Την ευχάριστη έκπληξη του φετινού καλοκαιριού φιλοδοξούν να αποτελέσει η παράσταση που ετοιμάζουν, ο σκηνοθέτης Ματίας Λάνγκχοφ (φωτό) και οι συνεργάτες του. Πρόκειται για την τραγωδία του Ευριπίδη "Βάκχες",που θα παρουσιάσει το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος στο Θέατρο Δάσους (18,19/8) και στην Επίδαυρο (29,30/8).Μετάφραση: Θεόδωρος Στεφανόπουλος,μουσική: Μουσταφά Σισέ και Πασκάλ Παράν,σκηνικά - κοστούμια: Κατρίν Ρανκλ,χορογραφία: Ιρέν Τασεμπεντό,δραματουργική συνεργασία: Σωτήρης Χαβιάρας και Λία Βουτσοπούλου,βοηθός σκηνοθέτη: Σοφία Καρακάντζα.Παίζουν: Αντιγόνη Αλικάκου, Θοδωρής Γκόνης, Στέλλα Καζάζη, Νίκος Καραθάνος, Βασίλης Καραμπούλας, Νίκος Κολοβός, Αθηνά Μαξίμου, Φάνης Μουρατίδης, Ελβίν Ντιντί, Φωτεινή Παπαδόδημα, Μάκης Παππάς, Λένα Σαββίδου, Αλεξάνδρα Σακελαροπούλου, Θάλεια Σκαρλάτου, Κλεοπάτρα Τολόγκου, Ανδρέας Τσάκωνας και Μηνάς Χατζησάββας.

Ο σκηνοθέτης του έργου Ματίας Λάνγκχοφ γεννήθηκε στη Ζυρίχη το 1941. Το 1961 προτίμησε να ζήσει και να εργαστεί στη ΓΛΔ. Ετσι προσελήφθη στο περίφημο θέατρο - δημιούργημα του Μπρεχτ,το "Μπερλίνερ Ανσάμπλ",όπου μέχρι το 1969 παρουσίασε σε συνεργασία με τον Μάνφρεντ Κάργκε μερικές από τις πιο ρηξικέλευθες παραστάσεις. Από το 1969 - 1976 συνεργάστηκαν στο "Βόλκσμπινε",θέατρο επίσης του τότε Ανατολικού Βερολίνου,όπου ανέβασαν παραστάσεις που θεωρούνται σταθμοί στην Ευρωπαϊκή Σκηνή,όπως: η"Αγριόπαπια" του Ιψεν και η "Μάχη" του Χάινερ Μίλερ.Το 1993 με τον Χ. Μίλερ και άλλους τρεις καλλιτέχνες ανέλαβε διευθυντικά καθήκοντα στο "Μπερλίνερ Ανσάμπλ", με στόχο τη διάσωσή του, προσπάθεια όμως που υπονομεύθηκε, κυρίως οικονομικά και όχι μόνο, από το κράτος της ενιαίας Γερμανίας. Μετά το θάνατο του Χ. Μίλερ, αποχωρεί ο Μ. Λάνγκχοφ από τη συνδιεύθυνση. Φέτος ο Μ. Λάνγκχοφ απέσπασε τους διθυράμβους κοινού και κριτικής στο Παρίσι με τις παραστάσεις: "Ο χορός του θανάτου" του Στρίντμπεργκ και "Η αποικία των τιμωρημένων" του Κάφκα.Σημειώνουμε ότι ο Μ. Λάνγκχοφ έχει σκηνοθετήσει και παραστάσεις όπερας.

Πεντακόσια χρόνια πριν, ακριβώς, εποχή "περάσματος" από τον Μεσαίωνα στην Αναγέννηση, ένας 20χρονος Ισπανοεβραίος (εκχριστιανισμένος όπως όλη η οικογένειά του από τον τρόμο της Ιεράς Εξέτασης, η οποία το 1488 έκαψε στην πυρά τον πατέρα του), μετέπειτα δικηγόρος, ο Φερνάντο ντε Ρόχας (1476 - 1541), έγραψε ένα - το μόνο σ' όλη τη ζωή του - μυθιστόρημα, τη "Σελεστίνα".Ενα μυθιστόρημα, εκτενές κατά τα πρότυπα της εποχής, που αξίζει για πολλά μαζί. Πολυμεταφρασμένο, έγινε διάσημο στην εποχή του και με τις ποικίλες κοινωνιολογικές πτυχές του απασχόλησε πολλούς μελετητές, ανά τους αιώνες. Η σατιρικά κριτική τόλμη του θέματός του - τα φαύλα ήθη, η υποκρισία, η σατανική δύναμη του χρήματος, ως η πραγματική αλλά φαινομενικά "αθέατη όψη" μιας βαθύτατα ανήθικης, θρησκόληπτα πουριτανικής κοινωνίας - τα υπονοούμενά του για το τρομοκρατικό ρόλο της εκκλησίας, η παραστατικότητα της μυθοπλασίας, οι γερά χτισμένοι, αντιπροσωπευτικοί της εποχής και της μεσαιωνικής κοινωνίας χαρακτήρες, η διαλογική μορφή των 21 σκηνών - επεισοδίων, η έξοχη γλώσσα του, ο γλωσσικός πλούτος του, είχαν σαν αποτέλεσμα και τη θεατροποίησή του από διάφορους διασκευαστές.

Το σπουδαίο αυτό κείμενο, τη "Σελεστίνα ή η κωμική τραγωδία του Καλλίστο και της Μπιλμπέα",διασκευασμένο με δραματουργική οικονομία, με αισθητική άποψη, με καθάρια και ακριβολόγα γλώσσα και ερμηνευμένο με μια έξοχη παράσταση, μας αποκάλυψε φέτος το "Θέατρο επί τάπητος".Ο έπαινος για την τολμηρή αυτή πρωτοβουλία ανήκει στην Αννυ Κολτσιδοπούλου (μετάφραση - και ακόμα ένας εξαίρετος πρόλογος στην έκδοση του έργου από τις εκδόσεις "Νεφέλη") και στον Σταύρο Ντουφεξή (διασκευή - σκηνοθεσία). Πρωτοβουλία, που έχει πίσω της χρόνων δουλιά και των δύο (από το 1976 ήθελαν να το παρουσιάσουν) και γι' αυτό καλά μελετημένη καθώς ευτύχησε και σκηνικά, με τη δημιουργική κατάθεση όλων των συντελεστών και ερμηνευτών, υπό την εμπνευσμένη καθοδήγηση του σκηνοθέτη. Ο Ντουφεξής συνέθεσε μια παράσταση με σύγχρονη αισθητική αντίληψη, χωρίς να καταφύγει σε σκηνικά εφέ και σε ανούσιους "μοντερνισμούς", χωρίς ευκολοχώνευτες, εντυπωσιοθηρικές υπογραμμίσεις του επικρατούντος κωμικού στοιχείου ή υπερβάλλοντα τονισμό του τραγικού φινάλε. Επεδίωξε μια παράσταση αφαιρετικού ρεαλισμού, ιστορικοποίησης και έμμεσου σχολιασμού της μεσαιωνικής κοινωνίας, χωρίς όμως να στερεί το έργο από τους "χυμούς" της δράσης, του λόγου, των θεατρικά πρόσφορων χαρακτήρων - προσώπων.

Το σκηνικό του όραμα ευοδώθηκε με το απέριττο, ευφυές σκηνικό (μια πολυώροφη μεταλλική κατασκευή που "εικονίζει" δημόσιους χώρους, όψεις και εσωτερικούς χώρους μεσαιωνικών κτιρίων) και τα λιτά κοστούμια της Λίλης Πεζανού,με τους ατμοσφαιρικούς φωτισμούς της Ελευθερίας Ντεκώ,με τη διακριτική μουσική του Νίκου Κυπουργού και με τις συνολικά καλοδιδαγμένες ερμηνείες των άξιων ηθοποιών. Η Δέσποινα Μπεμπεδέλη,είναι μια σπουδαία, αλλά και "θηριώδους" δύναμης (στο λόγο, στην έκφραση, στην κίνηση) ηθοποιός, "ανίκητη" υποκριτικά από το σωματικό μόχθο, στον οποίο την επέβαλε το σκηνικό. Η Σελεστίνα της ήταν μια κυνική, δαιμόνια μαστροπός, μια ανερμάτιστη ερωτομεσίτρα, μια γήινη "μάγισσα", που το ακόρεστο πάθος της για το χρήμα, γεννά το θάνατο. Των εραστών (Καλλίστου και Μελιμπέας) που αυτοκτονούν, αλλά και το δικό της, από το δολοφονικό χέρι των συνενόχων της, που τους υποδύονται απολαυστικά οι Κώστας Τριανταφυλλόπουλος και Κώστας Μπερικόπουλος.Η Μελιμπέα ήταν "παιχνιδάκι" για μια ταλαντούχα ηθοποιό σαν την Μάνια Παπαδημητρίου.Αξια στάθηκε δίπλα της ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης.Στην υψηλή ποιότητα της παράστασης συνέβαλαν και οι αψεγάδιαστες ως προς το χαρακτήρα του ρόλου τους, θεατρικότατες ερμηνείες των Μαίρης Σαουσοπούλου, Θέμη Πάνου, Ελένης Κοκκίδου, Ηλιάνας Παναγιωτούνη, Βιβής Κόκκα.

ΘΥΜΕΛΗ