Το τελευταίο διάστημα, μέσα στη θύελλα των ιδιωτικοποιήσεων και του ξεπουλήματος της περιουσίας του ελληνικού λαού, βλέπουμε να προωθείται και το ξεπούλημα της ΔΕΗ, που θεωρείται αναγκαίο με βάση την περιβόητη «απελευθέρωση» της ηλεκτρικής ενέργειας. Επειδή το θέμα αυτό έχει τεράστια σημασία για τον ελληνικό λαό και επειδή οι συνδικαλιστικές ηγεσίες, τόσο των εργαζομένων γενικά (ΓΣΕΕ), όσο και ειδικότερα των εργαζομένων στη ΔΕΗ (ΓΕΝΟΠ), έχουν υποταχτεί στην αντιλαϊκή - αντεργατική πολιτική της κυβέρνησης και τις κατευθύνσεις της ΕΕ, είναι εντελώς επίκαιρο να εξετάσουμε τι σημαίνει για τον απλό εργαζόμενο η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, γιατί γίνεται, ποιες οι επιπτώσεις στους εργάζόμενους στη ΔΕΗ κι ακόμα αν μέσα στις συνθήκες κυριαρχίας των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού είναι δυνατόν με αγώνες να ανακόψουμε αυτή την πορεία. Στο σημερινό άρθρο θα ασχοληθούμε με το πρώτο θέμα, δηλαδή, γιατί γίνεται η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ και ποια η ζημιά για το σύνολο των εργαζομένων της χώρας μας. Σε επόμενα άρθρα θα ασχοληθούμε, τόσο με τις επιπτώσεις στους εργαζόμενους στη ΔΕΗ, όσο και με τις δυνατότητες ανατροπής αυτής της πορείας μέσα από αγώνες και με την αγωνιστική συσπείρωση των εργαζομένων.
***
Κατ' αρχήν σήμερα η ηλεκτρική ενέργεια αποτελεί βασικό κοινωνικό αγαθό, αφού επηρεάζει όλους τους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και το εισόδημα κάθε εργατοϋπαλλήλου, αγρότη, μικροεπιχειρηματία. Ο λογαριασμός της ΔΕΗ μπαίνει σ' όλα τα σπίτια. Σημαντικό ποσοστό του κόστους παραγωγής (αγροτικής, βιομηχανικής, βιοτεχνικής) οφείλεται στο κόστος της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, με αποτέλεσμα, τυχόν αύξηση του κόστους προϊόντων να αυξάνει τις τιμές των προϊόντων και να επιβαρύνει την τσέπη του εργαζόμενου. Οι εισπράξεις της ΔΕΗ - ο τζίρος της ξεπερνάει το 1 τρισ. δρχ. το χρόνο και βρίσκεται περίπου στο 3% του ΑΕΠ της χώρας μας. Η ΔΕΗ επίσης δημιουργεί θέσεις εργασίας, τόσο άμεσα (έχει σήμερα πάνω από 30.000 εργαζόμενους), όσο και έμμεσα, αφού πολλαπλάσιος αριθμός εργαζομένων εργάζεται σε βιοτεχνίες, βιομηχανίες, εργολαβικές εταιρίες, που εξυπηρετούν τη ΔΕΗ. Επίσης σημαντική είναι η προσφορά της ΔΕΗ στην ανάπτυξη τεχνογνωσίας στη χώρα, τόσο άμεσα (π.χ. ανάπτυξη μελετών υδροηλεκτρικών φραγμάτων), όσο και έμμεσα, μέσα από την ανάγκη αναβάθμισης της τεχνολογίας των παραγωγών προϊόντων που εφοδιάζουν τη ΔΕΗ. Ακόμα η ΔΕΗ (εφόσον διοικείται από το Δημόσιο) μπορεί να επηρεάσει τη δημοσιονομική πολιτική και να επιδράσει στη μείωση του πληθωρισμού.
***
Ολα τα παραπάνω αποδείχνουν το μεγάλο κοινωνικό και αναπτυξιακό ρόλο της ΔΕΗ και τη στρατηγική της σημασία για τη χώρα μας. Ασφαλώς η ΔΕΗ ιδρύθηκε και έδρασε μέσα στα πλαίσια του καπιταλισμού, σαν μία κρατικομονοπωλιακή ρύθμιση του συστήματος. Ετσι, και σκάνδαλα υπήρχαν και τα τιμολόγιά της ποτέ δε βασίστηκαν σε κοινωνικά και αναπτυξιακά κριτήρια και γενικά εξυπηρετούσε την ανάγκη των μεγάλων βιομηχανιών για φτηνή ηλεκτρική ενέργεια. Παρ' όλα αυτά όμως, τόσο κάτω από την πίεση των λαϊκών στρωμάτων, όσο και της τότε πολιτικής προστασίας της εγχώριας παραγωγής, είχε πολλά θετικά για το λαό μας. Πλήθος βιομηχανιών και βιοτεχνιών ιδρύθηκαν για να προμηθεύουν τη ΔΕΗ, όπως αναφέρθηκε προηγούμενα, αναπτύχθηκε εξειδίκευση και αναβάθμιση της τεχνολογίας στη χώρα μας και τα τιμολόγιά της για τον απλό εργαζόμενο ήταν τα χαμηλότερα στην ΕΕ. Διαβάζουμε στις αστικές εφημερίδες ότι ο ανταγωνισμός με την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας μειώνει τις τιμές της κιλοβατώρας. Αυτό όμως είναι ένα μεγάλο ψέμα!! Η ίδια η ΕΕ δίνει στοιχεία που αντικρούουν αυτό το επιχείρημα. Ετσι, σε έκθεση της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων («Για την κατάσταση της ελευθέρωσης των ενεργειακών αγορών, COM (1999)198 τελικό (04.05.1999), η κρατική ΔΕΗ έχει τη χαμηλότερη τιμή κιλοβατώρας στα νοικοκυριά για το 1997, σε όλη την ΕΕ, όταν οι ιδιωτικοποιημένες ηλεκτρικές επιχειρήσεις της Μ. Βρετανίας είχαν 62% ακριβότερη κιλοβατώρα. Αλλά και στην τιμή της κιλοβατώρας για βιομηχανική χρήση, η ΔΕΗ έχει την τέταρτη χαμηλότερη τιμή από τους 15 της ΕΕ, μετά τις Φινλανδία, Σουηδία και Δανία. Επίσης σε αποπληθωρισμένες τιμές, όπως φαίνεται στην ίδια έκθεση, η ΔΕΗ είχε μείωση τιμών στα νοικοκυριά το 1998 σε σύγκριση με το 1994 κατά 60% (τη μεγαλύτερη στην ΕΕ) όταν η Μ. Βρετανία είχε μόνο 40%, με τις ιδιωτικοποιημένες επιχειρήσεις της. Κι όλα αυτά χωρίς η ΔΕΗ να έχει ζημιές, αλλά αντίθετα να έχει κέρδη. Αλλωστε αυτό είναι διεθνές φαινόμενο, όπως φαίνεται και από την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ («ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» 3-9-2000). Απελευθέρωση ηλεκτρικής ενέργειας σημαίνει αύξηση της τιμής της κιλοβατώρας.
***
Ενα ερώτημα που γεννιέται, μετά από ό,τι αναφέραμε, είναι γιατί γίνεται η απελευθέρωση της ηλεκτρικής ενέργειας και η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ; Πώς υλοποιείται; Καταρχήν υπάρχει η ανάγκη του μεγάλου κεφαλαίου να αρπάξει την περιουσία της ΔΕΗ και να αυξήσει τα κέρδη του. Ετσι, ενώ η ΔΕΗ για να φτιαχτεί, όπως είναι σήμερα, ασφαλώς ξεπερνάει τα 6 τρισεκατομ. δρχ. και το σύνολο των δανείων της είναι 1,7 τρισ. δραχμές, η συζήτηση γίνεται να μετοχοποιηθεί αποτιμώντας τη στα 2 τρισ. δρχ. περίπου. Κλέβουν, δηλαδή πάνω από 3 τρισεκατομμύρια. δρχ. από την περιουσία, που ο ελληνικός λαός έφτιαξε. Ενα άλλο βήμα που προγραμματίζουν, πάλι υπέρ του κεφαλαίου, είναι η μείωση του προσωπικού της (από 33.000 περίπου σήμερα, σε 18.000-20.000 εργαζόμενους σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα).
Βέβαια, οι τομείς της ΔΕΗ, που θα αποψιλωθούν και δε θα έχουν δυνατότητα να προσφέρουν τις αναγκαίες υπηρεσίες, θα υποκαθίστανται από ιδιώτες, αυξάνοντας το κόστος της κιλοβατώρας. Προχωρούν ακόμα στο χώρισμα της ΔΕΗ σε ξεχωριστές μονάδες (Λιγνιτωρυχεία, Παραγωγή, Διανομή κλπ), που θα εργάζονται με στόχους ξεχωριστούς κι όχι συντονισμένα για το βέλτιστο αποτέλεσμα όλης της δράσης της ΔΕΗ. Ιδιαίτερα για τη μεταφορά, αυτή εκχωρείται σε άλλη εταιρία που ιδρύεται και θα εκμεταλλεύεται το σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το σύστημα μεταφοράς (αξίας πάνω από 1 τρισεκατομμύριο δρχ.), εκχωρήθηκε σε άλλη εταιρία που ιδρύεται, χωρίς να οριστούν οι όροι καταβολής ενοικίου και δαπανών συντήρησης, που θα συνεχίσει να έχει η ΔΕΗ. Εδώ φαίνεται καθαρά ότι η «ελεύθερη αγορά» είναι για το κεφάλαιο κι όχι για το Δημόσιο. Καταργείται ο μακροχρόνιος προγραμματισμός (10ετής) που έκανε η ΔΕΗ παλιότερα, για να έχει τα βέλτιστα αποτελέσματα. Ολο αυτό το αλαλούμ οδηγεί σε αύξηση της τιμής της κιλοβατώρας, διευκόλυνση της εισβολής του μεγάλου κεφαλαίου και ζημιά για το λαό μας. Επιπλέον θα γεννηθούν και σοβαρά προβλήματα σε ορισμένους τομείς. Π.χ. με την αρχή που βάζουν, ότι το κόστος που δημιουργεί ο κάθε καταναλωτής πρέπει να το καταβάλλει. Θα δημιουργηθεί θέμα με τα τιμολόγια στα νησιά, αφού το κόστος εκεί είναι πολλαπλάσιο της τιμής πώλησης από τη ΔΕΗ. Ας μην ξεχνάμε ότι εκπρόσωποι του ΣΕΒ επανειλημμένα έχουν ζητήσει αύξηση της τιμής πώλησης της κιλοβατώρας, για να μπουν και αυτοί στην αγορά. Τελικά, από την εξέλιξη αυτή ζημιωμένοι θα είναι οι εργαζόμενοι και κερδισμένο το κεφάλαιο. Κέρδη θα έχουν μόνο οι ιδιώτες, που θα μπουν στο «παιχνίδι».
Κι όμως σ' αυτή την τόσο άσχημη εξέλιξη, δε δημιουργήθηκαν οι αντιδράσεις, που θα ήταν φυσικές, από τους εργαζόμενους. Σ' αυτό υπαίτιες είναι οι ηγεσίες της ΓΣΕΕ και της ΓΕΝΟΠ, που έχουν συμβιβαστεί με τα συμφέροντα της πλουτοκρατίας. Προπαγάνδισαν ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα, αφού έχουμε δεχτεί την ΕΕ, το Μάαστριχτ, την απελευθέρωση της ηλεκτρικής ενέργειας.(Σ' αυτά θα απαντήσουμε σε επόμενο άρθρο). Μ' αυτό τον τρόπο στρέβλωσαν τη συνείδηση των εργαζομένων. Στη ΔΕΗ (που θίγονται και άμεσα κλαδικά συμφέροντα των εργαζομένων) και οι τρεις παρατάξεις συμφώνησαν με το νόμο για την Απελευθέρωση της Ηλεκτρικής Ενέργειας, που θίγει και σοβαρά κλαδικά δικαιώματά τους και μόνο η ΕΣΚ και το ΠΑΜΕ αντιδράσανε.
Ετσι, και στη Βουλή το ΠΑΣΟΚ βρήκε την ανοχή και της ΝΔ και του ΣΥΝ. Αλλά γι' αυτό θα αναφερθούμε διεξοδικότερα σε επόμενο άρθρο.
***
Κλείνοντας αυτό το πρώτο άρθρο για τη ΔΕΗ, μπορούμε να συμπεράνουμε, ότι η πορεία ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ και η εφαρμογή της απελευθέρωσης της ηλεκτρικής ενέργειας, είναι πολύ σοβαρό θέμα για τα λαϊκά στρώματα της χώρας μας και πρέπει να δημιουργηθεί μια πλατιά συσπείρωση εργαζομένων, μέσα κι έξω από τη ΔΕΗ, που θα αγωνιστεί με κάθε μέσον για να αντιστρέψει τη σημερινή πορεία. Το ΚΚΕ κάνει κάθε προσπάθεια να ενισχύσει αυτή την εξέλιξη.
Του
Νίκου ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΥ
Feeds
