ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 22 Ιούνη 2008
Σελ. /32
ΔΙΕΘΝΗ
ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
Μια εύθραυστη «εκεχειρία» πολλαπλών επιπέδων και κινήτρων

Η κατάσταση στη Γάζα εξακολουθεί να είναι αφόρητη για τους ανθρώπους παρά την τωρινή εκεχειρία

Associated Press

Η κατάσταση στη Γάζα εξακολουθεί να είναι αφόρητη για τους ανθρώπους παρά την τωρινή εκεχειρία
Ηρεμία επικρατεί από τα ξημερώματα της Πέμπτης στη Λωρίδα της Γάζας και σε όλη την πέριξ μεθόριο. Η συμφωνία εκεχειρίας μεταξύ «Χαμάς» και Ισραήλ, που κατάφερε, μετά από μήνες διαβουλεύσεων, να πετύχει η Αίγυπτος, φαίνεται ότι, έστω και με πολύ εύθραυστο τρόπο, κάνει τα πρώτα της βήματα. Και οι δύο πλευρές, αφού διευκρίνισαν ότι η συμφωνία επιτεύχθηκε χωρίς να υπάρξουν απευθείας συνομιλίες (η «Χαμάς» διαβεβαιώνοντας ότι δε συζητά με τους κατακτητές σιωνιστές και το Ισραήλ ότι δε μιλά με τρομοκράτες), δήλωναν ότι θα τη σεβαστούν συμπληρώνοντας, όμως, ότι θ' αντιδράσουν άμεσα σε περίπτωση παραβίασής της.

Οπως και να έχει, πάντως, και οι δύο πλευρές, μέχρι νεωτέρας, μοιάζουν να την τηρούν. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα, προβλέπει ότι ένα 24ωρο μετά την έναρξή της, δηλαδή από την Παρασκευή τα ξημερώματα, ο ισραηλινός στρατός θα προχωρήσει σε μια πρώτη «χαλάρωση», επιτρέποντας την είσοδο ορισμένων επιπλέον ειδών πρώτης ανάγκης (τρόφιμα και φάρμακα) γιατί ακόμη και αυτά εισέρχονταν με το σταγονόμετρο όλους αυτούς τους μήνες.

Εύθραυστα «βήματα»

Αν όλα πάνε καλά, από αύριο, ο ισραηλινός στρατός θα προχωρήσει σε περαιτέρω «χαλάρωση» του αποκλεισμού των μεθοριακών φυλακίων, επιτρέποντας, σταδιακά, την είσοδο στο έδαφος της Λωρίδας της Γάζας και άλλων προϊόντων, όπως μεγαλύτερες ποσότητες καυσίμων. Θεωρητικώς, ο πρώτος στόχος είναι μέσα στις πρώτες ημέρες να αυξηθεί κατά 30% η ποσότητα των προϊόντων που εισέρχονται στη Λωρίδα της Γάζας και σταδιακά, ανάλογα με την «πρόοδο» της συμφωνίας, το ποσοστό αυτό να μεγαλώνει. Σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα, η αιγυπτιακή ηγεσία ανέλαβε την υποχρέωση να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια έτσι ώστε να ελέγξει το λαθρεμπόριο όπλων που γίνεται διά μέσου των συνόρων Αιγύπτου και Γάζας, στη μεθόριο της Ράφα.

Τα άρματα μάχης σίγησαν στη Γάζα, δεν ισχύει ωστόσο το ίδιο και για τη Δυτική Οχθη

Associated Press

Τα άρματα μάχης σίγησαν στη Γάζα, δεν ισχύει ωστόσο το ίδιο και για τη Δυτική Οχθη
Εντούτοις, η ισραηλινή κυβέρνηση παρέμεινε κατηγορηματικά αρνητική στο αιγυπτιακό αίτημα ν' αυξηθεί, τροποποιώντας ελαφρώς την ισραηλινο-αιγυπτιακή συμφωνία ειρήνης, ο αριθμός των Αιγυπτίων στρατιωτών που επιτρέπεται να βρίσκονται στα σύνορα αυτά από 750 σε 3.000, προκειμένου να επιτευχθεί καλύτερος έλεγχος της συνοριακής γραμμής. Κατά το Τελ Αβίβ, τα μηχανήματα σύγχρονης τεχνολογίας ανίχνευσης τούνελ και οπλισμού, που η Αίγυπτος παρέλαβε από τις ΗΠΑ, προσφάτως, και ήδη εγκαταστάθηκαν στη μεθόριο της Ράφα, είναι αρκετά.

Τέλος, μετά από δύο εβδομάδες ομαλής ισχύος της εκεχειρίας, αρχίζει, πάντα υπό αιγυπτιακή αιγίδα, διάλογος («έμμεσος» πάντα) μεταξύ των «Χαμάς» και Ισραήλ, για τη λειτουργία του μεθοριακού σταθμού της Ράφα, που έχει τεθεί υπό ευρωπαϊκή εποπτεία. Η ισραηλινή κυβέρνηση συνδέει την πορεία αυτών των συνομιλιών με την ύπαρξη προόδου ως προς τις διαβουλεύσεις για την απελευθέρωση του στρατιώτη Γκιλάντ Σαλίτ, που κρατείται αιχμάλωτος στη Γάζα από τα τέλη Ιουνίου του 2006.

«Παράταση» για Ολμέρτ και αποπροσανατολισμός

Αυτά τα «βήματα» μοιάζουν, αναμφιβόλως, αρκετά πολύπλοκα και πιθανότατα θνησιγενή για όποιον στοιχειωδώς έχει παρακολουθήσει τις εξελίξεις στην περιοχή. Και η αίσθηση αυτή είναι προφανές ότι υπάρχει και στους άμεσα εμπλεκομένους. Εντούτοις, η συμφωνία επιτεύχθηκε. Και αυτό, κατά πολλούς αναλυτές, δεν οφείλεται απαραίτητα σε κάποια «αιφνιδιαστική» συνειδητοποίηση εκατέρωθεν της ανάγκης κατάπαυσης του πυρός. Οφείλεται, όπως εκτιμάται, περισσότερο στα πρόσφατα γεγονότα στην ισραηλινή πολιτική σκηνή και στις διαθέσεις της ισραηλινής ηγεσίας.

Η κυβέρνηση Ολμέρτ ταλαντεύεται σε τεντωμένο σχοινί εξαιτίας της εμπλοκής του πρωθυπουργού σε μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς. Ο Ολμέρτ έδωσε εντολή να ξεκινήσουν οι διαδικασίες εκλογής νέου αρχηγού στο κόμμα του, το «Καντίμα», κάτι που μπορεί να σημάνει και την αντικατάστασή του από την πρωθυπουργία, αλλά μέχρι να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία και να φανεί αν ο κυβερνητικός του συνασπισμός «αντέχει» να παραμείνει στην εξουσία, θα χρειαστεί χρόνος. Σε αυτό το διάστημα, τα χέρια της κυβέρνησης είναι «δεμένα» ως προς τη λήψη κρίσιμων αποφάσεων.

Η αιφνιδιαστική ανακοίνωση της διεξαγωγής «έμμεσων» (πάντα) συνομιλιών με τη Συρία υπό τουρκική αιγίδα, καθώς και η ξαφνική ισραηλινή «προσφορά» στο Λίβανο για άμεσες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις δεν μπορούν να μην ενταχθούν σε αυτό το γενικότερο πλαίσιο εσωτερικής αβεβαιότητας και αστάθειας. Δεν είναι λίγοι οι Ισραηλινοί πολιτικοί αναλυτές που εκτιμούν ότι όλες αυτές οι «καλής θέλησης» κινήσεις της ισραηλινής κυβέρνησης αποτελούν περισσότερο μια απόπειρα αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης από την εσωτερική αναταραχή παρά μια συνειδητή επιλογή αλλαγής στάσης απέναντι σε όσους, ακόμη και μέχρι σήμερα, χαρακτηρίζει «τρομοκράτες» ή «υποστηρικτές της τρομοκρατίας».

Επιπλέον, η λύση μιας ολικής στρατιωτικής εισβολής στη Γάζα, η οποία ουσιαστικά δεν έχει εκλείψει ως ενδεχόμενο, φαίνεται ότι προς το παρόν τουλάχιστον αποκλείστηκε. Μια τέτοια επιχείρηση θα σήμαινε κλεφτοπόλεμο επί μήνες στα στενοσόκακα των καταυλισμών και αδιάλειπτες αεροπορικές επιδρομές σε ορισμένες από τις πλέον πυκνοκατοικημένες συνοικίες του κόσμου. Με μαθηματική ακρίβεια θα προκαλούνταν λουτρό αίματος μεταξύ των Παλαιστινίων πολιτών, ενώ οι ισραηλινές απώλειες θα ήταν πολυάριθμες.

Η προοπτική αυτή, ούτως ή άλλως, φαντάζει δυσβάσταχτη ως προς τις αντιδράσεις που θα προκαλούσε εντός Ισραήλ, αλλά και στη διεθνή κοινή γνώμη και ιδιαίτερα επειδή αυτές θα αντανακλούνταν και στα συμφέροντα των ισχυρών συμμάχων του Ισραήλ και κυρίως των ΗΠΑ στο τέλος της προεδρίας Μπους, στην ευρύτερη περιοχή. Πόσο μάλλον, όταν τις συνέπειες αυτές θα καλούνταν να τις διαχειριστεί μια, ήδη, κλυδωνιζόμενη κυβέρνηση. Υπό αυτήν την έννοια, η συμφωνία εκεχειρίας που ισχύει από τα ξημερώματα της Πέμπτης μοιάζει να είναι, τουλάχιστον, για την ισραηλινή πλευρά, μια «παράταση χρόνου». Το για ποιο σκοπό, ουδείς μπορεί να προβλέψει.

«Ανάσα» και ευκαιρία τερματισμού του διχασμού

Κατά πολλούς αναλυτές, και για τη «Χαμάς» η συμφωνία αυτή είναι «παράταση χρόνου». Το δολοφονικό εμπάργκο που επιβλήθηκε στη Λωρίδα της Γάζας εδώ και περίπου ένα χρόνο έχει οδηγήσει σε απερίγραπτη ανθρωπιστική τραγωδία. Και μπορεί όλοι οι Παλαιστίνιοι, ακόμη και η παλαιστινιακή ηγεσία στη Δυτική Οχθη, να επιρρίπτουν ακέραια την ευθύνη στο Ισραήλ (αν και στο εμπάργκο συμμετέχουν και οι ΗΠΑ και η ΕΕ), αλλά το καθημερινό δράμα των Παλαιστινίων της Γάζας, που είναι απολύτως λογικό ότι μετατρέπεται σε οργή και απόγνωση, καλείται να το διαχειριστεί η «Χαμάς», της οποίας η θέση κάθε άλλο παρά εύκολη είναι.

Κατά τη διάρκεια αυτού του φονικού χρόνου, η ηγεσία της «Χαμάς», όσο και αν η ισραηλινή κυβέρνηση επιμένει να κωφεύει αναζητώντας προσχήματα για τις πράξεις της, έχει υπαναχωρήσει σε κομβικές θέσεις. Εχει αποδεχτεί την προοπτική ίδρυσης ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους στα όρια του 1967 με τον πολιτικό της ηγέτη Κχάλεντ Μασχάαλ να δηλώνει ανοιχτά ότι «εφόσον γίνει αυτό, τότε οι παλαιστινιακές πολιτικές δυνάμεις θα αποφασίσουν αν σταματά εκεί ο αγώνας κατά της κατοχής», δηλαδή αφήνοντας ξεκάθαρα ανοιχτή την προοπτική για κατάργηση του άρθρου του καταστατικού της «Χαμάς» που μιλά για ολική καταστροφή του Ισραήλ.

Παράλληλα, μετά από μήνες συναντήσεων υπό αμερικανική πίεση, η Παλαιστινιακή Προεδρία υπό τον Μαχμούντ Αμπάς μοιάζει να συνειδητοποιεί ότι η «επανέναρξη» του ισραηλινο-παλαιστινιακού διαλόγου δεν οδηγεί πουθενά, κάτι που ήταν απολύτως αναμενόμενο εφόσον δεν πρόκειται καν για επαναδιαπραγμάτευση των, ήδη, ειλημμένων αποφάσεων του ΟΗΕ, αλλά για υπαγόρευση όρων στη βάση των ισραηλινών απαιτήσεων και στο πλαίσιο των προσπαθειών για προώθηση του σχεδίου για την «ευρεία Μέση Ανατολή».Μετά από μήνες επίπονου και επιζήμιου διχασμού, «Χαμάς» και Παλαιστινιακή Αρχή μοιάζουν ν' αναζητούν και πάλι «κοινό έδαφος» συνεννόησης, συνειδητοποιώντας, ίσως και υπό την πίεση του παλαιστινιακού λαού, ότι η εμφύλια διαμάχη, για την πρόκληση της οποίας μεθοδικά εργάστηκε επί χρόνια το Ισραήλ, δεν ωφέλησε ποτέ κανένα λαό στον αγώνα του για ανεξαρτησία.

Ετσι, θα μπορούσε κανείς να πει ότι η τωρινή εκεχειρία είναι «παράταση χρόνου» με διαφορετικό σκοπό και έννοια για όλες τις πλευρές. Και όσο και αν ακούγεται οξύμωρο, το ποια θα είναι η επόμενη ημέρα, όχι μόνο για το Ισραήλ και τους Παλαιστινίους αλλά και για όλη την περιοχή, αφού είναι γνωστό ότι το Παλαιστινιακό λειτουργεί ως καταλύτης, θα το δείξει μόνο αυτός ο χρόνος.


Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ