Κομβικό ζήτημα για την εξαγωγή σωστών συμπερασμάτων για την πορεία του Κόμματος είναι ανάμεσα στα άλλα η κατανόηση της πίεσης που δέχεται αντικειμενικά η επαναστατική γραμμή στη συγκεκριμένη περίοδο. Οποιος το προσπερνάει αυτό οδηγείται μοιραία σε αδιέξοδα ή και συνειδητά λοξοδρομεί.

Ιστορικά έχει αποδειχθεί πως πριν τη φάση της ανόδου του επαναστατικού κινήματος, προηγείται η περίοδος που στο κίνημα ασκείται μεγάλη πίεση, αμφισβητείται, είναι μειοψηφικό. Αυτό είναι αντικειμενικό. Η πείρα του παγκόσμιου κινήματος το επιβεβαιώνει. Για παράδειγμα - χωρίς σε καμία περίπτωση οι συνθήκες να είναι οι ίδιες - στη Ρωσία του '17, πριν τον Οκτώβρη, υπήρχε ο Φλεβάρης και ο Ιούλης. Αν οι μπολσεβίκοι έλεγαν ναι στην Προσωρινή Κυβέρνηση ή αν υιοθετούσαν τη γραμμή των «παλαιών» μπολσεβίκων, δε θα μιλάγαμε με τον ίδιο τρόπο σήμερα για τον Οκτώβρη που συγκλόνισε τον κόσμο.

Αν το Κόμμα μας συμμετείχε ή έδειχνε ανοχή σε μια «αριστερή» κυβέρνηση διαχείρισης της κρίσης, σήμερα δε θα μιλάγαμε για διέξοδο από την κρίση με λαϊκή εξουσία. Τη θέση αυτή θα την είχαμε ακυρώσει στην πράξη. Θα συζητάγαμε για «μεταβατικό πρόγραμμα», για «σκαλοπάτι» προς το σοσιαλισμό κ.ά. Ο σοσιαλισμός θα έμπαινε στο κάδρο, μοιραία θα αλλάζαμε και θέσεις και στρατηγική, μιας και οι διακηρύξεις μας θα ήταν κενό γράμμα. Γι' αυτό και είναι παρακαταθήκη για το Κόμμα μας η στάση μας απέναντι στο ζήτημα της κυβέρνησης.

Είναι πάνω απ' όλα όμως παρακαταθήκη γιατί προφύλαξε το κίνημα από ένα μεγάλο λάθος που θα του στερούσε τη δυνατότητα να δοθεί συνέχεια στον αγώνα. Η πείρα του διεθνούς κινήματος το επιβεβαιώνει. Καμία τέτοιου είδους κυβέρνηση δε βοήθησε τελικά το κίνημα, ακόμη και αυτές που είχαν τις καλύτερες των προθέσεων. Για παράδειγμα, στη Χιλή, εκτός από το ζήτημα της ανατροπής της κυβέρνησης Αλιέντε, αξίζει να απαντηθεί και το εξής ερώτημα: Γιατί μετά το πραξικόπημα δεν κατάφεραν να ανασυνταχθούν οι λαϊκές δυνάμεις; Γιατί, τελικά, αντί μια «κυβέρνηση αντιιμπεριαλιστικών - αντιμονοπωλιακών δυνάμεων» να ξυπνήσει τα «επαναστατικά ένστικτα» του λαού, τα «κοίμισε» με τις κοινοβουλευτικές αυταπάτες. Αντί να «σπρώξει» μια τέτοια κυβέρνηση τα πράγματα προς τα μπρος, προς την επαναστατική κατάσταση, αποδείχτηκε πως η επαναστατική κατάσταση δε «σπρώχνεται», δεν εκβιάζεται, είναι γεγονός που διαμορφώνεται αντικειμενικά.

Η τετραετία που πέρασε φανέρωσε ένα μεγάλο προσόν που το Κομμουνιστικό Κόμμα πρέπει να έχει για να φτάσει μέχρι το τέλος, αυτό της αντοχής. Αντοχή όχι μόνο απέναντι στον ταξικό αντίπαλο, αλλά και στην πίεση που ασκούν οι ανώριμες μάζες. Και μερικές φορές η πίεση των μαζών μπορεί να αποδειχθεί απείρως πιο επικίνδυνη απ' ό,τι η βία και η καταστολή του ταξικού αντιπάλου.

Σε τέτοια πίεση κάποιοι - και λόγω κοινωνικής θέσης - είναι λογικό να μην αντέξουν. Μετατρέπονται από εκπροσώπους της πρωτοπορίας μέσα στο κίνημα, σε εκπροσώπους των μικροαστικών στρωμάτων μέσα στην εργατική τάξη και στο Κόμμα της. Αλλη μια απόδειξη της ανάγκης να πυκνώσουν οι γραμμές του Κόμματός μας με εργάτες και εργάτριες.

Στις νέες, πιο σύνθετες συνθήκες, η πλειοψηφία ψάχνει να βρει το βηματισμό της, το ρυθμό της. Και είναι φυσιολογικό να συμβαίνει, μιας και αποδεικνύεται στην πράξη ότι το ζήτημα της προσαρμογής σε νέες συνθήκες δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Τι σχέση έχει η κατάσταση στην Ελλάδα της καπιταλιστικής ανάπτυξης, της πολιτικής - δικομματικής - σταθερότητας, των σταθερών συμμαχιών της αστικής τάξης με μεσαία στρώματα, με τις συνθήκες της καπιταλιστικής κρίσης, της αναμόρφωσης του πολιτικού σκηνικού, της άρσης των συμμαχιών της αστικής τάξης με τμήματα μικροαστών και ταυτόχρονα της πιο έντονης κινητικότητας και δραστηριότητας όλων των τάξεων;

Ενα παράδειγμα που δείχνει τη δυσκολία: Υπάρχει ανάγκη ανάπτυξης των δυνάμεων της ΚΝΕ στα σχολεία; Ναι, υπάρχει. Φταίει η γραμμή μας που συναντάμε δυσκολίες; Μα δε συζητάμε για μείωση της επιρροής της επαναστατικής γραμμής μέσα στα σχολεία. Συζητάμε για συνολικό πισωγύρισμα στις συλλογικές διαδικασίες, στην έννοια της οργανωμένης πάλης (την έκανε τη δουλειά του ο Δεκέμβρης του '08 που κάποιοι τότε είχαν γοητευτεί). Σε τέτοιες συνθήκες απουσίας οργανωμένου κινήματος με μια πολύ πιο επεξεργασμένη παρέμβαση του αντιπάλου στα σχολεία πρέπει να κρίνουμε τη δουλειά μας. Αυτές οι συνθήκες δεν έχουν καμία σχέση με τις συνθήκες του 1998 και το «κάτσε καλά Γεράσιμε» (χωρίς να μειώνεται στο ελάχιστο ο μεγάλος μαθητικός αγώνας εκείνης της περιόδου). Στις σημερινές λοιπόν συνθήκες, ναι, είναι θέμα να γινόμαστε πιο ικανοί στην αντιπαράθεση με τις άλλες δυνάμεις, είναι ζήτημα να κατακτούμε καλύτερα την τέχνη της οργάνωσης και όχι μόνο της προπαγάνδας και της ζύμωσης. Μόνο που αυτά δεν έχουν να κάνουν με την ορθότητα της γραμμής μας ή όχι. Εχουν να κάνουν με την ικανότητά μας να δουλεύουμε με τη στρατηγική μας. Εδώ, ούτε λόγος ότι θέλουμε βελτίωση, πρέπει να γίνουμε εμείς οι πιο αυστηροί κριτές του εαυτού μας, μην πάμε όμως να «βαφτίσουμε το κρέας ψάρι».

Εν μέσω πίεσης δεν μας ενσωματώνουν. Γιατί; Γιατί στο Κόμμα μας υπάρχει πρώτα και κύρια βαθιά συμφωνία στα βασικά ζητήματα που το ισχύον Πρόγραμμα του 15ου Συνεδρίου έλυσε. Η συμφωνία μας ότι η εποχή μας είναι εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, στο σοσιαλιστικό χαρακτήρα της επανάστασης, ότι δε μεσολαβεί κάποιο ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσά τους, άρα δεν υπάρχει και κάποια ενδιάμεση εξουσία που δεν θα είναι ούτε αστική ούτε σοσιαλιστική. Σ' αυτά, στα «θεμέλια» του ισχύοντος Προγράμματος διαφωνούν όσοι «όψιμα» σήμερα το υπερασπίζονται.

Και φυσικά, προσαρμογή στις νέες συνθήκες δεν θα είχαμε εάν και η ίδια η στρατηγική μας δεν εξελισσόταν αντίστοιχα. Και εξέλιξη σημαίνει και ανάπτυξη, σημαίνει και διόρθωση.

Κι αν αυτή η εξέλιξη της συλλογικής σκέψης του Κόμματός μας, που είναι αποτέλεσμα της συνειδητής συμφωνίας των μελών του ΚΚΕ και προήλθε μέσα από την ανώτερη εσωκομματική διαδικασία που προβλέπει το Καταστατικό μας - τα Συνέδρια - βαφτίζεται από κάποιους «αντικαταστατική διαδικασία αναθεώρησης», ο λαός μας λέει: «Στο σπίτι του κρεμασμένου δε μιλάνε για σχοινί».

Αγαπητοί σύντροφοι και φίλοι

Δεν μπορώ να απαντήσω ικανοποιητικά σε ένα ερώτημα που πρέπει κατά τη γνώμη μου να μας απασχολήσει. Πώς θα διατηρήσουμε τις δυνάμεις μας;

Το θέμα των δυνάμεων που συσπειρώνονται γύρω μας είναι στρατηγικής σημασίας. Δεν είναι αυτοσκοπός, είναι μέσο για να επιτύχουμε τους στρατηγικούς μας στόχους. Θέτω το θέμα έχοντας εμπιστοσύνη στην ομαδική σκέψη.

Συμμετέχοντας στη δράση του Κόμματος το προηγούμενο διάστημα θεωρώ ότι πολιτεύτηκε σωστά στα κρίσιμα ζητήματα. Εχοντας διαβάσει τις Θέσεις θεωρώ ότι είναι στη σωστή κατεύθυνση, επιβεβαιώνουν το χαρακτήρα μας και εμπλουτίζονται.

Περιγράφεται στις Θέσεις η επαναστατική κατάσταση. Η περιγραφή μοιάζει με την περιγραφή των μετεωρολόγων για τη δημιουργία τυφώνων. Περιγράφονται μια σειρά παράγοντες που συμβάλουν στην εμφάνισή της με βάση παρατηρήσεις αντίστοιχων επαναστάσεων χωρίς να μπορεί να προβλεφθεί σίγουρα ούτε αν η ύπαρξη των παραγόντων αυτών θα προκαλέσει επανάσταση, ούτε το πότε. Το κρίσιμο λοιπόν είναι πέρα από την παρακολούθηση αυτών των παραγόντων, η προετοιμασία της εξέγερσης της εργατικής τάξης.

Πιστεύω ότι με τη δημιουργία επαναστατικής κατάστασης οι αντιμαχόμενες πλευρές θα εξαντλήσουν τα μέσα που διαθέτουν για να επικρατήσουν και ότι έχει μεγάλη σημασία ο συσχετισμός δυνάμεων που θα υπάρχει στην έναρξη της διαδικασίας. Για να επέλθει ξανά η ισορροπία κάποιος πρέπει να λύσει τα προβλήματα που έχουν προκύψει, και από το συσχετισμό δυνάμεων θα εξαρτηθεί το ποιος θα δώσει τις λύσεις και σε ποια κατεύθυνση.

Βέβαια συσχετισμοί διαμορφώνονται και κατά τη διάρκεια της επαναστατικής κατάστασης και υπάρχει και ρητό για τη σπίθα στον αχυρώνα (Μάο). Ομως διαισθάνομαι ότι υπάρχει ένα κρίσιμο όριο κάτω από το οποίο η σπίθα δεν θα είναι ικανή να βάλει φωτιά στον αχυρώνα. Η δράση της κυρίαρχης τάξης πέρα από την εξουδετέρωση της αντίστασης στα τρέχοντα σχέδιά της έχει και τέτοια στόχευση.

Θεωρώντας ότι τα εθνικά εκλογικά ποσοστά είναι δείκτης της επίδρασης που ασκεί η πολιτική μας είναι ανάγκη με βάση το αποτέλεσμα στις εκλογές να σημάνει συναγερμός στις γραμμές μας.

Τα ποσοστά μας μειώθηκαν με τον ίδιο περίπου τρόπο που μεταβλήθηκαν στο ΛΑΟΣ, στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ και άλλα κόμματα. Αρκετοί άνθρωποι μας υποστήριζαν όχι τόσο για τις επαναστατικές μας θέσεις, αλλά γιατί έβλεπαν ότι η επαναστατική μας προοπτική εξυπηρετούσε τα συμφέροντά τους σήμερα. Τι άλλαξε και απομακρύνθηκαν;

Ο διεθνής συσχετισμός; Εμείς ελπίζουμε ότι η επαναστατική κατάσταση στη χώρα θα είναι αντανάκλαση εξελίξεων και σε γειτονικές χώρες που θα βοηθήσουν στην επικράτησή μας.

Μήπως διαισθάνονται ότι ο ιμπεριαλισμός θα δημιουργήσει αντισώματα και θα μας εξουδετερώσει σαν ιό;

Μήπως θεωρούν ότι μια σύγκρουση της μορφής που προτείνουμε θα οδηγούσε σε πολεμική απόσπαση εδαφών και οικονομικές συνθήκες όπου θα σκεφτόμαστε να κόψουμε τη φέτα από το ψωμί;

Μήπως θεωρούν, βλέποντας το δρόμο που ακολουθούν άλλες χώρες με πρώην σοσιαλιστικό προσανατολισμό, ότι πρέπει να προηγηθεί η Δευτέρα Παρουσία; Δηλαδή η δημιουργία ξανά ενός διεθνούς μπλοκ σοσιαλιστικών δυνάμεων στις οποίες θα μπορούσε να στηριχθεί η σοσιαλιστική προοπτική της χώρας.

Μήπως πιστεύουν ότι με την υπακοή αποφεύγουν τα χειρότερα;

Είπε μια συντρόφισσα «Εγώ και ένα τοις εκατό να πάρει το ΚΚΕ δεν κλονίζομαι από τις θέσεις μας», αυτό δείχνει απόφαση να κάνουμε το επαναστατικό μας καθήκον σε οποιεσδήποτε συνθήκες. Ομως ισχύει και το ρητό με την πηγή, όπου πρέπει να πας αλλά και να πιεις νερό (Χ. Φλωράκης).

Συνεχίζω με παρατηρήσεις πάνω στον απολογισμό δράσης μας το προηγούμενο διάστημα. Αναφέρονται οι Θέσεις σε δράση που δημιουργεί αγωνιστές.

Στις 17/12/2009 προκήρυξε το ΠΑΜΕ Πανελλαδική Απεργία καταγγέλλοντας τη ΓΣΕΕ, η ΑΔΕΔΥ προκήρυξε στάση εργασίας. Ενημερώθηκα προφορικά ότι σαν κομματικό μέλος πρέπει να συμμετέχω στην Πανελλαδική Απεργία και να απεργήσω. Εφάρμοσα τη γραμμή και απήργησα. Θεωρώ ότι σε τέτοια σοβαρά ζητήματα χρειάζεται καλύτερη προετοιμασία και δημοσίευση των αποφάσεων στον κομματικό Τύπο. Τις επόμενες μέρες διάβασα ολοσέλιδο συναδέλφου καθηγητή στον «Ριζοσπάστη» που αντιμετώπιζε προβλήματα με την υπηρεσία, όπου ανέλυε τους λόγους συνείδησης που επικαλούνταν.

Συμμετείχα στις διαδικασίες επιλογής στελεχών της εκπαίδευσης και επιλέχτηκα για διευθυντής Γυμνασίου. Ενημερώθηκα μετά την επιλογή και τοποθέτησή μου ότι υπήρχε απόφαση να μην πάρουμε μέρος στις διαδικασίες με σκοπό την περιφρούρησή μας.

Στα πλαίσια της διαπαιδαγώγησής μου περιφρούρησα μια σειρά χώρους εργασίας (σε απεργίες όπου δεν απεργούσε κανένας) από τους απεργοσπάστες, να σημειώσω ότι και στο δικό μου χώρο δεν απεργούν. Οι εργαζόμενοι περίμεναν υπομονετικά, στην καλύτερη περίπτωση, να φύγουμε ώστε να επανέλθουν στη δουλειά.

Με τα παραπάνω ας θεωρήσουμε ότι θίγω το θέμα της δημοσίευσης στον «Ριζοσπάστη» των όποιων αποφάσεων όσο και της παράλληλης διαπαιδαγώγησης κομματικών μελών και εργαζομένων, ώστε τα πρώτα να μην ξεκόβονται και θεωρούνται γραφικά.

Στα πλαίσια της διαπαιδαγώγησης του λαού, της ανάπτυξης δεσμών και του πώς θα βρεθούμε κοντά του στην περίοδο που περνάμε, πιστεύω πως θα έπρεπε να γίνεται στις Θέσεις μια πιο αναλυτική αναφορά στη δράση των Λαϊκών Επιτροπών, όπως:

Πόσες μερίδες φαγητού σε καθημερινή βάση εξασφάλισαν για ανέργους εργάτες και κατεστραμμένους επαγγελματίες.

Σε πόσους εξασφάλισαν φροντιστήρια για τα παιδιά τους.

Σε πόσους πέτυχαν να μην τους κόψουν το ρεύμα και να μη βρεθούν στο δρόμο κλπ.

Είναι αυτά στόχοι για τις Λαϊκές Επιτροπές (πέρα από το σωστό πολιτικό προσανατολισμό που πρέπει να έχουν σαν μελλοντικά βλαστάρια της λαϊκής εξουσίας) ή τις αποπροσανατολίζουν;

Θέτω δηλαδή το πρόβλημα αν και πώς μέσω της παρέμβασής μας, που πρέπει να είναι ενιαία στην εργατική τάξη, μπορούν να αντισταθμιστούν οι απώλειες που πιθανόν θα έχουμε στο επόμενο διάστημα (στην εργατική αριστοκρατία, στην οποία περιλαμβάνομαι, προς το χώρο των ανανεωτών, αλλά και των λούμπεν από τη μόνιμη ανεργία στρωμάτων προς τους εθνικιστές μέσω της Εκκλησίας και άλλων καναλιών) από τα κέρδη που πιθανόν είχαμε ή θα έχουμε στο χώρο του μετάλλου και αλλού.

Εύχομαι κάθε επιτυχία στο Συνέδριο.