Την κατάργηση και τη διάλυση όλων των ξένων στρατιωτικών βάσεων, ιδιαίτερα του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, απαίτησαν, μεταξύ άλλων, οι 69 αντιπρόσωποι κινημάτων από 22 χώρες απ' όλες τις ηπείρους, εκπρόσωποι κουβανικών μη κυβερνητικών οργανώσεων, άλλων οργανώσεων και θεσμών της χώρας, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν στην Αβάνα της Κούβας στις αρχές του Νοέμβρη, για να πάρουν μέρος στις εργασίες της 2ης Διεθνούς Διάσκεψης ενάντια στις Ξένες Στρατιωτικές Βάσεις. Την πρωτοβουλία για τη Διάσκεψη αυτή έλαβαν το Κουβανικό Κίνημα για την Ειρήνη και την Κυριαρχία των Λαών και το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ειρήνης (ΠΣΕ).

Στόχος της Διάσκεψης ήταν να οργανωθεί ένα διεθνές κίνημα, το οποίο, απέναντι στην παρουσία ξένων στρατιωτικών βάσεων διαφόρων μορφών και γενικότερα στην ξένη στρατιωτική παρουσία, να αντιτάξει το δυνάμωμα των ΕΘΝΙΚΩΝ και ΔΙΕΘΝΩΝ ΒΑΣΕΩΝ ΕΙΡΗΝΗΣ, αυξάνοντας, ταυτόχρονα, και την κοινή δράση για το διώξιμο και το κλείσιμο όλων των ξένων στρατιωτικών βάσεων, ενάντια στον πόλεμο και τον ιμπεριαλισμό.

Από την Ελλάδα πήραν μέρος οι Θανάσης Παφίλης, γενικός γραμματέας του ΠΣΕ και ο Ηρακλής Τσαβδαρίδης, μέλος της Γραμματείας του ΠΣΕ και της ΕΕΔΥΕ.

Ανοίγοντας τη Διάσκεψη, ο πρόεδρος του ΠΣΕ, Ορλάντο Φουντόρα Λόπες, αναφέρθηκε στο αντικείμενο της Διάσκεψης, καθώς και στα αποτελέσματα της προηγούμενης αντίστοιχης Διάσκεψης, που είχε γίνει πάλι στην Αβάνα το 1996 και περιέγραψε τους κυρίαρχους προσανατολισμούς της διεθνούς κατάστασης του ιμπεριαλισμού και τις απεικονίσεις των απειλών που αντιμετωπίζει ο πλανήτης σήμερα.

Το λόγο μετά πήρε η δρ. Ολγα Μιράντα Μπράβο, πρόεδρος της Διεθνούς Ενωσης Νομικών και από την Εθνική Ενωση των Κουβανών Νομικών, με θέμα «Το Δικαίωμα στην Αυτοδιάθεση, ο Αποικιακός Θύλακας και οι Ξένες Στρατιωτικές Βάσεις». «Η δημιουργία στρατιωτικών βάσεων - είπε - στην πράξη σημαίνει να βρίσκονται οι δυνάμεις πιο κοντά στις συγκρούσεις, ακολουθώντας την πορεία του πετρελαίου, του νερού και βιολογικών ποικιλιών», που, όπως αργότερα επισημάνθηκε, για την απόκτησή τους μπορεί να προκληθούν «προληπτικοί πόλεμοι».

Συνολικά, στη Διάσκεψη παρουσιάστηκαν 24 θεματικές ομιλίες από εκπροσώπους 10 χωρών.

Από τα σημαντικά σημεία αυτών των θεματικών ομιλιών, μπορεί κανείς να ξεχωρίσει την επιβολή πολιτικής εκ μέρους των ΗΠΑ για την εγκαθίδρυση στρατιωτικών βάσεων, κάτι που είχε ήδη κάνει με την Κούβα το 1903, αλλά και τη συμμαχία ΗΠΑ - Ιαπωνίας, που διαμορφώνει μέρος της στρατηγικής του Μπους. Επίσης, η στρατιωτικοποίηση του Διαστήματος, η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, που επιτρέπουν την αύξηση της στρατιωτικής ισχύος. Το επιχειρησιακό κόστος στο Ιράκ μαζί με την αντίσταση των λαών να αποτρέψουν την ενίσχυση της επιθετικότητας σε άλλες γεωγραφικές περιοχές αντιπροσωπεύει ένα σταμάτημα των επεκτατικών σχεδίων του ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ. Με τη διάλυση της ΕΣΣΔ και του σοσιαλιστικού μπλοκ, το ΝΑΤΟ δεν έχει πια λόγο ύπαρξης, αλλά έχει γίνει ο υπερασπιστής των συμφερόντων της νέας τάξης πραγμάτων, που επιδιώκουν να επιβάλουν οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ενωση.

Η Διάσκεψη ασχολήθηκε με μια σειρά ενδιαφέροντα θέματα, όπως η αρχή της εθνικής κυριαρχίας, οι βάσεις ως μέσο για ιμπεριαλιστική κυριαρχία, η ποινικοποίηση και καταστολή των κινημάτων, οι βάσεις ως ορμητήριο για επεμβάσεις, τα γυμνάσια και οι δοκιμές νέων οπλικών συστημάτων, το δόγμα των προληπτικού πολέμου, οι βάσεις ως κέντρο για πολιτική, οικονομική και κοινωνική κατασκοπία, οι βάσεις ως στρατόπεδα συγκέντρωσης και φυλακές και οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η αρνητική επίδραση στην περιοχή και η καταστροφή του περιβάλλοντος, καθώς και το Διεθνές Δίκαιο και οι αρχές του ΟΗΕ.

Την τελευταία μέρα των εργασιών της Διάσκεψης πήρε το λόγο και ο Ηρακλής Τσαβδαρίδης, μέλος της Γραμματέας του ΠΣΕ, ο οποίος περιέγραψε τη διεθνή πραγματικότητα, που έχει προκύψει «από την ανατροπή του σοσιαλισμού στην Ευρώπη και δημιουργεί μεγάλη ανησυχία σε ολόκληρο τον πλανήτη για το πού οδεύει η ανθρωπότητα. Από το 1991 είδαμε τον πρώτο πόλεμο του Κόλπου με την επέμβαση στο Ιράκ, τη διασπορά της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας με την επέμβαση του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, πρώτα στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη και μετά στη Σερβία και το Κόσσοβο - Μετόχια. Μετά, ήρθε και η σειρά της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (FYROM)».

«Για πρώτη φορά μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου το 1945, οι λαοί της Ευρώπης είδαν ακόμα μια φορά τις φρικαλεότητες του ιμπεριαλισμού να επιστρέφουν στην καρδιά της Ευρώπης, να επεμβαίνει στρατιωτικά και να συντρίβει χώρες, να χαράζει νέα σύνορα και να δημιουργεί προτεκτοράτα κάτω από τον πλήρη έλεγχο των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ», πρόσθεσε.

Αναφέρθηκε, επίσης, και στην επέμβαση στο Αφγανιστάν το 2001, με την πρόφαση της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας, αλλά και το χτύπημα των Δίδυμων Πύργων και το Πεντάγωνο, λέγοντας ότι «αυτά τα γεγονότα ήταν η πρόφαση για να επωφεληθούν οι ΗΠΑ της μεγάλης τους στρατιωτικής υπεροχής - μπορούσαν να εφαρμόσουν τα σχέδιά τους για παγκόσμια κυριαρχία και υποταγή, με κάθε μέσο, ενάντια σε κάθε φωνή αντίστασης».

Ο Ηρακλής Τσαβδαρίδης επισήμανε πως εμφανίστηκαν επικίνδυνα δόγματα, όπου «η τρομοκρατία είναι πλέον ο "αόρατος εχθρός" που μπορεί να είναι παρών οπουδήποτε. Με αυτήν την πρόφαση, η κυβέρνηση Μπους έλαβε μέτρα για την παραβίαση των βασικών δικαιωμάτων και ελευθεριών με το λεγόμενο "Πατριωτικό Νόμο". Η CIA πλέον μπορεί να δολοφονεί ξένους ηγέτες ή άλλες προσωπικότητες, που θεωρούν επικίνδυνους για τα συμφέροντα των ΗΠΑ». Και πρόσθεσε ότι παρόμοια μέτρα έχουν εφαρμοστεί στην ΕΕ, στα αραβικά κράτη, στη Ρωσική Ομοσπονδία, στην Ινδία και στις περισσότερες χώρες.

Τώρα πια, με την ιδέα «του άξονα του κακού», οι ΗΠΑ μπορούν να παρεμβαίνουν σε κάθε χώρα, που πιστεύουν πως έχει σχέσεις με τρομοκράτες.

«Οι ΗΠΑ επίσης διατύπωσαν το πιο επικίνδυνο δόγμα: Τον προληπτικό πόλεμο. Και μόνο με την υποψία πως απειλούνται από κάποιο κράτος, πιστεύουν πως έχουν το δικαίωμα να επέμβουν στρατιωτικά! Επιπρόσθετα, με το νέο πυρηνικό τους δόγμα, τα πυρηνικά βλήματά τους μπορούν να στοχεύσουν όχι μόνον άλλες πυρηνικές δυνάμεις, όπως είναι η Ρωσική Ομοσπονδία ή η ΛΔ της Κίνας, αλλά και χώρες που δεν έχουν πυρηνικά, που είναι, όμως, ύποπτες για κατοχή όπλων μαζικής καταστροφής και πιθανόν απειλούν τα συμφέροντα των ΗΠΑ!»

Εγινε επίσης αναφορά από τον ομιλητή για την ιστορία των στρατιωτικών βάσεων, ξεκινώντας με τη Μεγάλη Βρετανία και πώς οι ΗΠΑ πήραν τη θέση της ως υπερδύναμη και ηγεμονική δύναμη της καπιταλιστικής οικονομίας.

Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα έφερε τη «ναυτική βάση των ΗΠΑ στο Γκουαντάναμο της Κούβας, η οποία χρησιμοποιείται μετά το τέλος του Ισπανο-Αμερικανικού Πολέμου. Παρόλο που η βάση τεχνικά είναι με μίσθωση, η μίσθωση αυτή είναι μόνιμη. Σύμφωνα με τη συμφωνία, η δικαιοδοσία των ΗΠΑ στη βάση μπορεί να τερματιστεί, μόνο αν και οι δύο πλευρές το συμφωνήσουν για όσο διάστημα οι ετήσιες πληρωμές καταβάλλονται - δίνοντας έτσι στις ΗΠΑ αυτό το "δικαίωμα" επ' άπειρον, ανεξάρτητα από τις απόψεις της κυβέρνησης της Κούβας και του λαού της. Μετά την Κουβανική Επανάσταση, οι επιταγές που εκδίδονται για την πληρωμή της "μίσθωσης" ποτέ δεν έχουν εξαργυρωθεί, μια και η Κούβα συνεχίζει να απαιτεί την απομάκρυνση της βάσης από το έδαφός της».

Ο Ηρ. Τσαβδαρίδης έκανε λόγο και για τις αλλαγές των διεθνών συσχετισμών δυνάμεων, τη νέα τάξη πραγμάτων. Αναφερόμενος στις νέες στρατιωτικές βάσεις, τόνισε ότι «την εγκατάσταση των στρατιωτικών βάσεων των ΗΠΑ δε θα πρέπει να τη δει κανείς απλά ως μια άμεσα στρατιωτική ενέργεια. Πάντα χρησιμοποιούνται για την προώθηση οικονομικών και πολιτικών στόχων του αμερικανικού καπιταλισμού».

Η επέκταση του ΝΑΤΟ με 7 νέες χώρες - τη Βουλγαρία, την Εσθονία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία και τη Σλοβενία - καθώς και οι σχέσεις του ΝΑΤΟ με την ΕΕ απασχόλησαν την ομιλία του Ηρακλή Τσαβδαρίδη. Παρόλο που υπάρχουν κάποιες διαφωνίες ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, από τη μια, και, από την άλλη, τη Γαλλία και τη Γερμανία, «το ΝΑΤΟ και η ΕΕ μοιράζονται κοινά στρατηγικά συμφέροντα». Αυτό φάνηκε και με την κοινή διακήρυξη που υιοθέτησαν η ΕΕ και το ΝΑΤΟ το Δεκέμβρη του 2002, που ανοίγει το δρόμο για πιο στενή πολιτική και στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των δύο οργανισμών.

Στη Διάσκεψη υπήρξαν και δύο προτάσεις, οι οποίες έγιναν ομόφωνα αποδεκτές και αφορούσαν στην έγκριση δύο διακηρύξεων: Μία για την καταδίκη του αποκλεισμού των ΗΠΑ ενάντια στην Κούβα και η δεύτερη με την απαίτηση για απελευθέρωση των πέντε Κουβανών που κρατούνται άδικα στις φυλακές των ΗΠΑ.

Στο τέλος των εργασιών της Διάσκεψης, εγκρίθηκε και η Τελική Διακήρυξη, που, μεταξύ άλλων, αναφέρει: «Επαναβεβαιώνουμε την απόφασή μας να αγωνιστούμε συστηματικά και μεθοδικά, ώστε να σταματήσουμε και να εξαλείψουμε τη σταυροφορία του ιμπεριαλισμού, η οποία διεξάγεται υπό το πρόσχημα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας». «Απέναντι στην παρουσία ξένων στρατιωτικών βάσεων διαφόρων μορφών και γενικότερα στην ξένη στρατιωτική παρουσία, πρέπει να αντιτάξουμε το δυνάμωμα των ΕΘΝΙΚΩΝ και ΔΙΕΘΝΩΝ ΒΑΣΕΩΝ ΕΙΡΗΝΗΣ, αυξάνοντας τις προσπάθειες για κοινή δράση όσων συμφωνούν στα παραπάνω», επισημαίνει και τονίζει: «Απαιτούμε την κατάργηση και τη διάλυση όλων των Ξένων Στρατιωτικών Βάσεων, ιδιαίτερα του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ!».

Στο πλαίσιο αυτό, η τελική διακήρυξη ξεχωρίζει σημαντικούς σταθμούς για την παραπέρα δραστηριοποίηση για διεθνείς πρωτοβουλίες, οι οποίοι αφορούν τις εκδηλώσεις του Κοινωνικού Φόρουμ της Αμερικής στο Καράκας της Βενεζουέλας το Γενάρη 2006, τις εκδηλώσεις του Παγκόσμιου Φόρουμ Ειρήνης στο Βανκούβερ του Καναδά τον Ιούνη 2006, και το Μεγάλο Παγκόσμιο Συνέδριο ενάντια στις Ξένες Στρατιωτικές Βάσεις το Μάρτη 2007 στην πρωτεύουσα του Ισημερινού, το Κίτο.

Βαλκάνια, Μέση Ανατολή. Δυο χώροι που έδιναν υπόσχεση στο μεταπολεμικό κόσμο για μια πιθανή ειρηνική πορεία και πρόοδο της ανθρωπότητας. Τα Βαλκάνια με επίκεντρο την ενιαία Γιουγκοσλαβία, αποτελούσαν πινελιά αισιοδοξίας με το Κίνημα των Αδεσμεύτων που παρά τις ανεπάρκειές του προσπαθούσε να συμβάλλει σε ένα πιο ειρηνικό κόσμο. Στη Μέση Ανατολή η Αίγυπτος του Νάσερ, αποτελούσε ελπίδα ειρήνευσης στην πιο ευαίσθητη περιοχή του πλανήτη. Δικαίως και οι δυο διεθνείς κινήσεις θεωρήθηκαν ως φιλο-σοβιετικές στην έστω και εξ αντικειμένων περιορισμένη προσπάθειά τους να περιορίσουν τις ιμπεριαλιστικές δραστηριότητες του ευρω-ατλαντισμού. Δικαίως και ο ΟΗΕ αποτελούσε τότε, με την παρουσία και της ΕΣΣΔ, καταφύγιο προστασίας σε αδύναμα, αναπτυσσόμενα και καθυστερημένα κράτη. Δικαίως και τότε αναδείχτηκαν μορφές διεθνούς κύρους από τον έγχρωμο κόσμο όπως π.χ. οι Πάτρικ Λουμούμπα και Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Τώρα κι οι πιο αθώες λέξεις συμβολίζουν τον κίνδυνο ιμπεριαλιστικής πολεμικής επιβολής κι η ειρήνη γίνεται συνώνυμη με τη μακάβρια σιωπή ενός νεκροταφείου.