Δισεκατομμύρια δραχμές, με τη μορφή προμήθειας, χάρισε το υπουργείο Οικονομικών στις εμπορικές τράπεζες που συμμετείχαν στην αγορά εντόκων του δημοσίου την προηγούμενη Δευτέρα. Την πριμοδότηση των επιτοκίων για τα έντοκα γραμμάτια του δημοσίου, που προαγόρασαν οι τράπεζες, επιβεβαίωσε χτες και ο υφυπουργός Οικονομικών Ν. Χριστοδουλάκης.Ομως, ο υφυπουργός αρνήθηκε να αποκαλύψει το ακριβές ποσό που επιβάρυνε το δημόσιο, τόσο η πριμοδότηση των επιτοκίων των εντόκων γραμματίων (η σειρά που εκδόθηκε στις 3 Οκτώβρη), όσο και των ομολόγων πολυετούς διάρκειας που είχε προηγηθεί (τέλη Σεπτέμβρη), αποδεικνύοντας ότι τα όσα διακηρύσσουν περί "διαφάνειας" ο πρωθυπουργός και οι κάθε είδους "εκσυγχρονιστές" είναι για λαϊκή κατανάλωση.

Το χαράτσι των δισεκατομμυρίων που θα πληρώσει ο λαός με φόρους, καταβλήθηκε υπό τη μορφή προμήθειας στις τράπεζες που αγόρασαν σημαντικό μέρος των πολυετών ομολόγων και εντόκων γραμματίων του δημοσίου ετήσιας διάρκειας, με τη μορφή της αναδοχής. Αγοράζουν δηλαδή τα ομόλογα, για να τα διαθέσουν στη συνέχεια οι ίδιες στο ευρύ κοινό, προφανώς με χαμηλότερο επιτόκιο από αυτό που προσέφερε το ελληνικό δημόσιο.

Η χορήγηση προμηθειών, βέβαια, σε τράπεζες για την προαγορά κρατικών τίτλων, δε γίνεται για πρώτη φορά. Από τότε που το ελληνικό δημόσιο στράφηκε στην εσωτερική αγορά για την κάλυψη των δανειακών του αναγκών, σε κάθε ευκαιρία που οι τράπεζες, τα Αμοιβαία Κεφάλαια, γενικώς οι λεγόμενοι θεσμικοί επενδυτές, εκτιμούσαν ότι ήταν σε θέση να πιέσουν την κατάσταση, ασκούσαν εκβιασμούς, είτε για να αγοράσουν τους κρατικούς τίτλους με υψηλότερα από τα προσφερόμενα επιτόκια, είτε να τους χορηγηθούν προμήθειες για προαγορές που θα έκαναν.

Στην εκβιαστική αυτή τακτική κατέφυγαν και τώρα, καθώς στα μέσα του Σεπτέμβρη και προφανώς μετά από συνεννόηση, στη δημοπρασία διετών ομολόγων χωρίς τοκομερίδιο (τα γνωστά και ως Zero Coupon) ζητούσαν επιτόκιο μέχρι και δύο μονάδες υψηλότερο από το επιτόκιο βάσης του υπουργείου Οικονομικών. Οι προσφορές απορρίφθηκαν, αλλά ό,τι δεν τους έδωσε το υπουργείο Οικονομικών με τη μορφή των υψηλότερων επιτοκίων, τους το έδωσε στην έκδοση εντόκων γραμματίων της προηγούμενης Δευτέρας, με τη μορφή προμήθειας. Οπως παραδέχτηκε ο Ν. Χριστοδουλάκης, η προμήθεια κυμάνθηκε, ανάλογα με το ύψος των πακέτων που αγόρασε κάθε τράπεζα, από 0,45% μέχρι και 0,80%.Αν δηλαδή μία τράπεζα προαγόρασε ομόλογα ύψους 150 δισ. δραχμών, τότε εισέπραξε και προμήθεια 1,2 δισ. δραχμών.

Πρόκειται για μία σκανδαλώδη και αδιαφανή πολιτική διαχείρισης του δημοσίου χρέους, η οποία ασκείται από το υπουργείο Οικονομικών επ' ωφελεία των μεγάλων εμπορικών τραπεζών. Οι τελευταίες έχουν αποσπάσει ποσά δεκάδων δισ. δραχμών τα τελευταία χρόνια, από τη συμμετοχή τους στις αγορές των κρατικών τίτλων και την εκμετάλλευσή τους στη συνέχεια στη δευτερογενή αγορά. Μία διαχείριση προκλητική, αν λάβουμε υπόψη ότι μέσω των δαπανών εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους συντελείται κάθε χρόνο μεταφορά εισοδημάτων τρισεκατομμυρίων δραχμών προς τους κάθε είδους κερδοσκόπους.

Ο υφυπουργός δήλωσε, επίσης, ότι οι τράπεζες θα διεισδύσουν ακόμη βαθύτερα στους μηχανισμούς διαχείρισης του δημοσίου χρέους, με τη δημιουργία του θεσμού των πρωτογενών διαπραγματευτών. Στο θεσμό αυτό θα συμμετέχουν εκπρόσωποι του υπουργείου Οικονομικών και των εμπορικών τραπεζών και θα χαράσσουν τη δανειστική πολιτική της κυβέρνησης σε θέματα δημοσίου χρέους. Καθιστούν, δηλαδή, τις εμπορικές τράπεζες συνδιαχειριστές.

Οπως ανέφερε χτες ο υφυπουργός Οικονομικών, οι δανειακές ανάγκες του δημοσίου το επόμενο τρίμηνο ανέρχονται σε περίπου 3 τρισ. δραχμές.

Ο πληθωρισμός έπεσε, αλλά η ακρίβεια - για τους εργαζόμενους και τα πλατιά λαϊκά στρώματα, που υφίστανται τις συνέπειες της κυβερνητικής πολιτικής - παραμένει. Η κυβέρνηση, που δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την "ευημερία των αριθμών", ανακοίνωσε χτες με... περηφάνια, πως ο πληθωρισμός έσπασε το Σεπτέμβρη και το φράγμα του 5%, καθώς τον προηγούμενο μήνα Αύγουστο ο πληθωρισμός "έτρεχε" με ρυθμό 5,6%. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας που δόθηκαν χτες στη δημοσιότητα, ο πληθωρισμός φέτος το Σεπτέμβρη, συγκριτικά με τον αντίστοιχο περσινό μήνα (σύγκριση αρχή - τέλος), "έτρεχε" με ρυθμό 4,9%. Η βιασύνη της κυβέρνησης, να δημοσιοποιήσει τα στοιχεία για την εξέλιξη του πληθωρισμού, δεν είναι άσχετη με την αυξανόμενη λαϊκή δυσφορία, καθώς με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ για τον πληθωρισμό του Σεπτέμβρη, προσπαθεί να αποδείξει και να πείσει όσους δυσφορούν, πως η συγκεκριμένη πολιτική αποδίδει... καρπούς!

Αναλυτικότερα, από τα στοιχεία της ΕΣΥΕ προκύπτει ότι:

• Ο επίσημος τιμάριθμος αυξήθηκε 1,7% φέτος το μήνα Σεπτέμβρη συγκριτικά με τον Αύγουστο, έναντι αύξησης 2,3% την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Με σχετική ανακοίνωσή του, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας αποδίδει τη μεγάλη μείωση του τιμάριθμου φέτος το Σεπτέμβρη στη μείωση των τιμών των οπωρολαχανικών. Ούτε λίγο - ούτε πολύ, δηλαδή, ο Γ. Παπαντωνίου μας πληροφορεί πως "τσάκισε" την κερδοσκοπία που γινόταν (σ.σ. από τους αγρότες και παραγωγούς καρπουζιού και ντομάτας, στους οποίους καταλόγιζε ευθύνες για την άνοδο του πληθωρισμού τον Ιούλη και εν μέρει τον Αύγουστο).
• Στο δωδεκάμηνο Σεπτέμβρη 1996 - Σεπτέμβρης 1997 (αρχή - τέλος), ο επίσημος πληθωρισμός παρουσιάζει αύξηση 4,9%, έναντι 8% τις αντίστοιχες περιόδους του 1996 και 1995.
• Σε μέσα επίπεδα (Οκτώβρης 1996 - Σεπτέμβρης 1997) ο επίσημος πληθωρισμός παρουσίασε αύξηση 6,2%, έναντι 8,3% και 9,6% τις αντίστοιχες περιόδους των δύο προηγούμενων ετών.

Ανεξάρτητα, πάντως, από τις θριαμβολογίες της κυβέρνησης, για τη μείωση του πληθωρισμού το Σεπτέμβρη, οι εργαζόμενοι και τα πλατιά λαϊκά στρώματα ούτε είδαν ούτε - πολύ περισσότερο - ένιωσαν στην τσέπη τους τη τη θρυλούμενη μείωση του πληθωρισμού. Αντίθετα, αυτό που είδαν και ένιωσαν και το Σεπτέμβρη, ήταν ότι τα πορτοφόλια τους έγιναν ακόμη πιο ελαφριά, είτε επειδή οι τιμές αυξάνονταν πολύ ταχύτερα από την αύξηση των λαϊκών εισοδημάτων είτε επειδή οι πραγματικοί μισθοί και συντάξεις μειώνονταν με ρυθμούς ταχύτερους της μείωσης του πληθωρισμού.

Και μια ακόμη λεπτομέρεια: Η δημοσιοποίηση των στοιχείων της ΕΣΥΕ για τον τιμάριθμο, στις 4 του μήνα - δηλαδή στο πρώτο πενθήμερο του μήνα - αποτελεί ένα από τα σπάνια ρεκόρ. Κάτι τέτοιο είναι ζήτημα αν επαναλήφτηκε 2 ή 3 φορές τα τελευταία 17 χρόνια και, όταν αυτό έγινε, ήταν πάντα σε στιγμές που οι κυβερνώντες ήθελαν να πείσουν το λαό ότι οι θυσίες που υφίστανται τα θύματα της μονόπλευρης λιτότητας δεν πάνε χαμένες αλλά πιάνουν τόπο...

Καμία απόφαση δεν έχει ληφθεί ακόμη για τα επίπεδα στα οποία θα αυξηθούν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, υποστηρίζει το υπουργείο Οικονομικών σε χτεσινή ανακοίνωση. Η ανακοίνωση εκδόθηκε με αφορμή χτεσινά δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία η αρμόδια επιτροπή που έχει συσταθεί για την επεξεργασία των αντικειμενικών αξιών, προτείνει στην εισήγησή της αυξήσεις από 25% μέχρι 55% για τα ακίνητα της Αττικής. Οπως ανακοινώθηκε συγκεκριμένα από το υπουργείο Οικονομικών, "ουδεμία εισήγηση της αρμόδιας επιτροπής που επεξεργάζεται τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων έχει περιέλθει σε γνώση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου, όπως αναγράφεται σήμερα στον Τύπο και συνεπώς δεν έχει ληφθεί ακόμη καμία απόφαση".

Πάντως, το δεδομένο είναι ότι το αργότερο από την 1η Γενάρη 1998, όπως είχε δηλώσει πρόσφατα ο υφυπουργός Οικονομικών Γ. Δρυς, θα ισχύσουν νέες αυξημένες αντικειμενικές αξίες στα ακίνητα, οι οποίες θα προκαλέσουν σημαντική επιβάρυνση στους φόρους μεταβίβασης (αγοραπωλησίες, γονικές παροχές, δωρεές, κληρονομιές κλπ). Να θυμίσουμε επίσης ότι εκτός αυτού, οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών ετοιμάζουν την επέκταση του συστήματος των αντικειμενικών αξιών σε όλες τις περιοχές της χώρας που σήμερα δεν ισχύει.