Σε πλήρη λειτουργία εξακολουθούν να βρίσκονται εν μέσω πανδημίας, και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις με αυξημένη παραγωγή, πολλές επιχειρήσεις στον κλάδο των Τροφίμων - Ποτών. Δίπλα στις επιχειρήσεις που βλέπουν τη σημερινή συγκυρία να αυξάνει τις πωλήσεις και τα κέρδη τους και ξεθεώνουν τους εργαζόμενους στη δουλειά, υπάρχουν και εκείνες που φορτώνουν τη «χασούρα» τους στο προσωπικό με απολύσεις, εκ περιτροπής εργασία και αναστολή συμβάσεων. Το τοπίο συμπληρώνουν οι όμιλοι που βρίσκουν στην επιδημία του κορονοϊού ένα ακόμα πρόσχημα για να προχωρήσουν απολύσεις που έχουν έτσι και αλλιώς αποφασίσει στο πλαίσιο των επιχειρηματικών τους σχεδιασμών.

Την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι μεταφέρουν στον «Ριζοσπάστη» ο Μανώλης Καραντούσας, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργαζομένων Γάλακτος - Τροφίμων - Ποτών, και ο Βασίλης Παπαγεωργίου, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της.

Η Ομοσπονδία και τα σωματεία της, παρά τις δύσκολες συνθήκες που έχει διαμορφώσει η επιδημία, όχι μόνο δεν έχουν αναστείλει τη δράση τους, αλλά αντιθέτως αξιοποιούν κάθε πρόσφορο μέσο και τρόπο για να βρίσκονται σε επαφή με τους εργαζόμενους, να ενημερώνονται για τα ζητήματα που προκύπτουν στους χώρους δουλειάς, να παρεμβαίνουν και να διεκδικούν μέτρα προστασίας της υγείας στα εργοστάσια, να υπερασπίζονται τα εργασιακά δικαιώματα απέναντι στην επίθεση της εργοδοσίας.

«Τα εργοστάσια που βρίσκονται σε λειτουργία είναι πιθανές εστίες διασποράς του ιού», τονίζει ο Μ. Καραντούσας και εξηγεί ότι με τον τρόπο που είναι διαμορφωμένη η παραγωγική διαδικασία σε μια σειρά από χώρους, δεκάδες και εκατοντάδες εργαζόμενοι δουλεύουν ο ένας δίπλα στον άλλον. «Την κατάσταση επιδεινώνει η έλλειψη μέτρων προστασίας, όπως αποτυπώνεται σε καταγγελίες των σωματείων σε όλη τη χώρα», σημειώνει.

«Στην κατεύθυνση αυτή, οι παρεμβάσεις μας έχουν ως πρώτη προτεραιότητα τη λήψη των απαραίτητων μέτρων ώστε να μη δημιουργούνται συνθήκες συνωστισμού, να εφοδιάζονται οι εργαζόμενοι με μέσα προστασίας, να γίνονται απολυμάνσεις», υπογραμμίζει, ενώ η πείρα από την προσπάθεια αυτή μέχρι σήμερα έχει δείξει ότι οι παρεμβάσεις των συνδικάτων σε μια σειρά χώρων έχουν φέρει και ορισμένα αποτελέσματα.

Ενδεικτική για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι και οι οικογένειές τους είναι, όπως υπενθυμίζει ο Μ. Καραντούσας, η περίπτωση της γαλακτοβιομηχανίας στην Αρτα, στην οποία επιβεβαιώθηκε κρούσμα κορονοϊού στις 27/3. Παρά τις διαμαρτυρίες του Εργατικού Κέντρου της περιοχής, τα μέτρα περιορίστηκαν σε μία απολύμανση στη γραμμή παραγωγής όπου καταγράφηκε το κρούσμα. Το υπόλοιπο προσωπικό δεν ελέγχθηκε και η επιχείρηση συνέχισε να λειτουργεί μέχρι να εμφανιστεί και το επόμενο κρούσμα τέσσερις μέρες μετά... Μάλιστα, χρειάστηκε η εκ νέου παρέμβαση του Εργατικού Κέντρου, πριν ανασταλεί η λειτουργία της επιχείρησης στο πλαίσιο των προβλεπόμενων μέτρων.

Οι δε μετανάστες που δουλεύουν στον κλάδο, κυρίως στην ζωική παραγωγή και τις αγροτικές καλλιέργειες, βρίσκονται αντιμέτωποι με συνθήκες που ευνοούν ιδιαίτερα τη μετάδοση του ιού, καθώς με ευθύνη της εργοδοσίας στοιβάζονται σε παραπήγματα μέσα στο χώρο εργασίας για να μπορούν να βρίσκονται στη δούλεψή της όλο το 24ωρο...

Εκτεθειμένοι στην πανδημία και την αυθαιρεσία της εργοδοσίας δουλεύουν και οι πωλητές του κλάδου, όπως εξηγεί ο Β. Παπαγεωργίου. «Χιλιάδες εργαζόμενοι επισκέπτονται καθημερινά σούπερ μάρκετ, μίνι μάρκετ, αποθήκες, καταστήματα εστίασης που εξακολουθούν να λειτουργούν», τονίζει και προσθέτει: «Οι περισσότεροι δεν διαθέτουν ούτε τα στοιχειώδη μέσα προφύλαξης, καθώς οι εταιρείες δεν τα παρέχουν ή αυτά που παρέχουν δεν φτάνουν ούτε για τις μισές καθημερινές επισκέψεις. Υπάρχουν συνάδελφοι που πραγματοποιούν 20 και πλέον επισκέψεις τη μέρα σε διαφορετικά σημεία πώλησης, έρχονται σε επαφή με ανθρώπους, προϊόντα, κάνουν συναλλαγές εγγράφων, τιμολογίων, επιταγών, όντας εκτεθειμένοι στον κίνδυνο να νοσήσουν ή, αν είναι φορείς και δεν το γνωρίζουν, να συμβάλουν στην περαιτέρω διασπορά του ιού».

«Εν μέσω κρίσης κορονοϊού συνεχίζεται με μεγαλύτερη ένταση η "μάχη" της πώλησης, με πεδία "μαχών" τα ράφια και τα ψυγεία στην αρένα των σούπερ μάρκετ», σημειώνει. «Στην "Coca - Cola 3Ε", όπως μας κατήγγειλαν οι συνάδελφοι, μεγαλοστέλεχος της επιχείρησης τους συμβούλευσε να δουν την κρίση "ως ευκαιρία", και ξεκαθάρισε πως "πρέπει να είμαστε στην αγορά", "να μεγαλώσουμε τις προβολές στα σούπερ μάρκετ". Τους ανακοίνωσε ότι θα εξακολουθούν να επισκέπτονται όσα σημεία πώλησης των προϊόντων της συνεχίζουν να λειτουργούν και παράλληλα τους κάλεσε να "βάλουν πλάτη" για να αποδείξουν "ποιος αγαπάει την εταιρεία και συμμερίζεται τις αξίες της ομαδικότητας", κάνοντας υποχρεωτική χρήση 5 ημερών κανονικής άδειας ο καθένας μέσα στον Μάρτιο». Αντίστοιχα διαμορφώνουν τη στάση τους οι υπόλοιπες εταιρείες του κλάδου, επικαλούμενες «το "επιχείρημα" πως "αφού βγαίνει η «Coca - Cola» στην αγορά πρέπει να βγούμε και εμείς". Εκεί όμως η κυβέρνηση δεν δείχνει την ίδια ευαισθησία, όπως με τους ανθρώπους που διαπομπεύει στα ΜΜΕ, επειδή βγήκαν μια βόλτα στο πάρκο».

Οσον αφορά τους εργαζόμενους που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, η Ομοσπονδία καταγράφει περιπτώσεις στις οποίες δέχονται πιέσεις να συνεχίσουν τη δουλειά. Αντίστοιχα, όσον αφορά τους εργαζόμενους γονείς, επιχειρήσεις του κλάδου επιστρατεύουν κάθε μέσο για να μη χορηγήσουν άδειες «ειδικού σκοπού».

Οι συνθήκες της επιδημίας έχουν λειτουργήσει ως καταλύτης αυξάνοντας τις πωλήσεις μέρους των εταιρειών του κλάδου.

«Σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο γάλα, στο γιαούρτι, στα ζυμαρικά και τα όσπρια, στα προϊόντα αρτοποιίας, στα αλλαντικά, στα τυποποιημένα προϊόντα καταγράφεται αύξηση. Την ίδια στιγμή, οι εργαζόμενοι που απουσιάζουν κάνοντας χρήση άδειας "ειδικού σκοπού" δεν αναπληρώνονται. Το αποτέλεσμα είναι εκατοντάδες εργαζόμενοι στον κλάδο να δουλεύουν σε συνθήκες εντατικοποίησης», αναφέρει.

Για παράδειγμα, στην επιχείρηση «General Mills» στα Οινόφυτα, η παραγωγή έχει ανέβει και η εργοδοσία για να χρυσώσει το χάπι της εντατικοποίησης δίνει «tickets», δηλαδή κουπόνια, αξίας 20 ευρώ, για την εργασία το Σάββατο και 60 ευρώ ως 15ήμερο πριμ παρουσίας. Σε άλλες επιχειρήσεις οι εργαζόμενοι καλούνται να δουλέψουν και τις Κυριακές για να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες της παραγωγής.

Η άλλη όψη του νομίσματος περιλαμβάνει τις επιχειρήσεις που είδαν τον τζίρο και τις πωλήσεις τους να μειώνονται, μετά την αναστολή λειτουργίας στα καταστήματα εστίασης.

Εκεί οι εργοδότες εφαρμόζουν το σύνολο των δυνατοτήτων που τους δίνουν οι αντεργατικοί νόμοι και οι πρόσφατες ρυθμίσεις της κυβέρνησης. «Εκατοντάδες συνάδελφοι έχουν ενημερωθεί για την αναστολή των συμβάσεών τους, χωρίς να γνωρίζουν πότε θα κληθούν ξανά να δουλέψουν, δουλεύουν εκ περιτροπής με ανάλογη συρρίκνωση του μισθού τους και αντιμετωπίζουν την ανασφάλεια πώς θα τα βγάλουν πέρα». Οσον αφορά τους πωλητές, η κατάσταση είναι αντίστοιχη, όπως περιγράφει ο Β. Παπαγεωργίου. Μεταξύ άλλων, «η "Ελληνική Ζυθοποιία Αταλάντης" (ΕΖΑ) υποχρέωσε τους πωλητές της σε χρήση τουλάχιστον 5 ημερών κανονικής άδειας και στη συνέχεια τους ανακοίνωσε την Παρασκευή 27/3 το βράδυ, μέσω mail, ότι μπαίνουν από Δευτέρα 30/3 σε καθεστώς αναστολής μέχρι να επιτευχθεί "η οργανωτική προσαρμογή της εταιρείας"».

Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται και πολλοί μετανάστες που δουλεύουν ως εργάτες γης, στη μεγάλη τους πλειοψηφία χωρίς συμβάσεις εργασίας, με αποτέλεσμα οι δυσμενείς αλλαγές στους όρους εργασίας τους να μην αποτυπώνονται σε κανένα επίσημο στοιχείο.

Μια σειρά από εργοδότες έχουν βρει την ευκαιρία, επικαλούμενοι τις «έκτακτες συνθήκες», να υλοποιήσουν τα αντεργατικά σχέδια που είχαν έτσι κι αλλιώς στα κιτάπια τους.

Για παράδειγμα, επιχειρήσεις που σε μόνιμη βάση καθυστερούν την καταβολή των δεδουλευμένων δεν αφήνουν την υγειονομική κρίση να πάει ...χαμένη, αλλά την επικαλούνται για να καθυστερήσουν την καταβολή των μισθών και να πληρώσουν με έναντι τους εργαζόμενους. Αντίστοιχα, η επιχείρηση «Σελόντα» προχώρησε την περασμένη βδομάδα σε απολύσεις 11 εργαζομένων στην Ηγουμενίτσα και άλλων 9 στη Νότια Εύβοια, κλείνοντας συσκευαστήρια και μεταφέροντας τη σχετική δραστηριότητα σε άλλες εγκαταστάσεις του ομίλου. «Παρά την προσπάθεια της εργοδοσίας να συνδέσει της απολύσεις με την επιδημία, στην πραγματικότητα αυτές εντάσσονται στα πλαίσια της συγχώνευσης - εξαγοράς των επιχειρήσεων "Σελόντα " και "Νηρέας" από την "Ανδρομέδα"», τονίζει ο Μ. Καραντούσας και υπενθυμίζει ότι η Ομοσπονδία και τα Συνδικάτα βρέθηκαν στο πλευρό των εργαζομένων και στις δύο περιοχές.

«Τα παραπάνω είναι μόνο ενδεικτικά για όσα συμβαίνουν», καταλήγει ο Β. Παπαγεωργίου, ωστόσο είναι αρκετά για να καταρρίψουν «τις δηλώσεις των εργατοπατέρων της ΓΣΕΕ ότι η πανδημία "δεν έχει ταξικά χαρακτηριστικά". Στα παραπάνω αποτυπώνεται ξεκάθαρα πως οι εργοδότες μπροστά στο κέρδος δεν λογαριάζουν τίποτα, εκθέτουν τους εργαζόμενους σε κινδύνους για την υγεία τους και βρίσκουν ευκαιρία να πλήξουν τα δικαιώματά τους».