Φλογέρες και κλαρίνα, τουμπελέκια, νταούλια και ντέφια, ούτια και ταμπουράδες, μπουζούκια και μπαγλαμάδες. Λαϊκά όργανα, που στα χέρια κορυφαίων Ελλήνων δεξιοτεχνών δίνουν το ύφος και το ήθος μιας πλούσιας μουσικής παράδοσης. Ο λόγος για τον κύκλο οκτώ συναυλιών (τέσσερα διήμερα αφιερώματα), με τίτλο "Εν χορδαίς και οργάνοις",που διοργανώνεται από την ερχόμενη Τετάρτη και στο διάστημα ενός μήνα, στο "Παλλάς".Γνωστοί δεξιοτέχνες θα έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν όχι μόνο παραδοσιακούς σκοπούς, αλλά κυρίως αυτοσχεδιασμούς και μουσικές "συνομιλίες".

Ενας δυναμικός "διάλογος", λοιπόν, με σπάνιες μουσικές εμπειρίες, που ξεκινάει στις 18 και 19 Φεβρουαρίου,με τον κορυφαίο του ηπειρώτικου κλαρίνου Πετρολούκα Χαλκιά και την κομπανία του, το σημαντικότερο δεξιοτέχνη στη φλογέρα Αριστείδη Βασιλάρη και δύο νεότερους μουσικούς, τους Γιώργο Κοτσίνη και Δημήτρη Κότσικα με το συγκρότημα πνευστών από την Κοζάνη. Στις 27 και 28/2,οι Γιώργος Γευγελής, Βαγγέλης Καρίπης, Πέτρος Κούρτης, Ανδρέας Παππάς αυτοσχεδιάζουν πάνω στους παραδοσιακούς ρυθμούς. Μαζί τους οι Γ. Κοτσίνης, Μ. Καλιοντζίδης.Στις 10 και 11 Μαρτίου,με τον δεξιοτέχνη στο ούτι Νίκο Σαραγούδα και τους Κ. Καλαϊτζίδη, Π. Παπαπετρόπουλο, Σ. Σινόπουλο και Χρ. Τσιαμούλη.Τέλος, στις 18 και 19 Μαρτίου,ο Κώστας Παπαδόπουλος συναντά τον Χρήστο Κωνσταντίνου και τον Μανώλη Δημητριανάκη και συνομιλούν αυτοσχεδιάζοντας πάνω στους δρόμους και τους ρυθμούς της λαϊκής μουσικής.

Το συντονισμό και την καλλιτεχνική επιμέλεια υπογράφει ο μουσικολόγος Λάμπρος Λιάβας.

Πολύπλευρου ενδιαφέροντος - ιστορικού, εθνογραφικού, λαογραφικού και γενικότερα πολιτισμικού, κινηματογραφικού και φωτογραφικού - όχι μόνο και ούτε κυρίως ελληνικής διάστασης, αλλά βαλκανικής, είναι το cd - ROM "ΑΔΕΛΦΟΙ ΜΑΝΑΚΙΑ. Πρωτοπόροι της εικόνας στα Βαλκάνια",που κυκλοφόρησαν (αρχικά 2.000 αντίτυπα) οι εκδόσεις "Καστανιώτη" και παρουσίασαν χτες ο σκηνοθέτης Φώτος Λαμπρινός,ο καθηγητής φωτογραφίας στα ΤΕΙ Αθήνας Δημήτρης Τζίμας και ο Γιώργης Εξαρχος,επί πολλά χρόνια ερευνητής του θέματος αυτού και συγγραφέας και του βιβλίου "Αδελφοί Μανάκια. Πρωτοπόροι του κινηματογράφου στα Βαλκάνια" (1991, εκδόσεις "Γαβριηλίδη").

Το cd - ROM είναι έργο πολλών συντελεστών. Την αρχική ιδέα του Γιώργου Σορολοπίδη υλοποίησαν οι: Γιώργης Εξαρχος - έρευνα, κείμενα, φωτογραφικό και κινηματογραφικό αρχείο. (To βιβλίο του Γ. Εξαρχου περιείχε 120 φωτογραφίες. Τα cd - ROM, περίπου 500, ενώ μετά την έκδοση ο Γ. Εξαρχος συνέλεξε και άλλες εφτά φωτογραφίες). Φώτος Λαμπρινός - κείμενα, κινηματογραφικό αρχείο και σχολιασμός 24 ταινιών, που περιέχει το cd - ROM από τις 67 που είχαν των Μανάκια. (Στις 24 ταινίες περιλαμβάνονται και οι 8 που περιέχονται στην τηλεοπτική σειρά, που για πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του '80 έκανε γνωστές στην Ελλάδα ταινίες των Μανάκια, "Το πανόραμα του αιώνα" που σκηνοθέτησαν οι Φώτος Λαμπρινός - Λέων Λοϊσιος και προβλήθηκε από την ΕΤ-1. Σημειώνουμε ότι ο Φ. Λαμπρινός συμπεριέλαβε και άλλο υλικό των Μανάκια σε ντοκιμαντέρ του, που προβλήθηκε το 1984 στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ενώ πλήρες υλικό από τις ταινίες τους περιέλαβε στην ταινία του "Γλέντι γενεθλίων ή μια βουβή βαλκανική ιστορία"). Καλλιτεχνικοί συντελεστές είναι οι: Βασίλης Κολοβός (αφήγηση), Γιώργος Παπαδάκης (μουσική, ηχητική επένδυση), Διονύσης Τσακνής (μουσική του εισαγωγικού τραγουδιού), "Των Βαλκανίων οι πρόσφυγες"), Παρασκευάς Καρασούλος (στίχοι), Λαυρέντης Μαχαιρίτσας (τραγούδι).

Η έκδοση αυτή, με τη χρήση των ηλεκτρονικών πολυμέσων, έρχεται να γνωρίσει σε πλατύτερο κοινό τη μεγάλη, πρωτοπόρα προσφορά στο βαλκανικό χώρο, των φωτογράφων και κινηματογραφιστών Γιαννάκη και Μίλτου Μανάκια,την οποία πρόβαλε διεθνώς η ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου "Το βλέμμα του Οδυσσέα".Των οθωμανών υπηκόων, γεννημένων στο βλάχικο χωριό Αβδέλλα των Γρεβενών (όταν γεννήθηκαν, το χωριό ανήκε στο τούρκικο κράτος), αλλά που μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους δημιούργησαν και εντάχθηκαν σε διαφορετικά κράτη (Αλβανία, Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία, Βουλγαρία, Τουρκία). "Οι Μανάκια, λόγω της εποχής τους, ήταν Βαλκάνιοι κινηματογραφιστές και όχι Ελληνες, όπως ορισμένοι από κινηματογραφικό εθνικισμό θέλουν να τους εμφανίζουν", σημείωσε ο Φ. Λαμπρινός.

Αρχικά φωτογράφοι, ο Γιαννάκης και ο Μίλτος Μανάκιας,αφού αγόρασαν την κινηματογραφική μηχανή "Bioscope 300", με έδρα τους αρχικά τα Γιάννενα και μετά το Μοναστήρι (Μπίτολια), όργωσαν και κινηματογραφικά τα Βαλκάνια. Την πρώτη τους ταινία, τις "Υφάντρες" (1905), τη γύρισαν στη γενέτειρά τους. Ολες τους οι ταινίες (συνολικά 1.500 μέτρα φιλμ) γυρίζονταν εκ του φυσικού. Απαθανάτιζαν τη ζωή των απλών ανθρώπων, αλλά και την κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα. Γι' αυτό, δικαίως, θεωρούνται από όλες τις ευρωπαϊκές σχολές κινηματογραφίας ως οι πρωτοπόροι του κινηματογραφικού, κυρίως του εθνογραφικού ντοκουμέντου.

Μέχρι τις 22 Φεβρουαρίου θα παίζεται, στο "Ανοιχτό Θέατρο" το έργο τουΠαύλου Μάτεσι "Προς Ελευσίνα",το οποίο θα διαδεχτούν τα δύο έργα του Ιγκμαρ Μπέργκμαν "Μετά την πρόβα" και "Τελευταία κραυγή",όπου ο Γιώργος Μιχαηλίδης,εκτός από σκηνοθέτης της παράστασης θα είναι και ο σκηνοθέτης επί σκηνής στο "Μετά την πρόβα".Στο έργο αυτό εκτός από τον Γιώργο Μιχαηλίδη παίζουν η Μαριέττα Σγουρδαίου και η Ντίνα Μιχαηλίδη.Στην "Τελευταία κραυγή" παίζουν: Μηνάς Χατζησάββας, Δημήτρης Γιαννόπουλος και Αργυρώ Λούπη.Και τα δύο έργα, που το "Ανοιχτό" ενέταξε στο ρεπερτόριό του θέλοντας να τιμήσει τον μεγάλο Σουηδό δημιουργό για τα 80χρονά του, ανεβαίνουν σε μετάφραση Ζανή Ψάλτη,σκηνοθεσία Γιώργου Μιχαηλίδη και σκηνικά - κοστούμια Αγνής Ντούτση.Η πρεμιέρα έχει προγραμματιστεί για τις 26 Φεβρουαρίου.

• Συνεχίζονται οι πρόβες του έργου "Τα τέσσερα πόδια του τραπεζιού" τουΙάκωβου Καμπανέλλη,που θα ανέβει, στις 27 Φεβρουαρίου,στο ΚΘΒΕ.Στο έργο ο συγγραφέας περιγράφει τη ζωή ενός πανίσχυρου αυτοδημιούργητου θεμελιωτή μιας οικονομικής δυναστείας, ο οποίος βρίσκεται σε αφασία εδώ και χρόνια και ζωντανεύει μόνο μπροστά στις σελίδες με τα νέα του χρηματιστηρίου. Το ζωντανό πτώμα που κατέχει το 51% των μετοχών της εταιρίας, διεκδικούν ερίζοντας άγρια τα παιδιά του, ελπίζοντας σε ένα νεύμα που θα καταδείξει τον κύριο κληρονόμο. Η παράσταση ανεβαίνει σε σκηνοθεσίαΓιάννη Ρήγα,σκηνικά - κοστούμια Χρήστου Μπρούφα και μουσική Γιώργου Χριστιανάκη.Παίζουν: Λάζαρος Ανδρέου, Φώτης Ζήκος, Ελένη Καλλιγά, Δημήτρης Καράλλης, Σάσα Καστούρα, Νίκος Κολοβός, Λένα Κουρούδη, Σοφία Λάππου, Εύη Μέρμηγκα.

Εντεκα χρόνια συμπληρώνονται, αύριο, χωρίς τον Κάρολο Κουν.Στις 11π.μ. θα γίνει μνημόσυνό του στο Α Νεκροταφείο Αθηνών, παρουσία μαθητών, συνεργατών και φίλων του. Το κοινό θα μπορέσει να παρακολουθήσει με ελεύθερη είσοδο την αυριανή απογευματινή παράσταση (6μ.μ.), στο Θέατρο Τέχνης "Κάρολος Κουν",στο "Υπόγειο",του έργου του Ιάκωβου Καμπανέλλη "Μια συνάντηση κάπου αλλού" σε σκηνοθεσία Μίμη Κουγιουμτζή και στο Θέατρο Τέχνης - Κάρολος Κουν της Φρυνίχου,του μολιερικού έργου "Οι Σοφολογιόττατες" σε σκηνοθεσία Γιώργου Λαζάνη.Οι θέσεις θα δοθούν αύριο, στα αντίστοιχα ταμεία των θεάτρων, από τις 10π.μ. - 1μ.μ., με σειρά προτεραιότητας.

Τελειώνουν, την Κυριακή, οι παραστάσεις του έργου "Μαχαίρι στο κόκαλο" του Κώστα Μουρσελά,στο θέατρο "Διθύραμβος",στο Μαρούσι. Στις αρχές Μάρτη θα φιλοξενηθεί ο θίασος "Κράμα" με την κωμωδία "Η παράσταση συνεχίζεται" του Ρικ Αμποτ,σε σκηνοθεσία Ακίνδυνου Γκίκα.Παράλληλα, η ομάδα "Διθύραμβος" συνεχίζει τις "Ποιητικές Δευτέρες".Στις 16/2 (7μ.μ.), θα παρουσιάσει τον Γεώργιο Δροσίνη.Είσοδος ελεύθερη.

• Αφιέρωμα στο έτος Διονυσίου Σολωμού θα πραγματοποιήσει τον Ιούνιο το Ελληνικό Ιδρυμα Πολιτισμού (ΕΙΠ) στο Λονδίνο, με τη συνεργασία γνωστών καθηγητών βρετανικών Πανεπιστημίων. Η συνεργασία προβλέπει έκθεση αρχειακού και σύγχρονου υλικού σχετικά με το έργο του εθνικού μας ποιητή και ημερίδα. Σημειώνουμε ότι στο ΕΙΠ του Λονδίνου, στις 17/2, εγκαινιάζεται έκθεση με τίτλο "Αρχαίο Δράμα από την αρχαιότητα έως σήμερα".