ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 2 Μάη 2002
Σελ. /32
ΔΙΕΘΝΗ
Βιο-εργογραφία της Δανάης

Την είπαν «το αηδόνι του έρωτα» κι η φήμη αυτή την ακολουθεί και σήμερα. Εγινε, όμως, κι «αηδόνι» της Εθνικής Αντίστασης και της ποίησης. Με τη μεταφραστική της πένα «λάλησε» στην Ελλάδα τα ποιητικά «Απαντα» ενός από τους μεγαλύτερους ποιητές του 20ού αιώνα, ποιητή όχι μόνον της Χιλής και της Λ. Αμερικής, αλλά και των αδικημένων λαών του πλανήτη όλου, του Πάμπλο Νερούδα. Το όνομά της, Δανάη. Το γονικό της επίθετο, Στρατηγοπούλου. Το συζυγικό της, Χαλκιαδάκη. Γιώργος Χαλκιαδάκης, λεγόταν ο λατρεμένος, πρόωρα χαμένος (1954) σύζυγος και ΕΑΜίτης συναγωνιστής της, που της χάρισε μια κόρη, μάλιστα ομότεχνή της. Την Ειρήνη - Λήδα Χαλκιαδάκη. Η Δανάη, όμως, έχει και άλλα, πολλά και όμορφα «παιδιά». Τα τραγούδια που μοναδικά ερμήνευσε, τα τραγούδια που στιχούργησε, τα ποιήματα που έγραψε, τα ποιήματα που μετέφρασε, τους Χιλιανούς φοιτητές που δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Σαντιάγκο, τους πάμπολλους Χιλιανούς φίλους της και τους αμέτρητους θαυμαστές του «αηδονιού» που κρύβει στη φωνή και η τρυφερή, αισιόδοξη, μαχητική πάντα σαν «θαλερός έφηβος» ψυχή της.

Ολα αυτά εξηγούν το αδιαχώρητο που προκλήθηκε τη Δευτέρα το βράδυ στην αίθουσα και στο φουαγιέ της «Στοάς του Βιβλίου», σε εκδήλωση προς τιμήν της, με την ευκαιρία της έκδοσης, από την «Αγκυρα», του (εικονογραφημένου με πολλές φωτογραφίες) βιβλίου της Πόπης Μαγούλα - Γαϊτάνου «Το αηδόνι του έρωτα (Η ζωή και το έργο της ιέρειας της Τέχνης Δανάης Στρατηγοπούλου)», το οποίο συνοδεύει cd, με σπάνιες ερμηνείες της Δανάης. Οι δύο χώροι της εκδήλωσης πλημμύρισαν από μεγάλης, κυρίως, ηλικίας θαυμαστές της Δανής, αλλά και από ευάριθμους των νεότερων γενιών. Ανάμεσά τους και η Γενική Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα.

Μια «εξήγηση» για την «πλημμυρίδα» των θαυμαστών της μπορεί να βρει κανείς σε μερικές επισημάνσεις του πρώτου ομιλητή της εκδήλωσης, Κώστα Γεωργουσόπουλου: «Η Δανάη δεν είναι απλώς μια μεγάλη φωνή, αλλά μια φωνή που εξέφραζε την αισθητική της εποχής και τις συγκυρίες της εποχής της. Μια έντεχνη, "κατασκευασμένη" φωνή, με μεγάλη κουλτούρα, μαστοριά και αίσθηση των στιλ και των μορφών του μοντερνισμού. Πίσω από τη μελωδία του Αττίκ, μπήκε σχεδόν όλος ο μουσικός μοντερνισμός. Η Δανάη προίκισε και με άλλα πράγματα τη φωνή της. Εγινε μουσικολόγος. Σπούδασε το δημοτικό τραγούδι, ξέροντας ότι αυτό ήταν η βάση της, ότι χωρίς αυτό δεν μπορείς να ανταποκριθείς και στο μοντέρνο. Ηταν ανοιχτή στην ποίηση και γι' αυτό μπόρεσε να μεταφράσει τον Νερούδα. Η Δανάη, όμως, ήταν και αγωνίστρια. Διώχθηκε, φυλακίστηκε και υπερασπίστηκε τα συνδικαλιστικά δικαιώματα του κλάδου της».

Για την τιμώμενη μίλησε (στα ελληνικά) και η πρέσβειρα της Χιλής, τονίζοντας ότι «η Δανάη είναι "παρούσα" και σήμερα στους τοίχους και στις ψυχές των φοιτητών του Πανεπιστημίου του Σαντιάγκο όπου δίδαξε. Είναι πραγματική πρέσβειρα της Ελλάδας στη Χιλή, με την προσφορά της στις αθάνατες αξίες της Τέχνης, της ανθρωπιάς και της ειρήνης». Η τραγουδίστρια και συγγραφέας Γιοβάνα, αφού υπογράμμισε ότι η Δανάη «είναι μια γυναίκα ακατάβλητη, που δεν παύει να ονειρεύεται» διάβασε, εξαιρετικά, τρία ολιγόστιχα, αλλά χαρακτηριστικά ποιήματα της Δανάης. Ο Μίμης Πλέσσας, θυμούμενος τη γνωριμία του μαζί της, στα δεκαπέντε του χρόνια, την αποκάλεσε «νεράιδα» και «δασκάλα» του όχι μόνο για τη μουσική, αλλά και στο «δημοκρατικό μετερίζι». Η κόρη της Δανάης, η Λήδα Χαλκιαδάκη ευχαρίστησε τη μητέρα της «που της χάρισε αυτόν τον πατέρα, που η ψυχή του είναι φύλακας - άγγελός μας» και διάβασε το αντιπολεμικό της ποίημα «Νανούρισμα». Η συγγραφέας του βιβλίου εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της στη Δανάη «γιατί της εμπιστεύτηκε τα ιερά και όσιά της στις πολύωρες εξομολογήσεις της».

Η εκδήλωση πλαισιώθηκε με μουσικό πρόγραμμα. Ο Μ. Πλέσσας έπαιξε στο πιάνο μια σύνθεσή του, ενώ «αθάνατες» ερμηνείες της Δανάης θύμισαν η Λήδα Χαλκιαδάκη (τραγούδι) και ο Γιώργος Καλκάνης (πιάνο). Την εκδήλωση έκλεισε η τιμώμενη, λέγοντας κατασυγκινημένη «είναι τόση η ευτυχία μου απόψε που δεν μπορώ να πω τίποτα άλλο από ευχαριστώ».


Α. Ε.

Τρίτη Θερινή Ακαδημία Θεάτρου

Το Εθνικό Θέατρο διοργανώνει την τρίτη Θερινή Ακαδημία Θεάτρου στη Μυτιλήνη Λέσβου (23/6-7/7), με θέμα «Αναγέννηση - Ανακύκλωση», ενώ η Λέσβος ως κοιτίδα πολιτισμών από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, επιλέχτηκε με κριτήριο την αναγεννησιακή και βυζαντινή θεματική, την επαφή Δύσης και Ανατολής, την ανακύκλωση των πολιτισμών και τις πολιτισμικές ανταλλαγές.

Το πρόγραμμα, με θεάματα, εργαστήρια και σεμινάρια, διαμόρφωσε η καλλιτεχνική υπεύθυνη της Θερινής Ακαδημίας Θεάτρου, θεατρολόγος Ελένη Βαροπούλου, με τη συνεργασία ελληνικών και ξένων οργανισμών. Στο φετινό πρόγραμμα προβλέπονται εργαστήρια, συμπόσιο, master class, επιδείξεις και παραστάσεις, εμπνευσμένες από θέματα της δυτικής Αναγέννησης, του βυζαντινού πολιτισμού και του αναγεννησιακού Κρητικού Θεάτρου. Στα εργαστήρια θα διδάξουν: η πολωνικής καταγωγής Γαλλίδα σκηνοθέτρια - χορογράφος Βάντα Γκολόνκα, η χορεύτρια -χορογράφος Αγγελική Στελλάτου, η Ρούλα Πατεράκη, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Centre for Performance Research και του Senior Research Fellow στο Τμήμα Σπουδών Θεάτρου, Κινηματογράφου και Τηλεόρασης του Πανεπιστημίου της Ουαλίας Αμπερίστβιθ, Ρίτσαρντ Γκουγκ. Ο δραματουργός - διευθυντής του θεατρικού και χορευτικού Τομέα του Θεατρικού Οργανισμού Arts Centre Vooruit της Γάνδης, Γκι Κόουλς, ο συνθέτης Ντικ Βαν ντερ Χαρστ, η χορογράφος Πάολα Μπαρτολέτι, ο σκηνοθέτης -καθηγητής υποκριτικής στο Πανεπιστήμιο του Εξετερ, Φίλιπ Ζαρίλι, ο δραματουργός - σκηνοθέτης - μεταφραστής - θεωρητικός του θεάτρου Ζαν Ζουρντέιγ και η Μάγια Λυμπεροπούλου. Στο πλαίσιο των εργαστηρίων ο θεατρολόγος Σάββας Κυριακίδης θα μιλήσει με θέμα τις παραλλαγές των χορικών στο θέατρο της Αναγέννησης.

Σε Masterclass θα διδάξει ο Γιώργος Κιμούλης, με θέμα «Λέξεις χωρίς σκέψεις, στον ουρανό δε φτάνουνε ποτέ». Κύριος άξονας της εργασίας του θα είναι οι σαιξπηρικοί μονόλογοι μέσα από τις μεταφράσεις του Γιώργου Χειμωνά.

Με συμμετοχή διακεκριμένων επιστημόνων διοργανώνεται συμπόσιο με θέματα που εφάπτονται της προβληματικής των εργαστηρίων. Μεταξύ αυτών: Ελένη Αρβελέρ, Μ. Ζ. Κοπιδάκης, Γιώργος Βέλτσος, Ελένη Βαροπούλου. Στο Μουσείο Στρατή Ελευθεριάδη Τεριάντ, στη Μυτιλήνη, θα φιλοξενηθεί Εκθεση Ελλήνων ζωγράφων και σκηνογράφων, με έργα ζωγραφικής, εικαστικές εγκαταστάσεις και Video-Art, με θέμα «Ανακυκλώνοντας την Αναγέννηση». Συμμετέχουν οι: Νίκη Καναγκίνη, Αλέκος Λεβίδης, Χρόνης Μπότσογλου, Ελλη Παπαγεωργακοπούλου, Βουβούλα Σκούρα, Σωκράτης Φατούρος, Διονύσης Φωτόπουλος, Γιάννης Ψυχοπαίδης.

Οι εγγραφές για την Τρίτη Θερινή Ακαδημία Θεάτρου θα γίνονται μέχρι τις 17 του Μάη 2002. Πληροφορίες στα τηλέφωνα 010 5288253-4.

«Εφυγε» η Νίτσα Τσαγανέα

Πλήρης ημερών, 100χρονη, «έφυγε» η αξιαγάπητη ηθοποιός και αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης, Νίτσα Τσαγανέα, η οποία γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Ελληνικού Ωδείου, με καθηγητές την ποιήτρια, πρώην ηθοποιό Θεώνη Δρακοπούλου («Μυρτιώτισσα»), τον Νίκο Παπαγεωργίου κ.ά. Πρώτος της άντρας ήταν ο Γ. Βιτσώρης και ο δεύτερος ο ηθοποιός Χρήστος Τσαγανέας. Στο θέατρο πρωτοεμφανίστηκε το 1924 με το θίασο Νέων, παίζοντας την Φανή στους «Φοιτητές» του Γρ. Ξενόπουλου. Το 1925 έγινε μέλος του Σωματείου Ηθοποιών.

Συνεργάστηκε με σπουδαίους πρωταγωνιστές, λ.χ. Μαρίκα Κοτοπούλη, Κυβέλη, Αιμίλιο Βεάκη, Βασίλη Λογοθετίδη, Βάσω Μανωλίδου, Μίμη Φωτόπουλο, Διονύση Παπαγιαννόπουλο και άλλους. Με τον Χρήστο Τσαγανέα εμφανίστηκαν ως ζευγάρι στο έργο «Αυτός είμαι» του Συναδινού. Επαιξε σε πολλά θεατρικά έργα και ταινίες που άφησαν εποχή, όπως «Ενας ήρωας με παντούφλες», «Οι Γερμανοί ξανάρχονται», «Η κυρά μας η μαμή», «Η φωνή της καρδιάς» (1943), «Η Αγνούλα» (1939), «Κρεβατομουρμούρα» (1971), κ.ά. Πρωτόπαιξε στην ταινία «Ο κακός δρόμος», που γυρίστηκε σε στούντιο της Κωνσταντινούπολης, με σκηνοθέτη τον Ερτογρούλ Μουσχίν, το 1933, με τις δύο κυρίες του θεάτρου, Κοτοπούλη και Κυβέλη. Κόρη της από τον Βιτσώρη είναι η ηθοποιός Λιάνα Βιτσώρη - Οικονομίδου (σύζυγος του Γ. Οικονομίδη), που εγκατέλειψε νωρίς το θέατρο.

Η κηδεία της Νίτσας Τσαγανέα θα γίνει το Μ. Σάββατο στις 11πμ, από το Α` Νεκροταφείο Αθηνών.

Εναρξη με Στάιν

Υπέρ της «Πενθεσίλειας» του Πέτερ Στάιν αποφάσισε τελικά το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Ασκληπιείου (Λυγουριό) για την παράσταση, με την οποία θα ανοίξουν (21/6) τα Επιδαύρια. Το θέμα προέκυψε όταν ο δήμαρχος Ασκληπιείου, Αλέξανδρος Τσιλογιάννης, εισηγήθηκε τη ματαίωση της «Πενθεσίλειας» εξαιτίας οικονομικών εκκρεμοτήτων με την «Αττική Πολιτιστική Εταιρεία» (παραγωγός) προς το δήμο. Ωστόσο, τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου αποφάσισαν να συναντηθούν (Μ. Δευτέρα) με την εκπρόσωπο της εταιρίας, Ε. Μουσταΐρα, για να συζητήσουν τις εκκρεμότητες και να καταλήξουν σε συμφωνία για την παράσταση.

Το Χοροθέατρο Ζακύνθου, σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Χώρο Σκαλιά - Θέατρο Αβούρη, πραγματοποιεί (7-11/5) σεμινάριο με τίτλο «Οι παραμυθάδες συμβάλλουν στη δημιουργία της πολυπολιτισμικής Ευρώπης». Συμμετέχουν 49 παραμυθάδες από δέκα χώρες (Αυστρία, Βουλγαρία, Γερμανία, Ελλάδα, Νορβηγία, Ολλανδία κ.ά.). Οι εργασίες του σεμιναρίου θα γίνουν στο χωριό Τραγάκι.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ