ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 23 Γενάρη 2014
Σελ. /24
«Φεστιβάλ Λένιν»

«ΟΚΤΩΒΡΗΣ» (1925) του Σεργκέι Αϊζενστάιν
«ΟΚΤΩΒΡΗΣ» (1925) του Σεργκέι Αϊζενστάιν
Ψυχροπολεμική παράνοια και επικαιροποιημένο δόγμα του ΝΑΤΟ, αναβιώνουν ως επίσημη εκπροσώπηση της αμερικανικής βιομηχανίας οπτικοακουστικών εμπορευμάτων... Δίπλα η άλλη Αμερική, αληθινή, ανθρώπινη και σιωπηρά πληγωμένη από τη στυγνή πραγματικότητα... Αναδρομή και σε επανεκδόσεις απ' το παρελθόν που, τι να κάνουμε, αποδεικνύεται ασύγκριτα πιο πρωτοποριακό και μοντέρνο!

«ΤΖΑΚ ΡΑΪΑΝ: Η ΠΡΩΤΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ» (2013). Ο «Σαιξπηρικός» Κένεθ Μπράνα σκηνοθετεί τον πράκτορα της CIA που γεννήθηκε στα μπεστ σέλερ του Τομ Κλάνσι και, αφού κατατρόπωσε IRA, KGB, κ.λπ. κακά, ανταμείφθηκε με διευθυντικό πόστο στη CIA και το προεδρικό αξίωμα των ΗΠΑ. Το πόνημα δεν έχει ρίζες λογοτεχνικές, αλλά σενάριο πρωτότυπο που θυμίζει κάδο απολιθωμένων ψυχροπολεμικών κλισέ για τον «νέας πνοής» Ράιαν.

Πρεμιέρα και για την «ΚΛΕΦΤΡΑ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ» (2013), κινηματογραφική μεταφορά μυθιστορήματος του Ζούσακ. Σκηνοθέτης ο Μπράιαν Πέρσιβαλ, του τηλεοπτικού «Πύργου του Ντάουντον». Γερμανική οπτική στην περίοδο του ναζισμού, γλυκερά περιγραφική, ανίκανη να καθηλώσει. Επίκεντρο η Λίζελ και η αγάπη της για βιβλία και διάβασμα, κόκκινη γραμμή στην αφήγηση, τη χωρίς επίκεντρο ενδιαφέροντος.

Πρεμιέρα για την ασπρόμαυρη «ΝΕΜΠΡΑΣΚΑ» (2013), 6ο φιλμ του ελληνικής καταγωγής Αλεξάντερ Πέιν. Παρασύρει και συγκινεί, με στίγμα βαθιάς κατάθλιψης από τον υπαρκτό καπιταλισμό και τις κρίσεις του, ίσως η καλύτερη ταινία του Πέιν. Μικρή, με σοβαρό λόγο ύπαρξης, μελαγχολική, με ουσιαστική ανθρωπιά, βαθιά αμερικάνικη και απελπιστικά οικουμενική.

Αρχίζει απόψε στην Ταινιοθήκη το αξιολογότατο αφιέρωμα στο συνολικό έργο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, με σχολιασμό φιλτραρισμένο από το βλέμμα νέων καλλιτεχνών. «Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος με τα μάτια των νέων» ο τίτλος του αφιερώματος, 23 - 29/1. Επικοινωνήστε με την Ταινιοθήκη (210 3612.046) για αναλυτικό πρόγραμμα, κρατήσεις, κ.λπ.

Την ίδια περίοδο, 23 - 29/1, η «New Star», τιμώντας τα 90 χρόνια από το θάνατο του Βλαντίμιρ Ιλιτς Ουλιάνοφ, του Λένιν, διοργανώνει «Φεστιβάλ ΛΕΝΙΝ» στους κινηματογράφους TITANIA CINEMAX (210 3811.147) και «Αλεξάνδρα» (210 9512.624). Θα προβληθούν 9 συνολικά, άκρως ενδιαφέρουσες σοβιετικές ταινίες, μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ, έργα σπουδαίων Σοβιετικών κινηματογραφιστών.

«ΟΚΤΩΒΡΗΣ» (1925, 59') του Σεργκέι Αϊζενστάιν. Γυρίστηκε κατά παραγγελία της Σοβιετικής Κυβέρνησης για τα 10 χρόνια από την Οχτωβριανή Επανάσταση του 1917. Η ταινία στέκεται σε κρίσιμες καμπές της πορείας προς την επανάσταση, με αιχμή την επιστροφή του Λένιν από την εξορία.

«ΤΡΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΕΝΙΝ» (1934, 59'). Σε σκηνοθεσία Ντζίγκα Βερτόφ, η ταινία είναι το πρώτο οπτικοακουστικό ντοκουμέντο, όπου οπτικό και ακουστικό μέρος δε λειτουργούν αυτόνομα αλλά συμπληρωματικά. Ετσι γεννιέται, από τη διαρκή αλληλεπίδραση φωτογράμματος και εικόνας, ένα τρίτο έργο, μοναδικό στην ιστορία του κινηματογράφου.

«Ο ΛΕΝΙΝ ΤΟΝ ΟΚΤΩΒΡΗ» (1937, 93'). Μυθοπλασία σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Ρομ. Πρώτη σοβιετική ταινία αφιερωμένη εξ ολοκλήρου στον ηγέτη της Επανάστασης. Δείχνει τον Λένιν στη φρενίτιδα της Επανάστασης και ταυτόχρονα μέσα στην απλότητα της καθημερινής του ζωής.

«ΒΛΑΔΙΜΗΡΟΣ ΙΛΙΤΣ ΛΕΝΙΝ» (1955, 65'). Συναρπαστική βιογραφία του Λένιν. Τα παιδικά του χρόνια, οι σπουδές, ο επαναστατικός αγώνας και ο θάνατός του, το 1924. Οι σκηνοθέτες Β. Μπελιάεφ και Μ. Σλαβίνσκαγια χρησιμοποίησαν σπάνια ιστορικά ντοκουμέντα και φωτογραφίες από το κεντρικό αρχείο του Κρατικού Κέντρου Κινηματογραφίας και Ραδιοφωνίας.

«Β. Ι. ΛΕΝΙΝ, ΣΕΛΙΔΕΣ ΜΙΑΣ ΜΕΓΑΛΕΙΩΔΟΥΣ ΖΩΗΣ» (1958, 30'). Ντοκιμαντέρ σκηνοθετημένο από την Σ. Πουμπιάνσκαγια. Σπάνιες σκηνές με ηχογραφημένη τη φωνή του Λένιν από την περίοδο του Εθνικού Πολέμου, 1921. Το πρώτο Σύνταγμα του Σοβιετικού Κράτους, τα δύσκολα χρόνια της αποκατάστασης, το Σχέδιο Ηλεκτροδότησης όλης της χώρας, η ανάπτυξη της επιστήμης, οι εργασίες και η απόπειρα δολοφονίας του Λένιν το 1918 και, τέλος, η Συμφωνία για την ίδρυση της Σοβιετικής Ενωσης.

«Ο ΛΕΝΙΝ ΖΕΙ, ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ» (1969, 27'). Σκηνοθετούν την περίοδο της ζωής του Λένιν από το 1918 έως το 1921 ο Μιχαήλ Ρομ και η Μ. Σλαβίνσκαγια. Προβάλλεται σε αποκαταστημένη κόπια του 1990.

«Ο ΛΕΝΙΝ ΚΑΙ Ο ΧΡΟΝΟΣ» (1980, 58'). Ταινία σε σενάριο - σκηνοθεσία Λ. Κρίστη, για την εφαρμογή των ιδεών του Λένιν στη σύγχρονη ζωή των πολιτών της Σοβιετικής Ενωσης. Χρησιμοποιήθηκαν ντοκουμέντα και φωτογραφικό υλικό από το Κρατικό Αρχείο Κινηματογράφου, το Μουσείο της Επανάστασης, και το Κρατικό Αρχείο του Λένινγκραντ.

«ΤΟ ΔΥΣΚΟΛΟ ΠΟΣΤΟ ΤΟΥ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗ, Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΛΕΝΙΝ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1917». (1982, 48'). Σε σκηνοθεσία Ι. Βεσσαράμποβ, το φιλμ εστιάζει στην προσφορά του Λένιν στην Επανάσταση του 1917 και στην ίδρυση του Σοβιετικού Κράτους. Χρησιμοποιήθηκαν φωτογραφίες και ντοκουμέντα από το Κεντρικό Αρχείο Ινστιτούτου Μαρξ και Λένιν.

«Β. Ι. ΛΕΝΙΝ» (1983, 20'). Βιογραφική ταινία σε σκηνοθεσία Α. Ζενιάκιν για την κληρονομιά του Λένιν στη μνήμη του λαού. Γυρίστηκε σε μουσεία, σπίτια και γνωστά μέρη όπου έζησε ο Λένιν και χρησιμοποιήθηκαν ιστορικά ντοκιμαντέρ και φωτογραφικό υλικό από το κεντρικό Κρατικό Αρχείο.

Στις ίδιες αίθουσες προβάλλεται το αριστούργημα του Αλεξάντρ Μεντβέντκιν "ΕΥΤΥΧΙΑ" (1934) - στην σοβιετική αυτή ταινία θα αναφερθούμε αύριο...

ΓΚΑΒΙΝ ΧΟΥΝΤ
Ender’s Game

Η ταινία καταμαρτυρεί πώς η φασιστική αισθητική διακινείται μέσα από ιδεοληπτικές κατασκευές μυθοπλασίας που έρποντας μολύνει το φάσμα της σύγχρονης δημοφιλούς κουλτούρας. 50 χρόνια πριν, εξωγήινα μυρμήγκια (sic!) επιτέθηκαν στον πλανήτη Γη να τον αποικίσουν. Βεβαίως κι ενίκησαν τα ανθρώπινα όντα! Ωστόσο, επειδή οι απώλειες ήταν τεράστιες οι ιμπεριαλιστές «εγκέφαλοι» άρχισαν πάραυτα να προετοιμάζουν την επόμενη αναμέτρηση. Οι «σοφοί» κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το αποτελεσματικότερο στοιχείο για την υπεράσπιση της Γης ήταν τα παιδιά. Τα ιδιαζόντως προικισμένα όμως και χαρισματικά, τα ικανά να αναπτύσσουν στρατηγικές πέρα από νόρμες, και να ελέγχουν συμπεριφορές αποστασιοποίησης και ταυτόχρονα ισχυρής ηγεσίας, σε πνεύμα στρατιωτικό. Ο Εnder είναι ο καταλληλότερος!

Δραματουργικά, η ταινία ξεπερνά κατά πολύ τα όρια της ανοησίας ενός βιντεοπαιχνιδιού. Με το χιτλερικό ευαγγέλιο «Ο Αγών μου» στο χέρι, το επαίσχυντο φιλμ συνιστά μνημείο μεταμοντέρνας αισθητικής με τεχνικές κομπιουτερίστικες, οικτρές κοινοτοπίες, πνιγμένες στη φασιστική κακογουστιά και τον ολοκληρωτισμό της αντιδραστικότερης των βιομηχανοποιημένων πλέον ρητορειών. Σε άριστη συνεργασία με τους διαμορφωτές του νέου δόγματος του ΝΑΤΟ, το Χόλιγουντ πουλά την πραμάτεια του στους όπου Γης, εκούσια ανεγκέφαλους πελάτες του. Δοξασία στον προληπτικό ολοκληρωτικό πόλεμο σε περιτύλιγμα φασιστικής αμπελοφιλοσοφίας. Αυτό που διαφοροποιεί το φιλμ από τα παραμύθια του τρίτου Ράιχ είναι το «πολυεθνικό» μείγμα που ενώνεται στην κοινή υπόθεση! Σημειωτέον, το 1985, μόλις κυκλοφόρησαν οι άρρωστες φαντασιώσεις του φανατικού μορμόνου Ορσον Σκοτ Καρντ το... πολύτιμο αυτό βιβλίο καταχωρήθηκε αμέσως στις «λίστες λογοτεχνίας» του σώματος των πεζοναυτών, ειδικά για τους μελλοντικούς αξιωματικούς! Ο εχθρός που, έτσι του 'ρθε, δεν είχε τι να κάνει βρε αδελφέ, επιτέθηκε στη Γη, δεν έχει ανθρώπινο πρόσωπο, κάτι που διευκολύνει τον αφανισμό του. Σε ατμόσφαιρα βαγκνερικού μυστικισμού, με θρησκευτικής λατρείας μνους για τον Αρχηγό/Μεσσία. Απεχθές, μονόπλευρο μείγμα σαθρής συναισθηματικότητας. Αιχμή η εμφάνιση του Προέδρου των ΗΠΑ - ως αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων.

Ως εξυπνότερα λογιάζονται τα παιδιά που ασχολούνται μέρα - νύχτα με τα προσομοιωμένα βίαια παιχνίδια βίντεο. Αυτά συνιστούν την ελπίδα του ΝΑΤΟ κι εκπαιδεύονται σύμφωνα με το πρότυπο των πεζοναυτών: Στην ομάδα δεν υπάρχουν φίλοι, μόνο ανταγωνιστές. Σκέψου όσο κι ό,τι θέλεις, απαγορεύεται όμως να εξωτερικεύεις τις σκέψεις σου. Ακολουθώντας τους «κανόνες» χάνεις, ακολουθώντας τη βία κερδίζεις. Μακάρι να υπήρχε άλλος τρόπος αλλά, ο πόλεμος είναι... αναπόφευκτος. Η γενοκτονία παρουσιάζεται σαν ηρωισμός και την ξεπερνάς με μια συγνώμη...

Τώρα ό,τι και να λέει η σαπίλα του Χόλιγουντ, έχει πια περίτρανα αποδειχθεί ότι εχθρός της ανθρωπότητας / Γης είναι οι ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί που ισοπεδώνουν φύση κι ανθρώπινο γένος στο όνομα του κέρδους.

Παίζουν: Χάρισον Φορντ, Μπεν Κίνγκσλεϊ, Ασα Μπάτερφιλντ, Βιόλα Ντέιβις, κ.ά.

Παραγωγή: ΗΠΑ (2013)

ΕΛΙΝΑ ΨΥΚΟΥ
Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά

Από την πρωτότυπη ιδέα στο χαρτί, ως το τελικό αποτέλεσμα στην οθόνη ε, είναι «κάποια» διαφορά! Ο ελληνικός κινηματογράφος σήμερα (αυτο)περιορίζεται αποκλειστικά στο σκέλος των «πρωτότυπων» ιδεών, με μοναδική, απ' όσο ενθυμούμαι εξαίρεση την ταινία «MISS VIOLENCE» του Αβρανά, ο οποίος κατάφερε, με το δικό του τρόπο, να της δώσει χαρακτήρα «πολυσήμαντο», συνδέοντας περίτεχνα, χωρίς αναστολές, το ατομικό με το κοινωνικό. Η Ελίνα Ψύκου στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της, στήνει ένα μονοσήμαντο φιλμ για τη μυστηριώδη (αυτο)εξαφάνιση γνωστού τηλεπαρουσιαστή μόνο για να ανέβουν τα νούμερα τηλεθέασης της πρωινής του εκπομπής.

Στο πρώτο μέρος του φιλμ κυριαρχεί σατιρικά κριτική διάθεση του τηλεοπτικού κιτς και μόνο. Οχι της ουσίας, της εικονικής πραγματικότητας που χτίζεται και διακινείται από το μέσο - στο πλαίσιο συντονισμένης εκστρατείας διαμόρφωσης συνείδησης - από το συμπαγές, ανά την οικουμένη, τηλεοπτικό σύστημα. Πώς θα μπορούσε, εξάλλου, να είναι διαφορετικά, αφού «η τηλεόραση» βρίσκεται στα χέρια συμφερόντων, ολίγων, τεράστιων κεφαλαιοκρατικών ομίλων... Το φιλμ αποφεύγει να αγγίξει κριτικά το στοιχείο που θα συνιστούσε δίαυλο επικοινωνίας του κοινού με το έργο: Τι κρύβεται πίσω από το ρόλο των εργαζομένων στο μέσο... Ακουμπώντας, βέβαια, διεξοδικά τα παραπάνω, η ταινία μάλλον θα βρισκόταν χωρίς λεφτά και προώθηση...

Η Ψύκου επιχειρεί κριτική στις σαθρές εκπομπές, με όρους όμως που αυτές επιβάλλουν. Μας ταλαιπωρεί με την ανούσια καθημερινότητα ενός αποβλακωμένου και εγκλωβισμένου στο σύστημα ατόμου, που όταν πληρώνει στο πετσί του την «εφήμερη» φύση του μέσου, αντί να αντιδράσει ως, σκεπτόμενο, έλλογο ον, ανάγει τη βλακεία του σε ψυχική διαταραχή που καταλήγει στην ανώδυνη κινηματογραφικά λύση της αδιέξοδης τρέλας. Η ταινία σε όλη της τη διάρκεια περιχαρακώνεται στην εσωστρέφεια του «εικονικού» που όλο παγιώνεται. Ούτε στιγμή δεν βγαίνει έξω, στην πραγματική πραγματικότητα... Και ρωτάμε, για ποιο λόγο πρέπει να απασχολεί και το σινεμά η στείρα περιγραφή σκέψεων και πράξεων ενός βλακός; Σε ποια καταγεγραμμένη στο σελουλόιντ θέση της δημιουργού (που απορρέει από την κοσμοθεωρία που ασπάζεται κ.λπ.) να στηριχθεί κανείς για να ερμηνεύσει το τι θέλει εν τέλει να μας πει η διακεκριμένη αυτή ταινία;

Παίζουν: Χρήστος Στέργιογλου, Μαρία Καλλιμάνη, Γιώργος Σουξέ, κ.ά.

Παραγωγή: ΕΛΛΑΔΑ (2013)



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ