΕΔ.

Ετσι, ενώ η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι για τους ανέργους «δεν υπάρχει σάλιο», όπως και για τους συνταξιούχους, βρήκε όμως 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ για να επιδοτήσει τις επιχειρήσεις. Ποσό τεράστιο, αν αναλογιστεί κανείς ότι το 2009 τα επιδόματα ανεργίας φτάνουν μόλις τα 1,467 δισεκατομμύρια ευρώ. Το οποίο, σημειωτέον, προέρχεται από τις εισφορές των εργαζομένων για τους ανέργους.

Ομως, εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι η κυβέρνηση προωθεί μέσω τέτοιων προγραμμάτων την απαλλαγή των επιχειρήσεων από την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών. Επιχειρεί δηλαδή να πείσει ότι οι ασφαλιστικές εισφορές είναι εμπόδιο στην ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Και αυτό, όταν δήθεν μάχεται την εισφοροδιαφυγή, έρχεται η ίδια να απαλλάξει τις επιχειρήσεις από την καταβολή των εισφορών. Ενοχοποιεί έτσι τη δημόσια Κοινωνική Ασφάλιση και ετοιμάζει να θέσει σε εφαρμογή το σχέδιό της για ριζική μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των επιχειρήσεων. Βέβαια, αυτό δεν την εμπόδισε λίγους μήνες πριν να κινδυνολογεί ασύστολα με τη «βιωσιμότητα» του ασφαλιστικού συστήματος που δεν έχει πόρους, μόνο και μόνο για να επιβάλει την περικοπή συντάξεων και την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Τώρα που ψήφισε τον αντιασφαλιστικό νόμο, προφανώς για την κυβέρνηση δεν υφίσταται πρόβλημα με τη βιωσιμότητα των Ταμείων, αφού εκτός από τις χαριστικές ρυθμίσεις προς τη μεγαλοεργοδοσία προβαίνει και σε απευθείας χρηματοδότηση προς αυτή.

Ενα από τα νέα προγράμματα που θέτει τις επόμενες μέρες σε λειτουργία η κυβέρνηση είναι:

• Η μετατροπή του επιδόματος ανεργίας σε «επίδομα» για τις επιχειρήσεις, υπό τον εύγλωττο τίτλο «επιταγή επανένταξης»!

Σε πρώτη φάση το ύψος της επιδότησης των επιχειρήσεων θα ανέλθει στα 120 εκατομμύρια ευρώ. Με το πρόγραμμα αυτό, ο άνεργος θα δίνει το επίδομα που του αναλογεί στην επιχείρηση, προκειμένου να εργαστεί. Ο νέος εργάτης θα είναι φθηνότερος για την επιχείρηση αφού αυτή, αν και θα καταβάλλει το μισθό του, θα καλύπτει ένα μεγάλο μέρος του από το επίδομα ανεργίας που θα εισπράττει. Αυτόματα το κόστος για την επιχείρηση πέφτει από 30% έως και 40%. Αν μάλιστα ο εργαζόμενος αμείβεται με τον κατώτερο μισθό, τότε η επιχείρηση θα καλύπτει μέσω του επιδόματος το 55% του μισθού του. Η πρώτη συνέπεια θα είναι να γίνει ακόμα πιο φθηνή η εργατική δύναμη, ενώ δεν αποκλείεται οι επιχειρήσεις να αντικαθιστούν παλιούς εργαζόμενους με επιδοτούμενους ανέργους που θα τους κοστίζουν λιγότερο. Και βέβαια δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι απώτερος στόχος της κυβέρνησης - ίσως και το επόμενο βήμα - είναι η κατάργηση του επιδόματος ανεργίας σε περίπτωση που ο άνεργος αρνηθεί να ενταχθεί σε ένα τέτοιο πρόγραμμα και να αναλάβει οποιαδήποτε δουλειά του υποδειχθεί.

Ποιον ισχυρισμό προβάλλει η κυβέρνηση για να δικαιολογήσει τέτοια προγράμματα που ενισχύουν τους καπιταλιστές; Τον ισχυρισμό που έγινε μόδα τα τελευταία χρόνια στην ΕΕ, και μέσα από τα επίσημα ντοκουμέντα της, ότι δήθεν τα επιδόματα ανεργίας λειτουργούν ανασταλτικά στο να επιδιώξει ο άνεργος να βρει δουλειά. Οτι δήθεν «βολεύεται» με αυτό, ενώ δε λείπουν και αιχμές ότι έτσι ο άνεργος που επιδοτείται, παρασιτεί σε βάρος της κοινωνίας. Για το τελευταίο, κάθε λογικός άνθρωπος κατανοεί ότι αυτό θα μπορούσε να ισχύει μόνο στην περίπτωση που ζούσαμε σε μια κοινωνία όπου δεν υπήρχε ανεργία και άρα όποιος δεν επιθυμούσε να εργαστεί, όντας ικανός προς εργασία, δε θα έπρεπε να επιδοτείται. Μόνο που ο καπιταλισμός, παρά τις διακηρύξεις του, 300 και πλέον χρόνια τώρα, δεν έλυσε το πρόβλημα της ανεργίας. Σε αντίθεση με το σοσιαλισμό, που το έλυσε σε μερικές δεκαετίες. Εκτός και αν όλοι αυτοί που ισχυρίζονται τα παραπάνω έφεραν το σοσιαλισμό και ο κόσμος δεν το κατάλαβε.

Ας δούμε όμως τον ισχυρισμό τους ότι τα επιδόματα λειτουργούν ανασταλτικά στην αναζήτηση εργασίας. Είναι έτσι τα πράγματα; Σήμερα το επίδομα ανεργίας ανέρχεται στα 454 ευρώ, αν λάβει άγαμος άνεργος το επίδομα και για τους 12 μήνες, τότε το ετήσιο εισόδημά του θα ανέλθει στα 6.130 ευρώ, θα είναι δηλαδή χαμηλότερο και από το κατώφλι φτώχειας, που ισοδυναμεί με τα 6.480 ευρώ (σύμφωνα με τα εισοδήματα του 2007). Αν ο άνεργος είναι μέλος τετραμελούς οικογένειας (δύο παιδιά) και το έτερο μέλος δεν εργάζεται το επίδομα για 12 μήνες θα ανέλθει στα 7.400 ευρώ και θα αντιστοιχεί μόλις στο 55% του ορίου φτώχειας, που για την τετραμελή οικογένεια καθορίζεται στα 13.680 ευρώ. Με μια κουβέντα τα επιδόματα ανεργίας που δίνονται στη χώρα μας δε φτάνουν ούτε για να προφυλάξουν τον άνεργο από τη φτώχεια, πολύ περισσότερο αν αυτός έχει οικογένεια. Πόσο άραγε δελεαστικό είναι ένα τέτοιο επίδομα; Αν σκεφτούμε μάλιστα ότι επίδομα ανεργίας στη χώρα μας λαμβάνει μόλις το 30% έως 40% και ότι σταθερά το 60% έως 70% δε λαμβάνει ούτε ένα ευρώ - ανάμεσα σε αυτούς και οι μακροχρόνια άνεργοι που το έχουν και περισσότερη ανάγκη - τότε οι ισχυρισμοί αυτοί είναι πέρα για πέρα προκλητικοί και παράλογοι. Επιχειρούν να κρύψουν το γεγονός ότι η κυβέρνηση με τέτοια και άλλα προγράμματα επιδοτεί τους βιομηχάνους και όχι τους ανέργους.

Με άλλα δύο προγράμματα η κυβέρνηση εμπεδώνει βαθύτερα την ευελιξία στην αγορά εργασίας. Το ένα αφορά στα stage (εργασιακής εμπειρίας) στον ιδιωτικό τομέα για τους νέους έως 24 ετών, οι οποίοι θα αμείβονται με το 80% του κατώτερου μισθού. Η διάρκεια της σύμβασης μπορεί να φτάνει τους 12 μήνες και το κόστος σε 54 εκατομμύρια ευρώ. Ενώ με το άλλο, με πρόσχημα την «προσαρμογή των επιχειρήσεων» στην κρίση, η κυβέρνηση παρέχει τη δυνατότητα στους εργοδότες να εφαρμόζουν την εκ περιτροπής εργασία. Το ύψος της επιχορήγησης προς τις επιχειρήσεις ανέρχεται στα 140 εκατομμύρια ευρώ και θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΠΑΝΑΔ, μέσω του ΕΣΠΑ. Και αυτά, όταν σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΣΕΠΕ, στις νέες συμβάσεις εργασίας το πρώτο εννιάμηνο του 2010, μία στις τρεις αφορούσε μερική απασχόληση και εκ περιτροπής εργασία.

Την ίδια στιγμή, τάζει στους ανέργους και ιδιαίτερα στους νέους και στις γυναίκες, να γίνουν επιχειρηματίες - για τούτο έφτιαξε και ειδικά προγράμματα - όταν γύρω μας εξελίσσεται το έργο «Ο θάνατος του εμποράκου» με τα χιλιάδες λουκέτα σε μαγαζιά, γραφεία και μικροβιοτεχνίες.

Αυτούς τους αντεργατικούς στόχους εξυπηρετούν τα μέτρα της κυβέρνησης και όχι τη συγκράτηση της ανεργίας. Αλλωστε, ανάλογα προγράμματα εφαρμόστηκαν όλη την προηγούμενη δεκαετία, τότε βέβαια με το πρόσχημα της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. Ούτε όμως τότε έλυσαν το πρόβλημα της ανεργίας. Από το 2000, όταν η ανεργία ήταν στο 11, 4%, παρά τους Ολυμπιακούς Αγώνες και τα πακέτα στους βιομηχάνους, παρά τους μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης και κερδοφορίας, με σκαμπανεβάσματα η ανεργία κατέτρωγε τα σπλάχνα της εργατικής οικογένειας και σήμερα διαμορφώνεται στο 12%. Ολο αυτό το διάστημα οι άνεργοι παρέμεναν απροστάτευτοι. Και θα παραμένουν, αν εργαζόμενοι και άνεργοι δεν αντιπαλέψουν την πολιτική που επιδοτεί το κεφάλαιο, αν τελικά δεν αμφισβητήσουν την πολιτική που και σε περιόδους ανάπτυξης και σε περιόδους κρίσης γιγαντώνει τα μονοπώλια, στηρίζει την κερδοφορία τους, κι απ' την άλλη διαιωνίζει τα βάσανα της εργατικής τάξης.