ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

1973: Κορυφώνεται η παγκόσμια «πετρελαϊκή κρίση»

17 Οκτώβρη 1973, η σύσκεψη των Αράβων υπουργών πετρελαίων στο Κουβέιτ. Η απόφασή της για μείωση της παραγωγής πυροδότησε την κρίση

Στις 5 Δεκέμβρη 1973 κορυφώνεται η παγκόσμια «κρίση των πετρελαίων», καθώς οι Αραβες απειλούν με νέα μείωση της παραγωγής κατά 5%, αν δεν πειστεί το Ισραήλ να αποχωρήσει από τα κατεχόμενα αραβικά εδάφη. Η Ευρώπη απειλείται με πολικό χειμώνα και δραματική έλλειψη τροφίμων, ενώ οι τιμές των μετοχών στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου σημειώνουν «βουτιά» κατά 2 δισεκατομμύρια στερλίνες, καθώς οι Αραβες αποφασίζουν να αποσύρουν τα κεφάλαιά τους από τις δυτικές τράπεζες.

Στην ουσία, επρόκειτο για μια μεγάλη καπιταλιστική κρίση, μια κρίση που αγκάλιασε όλες τις πλευρές του καπιταλιστικού συστήματος. Η πετρελαϊκή ήταν μια μόνο πλευρά αυτής της κρίσης.

Επί της ουσίας, η κρίση αυτή, που θεωρείται η μεγαλύτερη μετά το τρομακτικό χρηματιστηριακό κραχ του 1929 - 1933, άρχισε τον Αύγουστο του 1971 με την απόφαση του Αμερικανού Προέδρου Νίξον για την άρση της μετατρεψιμότητας του δολαρίου σε χρυσό. Ηταν μια απόφαση που δυναμίτισε τα θεμέλια του παγκόσμιου νομισματικού συστήματος, που βασιζόταν στη μεταπολεμική συνθήκη του Μπρέτον Γουντς. Ακολούθησε μια χιονοστιβάδα εξελίξεων που έπληξε όλα τα νομίσματα και τις οικονομίες των ανεπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών.

Μέσα σ' αυτή την ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα έρχεται να προστεθεί και η απόφαση των αραβικών χωρών για τη μείωση της παραγωγής πετρελαίου. Ηταν μια απόφαση με οικονομικές και πολιτικές διαστάσεις. Ηταν μια πράξη άμυνας απέναντι στη ληστρική πολιτική των ιμπεριαλιστικών χωρών και των πολυεθνικών επιχειρήσεων και ταυτόχρονα μια μορφή πίεσης για την επίλυση του μεσανατολικού προβλήματος.

Οι συνέπειες από την απόφαση των πετρελαιοπαραγωγών χωρών ήταν άμεσες και οδυνηρές, κυρίως για τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, οι οποίες είχαν μεγάλο βαθμό εξάρτησης από το πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Σε πολλές χώρες λαμβάνονται έκτακτα μέτρα, όπως η εκ περιτροπής κυκλοφορία των αυτοκινήτων, η επιβολή δελτίου για τα υγρά καύσιμα, η αλλαγή της θερινής ώρας κ.ά. Στη Βρετανία, η κυβέρνηση συζητούσε ακόμη και τη μείωση της εργάσιμης βδομάδας σε... τρεις μέρες, ενώ το BBC καλούσε τους Βρετανούς να κοιμούνται νωρίς..!

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

1901 Γεννιέται ο Ουόλτ Ντίσνεϊ. Αμερικανός σκηνοθέτης και παραγωγός κινηματογραφικών ταινιών, πρωτοπόρος των ταινιών κινουμένων σχεδίων. Ο Ντίσνεϊ δημιούργησε πολλούς από τους αγαπημένους παιδικούς ήρωες, ενώ «ζωντάνεψε» στη μεγάλη οθόνη και πολλούς από τους ήρωες των γνωστών και παλιών παραμυθιών. Στη διάρκεια του Β` Παγκόσμιου Πολέμου, ο Ντίσνεϊ γύρισε αρκετές ταινίες κατά παραγγελία του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, που προπαγάνδιζαν τον «αμερικάνικο τρόπο ζωής». Σε μια βιογραφία που κυκλοφόρησε σχετικά πρόσφατα δίνεται πλήθος ντοκουμέντων και τεκμηριωμένων πληροφοριών που αποδεικνύουν τη στενή συνεργασία του Ντίσνεϊ με το FBI και το διαβόητο αρχηγό του, Εντγκαρ Τζ. Χούβερ. Μια συνεργασία που αφορούσε τη διοχέτευση πληροφοριών για τις πολιτικές απόψεις και τη συνδικαλιστική δράση υπαλλήλων της εταιρίας του, καθώς και συναδέλφων από άλλα στούντιο! Ο Ντίσνεϊ υπήρξε ο επίσημος πληροφοριοδότης του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών στο Χόλιγουντ, πριν προαχθεί σε «Ειδικό Πράκτορα Καταγγελιών», βαθμό που λίγοι κατείχαν την ψυχροπολεμική εκείνη περίοδο και αφορούσε διευρυμένες αρμοδιότητες στο κυνήγι «κομμουνιστών και λοιπών ανατρεπτικών στοιχείων».

1927 Ανακοινώνεται στη Βουλή ότι ο αριθμός των ανέργων στην Αθήνα φθάνει τις 25.000.

1928 Ψηφίζεται στη Βουλή το νομοσχέδιο που επαναφέρει τον αντιδραστικό θεσμό της Γερουσίας.

1967 Κατακόρυφη άνοδος της θερμοκρασίας στα παγωμένα νερά της Ανταρκτικής προκαλεί έκρηξη ηφαιστείου στη «Νήσο της Απογοήτευσης». Το φαινόμενο είχε παρατηρηθεί τελευταία φορά το 1944.

1976 Για πρώτη φορά στα μεταπολεμικά χρονικά της Ιαπωνίας, το κυβερνών κόμμα των Ελεύθερων Δημοκρατών χάνει την απόλυτη πλειοψηφία. Ρόλο καταλύτη στο εκλογικό αποτέλεσμα έπαιξε το σκάνδαλο «Λόκχιντ», που συγκλονίζει τη χώρα.

1980 Ηττάται στις βουλευτικές εκλογές της Δυτικής Γερμανίας, ο υποψήφιος της Ενωσης Χριστιανοδημοκρατών - Χριστιανοκοινωνιστών και πρωθυπουργός της Βαυαρίας Χανς Γιόζεφ Στράους. Νικητής αναδεικνύεται και πάλι ο συνασπισμός Σοσιαλδημοκρατών - Ελευθέρων Δημοκρατών. Οι τελευταίοι αυξάνουν τη δύναμή τους κατά 10,6%.

1986 Επανεκλέγεται πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο Ζακ Ντελόρ. Στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΟΚ στο Λονδίνο, ο καγκελάριος Χέλμουτ Κολ θέτει αιφνιδίως θέμα σχέσεων της Κοινότητας με την Τουρκία. Μετά τη σχετική συζήτηση, ωστόσο, και με παρέμβαση της Βρετανής πρωθυπουργού Μάργκαρετ Θάτσερ, το αίτημα ένταξης της Τουρκίας απορρίπτεται με κατηγορηματικό τρόπο.

Σε όλη τη χώρα προβλέπονται λίγες νεφώσεις που στα ανατολικά και νότια θα είναι αυξημένες και υπάρχει πιθανότητα να σημειωθούν ασθενείς βροχές στην ανατολική Θεσσαλία, ανατολική Στερεά, Εύβοια, ανατολική Πελοπόννησο, Κυκλάδες και Κρήτη. Οι άνεμοι θα πνέουν βόρειοι στα δυτικά μέχρι μέτριοι, στα ανατολικά μέχρι πολύ ισχυροί και το πρωί στο Αιγαίο τοπικά θυελλώδεις. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί στα βόρεια από -5-12, στα δυτικά από 0-17, στην υπόλοιπη χώρα από 2-14, αλλά στο Αιγαίο θα είναι 3-4 βαθμούς υψηλότερη και στη Θεσσαλονίκη -1-11 βαθμούς.

Για την Αττική προβλέπονται λίγες νεφώσεις παροδικά αυξημένες τις πρωινές ώρες. Οι άνεμοι θα πνέουν βόρειοι, βορειοανατολικοί μέχρι ισχυροί και πρόσκαιρα πολύ ισχυροί. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 6-14, αλλά στα βόρεια θα είναι 2-3 βαθμούς χαμηλότερη.