Eurokinissi

«Συνταγές» επαγγελματικής επιτυχίας, με τις οποίες εξουσιάζουν πλήρως τη συνείδηση των εργαζομένων πλασάρουν οι εργοδότες...

Το «μάθημα» της «σωστής» επαγγελματικής συμπεριφοράς ξεκινά αμέσως μετά την πρόσληψη. Λίγο πριν ο εργαζόμενος αρχίσει να «οργώνει» περιοχές ακόμα και για περισσότερες από 10 ώρες τη μέρα, με αμοιβή που ούτε σίγουρη είναι, ούτε σταθερή και ξεκινά από 8,5 ευρώ για κάθε αίτηση που συμπληρώνεται, με ασφάλιση την οποία ο ίδιος πρέπει να πληρώνει ως... ελεύθερος επαγγελματίας - «συνεργάτης» της επιχείρησης, όπως αναφέρει κι η σύμβαση που υπογράφει. Εξυπνα κωδικοποιημένες, οι «συνταγές» της επιτυχίας είναι σύντομες, εύπεπτες και, φυσικά, δε σηκώνουν αμφισβήτηση. Δύο απ' αυτές είναι το KISS (Keep It Short and Simple, Κράτα το σύντομο κι απλό) και το PITCH (Personal Impact To Customer's House, Προσωπική κρούση στο σπίτι του πελάτη). Η προσέγγιση του υποψήφιου πελάτη πρέπει να 'ναι γρήγορη, αιφνιδιαστική. Η στάση, οι κινήσεις του σώματος («Χαμόγελο, μάτια, εκφράσεις προσώπου, πώς στέκεσαι, ενέργεια, χέρια, δάχτυλα...»), το ύφος, ο τόνος της φωνής («οι λέξεις είναι το 20%»), τα πάντα προσδιορίζονται με λεπτομερείς οδηγίες.

Αντιγράφουμε κατά λέξη ορισμένα αποσπάσματα:

• «Μη χάνεις χρόνο στην πόρτα... Μάθε τα ονόματά τους, χρησιμοποίησέ τα (δημιουργεί οικειότητα)... Πάρε εσύ απόφαση για τον πελάτη (Δε ρωτάμε "κάπου ν' ακουμπήσω;"...».
• «Προλαμβάνω την κατάσταση πριν τον πελάτη. Π.χ. Δεν έχει χρόνο: "Ούτε και εγώ, γι' αυτό και θα είμαι πολύ σύντομος" ή "γι' αυτό θα σας τα πω λίγο γρήγορα". Κινούμαι γρήγορα, γρήγορη εισαγωγή...».
• «Σπάσε τον πάγο... Πες ένα αστείο να τους χαλαρώσεις. Πες τ' όνομά σου...».
• Ανάλογα με την κοινωνικοοικονομική ταυτότητα της περιοχής αλλάζει κι η «συνταγή»: «Πλούσια περιοχή... Δούλεψε πιο γρήγορα, αίσθημα βιασύνης, ζήλια... Να είσαι επαγγελματίας, ντύσιμο, συμπεριφορά. Μέτρια περιοχή... Να έχεις αυτοπεποίθηση στο κλείσιμο της συμφωνίας. Να δεις περισσότερους... Φτωχή περιοχή... Χρησιμοποιούμε απλές λέξεις/ εκφράσεις. Να κάνεις μεγαλύτερο επίλογο. Χτίσιμο σχέσης ανάλογα με τον υποψήφιο καταναλωτή...».

Οι εργαζόμενοι πρέπει να υπολογίζουν κάθε πιθανότητα, να προετοιμάζονται για κάθε αντίδραση, να λειτουργούν σαν καλοκουρδισμένα στρατιωτάκια... Η Γ., νεαρή εργαζόμενη για λίγους μήνες στην εταιρεία, σημειώνει πως συχνά οι νεοπροσλαμβανόμενοι καλούνται ακόμα και ν' αποστηθίσουν κομμάτια απ' τη...«διδακτέα ύλη».

Ακρογωνιαίος λίθος για την οικοδόμηση της πειθούς που απαιτεί η εταιρεία, αποτελούν τα «5 κίνητρα», που πρέπει ο «συνεργάτης» να ενεργοποιεί στην επαφή του με κάθε πελάτη.

Ζήλια: «Το ίδιο έκανε κι η κ. Λίτσα απ' το διπλανό διαμέρισμα». Φόβος απώλειας: «Αμα δεν το κάνεις εσύ, θα το κάνει ο γείτονας». Απληστία: «Ποιος δε θέλει δωρεάν χρόνο ομιλίας;». Αδιαφορία: «Αμα θες, άμα δε θες δε θα επιμείνουμε». Αίσθημα βιασύνης: «Αποφάσισε γιατί περιμένουν κι άλλοι». Στόχος είναι ολοφάνερα η αφύπνιση των καταναλωτικών ενστίκτων, που η καπιταλιστική κοινωνία καλλιεργεί στον άνθρωπο ήδη από την παιδική του ηλικία.

Στυγνά κερδοσκοπική είναι η μεταχείριση και των πελατών και των εργαζομένων. «Το πρόγραμμα εκπαίδευσης περιλαμβάνει πρώτα έξι μέρες αξιολόγησης. Αρχικά λένε "έλα όσες ώρες θέλεις" αλλά αν δεν έρθεις όσες περιμένουν δε σε προωθούν...», εξηγεί στο «Ρ» η Γ. Γνωρίζοντας καλά ότι οι συνθήκες εργασίας αποτελούν καθαρή εκμετάλλευση, η εργοδοσία εκβιάζει, αλλά και δελεάζει τους εργαζόμενους - στη συντριπτική τους πλειοψηφία κάτω από 30 ετών - με επιχειρήματα σαν τα παρακάτω: «Αν δεν μπορεί κάποιος δεν πειράζει. Ευτυχώς, ανεργία στην Ελλάδα υπάρχει μπόλικη...», ή «δε θες κι εσύ ν' ανέβεις, να βγάζεις 3.000 ευρώ τη βδομάδα;» και «έχουμε όλοι ίσες ευκαιρίες, μπορούμε όλοι να φτάσουμε στην κορυφή».

Ουσιαστικά, η ίδια μεθοδολογία εξυπηρετεί τόσο την προσέλκυση πελατών, όσο και την αποκοίμιση εργαζομένων. Το δικαίωμα σε μια αξιοπρεπή δουλιά και η περιφρούρηση των εργασιακών δικαιωμάτων «θάβεται», ενώ ο δρόμος της επιτυχίας περνά μέσα από την ανάπτυξη μιας άπληστης, ανταγωνιστικής, ατομικιστικής στάσης ζωής. «Καθοδηγείς έμμεσα τον πελάτη, καθοδηγείς τη συνείδηση του κόσμου. Κι αυτή η διαδικασία στο τέλος σε μεταλλάσσει, υιοθετείς τα ίδια πράγματα στη δική σου καθημερινότητα...».

Στόχος της χειραγώγησης είναι οι νέοι. Ούτε να αμφισβητούν ούτε να αντιπαλεύουν την εργοδοτική αυθαιρεσία

Κρίσιμη είναι η σημασία που αποδίδεται στο... ταλέντο του εργαζόμενου να απωθεί τα προβλήματά του, να προστατεύει την «καλή του διάθεση». Η επιχείρηση ρητά διακηρύσσει ότι η «δουλιά μας είναι κατά 99% διάθεση και κατά 1% ικανότητα», ενώ οι... οδηγίες ορίζουν ότι πρέπει να «συναναστρέφεσαι με τους σωστούς ανθρώπους». «Αν δηλαδή σε δουν να μιλάς με κάποιον που είναι "ζαμανφού" κατά τη δική τους ερμηνεία, σημαίνει πως δε σε νοιάζει η εξέλιξή σου», εξηγεί η Γ.

Δηλαδή, ούτε λίγο ούτε πολύ, για να πετύχει ο εργαζόμενος πρέπει να διατηρεί μια «καλή» σχέση με τον προϊστάμενο, ο ραγιαδισμός εκτοπίζει την αξιοκρατία. Οποιοδήποτε παράπονο για τις άθλιες εργασιακές συνθήκες, οποιαδήποτε ανυπακοή στο σύστημα λειτουργίας της εταιρείας, ισοδυναμεί με... επαγγελματική αυτοκτονία. Σύμφωνα με τα «8 σημεία»: «Προστάτεψε τη διάθεσή σου όλη μέρα: προστατέψου από κάθε αρνητικό στοιχείο... Μην ξεχνάς, ο δρόμος για την επιτυχία είναι φτιαγμένος από αρνητικά στοιχεία». Τέτοια «αρνητικά στοιχεία» που - κατά την εργοδοσία - βλάπτει τους εργαζόμενους αν τα σκέφτονται, είναι πως, με βάση τη «σύμβαση παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών» που υπογράφουν, δε δικαιούνται επιδόματα, άδειες, δώρα κλπ. Πως μπορεί να συμπληρώνουν ακόμα και 12 ώρες ορθοστασίας, ακόμα και το Σάββατο, σε οποιεσδήποτε κλιματολογικές συνθήκες, με την πιθανότητα στο τέλος της μέρας το μεροκάματό τους να μην είναι παρά ένα ολοστρόγγυλο μηδενικό...