ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Το δολάριο προκαλεί «νευρική κρίση» στην Ευρωζώνη

Β. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

Σε κατάσταση νευρικής κρίσης περιήλθαν η Ευρωπαϊκή Ενωση και η Ιαπωνία εξαιτίας της συνεχιζόμενης κατολίσθησης του δολαρίου. Την ώρα που το αμερικάνικο νόμισμα έφθανε στο ναδίρ, το ευρώ, το γιέν και η βρετανική στερλίνα πλησίαζαν στο δικό τους ζενίθ. Την περασμένη Τετάρτη το ευρώ αντιστοιχούσε σε 1,335 δολ.

Ηδη, το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, από τις 4 Ιούνη 2004 μέχρι σήμερα, ανατιμήθηκε έναντι του δολαρίου κατά 8,08%. Ως συνέπεια αυτής της εξέλιξης, πολλαπλασιάστηκαν οι αμερικανικές εξαγωγές με αντίστοιχη συρρίκνωση των ευρωπαϊκών και οι επιπτώσεις δεν άργησαν να πλήξουν τη βιομηχανική παραγωγή.

Ο δείκτης PMI για την επιχειρηματική δραστηριότητα στο μεταποιητικό τομέα στην Ευρωζώνη όπως προέκυψε από έρευνα της «NTC Research» για λογαριασμό του «Reuters» σε περίπου 3.000 επιχειρήσεις στην Αυστρία, στη Γαλλία, στη Γερμανία, στην Ελλάδα, στην Ιρλανδία, στην Ισπανία, στην Ιταλία και στην Ολλανδία - από κοινού οι χώρες αυτές αντιπροσωπεύουν το 92% της μεταποιητικής δραστηριότητας στη ζώνη του ευρώ - υποχώρησε για τέταρτο συνεχή μήνα στο 50,4 από 52,4 τον Οκτώβρη.

Αντίθετα, στις ΗΠΑ ο δείκτης επιχειρηματικής δραστηριότητας του Ινστιτούτου ISM αυξήθηκε στο 57,8 το Νοέμβριο έναντι 56,8 τον Οκτώβριο.

Η Γερμανία, χώρα κατ' εξοχήν εξαγωγική, δέχεται τα σκληρότερα πλήγματα από τη διαρκή ανατίμηση του ευρώ. Μετά τα δυσάρεστα νέα για την πτώση της βιομηχανικής παραγωγής, ήρθαν και τα νέα για την αύξηση της ανεργίας.

Αύξηση για δέκατο διαδοχικό μήνα σημείωσε το Νοέμβριο η ανεργία στη Γερμανία. Συγκεκριμένα, ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε τον περασμένο μήνα κατά 7.000 άτομα έναντι του Οκτωβρίου ανεβάζοντας το ποσοστό ανεργίας - σε εποχικώς προσαρμοσμένη βάση - στο 10,8% από 10,7%. Ο συνολικός αριθμός των ανέργων το Νοέμβριο ανήλθε στα 4.476.000 άτομα, στο υψηλότερο επίπεδο από τον Ιανουάριο του 1998.

Μπροστά στο ενδεχόμενο μιας ακόμη μεγαλύτερης διολίσθησης του δολαρίου με καταστροφικές συνέπειες για τις οικονομίες της Ευρωζώνης, αλλά και της ιαπωνικής, αναμένεται αντίδραση τόσο από τις Βρυξέλλες, όσο και από το Τόκιο. Ομως, η διοίκηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αποφάσισε την περασμένη Πέμπτη να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια.

Οι νομισματικές εξελίξεις των τελευταίων βδομάδων αποτελούν εκδήλωση μιας απατηλής θεωρίας - συνταγής για την υπέρβαση της καπιταλιστικής κρίσης μέσω της ρύθμισης του νομισματικού συστήματος. Η πολιτική του πιστωτικού - νομισματικού επεκτατισμού εφαρμόστηκε πολλές φορές στη διάρκεια του 20ού αιώνα. Μπορεί να βοήθησε σε πρόσκαιρη αναζωογόνηση, όμως αυτή η αναζωογόνηση κατέληγε πάντα σε νέες οικονομικές κρίσεις, αφού οξύνει όλες τις χαρακτηριστικές αντιθέσεις του καπιταλισμού. Κυρίως την αντίθεση ανάμεσα στις δυνατότητες διεύρυνσης της παραγωγής και στη σχετικά στενή βάση της κατανάλωσης.

ΚΕΙΜΕΝΑ:
Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Ο Γάλλος «ασθενής»

Μια ομοβροντία στατιστικών στοιχείων πάγωσε τα χαμόγελα αισιοδοξίας των στελεχών της γαλλικής κυβέρνησης και των εκπροσώπων του επιχειρηματικού κόσμου.

Η αρχή έγινε με τα στοιχεία για την «καταναλωτική εμπιστοσύνη» η οποία σημείωσε μεγάλη πτώση. Οπως ανακοίνωσε τη Δευτέρα η γαλλική στατιστική υπηρεσία INSEE, ο σχετικός δείκτης υποχώρησε στο 23 το Νοέμβριο από 19 τον Οκτώβριο. Ο δείκτης αυτός αντανακλά τις προσδοκίες και της ανησυχίες των «καταναλωτών». Οπως προκύπτει, οι εργαζόμενοι δε συμμερίζονται καθόλου τις εκτιμήσεις για ταχεία ανάπτυξη της γαλλικής οικονομίας, κυρίως λόγω της αβεβαιότητας που δημιουργεί η διατήρηση της ανεργίας σε υψηλά επίπεδα.

Πράγματι, λίγες ώρες αργότερα ανακοινώθηκαν και τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, σύμφωνα με τα οποία η ανεργία στη Γαλλία παρέμεινε τον Οκτώβριο στο 9,9% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, στο υψηλότερο επίπεδο από το Φεβρουάριο του 2000.

Ομως, οι γενικότερες εξελίξεις, όπως η ανατίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου και οι τιμές του πετρελαίου δεν επηρεάζουν μόνο τους εργαζόμενους, αλλά και τους επιχειρηματίες.

Στο 105 υποχώρησε το Νοέμβριο, από 107 τον Οκτώβριο, ο δείκτης επιχειρηματικού κλίματος στη Γαλλία, όπως ανακοίνωσε η στατιστική υπηρεσία. Πρόκειται για την πρώτη πτώση του παραπάνω δείκτη σε διάστημα έξι μηνών, γεγονός το οποίο οφείλεται κυρίως στη σημαντική άνοδο του ευρώ έναντι του δολαρίου που υπονομεύει τις γαλλικές εξαγωγές.

Η γαλλική οικονομία βρίσκεται και πάλι στο κρίσιμο σταυροδρόμι νέας κρίσης, πριν καταφέρει να επουλώσεις τις πληγές της από την προηγούμενη. Και έτσι η κυβέρνηση Ραφαρέν «ξαναζεσταίνει» ό,τι αντεργατικό σχέδιο έχει στα συρτάρια της με στόχο την «απορύθμιση» της αγοράς εργασίας και τη νέα επίθεση στα ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων.

Deutsche Bank Στην απόλυση 2.000 εργαζομένων στη Γερμανία, πρόκειται να προχωρήσει η τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα της Ευρώπης, από πλευράς περιουσιακών στοιχείων, Deutsche Bank AG, στο πλαίσιο του σχεδίου του επικεφαλής της Josef Ackermann, να αυξήσει τα κέρδη. Η μείωση των θέσεων εργασίας, αποτελεί το 7% του προσωπικού των συνολικά 27.330 υπαλλήλων της Deutsche Bank στη Γερμανία. Διεθνώς και από το 2001, η τράπεζα απέλυσε περισσότερους από 14.470 υπαλλήλους, ενώ σύμφωνα με δήλωση της Margret Moenig-Raane, μέλους του διοικητικού της συμβουλίου, η τράπεζα, κατά πάσα πιθανότητα θα μειώσει κάτω του 10% το προσωπικό της σε διεθνές επίπεδο.

ΓΕΡΜΑΝΙΑ - ΠΤΩΧΕΥΣΕΙΣ Σε επίπεδα ρεκόρ έφθασε φέτος ο αριθμός των γερμανικών επιχειρήσεων που κήρυξαν πτώχευση, καθώς η ανάκαμψη της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης από την περυσινή συρρίκνωση - την πρώτη σε διάστημα μιας δεκαετίας - παρουσίασε ενδείξεις υποχώρησης. Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρίας ανάλυσης πιστοληπτικής ικανότητας επιχειρήσεων «Creditreform», οι πτωχεύσεις αυξήθηκαν κατά 0,3% έναντι του 2003, στις 39.600, ενόσω οι εξαγωγές μειώνονταν και η κατανάλωση παρέμενε στάσιμη. Σύμφωνα με την «Creditreform», οι πτωχεύσεις θα κοστίσουν φέτος στη γερμανική οικονομία περί τα 39,4 δισ. ευρώ, ενώ ο αριθμός των εργαζομένων που έχασαν τη θέση τους για το λόγο αυτό διαμορφώνεται στα 605.000 άτομα.