Από την κηδεία του πυρηνικού επιστήμονα στην Τεχεράνη

Η δολοφονία του Ιρανού φυσικού επιστήμονα Μοχσέν Φαχριζαντέ, που θεωρούνταν «αρχιτέκτονας» του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος AMAD, την Παρασκευή, ανεβάζει επικίνδυνα την ένταση στην ευρύτερη περιοχή του Περσικού Κόλπου, όπου πλέει ήδη το αμερικανικό αεροπλανοφόρο «USS Nimitz» και πετούν βομβαρδιστικά «Β-52», με φόντο την κλιμάκωση της εκστρατείας «υπέρτατης πίεσης» του απερχόμενου Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.

Η δολοφονία του Φαχριζαντέ, πιθανότατα από Ισραηλινούς, έρχεται 10 μήνες μετά τη δολοφονία του Ιρανού στρατηγού των επίλεκτων δυνάμεων Αλ Κουντς, Κασέμ Σολεϊμανί, στις 3 Γενάρη 2020 στη Βαγδάτη, από τις ΗΠΑ.

Η κηδεία του Φαχριζαντέ έγινε χτες το πρωί σε νεκροταφείο δυτικού προαστίου της Τεχεράνης, με λιγοστά άτομα και υπό δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, μεταξύ άλλων και λόγω πανδημίας.

Ο Ιρανός υπουργός Αμυνας Αμίρ Χαταμί τόνισε πως «ο εχθρός έσφαλε με τη δολοφονία», διαβεβαιώνοντας πως όχι μόνο το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα θα συνεχιστεί, αλλά και θα επιταχυνθεί, ενώνοντας ακόμη περισσότερο τον ιρανικό λαό. Ο ίδιος επέκρινε τις χώρες που δεν καταδίκασαν τη δολοφονία, εκτιμώντας πως θα το βρουν μπροστά τους «κάποια μέρα». Και κατέληξε στη σύντομη ομιλία που εκφώνησε σε τελετή λίγο πριν την κηδεία: «Ο εχθρός ξέρει καλά ότι δεν μπορεί να εγκληματεί δίχως απάντηση. Το αίμα του μάρτυρα δεν θα ξεχαστεί...». Είχε προηγηθεί προώθηση νομοσχεδίου στο ιρανικό κοινοβούλιο, προκειμένου να απαγορευτούν εφεξής οι επισκέψεις επιθεωρητών της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας στο Ιράν...

Στην κηδεία, εκτός από τον Χαταμί, ήταν ο επικεφαλής «Φρουρών της Επανάστασης», Χοσεΐν Σαλαμί, ο αρχηγός των Επίλεκτων Δυνάμεων Αλ Κουντς, Ισμαήλ Γαάνι, ο επικεφαλής του Πολιτικού Πυρηνικού Προγράμματος Αλί Ακμπαρ Σαχέι και ο υπουργός Πληροφοριών, Μαμούντ Αλαβί.

Νωρίτερα, Ιρανοί αξιωματούχοι μιλώντας σε ιρανικά ΜΜΕ έκαναν ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις για το πώς έγινε η επίθεση κατά του Φαχριζαντέ το απόγευμα της Παρασκευής, ενώ ταξίδευε για την τουριστική πόλη Αμπχάρντ (ανατολικά της Τεχεράνης) μαζί με την σύζυγό του και ισχυρή συνοδεία σωματοφυλάκων. Η επίθεση, στην οποία φαίνεται πως σκοτώθηκε και η σύζυγός του και τραυματίστηκε ένας σωματοφύλακας, πραγματοποιήθηκε δίχως την παρουσία ανθρώπου. Χρησιμοποιήθηκε ένα νέου τύπου αυτόματο πυροβόλο όπλο, που είχε τοποθετηθεί σε ένα παρακείμενο ΙΧ αυτοκίνητο και πυροδοτήθηκε δορυφορικά, χτυπώντας τρεις φορές τον επικεφαλής του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος (δύο στα πλευρά, μία στην πλάτη θρυμματίζοντας τη σπονδυλική στήλη!), σε απόσταση 150 μέτρων. Ιρανοί αξιωματούχοι είπαν πως έχουν στοιχεία πως το όπλο κατασκευάστηκε στο Ισραήλ. Ελάχιστα λεπτά μετά την επίθεση, το αυτοκίνητο στο οποίο είχε τοποθετηθεί το φονικό όπλο ανατινάχθηκε...

Το στοιχείο του δορυφορικού τηλεχειρισμού του όπλου επιβεβαίωσε και ο γραμματέας του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Ιράν, Αλί Σαμχανί, που τόνισε πως «αυτήν τη φορά ο εχθρός εφάρμοσε μία εντελώς νέα, επαγγελματική, εξεζητημένη μέθοδο». «Δεν βρισκόταν καν άνθρωπος στο χώρο της επίθεσης», είπε χαρακτηριστικά, επιρρίπτοντας κατηγορίες και στην τρομοκρατική οργάνωση Ιρανών «Μουτζαχεντίν του Λαού» (γνωστή και ως Μοτζαχεντίν-ε Χαλκ ή ΜΕΚ).

Στο Ισραήλ στράφηκαν τα μάτια όλων σε σχέση με τον σχεδιασμό και την εξαπόλυση της δολοφονίας, καθώς πριν δύο χρόνια ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου είχε στοχοποιήσει ονομαστικά τον επικεφαλής του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. Χτες ο Ισραηλινός υπουργός Πληροφοριών Ελί Κόεν, μιλώντας στο ισραηλινό δίκτυο «103 FM», έκανε τον ανήξερο, λέγοντας τάχα πως δεν γνωρίζει ποιος είναι υπεύθυνος για τη δολοφονία. Ωστόσο, αργότερα ο υπουργός Ενέργειας Γιουβάλ Στάινιτζ υπαινίχθηκε εμμέσως ρόλο, λέγοντας πως όποιος έκανε τη δολοφονία δεν έκανε «χάρη» μόνο στο Ισραήλ, αλλά «και στην περιοχή και τον κόσμο όλο».

Παράλληλα, ισραηλινά ΜΜΕ εκτιμούσαν πως ο απώτερος στόχος της δολοφονίας Φαχριζαντέ δεν ήταν μόνο να εκτροχιαστούν οι προσπάθειες της νέας κυβέρνησης Τζο Μπάιντεν στις ΗΠΑ για επαναφορά της Ουάσιγκτον στη διεθνή Συμφωνία του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, από όπου αποχώρησε, με απόφαση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ το 2018. Αλλά και να προστατευτεί η «ασφάλεια» του Ισραήλ, με καθυστέρηση του ιρανικού στρατιωτικού πυρηνικού προγράμματος.

Αφορμή για τέτοια εκτίμηση έδωσαν ενδεικτικές αντιδράσεις Δημοκρατικών πρώην υψηλόβαθμων αξιωματούχων επί του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα. Για παράδειγμα, ο πρώην διευθυντής της CIA, Τζον Μπρέναν, χαρακτήρισε τη δολοφονία του Ιρανού επιστήμονα «ιδιαιτέρως επικίνδυνη», επειδή μία «τέτοια ενέργεια κρατικής τρομοκρατίας θα συνιστούσε κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου» και θα ενθάρρυνε περισσότερες κυβερνήσεις να εξαπολύσουν φονικές επιθέσεις κατά ξένων αξιωματούχων!

Οι αντιδράσεις άλλων πλευρών ήταν εξίσου έντονες, αν και από διαφορετικές «αφετηρίες».

Τουρκία, Κατάρ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ομάν, Ιορδανία, Συρία, η λιβανέζικη σιιτική οργάνωση «Χεζμπολάχ» καταδίκασαν από τους πρώτους τη δολοφονία του Ιρανού φυσικού επιστήμονα.

Επίσης αξιωματούχοι του ΟΗΕ αποδοκίμασαν τη δολοφονία, εκτιμώντας ότι αυξάνει επικίνδυνα τις «φλόγες» στην ευρύτερη περιοχή.

Βρετανία και Γερμανία εξέδωσαν ξεχωριστές ανακοινώσεις εκφράζοντας «ανησυχία».

Ο επικεφαλής της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, Ζοζέπ Μπορέλ, εξέφρασε συλλυπητήρια στους οικείους του Ιρανού επιστήμονα, επισημαίνοντας: «Σε αυτούς τους αβέβαιους καιρούς, το πιο σημαντικό από ποτέ είναι όλες οι πλευρές να μείνουν ήρεμες και να ασκήσουν υπέρτατη αυτοσυγκράτηση για να αποφευχθεί κάθε κλιμάκωση που δεν είναι προς το συμφέρον κανενός».

Την επίθεση καταδίκασε και το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, τονίζοντας: «Ανησυχούμε πολύ για τον προκλητικό χαρακτήρα αυτής της τρομοκρατικής επίθεσης, η οποία στοχεύει σαφώς στην αποσταθεροποίηση της κατάστασης και στην ενίσχυση των συγκρούσεων στην περιοχή».