Σαν μια από τις πλέον κραυγαλέες παρεμβάσεις του σύγχρονου οπορτουνισμού, μπορεί να χαρακτηριστεί το προγραμματικό κείμενο του ΣΥΝ, στοιχεία του οποίου δημοσιεύονται στη χτεσινή «ΑΥΓΗ» υπό τον τίτλο «Ασπίδα κοινωνικής αλληλεγγύης υψώνει ο ΣΥΝ με το πρόγραμμά του». Το πρόγραμμα, σύμφωνα με την εφημερίδα, «επιδιώκει να εξυπηρετήσει τον στρατηγικό στόχο του σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία» και το οποίο θα καταθέσει τις επόμενες μέρες ο ΣΥΝ στον ΣΥΡΙΖΑ.

Λέει το κείμενο: «Η μείωση των ανισοτήτων πρέπει να είναι ο σκοπός της πολιτικής μας και η μορφή ανάπτυξης απλά το μέσο που θα υπηρετήσει αυτό το σκοπό. Με μια λέξη αναπτυξιακή αναδιανομή». Με μια λέξη, ο ΣΥΝ αναπαράγει με άλλα λόγια ό,τι λένε το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ. Εκείνοι υποστηρίζουν την άποψη ότι για να αυξηθούν τα εισοδήματα των εργαζομένων, πρέπει να αυξηθεί η πίτα, ο ΣΥΝ ισχυρίζεται ότι η μείωση των ανισοτήτων μπορεί να προκύψει μέσα από την ανάπτυξη. Μοναδική αλήθεια για τους εργαζόμενους είναι ότι ο παραγόμενος πλούτος έχει διαμορφωθεί σε τέτοια επίπεδα που μόνο με μια διαφορετική εξουσία, μια λαϊκή εξουσία, μπορούν να ανατραπούν οι κοινωνικές ανισότητες.

Αποφεύγοντας να κάνουν οποιοδήποτε λόγο σε οποιοδήποτε δημόσιο τομέα, οι συντάκτες του κειμένου αφού προβάλλουν την ιδέα του «δημόσιου χώρου», εξηγούν ότι «προτείνουμε με άλλα λόγια, μια στρατηγική ανάκτησης του δημόσιου ελέγχου σε ιδιωτικοποιημένους τομείς αλλά ταυτόχρονα με τη θέσπιση της πολιτικής που θα οδηγεί στη διεύρυνση της σφαίρας των συλλογικών αγαθών και στην αποεμπορευματοποίησή τους». Με άλλα λόγια, προτείνουν την επαναφορά στο καθεστώς της δεκαετίας του '80, παραγνωρίζοντας (αποσιωπώντας) ότι τώρα πλέον μιλάμε για ολόκληρους κλάδους που βρίσκονται σε «απελευθερωμένο» καθεστώς, ενώ η διαδικασία αποεμπορευματοποίησης, στο βαθμό που δεν έρχεται σαν αποτέλεσμα πολιτικών παρεμβάσεων και ρήξεων που θα έχουν στόχο την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας, είναι κενό γράμμα, που αποβλέπει στον αποπροσανατολισμό των εργαζομένων. Ας ξεχάσουμε, προς στιγμή, τη στάση του ΣΥΝ όταν προωθούνταν οι «απελευθερώσεις» και οι ιδιωτικοποιήσεις αυτών των τομέων. Κι ας δεχτούμε ότι γίνεται η επανάκτηση. Αλλωστε, ...επανάκτηση επιχειρήσεων είναι μια πολιτική που στις μέρες μας την ακολουθούν και συντηρητικές και σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις. Το ζήτημα είναι σε ποιο περιβάλλον θα λειτουργήσουν αυτοί οι τομείς; Πιθανόν στο περιβάλλον της θέσης 10 του προγράμματος του ΣΥΝ, που λέει ότι «ο ευρωπαϊκός χώρος συνολικά και οι διαδικασίες της ευρωπαϊκής ενοποίησης αποτελούν για τον ΣΥΝ πεδίο ανάπτυξης, αμοιβαίας γονιμοποίησης και σύγκλισης». Μα, η ίδια η ΕΕ ως συνασπισμός καπιταλιστικών κρατών ενεργοποίησε και συνολικοποίησε τις διαδικασίες εκχώρησης των παραπάνω κλάδων και των υποδομών στο μεγάλο κεφάλαιο.

Τους εργαζόμενους βεβαίως και τους απασχολεί αν είναι οι επιχειρήσεις δημόσιου χαρακτήρα ή ιδιωτικές αφού λειτουργούν στον καπιταλισμό αλλά τους ενδιαφέρει και με τι κριτήρια, με τι στόχους λειτουργούν, ποιον υπηρετούν. Αλλωστε, γνωρίζουν ότι μέχρι πριν λίγα χρόνια ληστεύονταν από τις δημόσιου χαρακτήρα τράπεζες, σήμερα ληστεύονται από τις ίδιες, που είναι ιδιωτικές.

Περιβόλι είναι και οι προτάσεις του ΣΥΝ για τους ...πόρους, με τους οποίους θα χρηματοδοτηθεί η παιδεία, η υγεία και η κοινωνική ασφάλιση, τομείς που υποτίθεται ότι «οφείλουν να βρίσκονται έξω από τις διαδικασίες της αγοράς», ζήτημα για το οποίο βεβαίως δε λένε πώς θα επιτευχθεί. «Η ανακατανομή των δημόσιων δαπανών», λοιπόν θα γίνει «με τη δραστική μείωση των στρατιωτικών δαπανών, με τη δραστική πάταξη της διαπλοκής, της διαφθοράς, της φοροδιαφυγής, της εισφοροδιαφυγής και της αλόγιστης σπατάλης». Είναι πασιφανές ότι όλα τα σκέλη αυτής της πρότασης, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, αποτελούν μέτρα τα οποία προτείνονται και από τη ΝΔ και από το ΠΑΣΟΚ. Πρόκειται για κάτι αναπόφευκτο, αφού κάθε διαχειριστής του συστήματος και των κεφαλαιοκρατικών σχέσεων παραγωγής, κάθε πολιτική δύναμη που δε θέτει σε αμφισβήτηση με στόχο να ανατρέψει το γεγονός ότι ο πλούτος παράγεται από τους πολλούς αλλά τον σφετερίζονται οι λίγοι, το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να ...ποντάρει στις σπατάλες και στη φοροδιαφυγή. Για όσους δε γνωρίζουν, οι «σπατάλες» και η «φοροδιαφυγή» είναι καραμέλες που οι εκπρόσωποι του δικομματισμού τις πιπιλάνε από τη δεκαετία του '70. Ηρθε και η σειρά του ΣΥΝ.

Η ουσία είναι μία. Ο τίτλος της χτεσινής «ΑΥΓΗΣ», όπου παρουσιάζεται το θέμα που λέει ότι «ασπίδα κοινωνικής αλληλεγγύης υψώνει ο ΣΥΝ με το πρόγραμμά του». Σε μια εποχή που οι εργαζόμενοι δέχονται τη βάρβαρη επίθεση του κεφαλαίου, αυτό που χρειάζονται δεν είναι η όποια αλληλεγγύη. Από φιλοφρονήσεις και φραστική αναγνώριση των προβλημάτων τους έχουν χορτάσει και από τη ΝΔ και από το ΠΑΣΟΚ. Ζητούμενο για τους εργαζόμενους δεν είναι ούτε η «κοινωνική αλληλεγγύη» των εκσυγχρονιστικών κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, ούτε η «κοινωνική συνοχή» της ΝΔ. Ζητούμενο είναι η συνολική ρήξη με τα συμφέροντα του κεφαλαίου και η πάλη για την ανατροπή της εξουσίας του. Κι αυτό δε γίνεται με χαϊδέματα και επικοινωνιακά κόλπα. Χρειάζεται πολιτικός αγώνας, που την εξάλειψη των κοινωνικών ανισοτήτων, θα την ταυτίζει με την απαλλοτρίωση των μέσων παραγωγής από την άρχουσα τάξη και τη λαϊκή εξουσία. Ολα τα άλλα ακολουθούν.

Το μεταρρυθμισμό σαν υποτιθέμενο εργαλείο ανατροπών και φάρμακο διά πάσαν νόσον υπέδειξε η ανανεωτική πτέρυγα του ΣΥΝ στη χτεσινοβραδινή εκδήλωσή της, υποδεικνύοντας στην πλειοψηφία του κόμματος να δηλώσει τώρα παρούσα σε κεντρικές πολιτικές διαδικασίες και με ένα σύνολο προτάσεων διαρθρωτικών αλλαγών να επιδιώξει τη συγκέντρωση δυνάμεων «της σοσιαλιστικής και δημοκρατικής αριστεράς».

Ο Φώτης Κουβέλης στην ομιλία του τόνισε την ανάγκη ο ΣΥΝ να κρατήσει ανοιχτή την πρόσκληση προς τις γειτονικές σ' αυτόν δυνάμεις που διακηρύσσουν την αντίθεσή τους στη δεξιά, να προχωρήσει σε σαφή αντικυβερνητική δράση, αφού προσδιόρισε το πρόβλημα της χώρας σαν κυβερνητικό, δηλώνοντας ότι έχει σημασία ποιες δυνάμεις θα διαχειριστούν την αντιμετώπιση της κρίσης. Για την οικονομική εξουσία, αντανάκλαση της οποίας είναι η πολιτική, ουδέν ειπώθηκε. Αλλωστε, δεν είναι αυτή ο στόχος τους.

Αναφερόμενος στις δημοσκοπήσεις, είπε: «Ας είμαστε ειλικρινείς, φανήκαμε δύσκαμπτοι, αναποτελεσματικοί και αδικαιολόγητα αλαζονικοί, δεν ανταποκριθήκαμε στις ελπίδες του κόσμου». Παρακάτω επέκρινε τη δράση των κουκουλοφόρων τον περασμένο Δεκέμβρη, αλλά και τους χειρισμούς του ΣΥΝ καθώς όπως είπε αυτοί δεν ήταν λαϊκοί αγωνιστές με λάθος μορφές πάλης.

Σ' ό,τι αφορά τις προτάσεις που διατυπώθηκαν, αυτές καθόλου δε διαφοροποιούνται από τις γνωστές προτάσεις του Συνασπισμού. Κομμένες και ραμμένες στα μέτρα της ΕΕ, για την οποία αναφέρθηκε: «Είναι στρατηγική η επιλογή υπέρ της πολιτικής ενοποίησης σε ομοσπονδιακή βάση με εκχώρηση εθνικών εξουσιών με κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας». Περιττό ν' αναφέρουμε ότι για την ΕΕ δε διατυπώθηκε μισή λέξη κριτικής, απεναντίας εγκωμιάστηκε η στάση της απέναντι στην κρίση, η οποία κατά τους ισχυρισμούς τους «αναδεικνύει περίτρανα ότι η πολιτική θέση για εξισορρόπηση κυριαρχίας των ΗΠΑ σε όλα τα επίπεδα οικονομικό, πολιτικό και αμυντικό μπορεί να επιδιωχτεί».

Στα γεγονότα του περασμένου Δεκέμβρη αναφέρθηκε αποκλειστικά ο Δημ. Παπαδημητρόπουλος, λέγοντας πως η προτροπή να αφουγκραστούμε και να τα ερμηνεύσουμε ελλοχεύει τη λαθροχειρία να τα δικαιολογήσουμε, αφήνοντας εμμέσως αιχμές προς την ηγεσία του ΣΥΝ, η οποία έκανε αυτό ακριβώς.

Ο Σταύρος Λιβαδάς αναφέρθηκε στη συρρίκνωση των δημοσκοπικών ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ, λέγοντας πως είναι βολική η ερμηνεία ότι οφείλεται σε μια άνευ αρχών συντονισμένη επίθεση εναντίον του καθώς αυτή η ερμηνεία ξεχνά την εύνοια των ΜΜΕ προς το ΣΥΡΙΖΑ που έπαιξε βαρύνοντα ρόλο στη ραγδαία δημοσκοπική άνοδο. Ο ίδιος ήταν ιδιαίτερα επικριτικός σε ό,τι αφορά τις προγραμματικές προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, κάνοντας λόγο για συνονθύλευμα κατά παράθεση αιτημάτων χωρίς συνοχή, ενώ συμπλήρωσε πως το πρόγραμμα που ψηφίστηκε προχτές στην ΠΓ του ΣΥΝ δε συνιστά συγκροτημένη πολιτική πρόταση.