«Αν ο παλαιστινιακός λαός νικήσει, και μπορεί να νικήσει, σημαίνει ενδεχομένως, γιατί μιλάμε για μια ευρύτερη περιοχή, ότι γυρνάει μια σελίδα στην άνοδο του αντιιμπεριαλιστικού κινήματος», υπογράμμισε η Αλέκα Παπαρήγα απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων.

Οι ερωταπαντήσεις έχουν ως εξής:

ΜΙΧΑΗΛ ("ALPHA"): Πώς κρίνετε την πολιτική που ακολουθεί η παλαιστινιακή ηγεσία υπό τον Γιάσερ Αραφάτ, για να συμμετάσχει σε όλες αυτές τις διαμεσολαβητικές διαδικασίες των διεθνών και άλλων οργανισμών και κυβερνήσεων, για να υπάρξει τελικά ειρήνη στην περιοχή.

ΑΛ. ΠΑΠΑΡΗΓΑ: «Αν κατάλαβα καλά, εμείς αυτό που βλέπουμε ότι είναι σωστό αυτό που σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος σήμερα στην Παλαιστίνη υποστηρίζει, ότι πρέπει να επανέλθει το θέμα στη διεθνή βάση των αποφάσεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και να περάσει μέσα σ' αυτά τα πλαίσια.

Θεωρούμε ότι αυτή είναι η μόνη ρεαλιστική βάση που μπορεί να αντιμετωπιστεί το ζήτημα. Και μάλιστα, θα επαναλάβω αυτό που οι ίδιοι μας έλεγαν όλοι και ο Γιάσερ Αραφάτ και όλες οι πολιτικές δυνάμεις, να γίνουν συνομιλίες για την εφαρμογή των αποφάσεων, όχι να τις ξαναερμηνεύουμε από την αρχή, καινούρια ερμηνεία.

Και θεωρούμε ότι είναι μια ρεαλιστική βάση. Από εκεί και πέρα, εμείς δε δρούμε και δε ζούμε μέσα στην Παλαιστίνη, να κρίνουμε άλλες πλευρές που μπορεί να έχει το ζήτημα, εσωτερικές ή διεθνείς. Εμείς συμφωνούμε ότι αυτή είναι η ρεαλιστική βάση για την αντιμετώπιση του προβλήματος».

«Να πω μια κουβέντα πρόσθετη, με κάτι που είπε ο κ.πρέσβης, που εξηγούσε για τον πόνο που νιώθουν για την απώλεια των παιδιών τους. Είχαμε συνομιλία, επισκεφθήκαμε σπίτια παιδιών που έχουν δολοφονηθεί. Το ένα είναι το σπίτι αυτού του γνωστού παιδιού που έγινε παγκόσμια εικόνα και το δεύτερο ενός άλλου παιδιού που είχε δολοφονηθεί τρεις μέρες πριν πάμε εμείς, πριν επισκεφθούμε, ένα 15χρονο παιδί που το αδελφάκι του επίσης ήταν τραυματίας σε νοσοκομείο.

Μας έκανε εντύπωση, έκανε εντύπωση στην αντιπροσωπεία, ότι οι μητέρες, οι γιαγιάδες, μας εξηγούσαν ότι αγαπάνε τα παιδιά τους, ότι πονάνε που τα παιδιά τους δολοφονήθηκαν και αναρωτιόμαστε γιατί μας λένε το αυτονόητο. Μας εξήγησαν, όμως, ότι γίνεται μια εκστρατεία απ' την πλευρά του Ισραήλ, ότι οι Παλαιστίνιες μανάδες δε σκέφτονται σαν μανάδες. Οτι γεννάνε και μεγαλώνουν τα παιδιά τους για να πετάνε πέτρες και να σκοτώνονται.

Και μάλιστα, μας έλεγαν αυτές οι γυναίκες, ότι κοιτάξτε να δείτε, εμείς κάνουμε πολλά παιδιά, γιατί τα αγαπάμε και μάλιστα τα παιδιά μας δε φεύγουν απ' το σπίτι όπως φεύγουν σε άλλες χώρες στα 16, στα 18 και μένουν μόνα τους. Τα παιδιά μέχρι να παντρευτούν μένουν μαζί μας και πολλές φορές και όταν παντρεύονται μένουν όλοι σαν μία ευρύτερη οικογένεια.

Και εξηγούσαν ότι είναι πολιτική τους επιλογή, πατριωτική επιλογή, να μην εμποδίζουν τα παιδιά τους να παίρνουν μέρος στην Ιντιφάντα. Και αν σκεφτούμε και εμείς οι γυναίκες που ζούμε στην Ευρώπη, που ζούμε στη Δύση, καμιά φορά μπορεί να βλέπουμε -λέω, ίσως- περιφρονητικά τις γυναίκες με τα μαντίλια και τα μακριά ρούχα και να τις θεωρούμε ότι είναι ίσως γυναίκες -τις μουσουλμάνες- ενός κατώτερου πολιτισμού απ' το δικό μας.

Ομως, σας διαβεβαιώ ότι τουλάχιστον αυτές τις γυναίκες που είδα, είχαν τη μαντίλα, τα μακριά ρούχα, το κινητό στο χέρι, έβλεπαν CNN, παρακολουθούσαν τα γεγονότα και μιλούσαν πολιτικά. Είναι ένας αγώνας που αφυπνίζει και καμιά φορά να μη θεωρούμε ότι σύγχρονο και μοντέρνο είναι μόνο το ρούχο που δείχνει».

Γ. ΣΙΔΕΡΗΣ ("ΣΚΑΪ"): Κυρία Παπαρήγα, θα μου επιτρέψετε να σας κάνω αυτή την ερώτηση. Υπάρχουν έντονες καταγγελίες για την Παλαιστινιακή Αρχή, ότι οι άνδρες φέρονται σκληρά έως βίαια σε πολιτικούς αντιπάλους ομοεθνείς τους. Διαπιστώσατε κάτι τέτοιο;

ΑΛ. ΠΑΠΑΡΗΓΑ: «Δεν ξέρω ποιος κάνει αυτές τις καταγγελίες, εγώ δε διαπίστωσα κάτι τέτοιο. Από εκεί και πέρα διαφωνίες ανάμεσα στα κόμματα, διαφωνίες στα πλαίσια της Παλαιστινιακής Αρχής μπορεί να υπάρχουν, πολιτικές διαφωνίες. Αλίμονο.

Κοιτάξτε να δείτε, και τα μέτωπα τα εθνικοαπελευθερωτικά ή τα απελευθερωτικά απαρτίζονται από πολιτικές δυνάμεις με διαφωνίες. Δηλαδή, το ότι μπορεί να υπάρχουν και διαφορετικές απόψεις μπορεί να υπάρχουν, δεν είμαι εγώ αρμόδια να τις εκθέσω εδώ.

Εγώ ήρθα να εκθέσω τον κοινό αγώνα που κάνει ο Παλαιστινιακός λαός και που κάνουν όλοι. Τις μεταξύ τους διαφορές είναι εκείνοι αρμόδιοι να τις αντιμετωπίσουν.

Πρέπει να σας πω, δεν έδωσα λεπτομερειακά στοιχεία, συναντηθήκαμε με τις πολιτικές δυνάμεις και μέτωπα που συμμετέχουν και στηρίζουν την Παλαιστινιακή Αρχή σαν μια ενιαία ας το πούμε Αρχή, ανεξάρτητα από τις επιμέρους διαφωνίες.

Το καινούριο που υπάρχει στις σημερινές συνθήκες είναι ότι δυνάμεις όπως η "ΧΑΜΑΣ" και η "ΤΖΙΧΑΝΤ" που δε μετέχουν στο μέτωπο απελευθέρωσης της Παλαιστίνης, μετέχουν όμως στις κοινές διαδηλώσεις και έχουν διαμορφωθεί παντού ενιαία όργανα με τη συμμετοχή όλων, δεν είναι πολιτικά όργανα, είναι όργανα οργάνωσης των κινητοποιήσεων της Ιντιφάντα και παρελαύνουν όλοι με τα λάβαρά τους και τα συνθήματά τους.

Δεν το είπα από την αρχή, γιατί το θεώρησα περιττό. Εμείς πήραμε μέρος σε τέτοιες διαδηλώσεις. Βεβαίως, πήγαμε κάτω από τα λάβαρα και τις σημαίες του κόμματος του Λαού της Παλαιστίνης, που μας είχε προσκαλέσει. Πιο μπροστά μας ήταν λάβαρα άλλων κομμάτων, ακόμα πιο μπροστά μας άλλα και είχαν όλοι κοινά συνθήματα.

«Πολύ φοβάμαι και εδώ δεν αναφέρομαι, κ. Σιδέρη, σ' εσάς, ότι εκείνοι που δε θέλουν την ευρύτερη συμπαράταξη των λαών με το λαό της Παλαιστίνης βρίσκουν διάφορα προσχήματα, τις όποιες πολιτικές διαφορές. Σήμερα, τα πράγματα είναι καθαρά, θα είσαι ή με τον Παλαιστινιακό λαό ή με την ηγεσία του Ισραήλ, γιατί λόγος δε γίνεται, εμείς θέλουμε κοινή δράση και με το λαό στο Ισραήλ που υποφέρει οικονομικά πάρα πολύ από τη μεγάλη λιτότητα και τη νεοφιλελεύθερη πολιτική της κυβέρνησης.

Στην υπόθεση θα είσαι ή με τον έναν ή με τον άλλον ή θα είσαι με την ιμπεριαλιστική τάξη πραγμάτων ή θα είσαι με το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των λαών που αντιπαλεύουν τον ιμπεριαλισμό.

Ολα τα άλλα τώρα και εμείς μπορεί να έχουμε, και μ' αυτά που ακούσαμε, και μία άλλη άποψη και έχουμε. Λοιπόν; Αυτό δεν αναιρεί το κύριο. Και μου δίνεις την ευκαιρία να προσθέσω κάτι που το είχα αφήσει για το τέλος, αλλά μάλλον είναι, αν θέλετε, το καταστάλαγμα το δικό μας.

Ζήσαμε μια δεκαετία, 1989-'90 μέχρι σήμερα, όπου σ' αυτή τη δεκαετία οι λαοί έχασαν κατακτήσεις, ο συσχετισμός έγινε χειρότερος και η ιμπεριαλιστική τάξη πραγμάτων είχε νίκες. Ειλικρινά δεν ξέρω αν είμαστε πολύ ρομαντικοί και συναισθηματικοί, θεωρούμε ότι εάν ο Παλαιστινιακός λαός νικήσει, και μπορεί να νικήσει, σημαίνει ενδεχομένως γιατί μιλάμε για μία ευρύτερη περιοχή, δεν είναι μόνο η γη της Παλαιστίνης, ενδεχομένως γυρνάει μια σελίδα στην άνοδο του αντιιμπεριαλιστικού κινήματος.

Πήγαμε στην Παλαιστίνη όχι μόνο από τον πάγιο αν θέλετε ανθρωπισμό μας και από αλληλεγγύη. Εκτιμάμε ότι σ' αυτή την περιοχή, είναι μια περιοχή που μπορεί να υπάρξει η πρώτη σημαντική αντιιμπεριαλιστική νίκη των λαών. Και να σκεφτούμε και κάτι άλλο. Ας σκεφτούμε και τα καλώς εννοούμενα στενά συμφέροντα της περιοχής μας.

Εάν το Παλαιστινιακό λυθεί όπως θέλουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι ηγετικές δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αν λυθεί "αλά Καμπ Ντέιβιντ" με το καινούριο σχέδιο, δημιουργείται ένα καινούριο προηγούμενο. Εχουμε το νόθο κράτος της Βοσνίας, έχουμε την Κύπρο που διχοτομείται, έχουμε το Αιγαίο το οποίο είναι με το γνωστό πρόβλημα, να γίνονται ΝΑΤΟικές ασκήσεις, να φεύγει η Ελλάδα και οι ασκήσεις να συνεχίζονται, έχουμε το Κόσσοβο, αν προστεθεί και μία τέτοια κατάσταση στην Παλαιστίνη, καταλαβαίνετε ότι δημιουργείται μία αλυσίδα που θα πνίξει και άλλους λαούς.

Είναι παγκόσμιας σημασίας η νίκη του Παλαιστινιακού λαού. Και δεν είναι της μόδας το ζήτημα, αλλά η καρδιά μας πρέπει να χτυπήσει σήμερα στην Παλαιστίνη, υπάρχουν προϋποθέσεις η υπόθεση να εξελιχθεί προς όφελος του Παλαιστινιακού λαού, γιατί υπάρχει ένας λαός που μάχεται, που είναι αποφασισμένος και γι' αυτό πρέπει να συντρέξουμε όλοι».

Π. ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟΣ ("ΤΑ ΝΕΑ"): Δύο ερωτήσεις Κα Παπαρήγα. Η πρώτη είναι, μετά την επίσκεψη στην Παλαιστίνη εκτιμάτε ότι αποκλείεται μια επιστροφή στην ειρηνευτική διαδικασία, όπως αυτή έχει εξελιχθεί από το Οσλο και μετά; Η δεύτερη ερώτηση. Στις επαφές σας στο Ισραήλ διαπιστώσατε ποια είναι η στάση των Ισραηλινών Αράβων, οι οποίοι αποτελούν το 20% του Ισραηλινού πληθυσμού και πώς βλέπουν αυτοί τα τελευταία γεγονότα;

ΑΛ. ΠΑΠΑΡΗΓΑ: «Κατ' αρχήν, ξαναλέω, με όλες τις δυνάμεις που συναντηθήκαμε και με την Παλαιστινιακή Αρχή διαπιστώσαμε ότι υπάρχει μία κοινή βάση ότι το κλειδί είναι οι αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Διότι η διαδικασία αυτή της περιορισμένης αυτονομίας στα τρία κομμάτια, έτσι όπως προχώρησε στο Οσλο αποτελεί μία διαδικασία, η οποία είναι σε βάρος καθαρά του Παλαιστινιακού λαού και της ειρήνης στην περιοχή.

Αυτό είπαν οι ίδιοι. Είναι και δική μας γνώμη. Από κάπου πρέπει να πιαστείς που έχει κατακτηθεί και αυτό είναι οι αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που νομίζω η μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού και η πλειοψηφία των πολιτικών κομμάτων την είχε υποστηρίξει, αν όχι όλα τα πολιτικά κόμματα. Υπάρχουν κυβερνήσεις που έχουν υπογράψει. Τι άλλαξε σήμερα και αυτές οι αποφάσεις δεν έχουν ισχύ και πρέπει να δημιουργήσουμε καινούριες;

Αυτή η πεποίθηση μου δημιουργήθηκε. Από εκεί και πέρα τι να σας πω, εγώ δεν μπορώ να μιλήσω για λογαριασμό των πολιτικών δυνάμεων της Παλαιστίνης ή για λογαριασμό της Παλαιστινιακής Αρχής.

Εν πάση περιπτώσει, η καλύτερη υποστήριξη η ελληνική πρέπει να είναι σ' αυτή τη θέση. Υπάρχουν οι αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

«Δεύτερον, να μην υπερβάλλω στις εμπειρίες που αποκτήσαμε, γιατί στις πέντε μέρες που μείναμε, τις τέσσερις είμαστε ας πούμε στον παλαιστινιακό χώρο, την τελευταία μέρα είχαμε τη συνάντηση με το Κομμουνιστικό Κόμμα του Ισραήλ, το οποίο όμως αν θέλετε και ευγενικά μπορώ να πω παραχώρησε και το χρόνο του, ανάλωσε τον περισσότερο χρόνο στη Ραμάλα, στη Γάζα, στην Ιερουσαλήμ, έτσι δεν μπορώ να πω, ότι είχαμε ευκαιρία μιας άμεσης εικόνας δικής μας, πώς είναι οι Παλαιστίνιοι που ζουν στο Ισραήλ.

Ομως το Κομμουνιστικό Κόμμα Ισραήλ, που μας έδωσε και πολλά υλικά και θα μας στείλει και άλλα, μας είπε το εξής πράγμα: Κινητοποιούνται οι άνθρωποι και συναντάνε την ίδια σκληρότητα που συναντάνε οι Παλαιστίνιοι στη Ραμάλα. Σας είπα, υπάρχουν 13 νεκροί.

Επιπλέον να προσθέσω, 1.600 Παλαιστίνιοι είναι φυλακισμένοι μέσα στις φυλακές τις ισραηλινές. Και υπάρχει και το εξής πρόβλημα να προσθέσω, π.χ. 110.000 εργάτες της περιοχής της Ραμάλα δουλεύουν μέσα στο Ισραήλ, αυτοί πια δεν μπορούν να πάνε να δουλέψουν εκεί.

Και ένα τελευταίο που δεν ξέρω πώς το αποδίδω φραστικά. Με παίρνουν από το Γραφείο Τύπου και μου λένε, καλά είσαι στην Παλαιστίνη, πότε θα πας στο Ισραήλ; Και εγώ τους απάντησα, μα Ισραήλ είναι εδώ, είναι η ισραηλινή κατοχή σε παλαιστινιακά εδάφη.

Καταλαβαίνετε δηλαδή, λέγοντας από τη μια μεριά Παλαιστίνη, εννοούμε τα εδάφη τα παλαιστινιακά, αλλά είναι υπό κατοχή. Και έτσι αν θέλετε κι αυτό που λέμε, πάμε Παλαιστίνη - Ισραήλ είναι λίγο τα πράγματα συγκεχυμένα. Βεβαίως, για μας η έννοια Παλαιστίνη υπάρχει, αλλά πρέπει να έχουμε στο νου μας, ότι αυτό που λέμε Παλαιστίνη, μέσα εκεί υπάρχει και η ισραηλινή κατοχή. Και λίγο τα πράγματα είναι συγκεχυμένα.

Ομως μείναμε στα παλαιστινιακά εδάφη, ακριβώς γιατί εκεί ήταν το κύριο. Και ελπίζουμε να κάνουμε και ένα ταξίδι με την αντιπροσωπεία του Κόμματος και στο Ισραήλ, γιατί πραγματικά πρέπει, για να έχουμε επαφές με εργαζόμενους στο Ισραήλ, με οργανώσεις φιλειρηνικές. Περιοριστήκαμε στη συνάντηση με το Κομμουνιστικό Κόμμα του Ισραήλ γιατί δεν υπήρχε χρόνος».

Από το χαιρετισμό του Αμπντάλα Αμπντάλα

Χαιρετίζοντας στη χτεσινή συνέντευξη Τύπου, σημείωσε:

«Αγαπητή συντρόφισσα, αγαπητοί σύντροφοι, κυρίες και κύριοι, είναι μεγάλη τιμή να σας συναντώ μετά την επιστροφή σας από την Παλαιστίνη. Είστε η πρώτη επικεφαλής ελληνικού κόμματος πού επισκέπτεται τα παλαιστινιακά εδάφη μετά την εξέγερση που ξεκίνησε στις 28 του Σεπτέμβρη.

Η μαρτυρία που άκουσα σήμερα από την Γενική Γραμματέα του ΚΚΕ, είναι η αληθινή φωνή κάθε Παλαιστίνιου που ζει σήμερα στην Παλαιστίνη. Θέλω να επαναλάβω και δημόσια αυτό που είπα στην Γενική Γραμματέα όταν την επισκέφτηκα προτού αναχωρήσει για την Παλαιστίνη, εκφράζοντας τη βαθιά εκτίμηση του παλαιστινιακού λαού για τις θέσεις υποστήριξης που τηρεί το ΚΚΕ στο πλευρό του παλαιστινιακού λαού, αλλά και για την υποστήριξη και των άλλων ελληνικών πολιτικών κομμάτων.

Επιτρέψτε μου συνοπτικά μόνο να σας πω, ότι αυτά που συμβαίνουν σήμερα στην Παλαιστίνη, δεν είναι μόνο άμεσο αποτέλεσμα της πολιτικής της κυβέρνησης του κ. Μπάρακ, να μην εφαρμόσει δηλαδή τις συμφωνίες που έχουν υπογραφεί.

Δυστυχώς, παρατηρούμε ότι τις μέρες αυτές που διεξάγεται η προεκλογική εκστρατεία στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι υποψήφιοι και των δύο κομμάτων, αλλά και το αμερικανικό Κογκρέσο, πλειοδοτούν σε αντιπαλαιστινιασμό, σε αντιπαλαιστινιακά αισθήματα και πολιτική, ώστε να πετύχουν πόντους στην προεκλογική τους εκστρατεία ο ένας σε βάρος του άλλου.

Η δε σύζυγος του Αμερικανού Προέδρου, η κα Χίλαρι Κλίντον, διεξάγει την προεκλογική της εκστρατεία πάνω στα πτώματα των Παλαιστινίων. Ακόμη και οι εσωκομματικές και εσωκυβερνητικές τριβές μέσα στο Ισραήλ, οι συνομιλίες εκεί για το σχηματισμό κυβέρνησης έκτακτης ανάγκης, διεξάγονται πάνω στα αίματα των Παλαιστινίων.

Σήμερα η ισραηλινή κυβέρνηση επιδιώκει να εμπεδώσει την ισραηλινή κατοχή και να αποτρέψει το λαό μας από το φυσικό του δικαίωμα στην ανεξαρτησία. Σήμερα, ο παλαιστινιακός λαός εξεγείρεται για να επανακτήσει την αξιοπρέπειά του, την εθνική του ανεξαρτησία.

Δυστυχώς, παρατηρούμε στα διεθνή, σε πολλά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, να περνάει μία άποψη η οποία πηγάζει από την ισραηλινή προπαγάνδα, ότι οι Παλαιστίνιοι νεαροί πάνε και πετάνε πέτρες, λες και επιδιώκουν το θάνατο. Η ύπουλη αυτή άποψη, έχει ως σκοπό να αφαιρέσει από τις Παλαιστίνιες μητέρες το φυσικό αίσθημα της μητρικής στοργής, ότι δε νοιάζονται για τα παιδιά τους.

Εμείς εξεγερθήκαμε, όχι επειδή θέλουμε το θάνατο, εξεγερθήκαμε επειδή θέλουμε τη ζωή, αλλά θέλουμε μια αξιοπρεπή ζωή.

Σας διαβεβαιώ ότι όποιο και αν είναι το τίμημα, ο λαός μας θα συνεχίσει αυτό τον αγώνα, ο οποίος θα καταλήξει στην απόκτηση αυτού του ελάχιστου των εθνικών μας δικαιωμάτων. Δεν υπάρχει καμία κατοχή που διήρκεσε για πάντα, δεν υπάρχει καμία αποικιοκρατία που διήρκεσε για πάντα.

Εμείς έχουμε ανάγκη τη βοήθειά σας, τη στήριξή σας και την αλληλεγγύη σας. Περισσότερο από τα φάρμακα και τ' άλλα υλικά, αυτό που έχουμε ανάγκη είναι η φωνή σας, η αλληλεγγύη σας με τον αγώνα του λαού μας.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επιλέξει να είναι ο μοναδικός μεσολαβητής και διοργανωτής της ειρηνευτικής διαδικασίας στην περιοχή μας. Για να επανέλθει όμως η ειρηνευτική διαδικασία, δεν μπορεί πλέον η Αμερική να είναι ο μόνος μεσολαβητής. Θα πρέπει να έχουν άμεσο ενεργό ρόλο άλλες χώρες, άλλες πολιτικές δυνάμεις, περιφερειακές οργανώσεις, οι οποίες επηρεάζονται πολύ πιο άμεσα από ό,τι Ηνωμένες Πολιτείες από την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, με σκοπό όλες αυτές οι διεθνείς δυνάμεις, να συνεργαστούν για να επικρατήσει η ειρήνη, να εφαρμοστούν τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών με ειρηνικές διαπραγματεύσεις και όχι με ρουκέτες όπως συνέβη στο Κόσσοβο.

Ο λαός μας είναι ενωμένος στον αγώνα του για την ελευθερία. Καλούμε τον ελληνικό λαό να ενωθεί και αυτός στην υποστήριξή του στον αγώνα αυτό. Αγαπητή συντρόφισσα, σας ευχαριστώ θερμά για όσα κάνετε, για όσα κάνατε στο παρελθόν και για όσα θα κάνετε στο μέλλον».