Την ένταση των ενδοαστικών αντιθέσεων στη Σερβία, με φόντο την όξυνση των πιέσεων από ΗΠΑ και ΕΕ προς το Βελιγράδι για να αποδεχθεί το λεγόμενο γαλλο-γερμανικό σχέδιο για την «εξομάλυνση» των σχέσεων με το Κόσοβο, αποτύπωσε η χτεσινή επεισοδιακή συνεδρίαση της σερβικής Βουλής για τις σχετικές εξελίξεις.

Το σχέδιο είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των συμφερόντων ΗΠΑ - ΕΕ έναντι των ανταγωνιστικών παρεμβάσεων από Ρωσία και Κίνα στα Βαλκάνια, αφού οι προβλέψεις του συνιστούν ουσιαστικά μια de facto αναγνώριση του Κοσόβου από τη Σερβία και ανοίγουν δρόμο για επιτάχυνση της ευρωατλαντικής πορείας των δύο πλευρών.

Ο Σέρβος Πρόεδρος, Αλ. Βούτσιτς, έχει αποδεχθεί το σχέδιο ΗΠΑ - ΕΕ ως βάση διαπραγμάτευσης, ενώ μιλώντας χτες στη Βουλή της χώρας, επιχείρησε να απαντήσει στην κριτική της αντιπολίτευσης. Υποστήριξε ότι «η συνθηκολόγηση δεν αποτελεί προοπτική» και ότι δεν θα αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσόβου, ούτε θα αποδεχθεί την ένταξή του στον ΟΗΕ (πρόβλεψη που υπάρχει ωστόσο στο σχέδιο).

Πρόσθεσε ωστόσο ότι η κυβέρνησή του θα επιμείνει στη «συνομιλία και τη διαπραγμάτευση, ακόμα και πάνω στα χειρότερα σχέδια, επειδή δεν έχουμε το δικαίωμα για κάτι άλλο», ενώ επανέλαβε τις «προειδοποιήσεις» που μετέφερε η αντιπροσωπεία ΗΠΑ - ΕΕ κατά την τελευταία της επίσκεψη στο Βελιγράδι, ότι αν απορριφτεί το σχέδιο «θα διακοπούν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ, θα σταματήσουν οι επενδύσεις, θα αποσυρθούν αυτές που έχουν γίνει και θα ληφθούν πολιτικά μέτρα για την απομόνωση της Σερβίας».

Σημείωσε δε ότι προτεραιότητες είναι «η διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας», η «επιμονή πάνω στη δημιουργία της Ενωσης Σερβικών Δήμων και Κοινοτήτων», «η ασφάλεια των Σέρβων στο Κόσοβο», το «ζωτικό μας συμφέρον να παραμείνουμε στο ευρωπαϊκό μονοπάτι», αλλά και «η ανάπτυξη της Σερβίας».

Μεταξύ άλλων, ο Βούτσιτς δήλωσε «περήφανος» που «ανήκουμε στις λίγες χώρες που σήμερα παίρνουν αποφάσεις ανεξάρτητες», αλλά - συνέχισε - «σήμερα βλέπουμε πιο ελεύθερα πώς σκέφτεται κάθε πλευρά του πολέμου».

Αποτυπώνοντας με χαρακτηριστικό τρόπο τις εντεινόμενες πιέσεις προς το Βελιγράδι να διαλέξει πλευρά, ο Σέρβος Πρόεδρος σημείωσε: «Από τη στιγμή που βρισκόμαστε σε σύγκρουση, σε μια δίνη πολέμου, δεν μπορούμε - λες και είμαστε παιδιά - να μείνουμε ουδέτεροι, να κρυφτούμε κάτω από μια πέτρα, γιατί δεν θα μας αφήσουν να το κάνουμε αυτό».

Η ομιλία του Βούτσιτς διακόπηκε αρκετές φορές από βουλευτές της αντιπολίτευσης, που κρατούσαν πλακάτ με συνθήματα όπως «Πρόδωσες τη Σερβία» και «Ξεπούλησες το Κόσοβο». Σε κάποια στιγμή, μάλιστα, βουλευτές της αντιπολίτευσης κινήθηκαν προς το έδρανο όπου βρισκόταν ο Σέρβος Πρόεδρος και ακολούθησαν διαπληκτισμοί με βουλευτές του κυβερνητικού συνασπισμού.

Η συζήτηση στο κοινοβούλιο θα ολοκληρωθεί αύριο, χωρίς να αναμένεται κάποια ψηφοφορία.

Σημειωτέον ότι προχτές ο Βούτσιτς είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Αντονι Μπλίνκεν, ο οποίος τον ευχαρίστησε «για την εποικοδομητική του δέσμευση σχετικά με την πρόταση της ΕΕ για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Κόσοβο». Σύμφωνα δε με τη σχετική ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, οι δύο αξιωματούχοι «συμφώνησαν ότι η περιφερειακή σταθερότητα είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί το ευρωπαϊκό μέλλον της Σερβίας».

Στο μεταξύ, ο Αμερικανός πρέσβης στο Βελιγράδι, Κρίστοφερ Χιλ, υποστήριξε σε συνέντευξή του ότι «η Σερβία έχει ήδη επιλέξει να στραφεί στη Δύση και νομίζω ότι πολλοί Σέρβοι θεωρούν απογοητευτικό το μάκρος της σχετικής διαδικασίας».

Ανέφερε δε ειρωνικά ότι «η Σερβία κράτησε την πολιτική κυρώσεών της (σ.σ. τη μη συμμετοχή της στις ευρωατλαντικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας) περισσότερο από ό,τι ο ρωσικός στρατός κράτησε τη Χερσώνα».

Εκτίμησε ωστόσο ότι οι σχέσεις της Σερβίας με τη Ρωσία «αποδυναμώνονται μέρα με τη μέρα» και ότι «μπορεί κανείς να δει ότι υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για συνεργασία με την ΕΕ και, ειλικρινά, μεγαλύτερο ενδιαφέρον για συνεργασία μαζί μας».

Ολα αυτά ενώ ο Σέρβος ΥΠΕΞ Ιβιτσα Ντάσιτς συνεχίζει τις επαφές του στην Ουάσιγκτον, με επίκεντρο μεταξύ άλλων και το γαλλο-γερμανικό σχέδιο για τις σχέσεις Βελιγραδίου - Πρίστινας.

Την ίδια στιγμή, στην Ουάσιγκτον βρέθηκαν - για πρώτη φορά από το 2005 - όλα τα μέλη του τριμελούς προεδρείου της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης που αναδείχτηκαν μετά τις εκλογές του περασμένου Νοέμβρη: Ο (μουσουλμάνος) Βόσνιος Ντένις Μπεσίροβιτς, η Σερβοβόσνια Ζελικ Τσβιγιάνοβιτς και ο Κροατοβόσνιος Ζέλικο Κόμσιτς. Η αντιπροσωπεία συναντήθηκε με τον σύμβουλο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Ντέρεκ Τσόλετ και τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ στα Δυτικά Βαλκάνια, Γκ. Εσκομπάρ.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ χαρακτήρισε την επίσκεψη «ευκαιρία να αξιοποιηθεί η ορμή της νέας κυβέρνησης (της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης) να αντιμετωπίσει τη διαφθορά, τους αποσταθεροποιητικούς παράγοντες και να αναπτυχθεί κοινή εργασία για την ανάπτυξη κρίσιμων μεταρρυθμίσεων».

Σχετική ανακοίνωση τόνισε πως η αμερικανική πλευρά «έδωσε έμφαση στη συνεχιζόμενη αφοσίωση που δείχνουν οι ΗΠΑ στην κυριαρχία, στην εδαφική ακεραιότητα και τον πολυεθνικό χαρακτήρα της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης όπως και τη μελλοντική της ένταξης στους ευρωατλαντικούς θεσμούς». Ενθάρρυνε δε το προεδρείο «να βρει συγκεκριμένες λύσεις με ρεαλισμό και επανέλαβε ότι είναι κρίσιμη η ενότητα στην διεθνή κοινότητα ως προς τη στήριξη της Ουκρανίας».