ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Η Αργεντινή στην «πρέσα» του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου

Β. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

Στις 10 Μάρτη, οι μαραθώνιες συζητήσεις της κυβέρνησης της Αργεντινής και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) κατέληξαν σε συμφωνία, σχετικά με το χρέος της μεγάλης λατινοαμερικανικής χώρας και τους όρους του νέου δανείου προς αυτήν.

Στις συζητήσεις αυτές, ο πρωθυπουργός της Αργεντινής, Νέστορ Κίρχνερ, διαμήνυσε στη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Ανε Κρούγκερ, ότι η κυβέρνησή του αδυνατεί να καταβάλει στους πιστωτές της, οφειλές ύψους 88 δισ. δολαρίων, αν δε λάβει εγγυήσεις ότι θα συνεχιστεί η οικονομική «βοήθεια» του ΔΝΤ.

Ομως, όπως και σε άλλες ανάλογες περιπτώσεις, το θέμα δεν είναι η «βοήθεια», αλλά οι όροι με τους οποίους χορηγείται απ' αυτόν τον μεγάλο διεθνή ιμπεριαλιστικό οργανισμό. Ετσι και στην περίπτωση της Αργεντινής, η «ανακούφιση» για την επίτευξη της συμφωνίας, με την οποία αποτρεπόταν η χρεοκοπία της χώρας, κράτησε μόνον λίγα εικοσιτετράωρα.

Μόλις προχτές έγινε γνωστό ότι μεταξύ των άλλων, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επέβαλε ως όρο στην αργεντίνικη κυβέρνηση την αύξηση στα τιμολόγια των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας κατά 35%!

Η είδηση μεταδόθηκε από το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg, το οποίο στηρίχτηκε σε κυβερνητικές πηγές του Μπουένος Αϊρες. Μάλιστα, όπως αναφέρεται στην είδηση, οι αυξήσεις στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος θα έχουν αναδρομική ισχύ από τον Φεβρουάριο του 2004.

Οι δυσβάστακτες για τα λαϊκά στρώματα αυξήσεις των τιμολογίων έρχονται να συμπληρώσουν τις συνέπειες από το πρόγραμμα για την ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης οικονομίας της Αργεντινής. Το πρόγραμμα εκπονήθηκε από το ΔΝΤ και επιβλήθηκε με όρους όπως η σκληρή λιτότητα, η μείωση των δημόσιων δαπανών, οι σαρωτικές ιδιωτικοποιήσεις, οι «μεταρρυθμίσεις» στο σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης και στην αγορά εργασίας με στόχο τη μείωση του κόστους εργασίας.

Στη δεκαετία του '30, η οικονομία της Αργεντινής ήταν η κορυφαία της Λατινικής Αμερικής, ανταγωνιστική ακόμη και αυτής της Γαλλίας. Ωστόσο, μετά τη σύνδεση του πέσο με το δολάριο στις αρχές της δεκαετίας του '90 και την υιοθέτηση των νεοφιλελεύθερων συστάσεων του ΔΝΤ από τις διεφθαρμένες κυβερνήσεις της, άρχισε να φορτώνεται με χρέη. Στην επιδείνωσή της συντέλεσε και η μεγάλη πτώση των τιμών των πρώτων υλών και των εμπορευμάτων που αποτελούν την πλειονότητα των αργεντίνικων εξαγωγών. Η κρίση του '97, που ξεκίνησε από την Ασία και επεκτάθηκε σε όλες τις αναδυόμενες αγορές, επιβάρυνε ακόμη περισσότερο τη χρηματοπιστωτική κατάσταση της οικονομίας της Αργεντινής, με αποτέλεσμα τον Ιανουάριο του 2002 η χώρα να αθετήσει το ύψους 140 εκατ. δολαρίων χρέος της.

Από το 2002, η Αργεντινή έχει τεθεί, ουσιαστικά, υπό την κηδεμονία του ΔΝΤ. Το πρόγραμμα της «ανοικοδόμησης» μπορεί να έφερε καρπούς (ανάπτυξη 8,4% το 2003) για το μεγάλο κεφάλαιο και τους πιστωτές της χώρας, αλλά πολλαπλασίασε τη δυστυχία των εργαζομένων. Υπολογίζεται ότι το 50% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και η ανεργία κινείται σταθερά πάνω από το 20%.

Ρωσικό πετρέλαιο σε Ιαπωνία, Κίνα

Σε συμφωνία στρατηγικής σημασίας, για την κατασκευή πετρελαιαγωγού που θα συνδέει την Ανατολική Σιβηρία με τα παράλια της Ρωσίας στον Ειρηνικό κατέληξαν το Τόκιο και η Μόσχα, όπως δήλωσε την περασμένη Δευτέρα αξιωματούχος της ρωσικής κυβέρνησης. H συμφωνία αποτελεί συμβιβαστική λύση μεταξύ των ανταγωνιστικών προτάσεων της Ιαπωνίας και της Κίνας για την πορεία που θα ακολουθούσε ο αγωγός, του οποίου το κόστος αναμένεται να ανέλθει στα 5,8 δισ. δολάρια.

Καθώς το κυρίως μέρος του αγωγού θα διέρχεται από ρωσικά εδάφη, η Μόσχα θα ελέγχει το σύνολο της διακίνησης πετρελαίου και θα εξάγει απευθείας αργό πετρέλαιο στην Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα και κυρίως τις HΠA, χώρα που είναι η μεγαλύτερη καταναλώτρια ενέργειας του κόσμου.

Παράλληλα, ο αγωγός θα βοηθήσει την Ιαπωνία να περιορίσει τη σημαντική ενεργειακή της εξάρτηση από τη Μέση Ανατολή, ενώ εκτιμάται ότι θα απομακρύνει τους φόβους για την ανάκυψη γεωπολιτικών κινδύνων σ' αυτή την περιφέρεια. Ας σημειωθεί ότι η Ιαπωνία, χώρα φτωχή σε φυσικούς πόρους, καλύπτει σχεδόν το σύνολο των ενεργειακών αναγκών της με εισαγωγές. Το 2003, η χώρα αγόρασε το 87,1% του αργού πετρελαίου, που κατανάλωσε, από τη Μέση Ανατολή.

Οσο για την Κίνα, η παραγωγή των πετρελαιοπηγών στα ανατολικά και βορειοανατολικά της χώρας έχει σήμερα συρρικνωθεί. H διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση, αποτέλεσμα της ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης, υποχρεώνει πλέον τις κινεζικές πετρελαϊκές εταιρίες ν' αναζητούν νέα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου τόσο εντός της χώρας όσο και στο εξωτερικό.

ΕΠΙΤΟΚΙΑ Την περασμένη Τρίτη, μια μέρα μετά τη δημοσιοποίηση των εκτιμήσεών του για σταδιακή άνοδο των επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, ο ΟΟΣΑ εκτίμησε ότι και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα προχωρήσει σε αύξηση επιτοκίων αργότερα φέτος, ωστόσο τα επιτόκια θα διατηρηθούν χαμηλά. Βάσει των επίσημων προβλέψεων της EKT, ο ρυθμός ανάπτυξης της Ζώνης του Ευρώ θα επιταχυνθεί σταδιακά προς τα τέλη του τρέχοντος έτους, φθάνοντας το 1,6%, με τις πληθωριστικές πιέσεις να είναι ήπιες. Ιδιαίτερη προσοχή δίνουν οι αξιωματούχοι της EKT στην κατανάλωση των νοικοκυριών, καθότι αναλογεί στα δύο τρίτα της ανάπτυξης στη Ζώνη του Ευρώ και παραμένει αδρανής.

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ Εντονη διαμάχη ξέσπασε στους κόλπους του ΟΠΕΚ καθώς οι χώρες - μέλη του καρτέλ προβληματίζονται, εάν ο οργανισμός θα πρέπει να καθυστερήσει την προγραμματισμένη για την 1η Απρίλη μείωση της παραγωγής του, για την αναχαίτιση του γρήγορου ρυθμού αύξησης των τιμών ενέργειας, οι οποίες εκτοξεύτηκαν στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 13 ετών την περασμένη βδομάδα.

ΣΚΑΝΔΑΛΟ Επεκτείνονται οι έρευνες του υπουργείου Δικαιοσύνης της Ινδονησίας όσον αφορά στις επιχειρηματικές δραστηριότητες της Monsanto Co. (της μεγαλύτερης πολυεθνικής που δραστηριοποιείται στα μεταλλαγμένα προϊόντα) στη χώρα, προκειμένου να εξακριβωθεί εάν συντελέστηκαν παράτυπες συναλλαγές, σύμφωνα με ανακοίνωση της ίδιας της εταιρίας. Ειδικότερα, οι προαναφερόμενες έρευνες εστιάζονται σε κατηγορίες που θέλουν έναν πρώην εξωτερικό σύμβουλο της Monsanto να έχει καταβάλει στις αρχές του 2002 το επίμαχο ποσό των 50.000 δολαρίων σε κυβερνητικό αξιωματούχο της Ινδονησίας, υπό την καθοδήγηση πρώην στελέχους της Monsanto.