Το θέμα της διδασκαλίας της ιστορίας της Εθνικής Αντίστασης στα σχολικά εγχειρίδια θέτει για άλλη μια φορά προς τους αρμόδιους φορείς, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και το υπουργείο Παιδείας, η Κίνηση Αντιστασιακών Εκπαιδευτικών.

Σε πρόσφατη επιστολή τους σημειώνεται: «Αντιστασιακοί εκπαιδευτικοί μαζί με όλους τους αντιστασιακούς της χώρας έγραψαν την ένδοξη ιστορίας της περιόδου 1941-1945 με αιματηρές θυσίες και σκληρούς αγώνες κατά των Γερμανών, Ιταλών και Βουλγάρων κατακτητών. Οσοι επιβιώσαμε, πιστεύουμε ότι η περίοδος αυτή της ιστορίας μας αποτελεί χρυσή κληρονομιά για τις επερχόμενες γενεές της πατρίδας μας. Πέρασαν από τότε 60 χρόνια και το επίσημο κράτος εξακολουθεί να την κρατεί μακριά από τη νέα γενιά ή δεν τη διδάσκει αντικειμενικά».

Οπως αναφέρεται στην ίδια επιστολή, το μέλος της Κίνησης Κώστας Καλοκαιρινός στο τριακοντασέλιδο τεύχος του, που δημοσίευσε το 1993, επισημαίνει τις σοβαρές παραλείψεις, τις διαστρεβλώσεις και τις ανακρίβειες που έχουν οι λίγες σελίδες της ιστορίας αυτής της περιόδου στα σχολικά βιβλία του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου.

Οι επανειλημμένες ενέργειες της Κίνησης προς το υπουργείο Παιδείας και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν τελεσφόρησαν και οι αντιστασιακοί επισημαίνουν ότι οι όποιες υποσχέσεις έχουν μείνει ανεκτέλεστες, τονίζοντας «γνωρίζουμε ότι στα νέα εγχειρίδια της Ιστορίας που ετοιμάζουν οι αρμόδιοι για τα σχολεία, η ιστορική περίοδος 1941-45 συρρικνώνεται σε ελάχιστες σελίδες και δεν προβάλλεται ο βασικός ρόλος που διαδραμάτισε το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ στην Εθνική μας Αντίσταση.

Είμαστε βέβαιοι ότι το θέμα διδασκαλίας της ιστορίας της Εθνικής Αντίστασης στο σχολείο είναι σήμερα περισσότερο επίκαιρο και αναγκαίο και είναι πανελλήνιο».

Στα σχολικά εγχειρίδια αναφορικά με την περίοδο της αντίστασης του ελληνικού λαού είναι χαρακτηριστική η προσπάθεια να γραφτεί η ιστορία με τρόπο τέτοιο που εξυπηρετεί κυρίως την κυρίαρχη τάξη, που δε θέλει να μαθευτεί η πρωτοπόρα δράση των λαϊκών δυνάμεων με τη δημιουργία του ΕΑΜ, την ίδια στιγμή που οι κυρίαρχες τάξεις είτε συνεργάζονταν άμεσα με τους κατακτητές είτε εγκατέλειπαν τη χώρα. Για παράδειγμα στο σχολικό βιβλίο της Γ` Λυκείου στη σελίδα 274, το ΕΑΜ αναφέρεται τρίτο στη σειρά σαν μια από τις τρεις αντιστασιακές οργανώσεις, ΕΔΕΣ, ΕΚΚΑ, ΕΑΜ. Με αυτή την αναφορά το ΕΑΜ, η κύρια μαζική οργάνωση του λαού μας, και ο ΕΛΑΣ, τοποθετείται ισοδύναμα με τις άλλες τοπικές, βραχύβιες και αμφιλεγόμενης αντιστασιακής δράσης οργανώσεις. Μόνο περιθωριακά αναφέρεται ότι το ΕΑΜ «κατόρθωσε να γίνει η περισσότερο μαζική», για το πώς ούτε κουβέντα. Αντίστοιχη αποσιώπηση υπάρχει και για την ΕΠΟΝ, τη μαζική οργάνωση των νέων με πλούσια δράση και απήχηση. Είναι έτσι εμφανής η προσπάθεια να μην περάσουν τα μηνύματα της αντίστασης του λαού μας εκείνη την εποχή, αφού και σήμερα στην εποχή της νέας τάξης, η αντίσταση πρέπει να υποταχτεί στην προσαρμογή στους ιμπεριαλιστές. Η ιστορία είναι ενοχλητική για την κυρίαρχη τάξη, είναι όμως προωθητική δύναμη για το λαό και επαναστατικά διδακτική για τη νέα γενιά.

Τα προβλήματα των προσφύγων, είναι το θέμα πανελλήνιου διαγωνισμού έκθεσης και ζωγραφικής για τη Μέρα των Προσφύγων, που διοργανώνει η Επιτροπή για την Ευαισθητοποίηση των Νέων, του τοπικού Γραφείου της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας (Διεύθυνση Σπουδών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης),στον οποίο διαγωνίζονται μαθητές των Στ` και Ε` τάξης του Δημοτικού.

Σε σχετική εγκύκλιο του υπουργείου Παιδείας, που απευθύνεται σε όλα τα δημοτικά σχολεία, στις διευθύνσεις και γραφεία Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας, ζητείται από τους μαθητές της 6ης τάξης να εκθέσουν γραπτά τις απόψεις για τα προβλήματα των προσφύγων, έχοντας σαν αφετηρία απόσπασμα από τις «Τρωάδες» του Ευριπίδη και συγκεκριμένα από το θρήνο της Εκάβης. «Σήμερα, εξαιτίας των πολέμων, υπάρχουν άνθρωποι που αναζητούν σ' άλλες χώρες καλύτερη τύχη», αναφέρει η εγκύκλιος. Οι δε μαθητές της 5ης τάξης καλούνται να εκφράσουν σε μια εικόνα ζωγραφικής τα συναισθήματα της Εκάβης (δηλαδή, του πρόσφυγα).

Πέρσι, αντίστοιχα, είχαν διακινήσει 8σέλιδο φυλλάδιο στα δημοτικά για τους πρόσφυγες. Στην 4η και 5η σελίδα καλούσαν τους μαθητές να παίξουν επιτραπέζιο παιχνίδι πολέμου και προσφυγιάς με ζάρι, πιόνι και μάρκες. Ενα παιχνίδι που έδινε «μαθήματα» για τον πόλεμο, το οποίο είχε προκαλέσει τις αντιδράσεις γονιών και δασκάλων.

Στο σχετικό θέμα του διαγωνισμού, για άλλη μια φορά, η Υπατη Αρμοστεία, σε συνεργασία με το ΥΠΕΠΘ, αναφέρει σαν αιτία φυγής από την πατρίδα, τον πόλεμο. «Δηλαδή, ο πόλεμος είναι φυσικό φαινόμενο, που μπορεί να συμβεί σε όλους μας;», μας λέει η Χρυσάφω Παπακωνσταντοπούλου, δασκάλα στο 1ο Δημοτικό Φούσας Ασπροπύργου, για να συμπληρώσει: «Αιτία όμως πολέμου και προσφυγιάς δεν είναι και ο οικονομικός παράγοντας, η συγχώνευση τραπεζικού και βιομηχανικού κεφαλαίου, η χρηματιστική ολιγαρχία, ο ιμπεριαλισμός, που, όταν του χρειάζεται, κάνει εδαφική ανακατανομή του κόσμου;». Οσο για την ευαισθητοποίηση των μαθητών και του λαού, τονίζει ότι «την απέδειξαν έμπρακτα στον πρόσφατο πόλεμο των ισχυρών κατά του λαού της Γιουγκοσλαβίας».

«Εμείς όμως οι δάσκαλοι γνωρίζουμε τι σημαίνει αναδιάταξη συνόρων, ληστεία πλουτοπαραγωγικών πηγών και πόρων μιας χώρας, τι σημαίνουν ζώνες επιρροής και διάδρομοι ζωτικών συμφερόντων της νέας τάξης πραγμάτων, τους πολιτικούς και οικονομικούς σκοπούς που θέλουν να επιβληθούν στους λαούς της περιοχής των Βαλκανίων με το φόβο της πολεμικής τους μηχανής», μας είπε. Καταλήγοντας, αναφέρει η Χρ. Παπακωνσταντοπούλου: «Εμείς θεωρούμε σημαντικό, όπως και εσείς αναφέρετε, οι μελλοντικοί ψηφοφόροι να γνωρίζουν τους πραγματικούς λόγους, για τους οποίους οι άνθρωποι γίνονται πρόσφυγες. Αυτή τη νέα γενιά εμείς θα τη διαπαιδαγωγούμε ενάντια στα σχέδια υποταγής της νέας τάξης πραγμάτων, με τις αξίες της ειρήνης και της φιλίας των λαών. Γνωρίζουμε ότι η ειρήνη δεν έρχεται από μόνη της. Θα πάρουμε λοιπόν και εμείς τα μέτρα μας».