Μια εικόνα που θυμίζει στην πραγματικότητα μεσαίωνα έχει αρχίσει και δημιουργείται τα τελευταία χρόνια στο εμπόριο, καθώς κυβέρνηση, πολυεθνικές και μεγαλέμποροι επιδιώκουν με οποιοδήποτε τρόπο την πλήρη απελευθέρωση του ωραρίου. Τόσο της λειτουργίας, όσο και της εργασίας. Πρόσφατο αποκορύφωμα αυτών των προσπαθειών είναι η παρανομία στο «VILLAGE PARK».

Ωστόσο, η επίθεση που ξεκίνησε πολύ καιρό πριν, είχε και άλλες «κορυφαίες» στιγμές, αλλά και μια σταθερή, αργή μα αποτελεσματική πλευρά. Οι μορφές απασχόλησης μέρα με τη μέρα γίνονται όλο και πιο «ελαστικές», κάτω από την πίεση των εργοδοτών και με συγκεκριμένα μέτρα που προωθεί η κυβέρνηση, η οποία δεν έχει κρύψει ότι στοχεύει σε σημαντική αύξηση του ποσοστού της μερικής απασχόλησης και ωράρια εργασίας που θα προσαρμόζονται εύκολα στις ανάγκες των εργοδοτών. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 40% με 60% των εμποροϋπαλλήλων εργάζονται ως ωρομίσθιοι!

Η τελευταία αλλαγή που είχε γίνει στο ωράριο ήταν πριν τρία χρόνια, το 1997, μετά από συμφωνία της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδας, του ΣΕΛΠΕ (πολυκαταστήματα), του ΣΕΣΜΕ (σούπερ μάρκετ) και της ΕΣΕΕ (έμποροι).

Η συμφωνία που είχε γίνει τότε, προέβλεπε: Ελεύθερη έναρξη της λειτουργίας των καταστημάτων. Καθημερινά κλείσιμο των καταστημάτων στις 8 μ.μ. το χειμώνα και στις 9 μ.μ. το καλοκαίρι. Το Σάββατο θα κλείνουν στις 6 μ.μ. και την Κυριακή αργία, από την οποία εξαιρούνται τα αμιγώς τουριστικά καταστήματα. Στο πλαίσιο αυτό μπορούν οι κατά τόπους εμπορικοί σύλλογοι να προχωρούν σε τοπικές ή κλαδικές συμφωνίες για μικρότερα ωράρια. Παρά το ότι αυτό το πλαίσιο προωθήθηκε, από την πίεση των συνεχών κινητοποιήσεων εμποροϋπαλλήλων - ΕΒΕ ενάντια στην παράταση του ωραρίου (σε διάφορες περιοχές, πολυκαταστήματα κλπ) - η τελική μορφή του κινούνταν στα όρια της απελευθέρωσης και δε διασφάλιζε το κλείσιμο των καταστημάτων τα απογεύματα της Δευτέρας και της Τετάρτης. Επίσης, από τη συμφωνία έλειπε οποιαδήποτε αναφορά στις εργασιακές σχέσεις, στην κατάργηση του ωρομισθίου και της μερικής απασχόλησης, που αποτελούσαν και αποτελούν τα κυριότερα αιτήματα των εμποροϋπαλλήλων.

Το αποτέλεσμα αυτής της συμφωνίας ήταν η εικόνα που έχει διαμορφωθεί σήμερα στο εμπόριο να είναι πολύ χειρότερη από τότε, αφού η μερική απασχόληση και το ωρομίσθιο έχουν γίνει πάγια κατάσταση. Οι παραβιάσεις των μεγάλων πολυκαταστημάτων και σούπερ μάρκετ, όσον αφορά το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων και κατ' επέκταση του ωραρίου εργασίας των εργαζομένων, είναι πλέον δεδομένες, αφού έχουν πετύχει σ' ένα βαθμό την απελευθέρωση του ωραρίου λειτουργίας, μέρα με τη μέρα εφαρμόζουν και πιο ευέλικτες μορφές εργασίας. Από την πλευρά της, η κυβέρνηση κάνει με κάθε τρόπο «πλάτες» στις πολυεθνικές του χώρου, μη ελέγχοντας τις παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας που γίνονται.

Με πρόσφατη απόφαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης, για το ωράριο λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων, καθώς και με τη σχετική απόφαση του Νομάρχη, που εφαρμόζεται αυτή τη στιγμή, επιχειρείται στην ουσία η κατάργηση της Κυριακάτικης αργίας και η ελαστικοποίηση του ωραρίου, τονίζει η Σοφία Καλαντίδου, πρόεδρος της Ενωσης Εμποροϋπαλλήλων Ν. Θεσσαλονίκης.

Η Ενωση Εμποροϋπαλλήλων έκανε προσφυγή κατά της νομιμότητας της απόφασης, αφού παραβιάστηκε η σχετική νομοθεσία, προχώρησε όμως και σε δυναμικές κινητοποιήσεις, που είχαν αποτελέσματα σε διάφορες περιπτώσεις. Να σημειωθεί ότι το άρθρο 46 του Ν. 2224/94 ορίζει όπως «κατ' εξαίρεση, με απόφαση του οικείου νομάρχη, μπορεί να επιτρέπεται η λειτουργία την Κυριακή και τις ημέρες αργίας ορισμένων καταστημάτων που εξυπηρετούν την τουριστική κίνηση σε αυστηρά οριοθετημένες περιοχές».

Η Ενωση Εμποροϋπαλλήλων Θεσσαλονίκης καταγγέλλει ότι αντί για αυστηρά οριοθετημένες περιοχές η απόφαση του ΝΣ καλύπτει ολόκληρους δήμους που δεν έχουν χαρακτηριστεί ως τουριστικοί τόποι, η δε απόφαση πάρθηκε χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της επαγγελματικής οργάνωσης των εργαζομένων.

Η Σοφία Καλαντίδου τόνισε ότι το πρόβλημα αυτό αποτελεί θέμα που πρέπει να απασχολήσει σοβαρά ολόκληρο το συνδικαλιστικό κίνημα, επειδή η εμπειρία δείχνει ότι «οι ελαστικές μορφές εργασίας εφαρμόστηκαν πρώτα στο εμπόριο, με το πρόσχημα της εξυπηρέτησης των πελατών και στη συνέχεια επεκτάθηκαν και σ' όλους τους άλλους κλάδους».

Με αφορμή την επέκταση του ωραρίου λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων του «VILLAGE PARK» στο Ρέντη ο Θωμάς Χόρτης, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στις Επιχειρήσεις «Μαρινόπουλου», δήλωσε στο «Ρ»: «Φαίνεται πως με την απόφαση αυτή η κυβέρνηση, εργοδότες, αλλά δυστυχώς και η αιρετή Τοπική Αυτοδιοίκηση έχουν βαλθεί να ανατρέψουν ό,τι έχει απομείνει όρθιο στα εργασιακά μας δικαιώματα. Δεν τους φτάνει που με τη μέχρι σήμερα τακτική τους, οι εργασιακές σχέσεις θυμίζουν Μεσαίωνα, αλλά τώρα εξαπολύουν νέες λυσσαλέες επιθέσεις σε ό,τι μας έχει απομείνει», υπογραμμίζει ο Θ. Χόρτης.

Παράλληλα τονίζει ότι η απόφαση της νομάρχη Πειραιά για το «VILLAGE PARK» δεν είναι μια μεμονωμένη ενέργεια που αφορά μόνο το συγκεκριμένο χώρο. «Είναι μια απόφαση που εδώ και καιρό θέλουν να πάρουν και που έχει επίπτωση σε όλους τους εργαζόμενους, σε όλη την Ελλάδα. Στόχος τους είναι η κατάργηση της Κυριακής αργίας και προπάντων η πλήρης αποδιοργάνωση των εργασιακών σχέσεων».

Καταλήγοντας ο Θ. Χόρτης δηλώνει την πίστη των εμποροϋπαλλήλων ότι δε θα επιτρέψουν να γίνουν άλλες αλλαγές στο ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων και θα αγωνιστούν προκειμένου να μην περάσουν τα αντεργατικά σχέδια της κυβέρνησης και των εργοδοτών.