Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΚΜΣΤ) - «Συλλογή Κωστάκη», της Θεσσαλονίκης, παρουσιάζει στη Δημοτική Πινακοθήκη Πάτρας (Μαιζώνος 110, Πάτρα, τηλ. 2610.276.540, 222.049, 624.088) την εξαιρετικά ελκυστική και ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα -από θεματικής άποψης- έκθεση «Το Σύμπαν της Ρωσικής Πρωτοπορίας. Τέχνη και Εξερεύνηση του Διαστήματος 1900-1930». Η έκθεση εγκαινιάστηκε χτες και θα λειτουργεί μέχρι τις 5 Μαρτίου (καθημερινά 10 π.μ.- 1 μ.μ. και 6-9 μ.μ., Σαββάτο 10 π.μ.- 1 μ.μ., Κυριακή και Δευτέρα κλειστά).

Η έκθεση, που διοργανώθηκε αρχικά ως συμπαραγωγή του ΚΜΣΤ - «Συλλογή Κωστάκη» και του Ιδρύματος Μποτίν στο Σανταντέρ της Ισπανίας (έχει ήδη παρουσιαστεί στο Σανταντέρ, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη) περιλαμβάνει έργα σπουδαίων εικαστικών της Ρωσικής Πρωτοπορίας, που εμπνέονταν από επιστημονικές «αναζητήσεις» και επιθυμίες για τη φύση του σύμπαντος, «αναζητήσεις» που τροφοδότησε και στήριξε η Οκτωβριανή Επανάσταση.

Οπως αναφέρει - μεταξύ άλλων - η επιμελήτρια της έκθεσης, Μαρία Τσαντσάνογλου, προλογίζοντας τον κατάλογο των έργων που παρουσιάζονται «Η έκθεση διερευνά τη στενή σχέση ανάμεσα στην τέχνη και την επιστήμη στη Ρωσία πριν και μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917. Η ιδέα για ένα ταξίδι στο διάστημα είχε συνεπάρει πολλούς καλλιτέχνες της Ρωσικής Πρωτοπορίας, όπως τον Ιβάν Κουντριασόφ, τον Βλαντίμιρ Τάτλιν, τον Μιχαήλ Ματιούσιν, τον Σολομόν Νικρίτιν, τον Αλεξάντρ Ρότσενκο και τον Γκούσταβ Κλούτσις. Ο Τάτλιν ασχολήθηκε με την έννοια της πτήσης και ο Ματιούσιν με τον ήχο του διαστήματος. Ο Νικρίτιν αναπαριστούσε τους πλανήτες και ο Κουντριασόφ τη σκόνη του διαστήματος.

Ο Ρότσενκο εμπνεύστηκε από την τροχιά των πλανητών και ο Κλούτσις φαντάστηκε και ζωγράφισε την εποίκισή τους. Πρόκειται για μια έκθεση που εξετάζει το διάστημα από διαφορετικές οπτικές γωνίες ταυτόχρονα: από την πλευρά της επιστήμης, της αισθητικής, της οντολογίας, της μεταφυσικής. Αυτό που προκαλεί το ενδιαφέρον είναι η εμφανής σύγκλιση επιστήμης και τέχνης στην εποχή της Ρωσικής Πρωτοπορίας και ταυτόχρονα η έμπρακτη απόδειξη ότι αυτό που φαντάζει ουτοπικό και ποιητικό μπορεί τελικά να υλοποιηθεί και να αλλάξει ριζικά τη ζωή των ανθρώπων».

Το εξώφυλλο του καταλόγου εικονογραφείται με ένα εμβληματικό έργο του Ιβάν Κλιουν, ο οποίος στις αρχές της δεκαετίας του 1920 ζωγράφισε μια σειρά έργων που τα ονόμασε «κοσμικές εικόνες». Μία από αυτές τις «εικόνες» αποτελεί και η σύνθεση «Κόκκινο φως, σφαιρική κατασκευή». Στο συγκεκριμένο έργο αντανακλάται η έλξη που ασκούσαν σε πολλούς Ρώσους καλλιτέχνες της Πρωτοπορίας οι θεωρίες για κοσμικά, αστρονομικά φαινόμενα, καθώς και το ενδιαφέρον τους για τη μελλοντική κατάκτηση του διαστήματος και τη μελέτη της φύσης του σύμπαντος.

Στη σύνθεση του Κλιουν το φως «πηγάζει» από μια κεντρική τεχνητή πηγή ενέργειας και απλώνεται, κυκλικά και με ένταση, στο χώρο. Το κόκκινο χρώμα συμβολίζει την επανάσταση και το φως την «έξοδο και απελευθέρωση της ρωσικής κοινωνίας από το σκοταδισμό του παρελθόντος και το ξεκίνημα μιας νέας φωτεινής εποχής προόδου».

Η έκθεση συνοδεύεται με ταινίες και animation που γυρίστηκαν στην ΕΣΣΔ τις δεκαετίες του 1920 και 1930.

Μέχρι την Κυριακή θα παίζεται στο θέατρο «Δημήτρης Χορν» το έργο του Τζον Λόγκαν «Κόκκινο», σε σκηνοθεσία του Σταμάτη Φασουλή, με τον ίδιο να υποδύεται τον μεγάλο ζωγράφο Μαρκ Ρόθκο και τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο στο ρόλο του βοηθού του. Ο συγγραφέας μιλά για την τέχνη και την εξαγορά της, τη συνείδηση και το χρήμα, το αίσθημα και τις σχέσεις. Σκηνικά: Μανόλης Παντελιδάκης. Κοστούμια: Ντένη Βαχλιώτη. Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: 7 του Γενάρη 21.15 και 8 του Γενάρη 18.15.

Ο θίασος «Νέος Λόγος» ολοκληρώνει, την Κυριακή, στο «Studio Μαυρομιχάλη», τις παραστάσεις του έργου «Δύο θεοί» του Λένου Χρηστίδη, σε σκηνοθεσία Φώτη Μακρή. Το έργο απέσπασε το 1999 το βραβείο «Κάρολος Κουν» - καλύτερου θεατρικού έργου. Σκηνικά - κοστούμια: Γιώργος Ζιάκας. Μουσική επιμέλεια: Νίκος Βίττης. Φωτισμοί - Βίντεο: Στέφανος Κοπανάκης. Παίζουν: Γιώργος Νινιός, Φώτης Μακρής, Διονύσης Μανουσάκης.

Στο «Νέο Ελληνικό Θέατρο» του Γιώργου Αρμένη ολοκληρώνονται την Κυριακή οι παραστάσεις του έργου του Ζαν Ζενέ «Οι δούλες». Η μετάφραση είναι του Ερρίκου Μπελιέ, η σκηνοθεσία της Εφης Μουρίκη. Παίζουν: Κατερίνα Παπουτσάκη, Εφη Μουρίκη, Μάρα Μοτάκη.

Μέχρι την Κυριακή, θα παίζεται «Το κελεπούρι» του Γιώργου Ηλιόπουλου, στο «Αμιράλ», σε σκηνοθεσία Πέτρου Φιλιππίδη. Μια ξεκαρδιστική κωμωδία με αποχρώσεις παραμυθιού, που ασχολείται με το πόσο ακραία μπορούν να φερθούν οι άνθρωποι για να κερδίσουν χρήματα. Σκηνικά - κοστούμια: Μιχάλης Σδούγκος. Φωτισμοί: Ευγένιος Τζαφέστας. Παίζουν: Γιώργος Ηλιόπουλος, Σοφία Φαραζή, Κάτια Νικολαΐδου, Γιάννα Παπαγεωργίου, Αντώνης Αντωνάκος, Χρήστος Νομικός.

Τελειώνουν την Κυριακή και οι παραστάσεις του έργου «Μέθοδος της απιστίας» του Ζορζ Φεϊντό στο «Βεάκη». Απόδοση: Βάσια Παναγοπούλου - Χρήστος Καρχαδάκης. Σκηνοθεσία: Χρήστος Καρχαδάκης. Σκηνικά: Μυρτώ Αναστασοπούλου. Κοστούμια: Μίλτος Couture. Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης. Παίζουν: Μάριος Αθανασίου, Αθηνά Οικονομάκου, Μάνος Παπαγιάννης, Γιάννης Μπουραζάνας, Ασπασία Κοκόση, Γιώργος Κρήτος.

Ημερολόγιο του 2012, αφιερωμένο στην κατεχόμενη Μόρφου της Κύπρου, σε έκδοση του προσφυγικού σωματείου «Καλό Χωριό - Καπούτι» (σωματείο των ξεριζωμένων κατοίκων του χωριού), θα παρουσιαστεί (11/1, 6 μ.μ.) στο βιβλιοπωλείο «Αρμό» (Μαυροκορδάτου 11, πλησίον της Ζωοδόχου Πηγής), με ομιλητές ποιητές και συγγραφείς και μουσική από τον Θανάση Δασκαλάκη. Το ημερολόγιο «Καλό Χωριό - Καπούτι Μόρφου, Κύπρος», περιλαμβάνει φωτογραφίες από αυτό το χωριό, καθώς και ποιήματα της - γεννημένης στη Μόρφου - ποιήτριας Αντρέα Δημητρίου, εμπνευσμένα από τις ομορφιές της Μόρφου, τα δεινά του λαού και την ερήμωση που προκάλεσε ο «Αττίλας». Ποιήματα που περιλαμβάνονται στην ποιητική συλλογή της «Τhe mountains couldn' t walk away» («Τα βουνά δεν έχουν πόδια να φύγουν») που εξέδωσε το Πανεπιστήμιο «La Trobe» της Μελβούρνης. Τη μετάφραση των ποιημάτων επιμελήθηκε ο ποιητής Νάνος Βαλαωρίτης, ο οποίος, στην εισαγωγή του, στην έκδοση της ποιητικής συλλογής, μεταξύ άλλων σημειώνει:

«Ελληνίδα της διασποράς η Αντρέα Δημητρίου - σημαδεμένη από τις τραγικές αναμνήσεις της εισβολής του "Αττίλα" στην πατρίδα της, την Κύπρο - από την "προβλήτα του χρόνου" της δεύτερης πατρίδας της, της Αυστραλίας, αναβιώνει την εμπειρία της μέσω της γραφής για να θεραπεύσει το τραύμα της παιδικής ηλικίας. Το ποιητικό αποτέλεσμα έρχεται να δικαιώσει με τον καλύτερο τρόπο την "μεταφορά"».