Ο φιλοπολεμικός προσανατολισμός των ΗΠΑ, αναφορικά με αυτό που θεωρούν υποτιμητικά «πίσω αυλή» τους, δε χαλάρωσε ούτε τις μέρες που το Πεντάγωνο εστίαζε την προσοχή του στη στρατιωτική επίθεση κατά του Ιράκ. Ετσι, τέλος Μάρτη ο αρχηγός της Νότιας Διοίκησης, Τζέιμς Χιλ, συναντήθηκε στο Μαϊάμι με τους επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων του Εκουαδόρ και της Κολομβίας, Οσβάλντο Χαρίν και Χόρχε Ενρίκε Μόρα, αντίστοιχα, για να επιμείνει στο αίτημά του για περιφερειοποίηση του Σχεδίου Κολομβία.

Μόνον οκτώ μέρες μετά την επίσκεψή του στο Εκουαδόρ, όπου προώθησε μία ενεργό συμμετοχή της χώρας στη στρατιωτική στρατηγική των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική, ο Τζέιμς Χιλ προσπάθησε, στη συνάντηση στο Μαϊάμι, να επιβάλει το Σχέδιο Δραστηριοτήτων που προτείνει το Πεντάγωνο. Το ειδικό περιεχόμενο της συνάντησης δε δημοσιοποιήθηκε, εκτός του ότι πρόκειται για μία συνεργασία για την αντιμετώπιση κοινών απειλών: «Ο αγώνας κατά της ναρκω-τρομοκρατίας και για την προστασία των συνόρων των πληγεισών χωρών». Ενώ «οι στρατηγοί δε θα έχουν πληροφόρηση για το τι είδους βοήθεια θα λάβουν», όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος της Νότιας Διοίκησης.

Το Πεντάγωνο πιέζει ώστε το Εκουαδόρ να κλείσει τα σύνορά του με την Κολομβία, για να αναχαιτιστεί αυτό που εκείνο θεωρεί πηγή τροφοδότησης των Ενοπλων Επαναστατικών Δυνάμεων της Κολομβίας (FARC), στην πρόθεση των ΗΠΑ να καταπνίξουν το αντάρτικο κίνημα. Ωστόσο, μία τέτοια απόφαση, πέραν του ότι συνιστά πράξη επέμβασης σε μία εσωτερική διένεξη μιας κυρίαρχης χώρας, κατ' εντολή μιας ξένης δύναμης, θα έπληττε σοβαρά το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών, ζωτικής σημασίας για τον πληθυσμό των συνόρων ένθεν κακείθεν.

Η Ουάσιγκτον, από την αρχή της εφαρμογής του Σχεδίου Κολομβία, προωθεί τη συγκέντρωση χιλιάδων Εκουαδοριανών στρατιωτών στη γραμμή των συνόρων, ώστε να εμποδίσουν όχι μόνον τις πιθανές επιδρομές, αλλά κυρίως για να περικυκλώσουν τις FARC. Οι συνέπειες της εφαρμογής αυτής της απαίτησης εμπεριέχει την ακύρωση της ευθύνης της Κολομβίας για τον έλεγχο των συνόρων της και τη μεταβίβαση αυτής της ευθύνης στον εκουαδοριανό στρατό, με όλες τις ανθρώπινες και οικονομικές απώλειες που αυτό μπορεί να επιφέρει. Στα παραπάνω ας προστεθεί και ο κίνδυνος το Εκουαδόρ να συμμετάσχει στρατιωτικά στη διένεξη, μόλις ξεσπάσουν στρατιωτικές συγκρούσεις. Τέτοιες συγκρούσεις προκάλεσαν παραστρατιωτικοί στα νότια σύνορα της Βενεζουέλας, όπου κατασφαγιάστηκαν Βενεζουελάνοι αγρότες από τις Ενωμένες Ομάδες Αυτοάμυνας της Κολομβίας (AUC), που απείλησαν να παραμείνουν στο έδαφος αυτής της χώρας, σε μία καθαρή πρόκληση προς την κυβέρνηση Τσάβες, με στόχο τη στρατιωτική εμπλοκή της Βενεζουέλας στη διένεξη.

Ακόμα, οι ΗΠΑ απαιτούν από το Εκουαδόρ την προστασία της συμφωνίας με την οποία τους παραχωρήθηκε η στρατιωτική βάση της Μάντα, όπου εγκατέστησε το λεγόμενο Κέντρο Προχωρημένων Επιχειρήσεων (FOL), το οποίο έχει ήδη πραγματοποιήσει 1.028 πτήσεις, τον περασμένο χρόνο, προς την περιοχή και όπου μεταξύ του Γενάρη του 2000 και του Σεπτέμβρη του 2002 κατέφτασαν 35 πλοία του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ. Η εν λόγω συμφωνία καταγγέλλεται ότι υπογράφτηκε χωρίς να γίνουν σεβαστοί οι συνταγματικοί κανόνες του Εκουαδόρ, οι οποίοι καταπατήθηκαν από τις ΗΠΑ, με την παραχώρηση της διοικητικής διαχείρισης στην πολυεθνική «Dyn Corp», που κατηγορείται για εγκληματικές δραστηριότητες τόσο στη Γιουγκοσλαβία όσο και στην Κολομβία.

Στο μεταξύ, οι προσπάθειες των ΗΠΑ για εξάπλωση του πολέμου στη Νότια Αμερική επιβεβαιώνονται και καταγγέλλονται και με μία πρόσφατη ανακοίνωση της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Αργεντινής (29 του Μάρτη), όπου αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι ο «προληπτικός πόλεμος του Μπους βρίσκεται μεταξύ μας». Στη συνέχεια αναφέρονται κάποια γεγονότα που συγκλίνουν στην παραπάνω δήλωση. Ετσι, λοιπόν, όπως αναφέρεται, τον ερχόμενο Ιούνη θα πραγματοποιηθεί στις αργεντίνικες επαρχίες Μεντόσα και Σαν Λουίς μία νέα στρατιωτική άσκηση - με την ονομασία «Αγκίλα 3» - όπου θα συμμετάσχουν οι αεροπορικές δυνάμεις της Αργεντινής, της Ουρουγουάης, της Χιλής, της Βραζιλίας, της Παραγουάης, της Βολιβίας και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Αυτό ανακοινώθηκε στις 13 του Μάρτη από τον αρχηγό των αεροπορικών δυνάμεων της Αργεντινής, στρατηγό Μπαρμπέρο, και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Λος Ανδες» της Μεντόσα. Σύμφωνα με τις ελλιπείς πληροφορίες, για την παραπάνω άσκηση θα επιστρατευτούν περίπου χίλιοι στρατιωτικοί και 70 αεροπλάνα. Το κόστος της επιχείρησης θα ανέλθει στο 1.700.000 δολάρια, το οποίο θα καταβάλουν οι ΗΠΑ.

Ακόμα το ΚΚ Αργεντινής επισημαίνει ότι η επικείμενη στρατιωτική άσκηση «Αγκίλα 3» δε συνιστά, φυσικά, ένα μεμονωμένο γεγονός. Τέτοιες κοινές πρακτικές πραγματοποιούνται συστηματικά τόσο στην Αργεντινή όσο και σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπως οι στρατιωτικές ασκήσεις Ουνίτας, Καμπάνιας, Φλούβιαλ, κλπ., πάντα υπό τη Νότια Διοίκηση του Πενταγώνου και σύμφωνα με το δόγμα της «συνεργασίας για την ασφάλεια του ημισφαιρίου», σήμερα υπό την έννοια του προληπτικού πολέμου του Μπους, που υιοθέτησε η βορειοαμερικανική κυβέρνηση στο όνομα του αγώνα κατά της τρομοκρατίας.

Στη συνέχεια το ΚΚ Αργεντινής τονίζει με έμφαση: «Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία παγκόσμια στρατηγική κυριαρχίας και υφαρπαγής των φυσικών και ανθρώπινων πόρων μας, που συμπεριλαμβάνει το εξωτερικό χρέος και τη συμφωνία ALCA (Ζώνη Ελεύθερου Εμπορίου της Αμερικής), την πολιτιστική μάχη μέσω των μεγάλων ΜΜΕ, τις στρατιωτικές βάσεις, τις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, γνωστές ή μυστικές, την καταστολή των κοινωνικών αγώνων και την ποινικοποίηση της φτώχειας. Ολα αυτά δεν είναι παρά "προληπτικά έργα" που ανά πάσα στιγμή μπορούν να κορυφωθούν σε μία μαζική στρατιωτική επέμβαση και στην κήρυξη του ιμπεριαλιστικού πολέμου, όπως μόλις έκαναν στο Ιράκ και οποιαδήποτε στιγμή θα μπορούσαν να το πράξουν και στην Κολομβία.

Σε αυτά τα πλαίσια η στρατιωτική άσκηση "Αγκίλα 3" λαμβάνει ιδιαίτερη σημασία. Μας συνδέει με τον πόλεμο ενάντια στο Ιράκ και μας δεσμεύει σε μία προβλεπόμενη στρατιωτική επίθεση ενάντια στον κολομβιανό λαό. Το γεγονός ότι οι αεροπορικές δυνάμεις της χώρας εμπλέκονται σε αυτήν την υπόθεση είναι προφανές, αν πάρουμε υπόψη μας και ότι αυτές τις μέρες κυκλοφορεί επίμονα η είδηση πως οι αεροπορικές δυνάμεις της Χιλής φαίνονται διατεθειμένες να ηγηθούν μιας ανοιχτής επέμβασης στην Κολομβία μαζί με τις αεροπορικές δυνάμεις της Αργεντινής, της Παραγουάης και της Ουρουγουάης. Τα ΜΜΕ τονίζουν συνεχώς ότι οι ΗΠΑ θέλουν την εξάπλωση του πολέμου στη Νότια Αμερική. Στο μεταξύ, στην Κολομβία, ο στρατός και οι παραστρατιωτικοί συνεχίζουν τη σφαγή του πληθυσμού, πάρα ταύτα δεν μπορούν να σταματήσουν τους λαϊκούς αγώνες, αλλά ούτε και να διαλύσουν το αντάρτικο κίνημα, που τελευταία προκάλεσε αρκετές ζημιές στα κυβερνητικά στρατεύματα, ενώ ο ίδιος ο Πρόεδρος, Αλβαρο Ουρίμπε, κάνει έκκληση για άμεση στρατιωτική επέμβαση των Γιάνκηδων, μόλις τελειώσει ο πόλεμος ενάντια στο Ιράκ».

Η καταπάτηση από τις ΗΠΑ όλων των διεθνών κανόνων στον πόλεμο που διεξήγαγαν ενάντια στο Ιράκ, τα φρικιαστικά εγκλήματα που διέπραξαν στο πέρασμά τους, καθώς και η έκκληση-απαίτηση του Τζέιμς Χιλ για περιφερειοποίηση του Σχεδίου Κολομβία συγκλίνουν στο γεγονός ότι η κατάσταση γύρω από το Εκουαδόρ, την Κολομβία, τη Βενεζουέλα, τη Βραζιλία και τη Νότια Αμερική στο σύνολό της, γίνεται όλο και πιο έκρυθμη. Μπαίνουν και αυτές οι χώρες στη «λίστα αναμονής», που ολοένα και μεγαλώνει, για πιθανό στόχο των ωμών στρατιωτικών επεμβάσεων του αμερικανικού, και όχι μόνον, ιμπεριαλισμού.

Η χαώδης κατάσταση που επικρατεί στο Αφγανιστάν στους τομείς της οικονομίας και της ασφάλειας φαίνεται πως οδηγεί την κυβέρνηση των ΗΠΑ να πιέσει τον άνθρωπό της στην Καμπούλ - κατά κόσμον Χαμίντ Καρζάι, επιλεγόμενο και Πρόεδρο της χώρας - να «καθυποτάξει» τους πολέμαρχους, που έπαιξαν μεν σημαντικό ρόλο στην επικράτηση των «συμμάχων» επί του καθεστώτος των Ταλιμπάν, αλλά αποτελούν σήμερα, κατά την αμερικανική άποψη, τροχοπέδη για την «ανάπτυξη» της ρημαγμένης από τους πολέμους 25 και πλέον χρόνων χώρα. Κοντολογίς, για την Ουάσιγκτον, η λύση στο μεταπολεμικό αδιέξοδο μπορεί να προέλθει μόνο από (ακόμα έναν) εμφύλιο πόλεμο...

Μάλιστα, σύμφωνα με ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Chris Kraul για την εφημερίδα Los Angeles Times (13η Μαΐου), οι ΗΠΑ «δεν αποκλείουν» να αναμειχθούν ενεργά υπέρ του Καρζάι στον Εμφύλιο, προκειμένου να ελεγχθούν οι πολέμαρχοι, οι οποίοι φέρονται να «υφαρπάζουν» εκατομμύρια δολάρια από φορολογικά έσοδα και άλλες δραστηριότητες, στην περίπτωση που τα πράγματα οδηγηθούν σε ένοπλη αναμέτρηση.

Η εξέλιξη είναι αξιοσημείωτη. Εως σήμερα, οι περίπου 8.000 άνδρες των στρατού των ΗΠΑ που επιχειρούν στη χώρα - που βλέπουν περίπου ως σύγχρονη εκδοχή της Αγριας Δύσης και πεδίου δοκιμών όπλων μαζί, με τους Αφγανούς στο ρόλο των Ινδιάνων - δεν «αναμειγνύονταν» σε εσωτερικές διαμάχες των πολεμάρχων. Αν όντως οι Αμερικανοί (άρα, κατά αναγκαία συνέπεια, και οι σύμμαχοί τους: Οι 28 χώρες που μετέχουν στην ISAF - περιλαμβανομένης της Ελλάδας - και, από τον Αύγουστο, οι χώρες - μέλη του ΝΑΤΟ που τη διαδέχεται στην «παροχή ασφάλειας» στην Καμπούλ) μπουν στο παιγνίδι της ενεργού ανάμειξης στις διενέξεις ανάμεσα στην κεντρική κυβέρνηση με τους πολεμάρχους και τους φυλάρχους, η εμπλοκή τους στο Αφγανιστάν θα αποκτήσει εντελώς διαφορετικές διαστάσεις. Ο Καρζάι έχει ζητήσει σε άπειρες περιπτώσεις ενεργότερη στήριξη της Δύσης στην προσπάθειά του να στεριώσει το καθεστώς του, η οποία δεν πηγαίνει ακριβώς τέλεια. Αυτήν τη βδομάδα σχεδίαζε συνάντηση με πολέμαρχους και κυβερνήτες - που ίσως αποδειχθεί η εναρκτήρια πράξη του Εμφυλίου.

«Η κυβέρνηση των ΗΠΑ υποστηρίζει πολύ τον Πρόεδρο Καρζάι και θέλει να τον δει να αναλαμβάνει ευθύνη και δράση», δήλωσε στον Kraul Αμερικανός διπλωμάτης, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί. Ο Αμπντούλ Σαλάμ Ραχίμι, υφυπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Καρζάι, έχοντας αποστηθίσει προφανώς τις αμερικανικές νουθεσίες, μίλησε για ανάγκη «να κάνουμε σοβαρά βήματα, γιατί αλλιώς αυτή η κυβέρνηση είναι καταδικασμένη να αποτύχει». Σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία, οι επαρχιακοί κυβερνήτες και οι πολέμαρχοι αποσπούν, διαμέσου εμπορευματικής φορολογίας και δασμών που επιβάλλουν στα σύνορα της χώρας στους διερχόμενους εμπόρους, έως και 600 εκατ. δολάρια σε ετήσια βάση - εκ των οποίων στην κεντρική κυβέρνηση φθάνουν κάτι ψιλά, και σε πολλές περιπτώσεις τίποτε. Η αμερικανική «δυσαρέσκεια» αναμφίβολα μεγεθύνεται. Στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Καμπούλ, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Αρμιτέιτζ προειδοποίησε, ή, μάλλον, απείλησε ότι η χώρα αντιμετωπίζει ένα «ταραγμένο μέλλον», αν οι πολέμαρχοι δε συνεργαστούν. Ηταν η βόμβα που εξερράγη την ίδια μέρα στην Καμπούλ η «απάντηση»;

Δύο βδομάδες πριν, ο υποστράτηγος Νταν ΜακΝίλ, διοικητής των «συμμαχικών» (διάβαζε κατοχικών) δυνάμεων στο Αφγανιστάν, υπήρξε πιο ευθύς, αναφερόμενος στο ίδιο θέμα. Οι πολέμαρχοι που δεν υποστηρίζουν τον Καρζάι, δήλωσε ξερά, ρισκάρουν «όχι απλώς να περιθωριοποιηθούν, αλλά να τους σβήσουμε από το χάρτη». Από ποιον; Ο νέος «εθνικός στρατός» των 4.000 ανδρών θα αναλάβει την αποστολή, είπε ο Αμερικανός διπλωμάτης που μίλησε στους Los Angeles Times. Αν ληφθεί υπ' όψιν η εμπειρία των πολεμάρχων σε εμφυλίους - ειδικά του Αμπντούλ Ρασίντ Ντόστουμ, του αδίστακτου Ουζμπέκου στρατηγού - βέβαια, αυτό ακούγεται περίπου ως ανέκδοτο. Θα παίξουν ρόλο οι Αμερικανοί; ρωτήθηκε ο διπλωμάτης. «Αυτό είναι ανοιχτό ερώτημα», απάντησε σιβυλλικά.

Ο λόγος που ο Καρζάι, η κυβέρνησή του κι οι Αμερικανοί πάτρωνές τους εκτοξεύουν τις απειλές αυτές είναι, απλούστατα, ότι το καθεστώς τελεί σχεδόν υπό χρεοκοπία. Από τα 50 εκατομμύρια δολάρια που ανέμενε σε έσοδα από όλες τις επαρχίες, διατείνεται ο υφυπουργός Ραχίμι, στην Κεντρική Τράπεζα δεν έφθασε ούτε σέντσι. Η κυβέρνηση δεν πληρώνει κανέναν.

Οι διαδηλώσεις στην Καμπούλ την περασμένη βδομάδα, στις οποίες εκατοντάδες απελπισμένοι ζήτησαν το αυτονόητο - τους μισθούς τους για να θρέψουν τις οικογένειές τους - και το σύνθημα περί παραίτησης του Καρζάι δεν είναι ασήμαντες. Στην Καμπούλ, οι δυνάμεις «ασφαλείας» έχουν επιδείξει τις διαθέσεις τους έναντι των διαδηλώσεων - σε μία αξιομνημόνευτη περίπτωση, τον περασμένο Νοέμβρη, είχαν καταστείλει φοιτητική διαδήλωση με ρουκετοβόλα, σκοτώνοντας 4. Τα πράγματα αναμένεται να χειροτερέψουν: Οι διεθνείς «δωρητές» έχουν παγώσει τη βοήθεια προς το Αφγανιστάν και «επανεξετάζουν» τις δεσμεύσεις τους. Από το «μετριοπαθή» προϋπολογισμό των 460 δολαρίων του Καρζάι πέρυσι, μόλις τα 80 προήλθαν από έσοδα της κυβέρνησής του. Τα υπόλοιπα προήλθαν από δωρεές.

Ο κυβερνήτης της Χεράτ Ισμαήλ Χαν καυχήθηκε πρόσφατα ότι από τα 100 εκατομμύρια δολάρια φορολογίας που εισπράττει το χρόνο - κυρίως επί του εμπορίου ναρκωτικών - δεν έχει στείλει δεκάρα στην Καμπούλ. Χωρίς να το παινεύονται, το ίδιο κάνουν ο Ντόστουμ στην Κανταχάρ κι ο Ατα Μοχάμεντ στη Νανγκαρχάρ. Ο Καρζάι εντέλλεται λοιπόν από τους Αμερικανούς να τους «ελέγξει» ή να τους πολεμήσει. Τι είναι πιθανότερο να συμβεί δε χωράει και πολλή συζήτηση.