Θέατρο | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

«Ποιος φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ; » στο «»Μεταξουργείο»

«Ποιος φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ;» στο «Μεταξουργείο»

Το 1962, ο Αμερικανός δραματουργός Εντουαρντ Αλμπι, γράφοντας το διασημότερο και πολυπαιγμένο διεθνώς -και στην Ελλάδα- έργο του, «Ποιος φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ;», τάραξε τα λιμνάζοντα - στον πουριτανισμό, στην υποκρισία, στο διαψευσμένο σε όλους τους τομείς «αμερικανικό όνειρο», στην κατάπτωση αξιών και θεσμών - ύδατα και της κοινωνίας και της δραματουργίας των ΗΠΑ. Φανερά επηρεασμένος από την κοινωνική κριτική και τον ψυχογραφικό ρεαλισμό του Ιψεν και του Στρίντμπεργκ κατάφερε μέσα από τα δύο, παρόμοιας πορείας ζευγάρια - ένα μεσήλικο και ένα νέο - στο «Ποιος φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ;», να αποκαλύψει τον κοινωνικό «λύκο» που κατασπαράσσει τον άνθρωπο. Να αποκαλύψει ωμά την αλήθεια για το διάχυτο σε όλη την κοινωνία «οικείο κακό» - τον ηθικό και ψυχολογικό ξεπεσμό του γάμου, αλλά και την καταρράκωση της υποταγμένης στο ιδιωτικό κεφάλαιο διανόησης. Ταξική είναι η αρχική και κύρια αιτία του αλληλοσπαραγμού μεταξύ των συζύγων και στα δύο ζευγάρια. Η Μάρθα, όταν ήταν νέα ερωτεύτηκε και παντρεύτηκε τον εργαζόμενο, ως καθηγητή της Ιστορίας, στο ιδιωτικό Πανεπιστήμιο του πατέρα της νέο, φέρελπη επιστήμονα Τζορτζ. Η ταξική διαφορά συντρίβει τον έρωτα, το γάμο, τον Τζορτζ σαν επιστήμονα και σύζυγο, αλλά και την Μάρθα, η οποία (καθώς δε γέννησαν ένα παιδί μήπως και τους ενώσει αυτό) απελπισμένη βυθίζεται στο αλκοόλ, ταπεινώνει τον άντρα της αλλά και αυτοταπεινώνεται μοιχεύοντας. Την ίδια κατάληξη θα έχει και ο γάμος του νέου ζευγαριού. Ο Νικ, θετικός επιστήμονας, νέος καθηγητής στο ίδιο ιδιωτικό πανεπιστήμιο, για να ανέλθει κοινωνικά παντρεύτηκε την επίσης μεγαλοαστή, αργόσχολη, ανούσια, υστερικά φοβούμενη να τεκνοποιήσει Χάνι. Τέσσερις αλληλοσπαρασσόμενοι άνθρωποι - «καθρέφτες» μιας κοινωνίας σαθρής, παράλογης και σκληρής.

Τη διαχρονικότητα - και την οικουμενικότητα πλέον - του έργου, αναδείχνει το ανέβασμά του στο θέατρο «Μεταξουργείο», στη μετάφραση των Τζένης Καρέζη-Σταμάτη Φασουλή, σε νατουραλιστικής αλήθειας σκηνοθεσία της Ελένης Μποζά, με τα τέσσερα πρόσωπα να αλληλοπληγώνονται σε ένα δωμάτιο - ρινγκ (σκηνικό - κοστούμια Ελένης Μανωλοπούλου), με συνολικά καλές ερμηνείες. Η έμφυτη και νηφάλια υποκριτική αλήθεια, φυσικότητα, αμεσότητα και απλότητα του Γιώργου Νινιού (Τζορτζ) επηρεάζει πολύ θετικά, με ανάλογο ερμηνευτικό αποτέλεσμα και από τους Αννα Βαγενά, Γιώργο Χρυσοστόμου και Γιασεμί Κηλαηδόνη.

ΘΥΜΕΛΗ

ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ

«Ξενοδοχείο των δύο κόσμων», στο «Αμφι-Θέατρο»

Η ζωή και ο αναπόφευκτος θάνατος. Ο αφύσικος, πρόωρος, άδικος και τυχαίος. Ο φυσικός, αιτιολογημένος κι αναμενόμενος. Τα γηρατειά και η μοναξιά τους. Η αγωνία του θανάτου, η νεκροφάνεια, το «ταξίδι» των νεκρών στο αστρικό στερέωμα, ή κατά τους διαλεκτικότερους αρχαίους στον «κάτω κόσμο», κάτω από τη γη. Η γη και η ζωή δεν είναι τίποτε άλλο από ένα «ξενοδοχείο», απ' όπου «εισέρχονται» και «εξέρχονται» όλοι οι άνθρωποι, αργά ή γρήγορα, ανάλογα με το «γραφτό» του καθένα, με το οποίο ακόμα και νέοι μπορεί να στερηθούν τον έρωτα και τη ζωή. Αυτό είναι το θέμα - μέσα από ένα κράμα ρεαλισμού, υπερρεαλισμού, ποιητικής ευαισθησίας και πικρού χιούμορ - του ενδιαφέροντος έργου του Γάλλου δραματουργού Ερίκ Εμμανουέλ Σμιτ «Ξενοδοχείο των δύο κόσμων», που παρουσιάζει το «Αμφι-Θέατρο», σε καλή μετάφραση των Κώστα Ασημακόπουλου - Θεοδώρας Φραγκογιάννη, με απέριττα υποβλητικό σκηνικό (ένας σκόπιμα ψυχρός, σύγχρονου «ντιζάιν» χώρος υποδοχής) και κοστούμια (αρμόζοντα στο κάθε πρόσωπο) του Γιώργου Πάτσα, με ατμοσφαιρικούς φωτισμούς της Μελίνας Μάσχα, σε εξαιρετική σκηνοθεσία του Σπύρου Ευαγγελάτου. Σκηνοθεσία λιτή, με ακριβοζυγιασμένα ευρήματα, που ισορροπούν αρμονικά τα ρεαλιστικά και υπερρεαλιστικά στοιχεία του έργου. Σκηνοθεσία, από την οποία αναδύεται μια γλυκόπικρη και βαθύτατη μελαγχολία και πόνος για τον πρόωρα χαμένο άνθρωπο (μελαγχολία «θραμμένη» και με το βίωμα του Σπ. Ευαγγελάτου για την πρόωρη απώλεια της γυναίκας του - ηθοποιού Λήδας Τασοπούλου), κατανόηση και τρυφερότητα για τον άνθρωπο, αλλά και λεπτά ειρωνικό χιούμορ. Η σκηνοθεσία ευδοκίμησε και υποκριτικά. Ο Νίκος Χαραλάμπους, διαθέτοντας ιδιοσυγκρασιακά αμφίδρομο μελαγχολικό χιούμορ και πνευματικότητα, ερμηνεύει εξαιρετικά τον Μάγο Ρατζαπούρ. Ο Πέτρος Φυσσούν προσωποποιεί τον επηρμένο κι ατομιστή γηραιό Ντελμπέκ. Η Δήμητρα Χατούπη υποδύεται επιβλητικά, το διφορούμενο πρόσωπο του Γιατρού S, ως άνθρωπο - επιστήμονα και ταυτόχρονα «προάγγελο» του θανάτου. Μια πολύ ανθρώπινη, βασανισμένη λαϊκή γυναίκα πλάθει η Νίκη Τουλουπάκη. Πολύ ελπιδοφόρα είναι η αισθαντική, με σκηνική παρουσία και καλά εκφραστικά μέσα, νεαρή ηθοποιός Ελένη Βεργάτη. Αξιόλογη είναι και η ερμηνεία του Θανάση Κουρλουμπά.

ΘΥΜΕΛΗ

ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ

Κλασικό και σύγχρονο έργο

«Τόπος αλλού» και «Πόλις» με «Δωδέκατη νύχτα»

Οι θίασοι «Τόπος αλλού» (πάνω), «Πόλις» (κάτω) με το «Δωδέκατη νύχτα»

Εσαεί «πειρασμός» για το θέατρο θα παραμένει η αριστουργηματική σαιξπηρική «Δωδέκατη νύχτα». Μια κωμωδία αμφίσημη - μιλά και για τις πίκρες της ζωής, αλλά προκρίνει τις χαρές της - με θέμα τον έρωτα, μέσα από ένα παιχνίδι μεταμφιέσεων, τοποθετημένο στη φανταστική Ιλλύρια - «καθρέφτη» της ελισαβετιανής κοινωνίας και της ταξικής σύνθεσής της, με αριστοκράτες, παράσιτα και υπηρέτες. Πρόσωπα του έργου είναι: Δυο αρχοντόπουλα - αδέρφια (η Βιόλα και ο Σεμπάστιαν), ορφανεμένα, χαμένα μεταξύ τους σε τρικυμία και πλέον άφραγκα. Ο δούκας Ορσίνο, ερωτευμένος με την πενθοφορούσα για το θάνατο του αδελφού της αρχόντισσα Ολίβια, η καμαριέρα της Μαρία, ο βλακέντιος υπηρέτης της Μαλβόλιο, ο χαραμοφάης συγγενής της Τόμπι, ο ηλίθιος σερ Αντριου, ο «τρελός» των αρχόντων Φέστε, ο θαλασσόλυκος, σωτήρας του Σεμπάστιαν, Αντόνιο. Η Βιόλα μεταμφιέζεται σε Σεζάριο και δουλεύει σαν «αγγελιοφόρος» του έρωτα του Ορσίνο στην Ολίβια. Η Ολίβια ερωτεύεται τη μεταμφιεσμένη σε άνδρα Βιόλα, η οποία κρύβει τον έρωτά της για τον Ορσίνο. Στο τραγελαφικό παιχνίδι των μεταμφιέσεων εμπλέκονται ακόμη ο Μαλβόλιο και ο μόνος μυαλωμένος, ο «τρελός» Φέστε.

Στο θέατρο «Τόπος αλλού», σε απόδοση Νίκου Καμτσή - Μικ Ελγουντ, με σεβαστική διασκευή, χωρίς αλλοίωση της πλοκής του, με την ευρηματική, με γνώση του βαθύτατα λαϊκού χαρακτήρα του σαιξπηρικού θεάτρου και με λεπτό χιούμορ σκηνοθεσία του Νίκου Καμτσή, με τα όμορφα κοστούμια εποχής (Μίκα Πανάγου), το απέριττο και λειτουργικό σκηνικό (Μίκα Πανάγου, Μέη Καραμανίδη, Νίκος Καμτσής), την εκφραστική κινησιολογία (Μαριάννα Βασιλάτου), την ανάλαφρη μουσική (Μίνως Μάτσας), το έργο υπηρετείται προσφέροντας θεατρική απόλαυση. Απόλαυση και με τις γενικά καλές ερμηνείες. Ο Λεωνίδας Κακούρης, με φλεγματικό ειρωνικό χιούμορ πλάθει τη γελοία μεγαλαυχία του Μαλβόλιο. Εκφραστικότατη, πολλά υποσχόμενη, υποκριτική ευλυγισία φανερώνει η Ειρήνη Μπαλτά (Βιόλα/ Σεζάριο). Φυσικότατη θηλυκή σκηνική χάρη διαθέτει η Υρώ Λούπη (Ολίβια). Με αίσθηση του χιούμορ υποδύονται του ρόλους τους οι Μαίρη Σταυρακέλη (Μαρία) και Δημήτρης Φραγκιόγλου (σερ Αντριου). Θετικά συμβάλλουν οι Θοδωρής Ανθόπουλος, Κατερίνα Τσάβαλου, Χρύσανθος Παύλου, Χάρης Μαυρουδής.
Στο «Θέατρο του Νέου Κόσμου», ο εκ Σύρου, πάντα με ενδιαφέρουσες παραστάσεις θίασος «Πόλις», χρησιμοποιώντας τη λαγαρή γλωσσικά και κωμωδιογραφικά μετάφραση της Χριστίνας Μπάμπου - Παγκουρέλη, με τη «Δωδέκατη νύχτα» συνέθεσε ένα ελκυστικότατο σκηνικό παιχνίδι, περισσότερο απολαυστικό για τους γνωρίζοντας καλά το πρωτότυπο έργο, σε σκηνοθεσία της Ελένης Γεωργοπούλου. «Παιχνίδι» δέκα γυναικών ηθοποιών - «κόντρα» στην ελισαβετιανή εποχή που απαγόρευε στις γυναίκες να παίζουν στο θέατρο - που υπερβαίνει τη ροή του μύθου, επιλέγει τις κύριες σκηνές του έργου, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον στα πρόσωπα, ως παιχνίδι ρόλων, στο οποίο συμβάλλουν τα μέγιστα τα πανέμορφα (σχεδιαστικά και χρωματικά), χιουμοριστικότατα κοστούμια (Κλαιρ Μπρέισγουελ), η καλοδουλεμένη κινησιολογία (Ναταλία Παρθενίου), η επί σκηνής παιγνιώδης μουσική (Θανάσης Βλαβιανός) και οι ερμηνείες. Πολύ καλές όλες, με κυρίαρχη την έξοχη, πικρόγλυκη της Μαρίας Τσιμά (Φέστε). Κερδισμένες του θεατρικού αυτού παιχνιδιού είναι και οι δραστικά χιουμοριστικές και εκφραστικότατες ερμηνείες των Αννέτας Κορτσαρίδου, Στέλλας Ράπτη, Ειρήνης Γραμματικοπούλου, Αμαλίας Τσεκούρα, Ειρήνης Τζανετουλάκου. Αξιόλογες ερμηνευτικά είναι και οι Αιμιλία Βάλβη, Ελίτα Κουνάδη, Ελενα Λαρίου, Ιωάννα Ασημακοπούλου.

ΘΥΜΕΛΗ