Το πέρασμα της ΕΕ σε «πολεμική οικονομία» και η προετοιμασία για ακόμα μεγαλύτερη στρατιωτική εμπλοκή στους εντεινόμενους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, με τραγικές συνέπειες για τους λαούς, βρέθηκε στο επίκεντρο των κατευθυντήριων γραμμών της νέας θητείας της που παρουσίασε χτες στο Ευρωκοινοβούλιο η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, λίγο πριν την επανεκλογή της στην προεδρία της Κομισιόν.

Το δε ΝΑΤΟ προχωρά με γοργούς ρυθμούς την υλοποίηση των επικίνδυνων αποφάσεων της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής, με τον Γενς Στόλτενμπεργκ να ανακοινώνει χτες ότι μέχρι τον Σεπτέμβρη θα τεθεί σε λειτουργία η νέα διοίκηση του ΝΑΤΟ για τον συντονισμό της παροχής στρατιωτικού εξοπλισμού και εκπαίδευσης στην Ουκρανία.

Την ίδια ώρα, στο άλλο ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο, η Ρωσία «προειδοποιεί» ότι θα μπορούσε να προβεί σε νέα ανάπτυξη πυρηνικών πυραύλων ως απάντηση στη συμφωνία ΗΠΑ - Γερμανίας για εγκατάσταση αμερικανικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς στη Γερμανία.

Με φόντο την κλιμάκωση της ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας στην Ουκρανία, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά τη χθεσινή ομιλία της στο Ευρωκοινοβούλιο προανήγγειλε την ακόμα μεγαλύτερη στρατιωτική εμπλοκή της ΕΕ, επαναλαμβάνοντας ότι «η Ευρώπη θα σταθεί δίπλα στην Ουκρανία για όσο χρόνο χρειαστεί» και ότι «πρέπει να δώσουμε στην Ουκρανία όλα όσα χρειάζεται για να αντισταθεί και να επικρατήσει».

Αναφερόμενη στη συνολικότερη πολεμική προπαρασκευή της ΕΕ, επισήμανε ότι «πρέπει να επενδύσουμε περισσότερα στην ασφάλειά μας και την άμυνα», προσθέτοντας ότι «τώρα είναι η ώρα για την οικοδόμηση μιας αληθινής Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ενωσης».

«Φωτογραφίζοντας» αντιθέσεις που παραμένουν και εντείνονται και στο εσωτερικό της ΕΕ, όπως και στη σχέση της με τις ΗΠΑ, παραδέχθηκε ότι «υπάρχουν κάποιοι που ενδεχομένως αισθάνονται άβολα με την ιδέα», ενώ ξεκαθάρισε ότι «τα κράτη - μέλη θα διατηρήσουν την ευθύνη για την εθνική τους ασφάλεια και τα δικά τους στρατεύματα», όπως και ότι «το ΝΑΤΟ θα παραμείνει ο πυλώνας της συλλογικής μας ασφάλειας».

Πρόσθεσε ωστόσο ότι «οι αμυντικές μας δαπάνες είναι πολύ χαμηλές και αναποτελεσματικές. Οι δαπάνες μας προς άλλες χώρες (σ.σ. ουσιαστικά προς τις ΗΠΑ) είναι πολύ σημαντικές».

«Πρέπει λοιπόν», συνέχισε, «να δημιουργήσουμε μια ενιαία αγορά άμυνας. Πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο σε αμυντικές δυνατότητες υψηλής τεχνολογίας».

«Πρέπει να επενδύσουμε περισσότερα», υπογράμμισε, «και πρέπει να δημιουργήσουμε κοινά ευρωπαϊκά έργα. Για παράδειγμα, ένα ολοκληρωμένο σύστημα εναέριας άμυνας - μια Ευρωπαϊκή Αεροπορική Ασπίδα».

Στο κείμενο των «κατευθυντήριων γραμμών», η φον ντερ Λάιεν επιβεβαιώνει ότι θα διορίσει έναν Επίτροπο της ΕΕ για την Αμυνα - μία νέα θέση στην Κομισιόν - ενώ αναφέρεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει μια «Λευκή Βίβλο για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας» τις πρώτες 100 μέρες της επόμενης θητείας της.

Αποτυπώνοντας εξάλλου τις αντιθέσεις εντός της ΕΕ, η ίδια δεν παρέλειψε να καταγγείλει τις κινήσεις του Ούγγρου πρωθυπουργού, Β. Ορμπαν (χωρίς να τον αναφέρει ονομαστικά), λέγοντας ότι «κάποιοι στην Ευρώπη» παίζουν το παιχνίδι της Ρωσίας και «πριν από δύο εβδομάδες, ένας πρωθυπουργός της ΕΕ πήγε στη Μόσχα. Αυτή η αποκαλούμενη ειρηνευτική αποστολή δεν ήταν παρά μια αποστολή κατευνασμού».

Στο μεταξύ, ο γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, προσερχόμενος στη σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας χθες στη Βρετανία, αφού υπογράμμισε ότι το ΝΑΤΟ «είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την ευρωπαϊκή ασφάλεια», ανακοίνωσε ότι η νέα διοίκηση του ΝΑΤΟ για τον συντονισμό της στρατιωτικής βοήθειας και εκπαίδευσης για την Ουκρανία θα είναι λειτουργική από φέτος τον Σεπτέμβρη.

Πρόκειται για το NATO Security Assistance and Training for Ukraine (NSATU), η δημιουργία του οποίου αποφασίστηκε στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον.

Μόλις μία μέρα πριν, στο πλαίσιο των ίδιων επικίνδυνων αποφάσεων για παραπέρα εντατικοποίηση της ΝΑΤΟικής στρατιωτικής στήριξης στο Κίεβο, ο Στόλτενμπεργκ είχε ανακοινώσει επίσης τον διορισμό Ανώτατου Αξιωματούχου που θα ηγηθεί της ΝΑΤΟικής Αντιπροσωπείας στην Ουκρανία (NATO Representation in Ukraine - NRU).

Ο Βρετανός αξιωματούχος Πάτρικ Τέρνερ, που διορίστηκε στη θέση, θα αναλάβει τα καθήκοντά του στο Κίεβο επίσης από τον Σεπτέμβρη.

Από την πλευρά της Ρωσίας, σχολιάζοντας τις δηλώσεις και το κείμενο της φον ντερ Λάιεν, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμ. Πεσκόφ είπε πως οι προτάσεις της δίνουν ένα «στρατιωτικό χρώμα» στην ΕΕ.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους δήλωσε ότι η πρόταση για «Ευρωπαϊκή Αμυντική Ενωση» «επιβεβαιώνει τη γενική στάση ευρωπαϊκών κρατών στη στρατιωτικοποίηση, την κλιμάκωση της έντασης, την αντιπαράθεση και την εξάρτηση της εξωτερικής τους πολιτικής από μεθόδους αντιπαράθεσης».

Ο Πεσκόφ δήλωσε επίσης πως η Ρωσία θα θεωρήσει ως απειλή τυχόν σχέδια για μόνιμη παρουσία πολεμικών πλοίων του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα, εστιάζοντας ιδιαίτερα στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.

Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφων για τη νέα στρατηγική «ναυτικής ασφάλειας» του Ουκρανού Προέδρου Β. Ζελένσκι και τις αναφορές του στη Μαύρη Θάλασσα, ο Πεσκόφ είπε ότι «η συγκεντρωμένη παρουσία πλοίων του ΝΑΤΟ - δίνουμε προσοχή στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, τα παράκτια κράτη που είναι μέλη της συμμαχίας (του ΝΑΤΟ) - αντιπροσωπεύει, ιδιαίτερα στην παρούσα κατάσταση, μία επιπλέον απειλή προς τη Ρωσία». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι «η Ρωσία θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να εξασφαλίσει τη δική της ασφάλεια».

Την ίδια ώρα, ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Σ. Ριαμπκόφ δήλωσε ότι η Ρωσία δεν αποκλείει νέα ανάπτυξη πυρηνικών πυραύλων ως απάντηση στα σχέδια των ΗΠΑ για εγκατάσταση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς στη Γερμανία.

«Δεν αποκλείω καμία επιλογή», δήλωσε σε δημοσιογράφους στη Μόσχα όταν κλήθηκε να σχολιάσει τα σχέδια της Ουάσιγκτον.

Οι ΗΠΑ δήλωσαν την περασμένη βδομάδα ότι θα αρχίσουν να αναπτύσσουν στη Γερμανία από το 2026 όπλα που θα περιλαμβάνουν SM-6, Tomahawk και νέους υπερηχητικούς πυραύλους.

Σύμφωνα με το πρακτορείο «Interfax», ο Ριαμπκόφ είπε πως η Ρωσία, με βάση τις συνδυασμένες δυνατότητες των κρατών του ΝΑΤΟ, θα επιλέξει «χωρίς περιορισμούς» από την ευρύτερη δυνατή διάταξη επιλογών την πιο αποτελεσματική απάντηση στην κίνηση των ΗΠΑ, λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων, το κόστος.

Πρόσθεσε ακόμα ότι το Καλίνινγκραντ, ο ρωσικός θύλακας στη Βαλτική μεταξύ Πολωνίας και Λιθουανίας, «έχει επί μακρόν προσελκύσει την ανθυγιεινή προσοχή των αντιπάλων μας».

Από την πλευρά του, ο Γερμανός υπουργός Αμυνας, Μπ. Πιστόριους, είπε σε συνέντευξή του στην «Tageblatt« του Λουξεμβούργου ότι «δεν έχει αποφασιστεί ακόμα» σε ποιες περιοχές της Γερμανίας θα τοποθετηθούν οι πύραυλοι κρουζ και οι υπερηχητικοί πύραυλοι των ΗΠΑ. «Οι ΗΠΑ», ανέφερε, «βρίσκονται ακόμα στην προπαρασκευαστική φάση».

Προσπαθώντας να υποβαθμίσει την παραπέρα κλιμάκωση που φέρνει αυτή η κίνηση, ο Πιστόριους «ξεκαθάρισε» ότι «αυτά θα είναι συμβατικά οπλικά συστήματα» και ότι δήθεν «κάνουμε ό,τι είναι δυνατό για να διασφαλίσουμε ότι δεν υπάρχει κλιμάκωση».

Ισχυρίστηκε δε πως «ό,τι θα κάνουν οι ΗΠΑ στη Γερμανία μετά το 2026 δεν είναι τίποτα περισσότερο από αντίδραση στη ρωσική απειλή από τη στάθμευση (πυραύλων) Ισκαντέρ στο Καλίνινγκραντ».

Στο μεταξύ, σύμφωνα με προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού της Γερμανίας που επικαλείται το πρακτορείο Reuters, η Γερμανία σχεδιάζει να μειώσει στο μισό το ποσό της στρατιωτικής στήριξης στο Κίεβο για το 2025, στηριζόμενη στα δάνεια ύψους 50 δισ. δολαρίων που αποφασίστηκαν να δοθούν στην Ουκρανία από το G7, με χρηματοδότηση από τα «παγωμένα» ρωσικά κεφάλαια.

Το σχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπει 4 δισ. ευρώ για στρατιωτική στήριξη στο Κίεβο το 2025, έναντι των περίπου 8 δισ. ευρώ που δόθηκαν από το Βερολίνο το 2024.

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Κρ. Λίντνερ, δήλωσε την Τετάρτη ότι «η χρηματοδότηση της Ουκρανίας είναι διασφαλισμένη για το άμεσο μέλλον, χάρη στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τα δάνεια του G7».

Παρά την περικοπή στη στρατιωτική βοήθεια προς το Κίεβο, το Βερολίνο θα πιάσει το 2025 τον στόχο του ΝΑΤΟ για στρατιωτικές δαπάνες ύψους 2% του ΑΕΠ, με συνολικό ποσό 75,3 δισ. ευρώ.

Από αυτά, σύμφωνα με το Reuters, τα 53,3 δισ. ευρώ θα προέρχονται από τον τακτικό κρατικό προϋπολογισμό, ενώ τα 22 δισ. ευρώ θα προέρχονται από το ειδικό ταμείο ύψους 100 δισ. ευρώ που δημιούργησε η γερμανική κυβέρνηση το 2022, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, για την ενίσχυση των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων.

Το ποσό από τον τακτικό προϋπολογισμό αυξάνεται κατά 1,3 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2024, έναντι αύξησης 6,7 δισ. που ζητούσε ο υπουργός Αμυνας, γεγονός που αναγκάζει το υπουργείο να μειώσει τις παραγγελίες πυρομαχικών για το 2025 κατά περισσότερο από το ήμισυ, να μειώσει τις προμήθειες κατά 260 εκατ. ευρώ και την έρευνα και ανάπτυξη κατά πάνω από 200 εκατ. ευρώ.

Στο μεθοπρόθεσμο πλάνο, μάλιστα, που συνοδεύει τον προϋπολογισμό του 2025, επισημαίνεται ότι το 2028 - οπότε τελειώνουν τα κονδύλια του ειδικού ταμείου - υπάρχει χρηματοδοτικό κενό 39 δισ. ευρώ στον τακτικό προϋπολογισμό για την «άμυνα» και συνολικό κενό 80 δισ. ευρώ στις προβλεπόμενες στρατιωτικές δαπάνες.

Στο μεταξύ εντείνονται συζητήσεις και τοποθετήσεις για τη μελλοντική στάση των ΗΠΑ στον πόλεμο στην Ουκρανία, μετά τις προεδρικές εκλογές του Νοέμβρη, ιδιαίτερα σε περίπτωση επικράτησης του Ντ. Τραμπ.

Ο υποψήφιος αντιπρόεδρος του Τραμπ και των Ρεπουμπλικάνων, Ντ. Βανς, σε ομιλία του τον περασμένο Μάη δήλωνε ότι «δεν πιστεύω ότι είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ να συνεχίζουν να χρηματοδοτούν έναν ουσιαστικά ατέρμονο πόλεμο στην Ουκρανία».

Ο ίδιος, πάντως, μιλώντας στο συνέδριο των Ρεπουμπλικάνων προχτές, απέφυγε συγκεκριμένες αναφορές στην Ουκρανία, λέγοντας μόνο ότι «θα στέλνουμε τα παιδιά μας στον πόλεμο μόνο όταν πρέπει», αλλά «όταν χτυπάμε, θα χτυπάμε δυνατά».

Επανέλαβε δε τη θέση που ουσιαστικά είναι κοινή σε Δημοκρατικούς και Ρεπουμπλικάνους, ότι «πρέπει να εξασφαλίσουμε πως οι σύμμαχοί μας μοιράζονται το βάρος για τη διασφάλιση της παγκόσμιας ειρήνης. Οχι άλλες "δωρεάν βόλτες" για χώρες που προδίδουν την γενναιοδωρία του Αμερικανού φορολογούμενου».

Από την πλευρά της Ρωσίας, ο ΥΠΕΞ Σ. Λαβρόφ, σε σχόλιό του για τον Βανς, είπε ότι «είναι υπέρ της ειρήνης, είναι υπέρ του τερματισμού της βοήθειας που παρέχεται και μπορούμε μόνο να το καλωσορίσουμε αυτό, επειδή αυτό είναι που χρειαζόμαστε - να σταματήσουμε να γεμίζουμε την Ουκρανία με όπλα και τότε ο πόλεμος θα τελειώσει».

Ο Λαβρόφ πρόσθεσε πως η Μόσχα είναι έτοιμη να συνεργαστεί με οποιονδήποτε ηγέτη των ΗΠΑ είναι πρόθυμος να συμμετάσχει σε έναν «ισότιμο διάλογο με αμοιβαίο σεβασμό».

Σημείωσε δε ότι «επί Τραμπ επιβλήθηκαν όλο και περισσότερες κυρώσεις» στη Ρωσία, «ωστόσο, εκείνη την εποχή... ο διάλογος ήταν σε εξέλιξη μεταξύ εμάς και της Ουάσιγκτον στα υψηλότερα επίπεδα», ενώ «αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει τέτοιος διάλογος».

Από την πλευρά της Ουκρανίας, ο υπουργός Αμυνας Ρ. Ουμέροφ, μιλώντας σε τηλεδιάσκεψη στο Φόρουμ Ασφαλείας Ασπεν που γίνεται στο Κολοράντο, σχολίασε σχετικά ότι «σε αυτό το στάδιο εστιάζουμε στο πεδίο της μάχης» και «όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα» στις εκλογές στις ΗΠΑ «θα βρούμε λύσεις».