Ετσι, στο «περιθώριο» του Ασφαλιστικού, η κυβέρνηση προχωρά σε μια συντονισμένη, νέα επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων, επιδιώκει να επιφέρει νέα πλήγματα στις εργασιακές σχέσεις, δημιουργεί ή αναπτύσσει τις απαραίτητες δομές για την υλοποίηση της αντεργατικής πολιτικής της. Στο πλαίσιο αυτό, ανακοινώθηκε από τον πρωθυπουργό, Κ. Σημίτη, το κυβερνητικό σχέδιο για την πλήρη υποταγή της δημόσιας Παιδείας και της επαγγελματικής κατάρτισης στις επιταγές της «αγοράς». Οι προτάσεις αφορούν και στην ενίσχυση του ελέγχου του περιεχομένου της εκπαίδευσης από τους βιομηχάνους.

Οσον αφορά στον ΟΑΕΔ, η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να εφαρμόσει τα νέα σχέδιά της έχοντας να αντιμετωπίσει τις ισχυρές αγωνιστικές αντιδράσεις των εργαζομένων. Εκτός των κινητοποιήσεων που έγιναν από τους εργαζόμενους του ΟΑΕΔ - με πιο πρόσφατη τη στάση εργασίας και τη συγκέντρωση στα κεντρικά γραφεία του, τέλη Σεπτέμβρη - πολλά είναι τα συνδικάτα που με πρωτοβουλία των ταξικών δυνάμεων έχουν εναντιωθεί στα κυβερνητικά σχέδια, μέσα και από αγωνιστικές παρεμβάσεις του ΠΑΜΕ.

Μια «μητρική» εταιρία και τρεις θυγατρικές, Ανώνυμες Εταιρίες, οι οποίες θα κληθούν να διαχειριστούν σημαντικές δραστηριότητες που έχει σήμερα ο Οργανισμός, είναι το νέο σχήμα που προβλέπει το νομοσχέδιο. Οι τρεις εταιρίες θα αναλάβουν τους τομείς της υποστήριξης του ανθρώπινου δυναμικού, της επαγγελματικής κατάρτισης και το «Παρατηρητήριο Απασχόλησης», δηλαδή τη συλλογή και επεξεργασία στοιχείων, αντίστοιχα.

Είναι σαφές κι αναμφίβολο, ότι οι αλλαγές στον ΟΑΕΔ είναι σε αντιδραστική κατεύθυνση. Στόχος είναι να προσφερθεί στο κεφάλαιο ακόμη πιο φτηνή εργατική δύναμη, να διαμορφωθούν ακόμη πιο στυγνοί όροι για την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης.

Η εξειδικευμένη αποστολή του Οργανισμού, πέρα από το οργανωτικό σχήμα του, αφορά στην προώθηση της «απασχολησιμότητας», η οποία εμπεριέχει όλες τις μορφές της «ελαστικής» απασχόλησης. Το «καθήκον» αυτό δεν είναι νέο, αλλά η σημερινή δομή του Οργανισμού, ο οποίος είχε σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό την προσοχή του στη στήριξη των ανέργων, δε βοηθούσε για την εκπλήρωσή του.

Με τη νέα μορφή του ΟΑΕΔ, η κυβέρνηση θα επιδιώξει να ασκήσει μια πολιτική ασφυκτικού ελέγχου του άνεργου αλλά και του εργαζόμενου, για τη χειραγώγησή του και τον εξαναγκασμό του στη συχνή εναλλαγή ρόλου: Εργαζόμενος, άνεργος, επιδοτούμενος άνεργος, καταρτιζόμενος άνεργος και πάλι εργαζόμενος με ένα άλλο επάγγελμα. Και αυτός ο φαύλος κύκλος θα σχεδιάζεται στη βάση της μερικής απασχόλησης, της υποαπασχόλησης, της προσωρινής εργασίας, των «ελαστικών» σχέσεων εργασίας και ωραρίων.

Με το νομοσχέδιο για τον ΟΑΕΔ, η κυβέρνηση υλοποιεί ταυτόχρονα και μια παλαιότερη δέσμευσή της απέναντι στις μεγάλες, πολυεθνικές εταιρίες «ενοικίασης» εργαζομένων. «Νομιμοποιεί» το σύγχρονο δουλεμπόριο, μια ελεεινή κατάσταση που κανείς δεν τολμούσε μέχρι σήμερα να την εφαρμόσει, πέρα από αποσπασματικές και σπάνιες περιπτώσεις, όπου στα πλαίσια της συνεργασίας κάποιων εταιριών, τα στελέχη τους δούλευαν μαζί για ένα ορισμένο σκοπό.

Η κυβέρνηση προχωρεί και σε αυτή την αντεργατική ρύθμιση, στο πλαίσιο της συνολικής και πολύπλευρης επιχείρησης ανατροπής των εργασιακών κατακτήσεων, οι οποίες είχαν με κόπο, αγώνες και αίμα αποσπαστεί από το κεφάλαιο. Μάλιστα, ενισχύει τις μεγάλες επιχειρήσεις του ιδιότυπου αυτού «κλάδου», θεωρώντας ότι παρέχουν εγγυήσεις για την καλύτερη προώθηση της νέας «εργασιακής σχέσης». Ετσι, το νομοσχέδιο ορίζει ότι το δουλεμπόριο μπορούν να το ασκούν μόνο ανώνυμες εταιρίες, οι οποίες έχουν τουλάχιστον 60 εκατ. δραχμές μετοχικό κεφάλαιο. Οι εταιρίες αυτές - «προσωρινής απασχόλησης» θα ονομάζονται - μπορούν ακόμη να λειτουργούν σαν γραφεία εύρεσης εργασίας και σαν φορείς επαγγελματικής κατάρτισης!

Η σύγχρονη αυτή μορφή δουλεμπορίου λειτουργεί από την ίδια τη φύση της διαλυτικά για τα εργασιακά δικαιώματα. Παρά τις τυπικές διατυπώσεις του νομοσχεδίου, περί δήθεν διασφάλισης των εργασιακών δικαιωμάτων, ο «ενοικιαζόμενος» εργαζόμενος είναι χαρακτηριστικά ευάλωτος στην εργοδοτική αυθαιρεσία και ασυδοσία.

Οι διατάξεις προβλέπουν ότι ο «ενοικιαζόμενος» εργαζόμενος μπορεί να εργαστεί σε ένα έμμεσο εργοδότη μέχρι 16 μήνες, με δυο συνεχόμενες 8μηνες συμβάσεις. Για κάθε 8μηνο μπορεί να υπάρξει υπέρβαση της σύμβασης για 2 ακόμη μήνες. Εάν ξεπεραστεί το 2μηνο, τότε η σύμβαση του ενοικιαζόμενου μετατρέπεται σε αορίστου χρόνου στον έμμεσο εργοδότη.

Με τη ρύθμιση αυτή ουσιαστικά «προστατεύεται» από την κυβέρνηση ο έμμεσος εργοδότης, καθώς ο εργαζόμενος μπορεί να εργαστεί συνεχόμενα έως και 20 μήνες σε μια συγκεκριμένη επιχείρηση και παρ' όλα αυτά να μη θεωρηθεί τυπικά εργαζόμενος αυτής της επιχείρησης, με όλα τα δικαιώματα που συνεπάγεται μια σύμβαση αορίστου χρόνου.

Η ρύθμιση προσφέρει και ανώδυνα «παραθυράκια», όπου για παράδειγμα, με μια μικρή διακοπή, ο ίδιος «ενοικιαζόμενος» εργαζόμενος μπορεί να διατεθεί ξανά στον ίδιο εργοδότη, με μια νέα σύμβαση και για κάποια «άλλη» εργασία.

Η υποκρισία συνεχίζεται και στο ζήτημα της αμοιβής. Το νομοσχέδιο ορίζει ότι ο «ενοικιαζόμενος» εργαζόμενος θα αμείβεται μεν, με την κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας, αλλά και - «σε κάθε περίπτωση» - τουλάχιστον με την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Συνακόλουθα, σε όσες περισσότερες επιχειρήσεις διατίθεται ο «ενοικιαζόμενος» μέσα σε ένα χρονικό διάστημα, τόσο περισσότερο θα αλλάζει η αμοιβή του. Ωστόσο, είναι η ίδια η φύση της εργασίας και η αβεβαιότητα για το μέλλον, που καθιστά τον εργαζόμενο ευάλωτο στις πιέσεις, ώστε να δεχτεί την ελάχιστη αμοιβή. Πιέσεις που ασκούνται ήδη αποτελεσματικά σε πολλούς εργαζόμενους.

Ψευδεπίγραφη είναι και η υποτιθέμενη διασφάλιση των ασφαλιστικών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων του «ενοικιαζόμενου» εργαζόμενου. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι δεν μπορεί να υπάρξει κανένας περιορισμός σε αυτά τα δικαιώματα, αλλά στην πράξη δεν υπάρχει άλλη επιλογή! Η συνδικαλιστική δράση εμποδίζεται επειδή ο «ενοικιαζόμενος» δεν ξέρει πότε, για πόσο και πού θα απασχοληθεί, με συνέπεια να μην μπορεί να εγγραφεί στο σωματείο μιας επιχείρησης ή και ενός κλάδου. Σε σχέση με τα ασφαλιστικά δικαιώματα, δεν έχει κανένα κέρδος, ακόμη και αν ασφαλίζεται στον κατάλληλο φορέα, καθώς η συχνή εναλλαγή εργασίας δε θα του επιτρέπει να στοιχειοθετήσει δικαιώματα και παροχές από τα διαφορετικά, επικουρικά κυρίως, ταμεία στα οποία θα ασφαλίζεται.

Ολα αυτά όμως έχουν μικρή σημασία, καθώς το κεφάλαιο και η κυβέρνηση προσβλέπουν σε πολύ μεγαλύτερα οφέλη από το σύγχρονο αυτό δουλεμπόριο, συγκριτικά με ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο μεροκάματο αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή. Σύμφωνα με στοιχεία του ίδιου του υπουργείου Εργασίας, περισσότεροι από το 1/3 των εργαζομένων στην Αυστραλία, την Ισπανία και τη Φινλανδία, είναι προσωρινά απασχολούμενοι! Το ίδιο ισχύει και για το 15% περίπου των εργαζομένων στις χώρες του ΟΟΣΑ. Επιπρόσθετα, η κυβέρνηση θεωρεί ότι με την «ενοικίαση» ενισχύεται σημαντικά η απασχόληση.

Είναι ξεκάθαρο ότι η κυβέρνηση επιθυμεί τη γρήγορη και μεγάλη εξάπλωση του δουλεμπορίου και στη χώρα μας. Οπως ξεκάθαρο είναι ότι η «ενοικίαση» χτυπά αμείλικτα την πλήρη απασχόληση, αποτελώντας το νέο όπλο εναντίον της, επί της ουσίας ένα θανατηφόρο «ιό».