Tov δημιουργό της "Αυτοκρατορίας των αισθήσεων" και της "Νύχτας και καταχνιάς στην Ιαπωνία", τον Ιάπωνα σκηνοθέτη Ναγκίσα Οσίμα,φιλοξενεί η πολιτιστική εκπομπή της ΕΤ-1 "Συνεικόνες", (Τετάρτη 18.20) σε μια συνέντευξη με τον δημοσιογράφο Κώστα Κωβαίο. Παράλληλα όμως, η ΕΤ-3, απόψε λίγο μετά τα μεσάνυχτα, θ' ανοίξει τη "Χρυσή οθόνη" της, προβάλλοντας την ταινία του "Η τελετή".

Ο Ναγκίσα Οσίμα γεννήθηκε το 1932 στο Κιότο της Ιαπωνίας. Απόγονος οικογένειας Σαμουράι του νησιού Τσουσίμα, έζησε από κοντά την ήττα της χώρας του στο Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Στα φοιτητικά του χρόνια, σκηνοθέτησε και έπαιξε σε θεατρικά έργα, ενώ υπήρξε ένας από τους ηγέτες του φοιτητικού κινήματος Ζένγκακουρέν, κίνημα που το καθοδηγούσε το ιαπωνικό ΚΚ.

Το 1959, σκηνοθετεί την πρώτη του ταινία "Η γειτονιά του έρωτα και της ελπίδας", ενώ ένα χρόνο μετά, σκηνοθετεί ακόμη δυο ταινίες "Η σκληρή ιστορία της νιότης" και "Η ταφή του ήλιου". Με τη "Νύχτα και καταχνιά στην Ιαπωνία", δέχτηκε την πολεμική του κατεστημένου της Ιαπωνίας, επειδή αναφερόταν στο αριστερό φοιτητικό κίνημα. Το 1968, γυρίζει τον "Απαγχονισμό" και αμέσως μετά, το "Αγόρι" και την "Τελετή". Με την ταινία του "Η αυτοκρατορία των αισθήσεων", το 1976, δέχτηκε τη διεθνή αναγνώριση και απέσπασε σημαντικά κινηματογραφικά βραβεία στις ΗΠΑ και στην Αγγλία. Δύο χρόνια αργότερα, μια άλλη "αυτοκρατορία", η "Αυτοκρατορία του πάθους", του χάρισε στις Κάννες το βραβείο σκηνοθεσίας. Ακολούθησαν οι ταινίες "Καλά Χριστούγεννα κύριε Λόρενς", "Μαξ αγάπη μου" και το ντοκιμαντέρ "Κιότο, η γενέτειρα της μητέρας μου", που γύρισε για το BBC. Εχει επίσης σκηνοθετήσει, πολλά ντοκιμαντέρ για την τηλεόραση και έχει εκδώσει πολλά δοκίμια, ενώ αυτή την περίοδο γυρίζει ένα ντοκιμαντέρ, με τίτλο "Εκατό χρόνια ιαπωνικός κινηματογράφος".

Ο κινηματογράφος του Οσίμα χαρακτηρίζεται από πολιτικά, κοινωνικά και ποιητικά στοιχεία. Μέσα από τις ταινίες του, αναζητά την ταξική καταγωγή του ανθρώπινου δράματος, ενώ στρέφεται κατά της ιαπωνικότητας του οικονομικού θαύματος της χώρας του και της καταναλωτικής υστερίας της Δύσης. Στην"Τελετή", που τη σκηνοθέτησε το 1971, διεισδύει στο χώρο της μνήμης. Ο ήρωάς του αναπολεί τα σημαντικότερα γεγονότα του οικογενειακού του παρελθόντος, που όλα, όμως, συνδέονται με τελετουργικά δρώμενα, όπως γάμους και κηδείες. Μέσα από όλα αυτά, στην ουσία, εικονογραφεί την πολιτική και κοινωνική ιστορία της Ιαπωνίας, από τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, μέχρι τις μέρες που γυρίστηκε η ταινία. Η κινηματογραφική του μηχανή λειτουργεί σαν δόρυ, που στρέφεται κατά της ηθικής τάξης της λογοκρισίας, των αυστηρών παραδοσιακών δομών της ιαπωνέζικης κοινωνίας και της υποχώρησης των ηθικών αξιών που τη χαρακτήριζαν. Ο Οσίμα, όντας μέλος της αριστερής κοινότητας, σκιαγραφεί το ιστορικό προφίλ του ιαπωνικού ΚΚ, μιλώντας για τις διώξεις που υπέστησαν οι ηγέτες του και οι οπαδοί, καθώς και για τις ανακατατάξεις, που συνέβησαν σε αυτό το χώρο. Στην "Τελετή", πρωταγωνιστούν οι Κένζο Καβαραζάκι, Ατσούο Νακαμούρα και Ακίκο Κογιάμα.

Ομως θα έχουμε την ευκαιρία, να μάθουμε από πρώτο χέρι, από τον ίδιο δηλαδή τον σκηνοθέτη, τι "σκέφτεται" για το έργο του για τη ζωή του, για τον κινηματογράφο, για την πολιτική, για τον έρωτα και τον θάνατο, για την τηλεόραση, για τη χώρα του την Ιαπωνία, αλλά και για την Ελλάδα. Στη συνέντευξη που δίνει στον Κώστα Κωβαίο και που θα μεταδοθεί από την εκπομπή "Συνεικόνες", ο Οσίμα, θα ζωντανέψει μπροστά στο φακό, μόνος του το πορτρέτο του.

Κούλα ΑΝΤΩΝΙΟΥ

Ο Ναγκίσα Οσίμα μιλά στον Κώστα Κωβαίο στις "Συνεικόνες"