Στρατηγική της Λισαβόνας (με έμφαση στην περιβόητη έκθεση Βιμ Κοκ) και η παρουσίαση της έκθεσης της Γιουροστάτ για τη δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας πριν την ένταξη της στην ΟΝΕ, στο χτεσινό Συμβούλιο του Eurogroup (μετέχουν οι 12 χώρες της ΟΝΕ), ενώ σήμερα η συζήτηση θα συνεχιστεί σε επίπεδο υπουργών Οικονομίας των «25» (ΕΚΟΦΙΝ). Η στρατηγική της Λισαβόνας άπτεται ευρύτερου ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, ενώ η έκθεση της Γιουροστάτ έχει «στενά» ελληνικό ενδιαφέρον.

Η έκθεση Βιμ Κοκ (συζητήθηκε στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 4-5 Νοέμβρη) διαπιστώνει μία σειρά ζητήματα με κυρίαρχο ότι οι στόχοι της Λισαβόνας - να γίνει η οικονομία της ΕΕ η ανταγωνιστικότερη του κόσμου - δεν υπάρχει περίπτωση να πιαστούν το 2010. Αφού θεωρεί πως οι 100 και πλέον στόχοι που είχαν τεθεί το 2000 είχαν σαν αποτέλεσμα «όλοι να ασχολούνται με τα πάντα άρα με τίποτα» και προτείνει η μέτρηση να περιοριστεί στους 14 πιο βασικούς. Εξετάζει επίσης το θέμα του οικονομικού ανταγωνισμού της ΕΕ με τις οικονομίες μας σειράς χωρών, όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, οι Ινδίες, όπου και καταλήγει σε αντιφατικά συμπεράσματα.

Για παράδειγμα, η έκθεση δε δέχεται ότι στην ΕΕ υπάρχει τάση αποβιομηχάνισης, αλλά επαναπροσδιορισμός επενδυτικών επιλογών προς χώρες χαμηλού κόστους (τις 10 νέες εισερχόμενες). Διαπιστώνει επίσης αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής, αλλά και στασιμότητα της παραγωγικότητας εργασίας στον τομέα της μεταποίησης. Στο «διά ταύτα» επιδιώκει να δώσει στους υπό προώθηση στόχους το χαρακτήρα του επείγοντος.

Οσον αφορά στο θέμα της - μη ολοκληρωμένης ακόμα - έκθεσης της Γιουροστάτ για τη δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας πριν το 1999 (δηλαδή πριν την ένταξη στην ΟΝΕ), τα νέα δεν είναι ευχάριστα. Με δηλώσεις που έκανε χτες ο εκπρόσωπος Τύπου της ΕΕ, άφησε να εννοηθεί ότι βασική εκτίμηση της έκθεσης είναι ότι και πριν το 1999 το ελληνικό δημοσιονομικό έλλειμμα ήταν μεγαλύτερο του 3% του ΑΕΠ και ότι η εκτίμηση αυτή δεν πρόκειται να μεταβληθεί μέχρι το επόμενο συμβούλιο ΕΚΟΦΙΝ (όπου θα συζητηθεί η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος της Ελλάδας, μαζί με έξι ακόμα χώρες).

Αντίθετα ο Γ. Αλογοσκούφης, με δηλώσεις που έκανε μετά τη συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή, ισχυρίστηκε ότι για την περίοδο πριν το 1999 δεν τίθεται θέμα υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος. «Προσαρμοζόμενος» όμως προς το πνεύμα των Βρυξελλών, πρόσθεσε πως αν τελικά δεν πειστούν οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών - για το εφικτό μείωσης του ελληνικού δημοσιονομικού ελλείμματος στο 2,8% το 2005 - θα ζητήσει περισσότερο χρόνο για τη μείωση του...

Με λίγα λόγια, ο στόχος τώρα μετατίθεται για το 2006.

• Πρώτα εξυγίανση και μετά ξεπούλημα, ήταν το στίγμα των δηλώσεων Αλογοσκούφη για το μέλλον της Εμπορικής Τράπεζας. Σε σχετική ερώτηση ανέφερε ότι συζήτησαν με τον πρωθυπουργό και το θέμα της αναδιάρθρωσης του ομίλου της Εμπορικής, καθώς και ότι αν αποφασιστεί η ιδιωτικοποίησή της, τον πρώτο λόγο έχει η γαλλική «Credit Agricole».

Τη σημαντική επιβάρυνση που θα προκαλέσουν στα ελληνικά νοικοκυριά οι φουσκωμένες τιμές του πετρελαίου θέρμανσης, καταγράφει σχετική έρευνα της «Στατ Μπανκ» που δημοσιοποιήθηκε χτες, ενώ η κυβέρνηση δεν αποσαφηνίζει τις θέσεις της αν προτίθεται να καλύψει μέρος της επιβάρυνσης με τη χορήγηση επιδόματος θέρμανσης.

Σύμφωνα με την έρευνα της «Στατ Μπανκ», τα ελληνικά νοικοκυριά υπολογίζεται να ξοδέψουν από 1,8 έως 2 δισ. ευρώ για την αγορά πετρελαίου θέρμανσης το χειμώνα, με συνέπεια να επιβαρυνθεί το σχετικό τμήμα του μέσου οικογενειακού προϋπολογισμού από 35 έως 47%. Το 2003 το ποσό που είχε δαπανηθεί ήταν 1,36 δισ. ευρώ. Παράλληλα, οι αυξήσεις στις τιμές των υγρών καυσίμων φαίνεται να οδηγούν και σε μείωση της κατανάλωσης. Σύμφωνα με εκτιμήσεις πρατηριούχων, που φιλοξενούνται στην ίδια έρευνα, από το Γενάρη μέχρι τον Οκτώβρη παρατηρήθηκε μείωση στην κατανάλωση βενζινών κατά 2%. Αντίθετη είναι η εικόνα για το συγκεκριμένο ζήτημα από τα στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης που διαπιστώνουν αύξηση της κατανάλωσης κατά 5,9% το επτάμηνο Γενάρης - Ιούλης.

Την ίδια ώρα, οι κυβερνητικοί παράγοντες συνεχίζουν τα «ήξεις αφήξεις» σε ό,τι αφορά το δίκαιο αίτημα για το επίδομα θέρμανσης. Στο πλαίσιο αυτό ο υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Αδ. Ρεγκούζας, μιλώντας στην ΕΡΤ-3, είπε πως «οι προθέσεις της κυβέρνησης είναι προς θετική κατεύθυνση. Είμαστε τοποθετημένοι πάνω στο ζήτημα και θα αποφανθούμε τις επόμενες μέρες». Για το ίδιο θέμα ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος Ευ. Αντώναρος ισχυρίστηκε πως «δεν υπάρχει καμία ειλημμένη απόφαση».

Η κυβέρνηση όμως ομολογεί και δημόσια τις προθέσεις για τσουχτερές ανατιμήσεις των Ειδικών Φόρων στα λεγόμενα φτηνά τσιγάρα που σήμερα πωλούνται με 0,80 ή 1 ευρώ το πακέτο. Ο υφυπουργός Οικονομικών στις δηλώσεις του είπε πως «υπάρχει σκέψη για έναν εξισορροπητικό μηχανισμό, που έχει σχέση με τον ανταγωνισμό των μικρών και των μεγάλων επιχειρήσεων»...

Ανοιχτό αφήνει η κυβέρνηση το ενδεχόμενο της αύξησης στην τιμή των εισιτηρίων των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας. Αυτό προκύπτει από απάντηση που έδωσε χτες σε Επίκαιρη Ερώτηση της βουλευτή του ΚΚΕ Λ. Κανέλλη, ο αρμόδιος υφυπουργός Τ. Νεράντζης, ο οποίος αφού υποστήριξε πως τα κόμιστρα των αστικών συγκοινωνιών είναι στη χώρα μας πολύ χαμηλά, πρόσθεσε: Αύξηση έχει να γίνει εδώ και τέσσερα χρόνια και ανέφερε με νόημα ότι θέμα αύξησης σήμερα δεν υπάρχει. Ο Τ. Νεράντζης απέρριψε και το αίτημα της Λ. Κανέλλη για δωρεάν μετακίνηση τις πρωινές ώρες και μείωση της τιμής τις επόμενες ώρες, με το επιχείρημα ότι κάτι τέτοιο δε γίνεται πουθενά στον κόσμο. Ως φιλολαϊκό μέτρο ανέφερε την καθιέρωση εισιτηρίου του ενός Ευρώ και διάρκειας μιάμισης ώρας, ενώ εξήγγειλε την ενδυνάμωση των δημοτικών συγκοινωνιών.

Η Λ. Κανέλλη στην παρέμβασή της είπε ότι αυτό που υπόσχεται στην πραγματικότητα η κυβέρνηση για τις δημοτικές συγκοινωνίες είναι στην ουσία η ιδιωτικοποίησή τους, αφού οι δήμοι αδυνατούν χωρίς την αναγκαία κρατική ενίσχυση να λειτουργήσουν τις συγκοινωνίες. Σχολιάζοντας το μέτρο του εισιτηρίου διάρκειας μιάμισης ώρας είπε ότι είναι δώρο άδωρο, αφού και σήμερα κάποιος που χρησιμοποιεί λεωφορείο και μετρό δίνει τα ίδια χρήματα, ενώ είναι σχεδόν αδύνατο κάποιος να τελειώσει τις δουλιές του στο κέντρο σε μιάμιση ώρα.

Οσον αφορά το φορέα συγκοινωνιών που εξαγγέλλει η κυβέρνηση, η Λ. Κανέλλη είπε ότι ο φορέας αυτός θα αυξήσει τις τιμές των εισιτηρίων και θα οδηγήσει τις συγκοινωνίες στην ιδιωτικοποίηση.

Μια ακόμη προσπάθεια διαστρέβλωσης της αλήθειας για τις σκοπιμότητες της «απελευθέρωσης» της ενεργειακής αγοράς επιχειρήθηκε χτες από τον υπουργό Ανάπτυξης Δ. Σιούφα, ο οποίος «άνοιξε» τις εργασίες του ετήσιου Συνεδρίου του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Σύμφωνα με το προπαγανδιστικό στερεότυπο που προβάλλει η άρχουσα τάξη, η «απελευθέρωση» ευνοεί τον ανταγωνισμό και αυτός με τη σειρά του συμβάλλει στη μείωση των τιμών στον τομέα της ενέργειας, ενώ η ενιαία (ανταγωνιστική) αγορά σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης θα συμβάλει στην... προστασία του περιβάλλοντος.

Η αλήθεια, βέβαια, είναι πως συμφέρον να εξαλειφθεί το κρατικό μονοπώλιο στην ενέργεια έχει το μεγάλο κεφάλαιο, που προσδοκά νέα κέρδη από αυτή την υπόθεση. Είναι ενδεικτικό, εξάλλου, το παράδειγμα της Ελλάδας με τα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος που σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο εμφανίζονται χαμηλότερα. Οι τεχνοκράτες υποστηρίζουν ότι πρόκειται για... αντιανταγωνιστικό στοιχείο, μόνο που κρύβουν ότι στην Ελλάδα η παραγωγή ηλεκτρισμού είναι φθηνότερη, επειδή βασίζεται και στον άφθονο, φθηνό λιγνίτη.

Ο Δ. Σιούφας, προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι η «απελευθέρωση» της αγοράς στην Ευρωπαϊκή Ενωση οδήγησε μεταξύ 1995-2003 στη μείωση των πραγματικών τιμών του ηλεκτρισμού για τους βιομηχανικούς χρήστες κατά 15%, πρόσθεσε με νόημα: «Είναι προφανές πως στο ευρωπαϊκό αυτό εγχείρημα η Ελλάδα δεν μπορεί να μείνει πίσω. Γι' αυτό προχωρούμε στην απελευθέρωση τόσο της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, όσο και του φυσικού αερίου».

Η περιβαλλοντική πλευρά της υπόθεσης έχει να κάνει με τον εξής συλλογισμό: Τα αποθέματα πετρελαίου μειώνονται και αυξάνεται η ζήτηση. Συνακόλουθα θα αυξάνεται διαρκώς η τιμή του πετρελαίου, αλλά παράλληλα θα επιβαρύνεται το περιβάλλον από το «φαινόμενο του θερμοκηπίου». Αρα απαιτείται ενεργειακή στροφή σε «φιλικότερα» καύσιμα, όπως το φυσικό αέριο. Για να γίνει αυτό στην Ευρώπη, χρειάζεται η... ενιαία ανταγωνιστική αγορά ενέργειας. Συμπτωματικά, οι κυβερνήσεις της ΕΕ και η ελληνική πριμοδοτούν με πολλά εκατομμύρια και άλλες διευκολύνσεις τους ιδιώτες για να μας κάνουν τη χάρη να κάνουν «ανταγωνιστική» την αγορά.