Κατά ένα δισεκατομμύριο ευρώ θέλει να μειώσει στα επόμενα δύο χρόνια τα έξοδά της - αλλά όχι τα κέρδη της - η βορειοαμερικανική μεγαλοβιομηχανική επιχείρηση κατασκευής αυτοκινήτων (με έδρα το Ντιτρόιτ). Από το ποσό αυτό ένα πολύ μεγάλο μέρος θα προέρχεται από απολύσεις εργαζομένων στις θυγατρικές βιομηχανίες στην Ευρώπη - σε Γερμανία, Αγγλία, Βέλγιο, Πορτογαλία, Ισπανία, Πολωνία και Σουηδία.

Στη διετία αυτή προβλέπεται να απολυθούν μέχρι 12.000 εργαζόμενοι, από τους οποίους οι 10.000 είναι προσωπικό στις θυγατρικές επιχειρήσεις της «Τζένεραλ Μότορς» στη Γερμανία, συγκεκριμένα στο Μπόχουμ (όπου σήμερα εργάζονται 9.600), στο Ρισελσχάιμ (20.000 εργαζόμενοι), στο Καϊζερσλάουτερν (3.000). Στην ανατολικογερμανική πόλη του Αϊζεναχ, με 1.800 εργαζόμενους, αναφέρεται ότι δεν πρόκειται να γίνουν προς το παρόν απολύσεις.

Στην Ευρώπη εργάζονται συνολικά 60.000 ημερομίσθιοι στις επιχειρήσεις της «Τζένεραλ Μότορς», από τους οποίους οι 35.000 στις θυγατρικές της βιομηχανίας «Opel» στη Γερμανία.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της «Τζένεραλ Μότορς», το 90% των απολύσεων θα αρχίσει στην «Opel» με 2.500 μέσα στο 2005.

Μπροστά σ' αυτή την κατάσταση την Πέμπτη συνήλθαν αντιπρόσωποι των συνδικάτων από τις προαναφερθείσες χώρες στη Φρανκφούρτη του Μάιν. Σε κοινή ανακοίνωσή τους η ευθύνη για τα μέτρα της «Τζένεραλ Μότορς» δεν επιρρίπτεται στην πολιτική του μονοπωλιακού κεφαλαίου, αλλά σε λάθη των μάνατζερ, που φυσικά δεν αποκλείονται, χωρίς αυτά να είναι η βασική αιτία για την τύχη των χιλιάδων εργαζομένων, που θα πεταχτούν στους δρόμους. Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι η επόμενη Τρίτη πρόκειται να είναι «Μέρα Δράσης» σε όλες τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις της «Τζένεραλ Μότορς», χωρίς να γίνεται λόγος ποιες συγκεκριμένες δραστηριότητες προβλέπονται και οι λέξεις «προειδοποιητική απεργία» δεν αναφέρονται καθόλου.

Στο θέμα των απεργιακών κινητοποιήσεων φαίνεται αρνητική ή διστακτική και η ηγεσία του συνδικάτου των Γερμανών μεταλλεργατών IG Metall. Ετσι ο Γκίντερ Λόρεντς, της IG Metall του Ντάρμστατ, δήλωσε σε τηλεοπτικό κανάλι ότι είναι υπέρ «δημοσίων διαμαρτυριών», αλλά όχι υπέρ της απεργίας. Επίσης, ο Κλάους Φρανζ, προϊστάμενος των Γενικών Συμβουλίων των Επιχειρήσεων, δήλωσε: «Η λέξη "απεργία" δε μου έρχεται στα χείλη». Μέχρι τώρα υπάρχει σχετικά η δήλωση του αντιπροέδρου του Εργασιακού Συμβουλίου του εργοστασίου του Μπόχουμ, Ράινερ Αϊνένκελ, ότι «δε θα εγκαταλείψουμε το εργοστάσιο χωρίς αγώνα».

Ανεξάρτητα από τη στάση της συνδικαλιστικής ηγεσίας, φαίνεται ότι οι εργαζόμενοι είναι αποφασισμένοι να ακολουθήσουν τη γνώμη του Αϊνένκελ. Αυτό τουλάχιστον αποδείχνουν οι στάσεις εργασίας που έγιναν στο Μπόχουμ στη νυχτερινή βάρδια της Πέμπτης και την πρωινή της Παρασκευής.

Απολύσεις εργαζομένων εξαγγέλλονται και στο εμπορικό πολυκατάστημα «Κάρσταντ-Κβέλε». Η «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» Γερμανίας (15-17 του Οκτώβρη) τιτλοφορεί πρωτοσέλιδα το ρεπορτάζ: «Ο σεφ της "Κάρσταντ" επιβάλλει την κούρσα οικονομιών». Η συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ της διεύθυνσης της μεγαλοεπιχείρησης και «αντιπροσώπων των εργασιοληπτών» (των εργαζομένων) προβλέπει την εξοικονόμηση από απολύσεις προσωπικού 760 εκατομμυρίων ευρώ έως το 2007. Στα επόμενα τρία χρόνια θα ξηλωθούν 5.500 θέσεις εργασίας, από τις οποίες οι 4.000 στα καταστήματα πώλησης και οι υπόλοιπες 1.500 στις υπηρεσίες αποστολής εμπορευμάτων.

Η προαναφερόμενη εφημερίδα γράφει σχετικά: «Ετσι οι μάνατζερ επέβαλαν σχετικά με τον όγκο των οικονομιών τις μάξιμουμ απαιτήσεις τους». Οι διαπραγματεύσεις για την πώληση 77 μικροκαταστημάτων του κοντσέρν συνεχίζονται. Εννοείται ότι και σ' αυτά τα μικρότερα καταστήματα πρόκειται να γίνουν απολύσεις εργαζομένων.

Βουλευτικές εκλογές διεξάγονται σήμερα στη Λευκορωσία, μαζί με συνταγματικό δημοψήφισμα, για να αποφασιστεί αν θα παραμείνει ή θα καταργηθεί άρθρο του Συντάγματος που προβλέπει μόνο δύο προεδρικές θητείες για το ίδιο πρόσωπο. Ο σημερινός πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντρ Λουκασένκο, που έχει εκλεγεί δύο φορές, δεν κρύβει την πρόθεσή του να είναι εκ νέου υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του 2006, σε περίπτωση που σήμερα καταργηθεί ο σχετικός περιορισμός.

Η προεκλογική εκστρατεία χαρακτηρίστηκε τόσο από την εσωτερική πόλωση ανάμεσα στις δυνάμεις που στηρίζουν και σε εκείνες που αντιπαλεύουν τον Λουκασένκο και την εσωτερική κι εξωτερική πολιτική του, όσο κι από τις ξένες επεμβάσεις.

Ετσι ΗΠΑ κι ΕΕ απειλούν να μην αναγνωρίσουν τα αποτελέσματα τόσο των σημερινών εκλογών, όσο και του δημοψηφίσματος, προϊδεάζοντας για το αποτέλεσμα. Ταυτόχρονα ανακοινώθηκε πως στις ΗΠΑ το Κογκρέσο ενέκρινε τη λεγόμενη «Πράξη για τη δημοκρατία στη Λευκορωσία», που σε περίπτωση προώθησής της προβλέπει τη χρηματοδότηση της αντιπολίτευσης, όπως και οικονομικά μέτρα σε βάρος της Λευκορωσίας. Είναι χαρακτηριστικό πως τα δυτικά ΜΜΕ όλο και περισσότερο εγκαταλείπουν τον υποτιμητικό χαρακτηρισμό που χρησιμοποιούσαν ως τώρα για τον Λουκασένκο, του «πρώην προέδρου σοβιετικού κολχόζ» και συχνότερα χρησιμοποιούν τον απειλητικότερο «τίτλο» του «τελευταίου δικτάτορα της Ευρώπης».

Νέα διάσταση οπωσδήποτε δίνει η δήλωση του Ντ. Σπέκχαρντ, πρώην Αμερικανού πρέσβη στο Μινσκ και σημερινού διευθυντή του τμήματος σχεδιασμού του ΓΓ του ΝΑΤΟ, με την οποία εκφράζεται η «ανησυχία» του, για τις σχέσεις του «καθεστώτος Λουκασένκο» με την περιβόητη «διεθνή τρομοκρατία».

Από τη μεριά του ο Λουκασένκο ευθέως κατήγγειλε με αλλεπάλληλες δηλώσεις του τις προκλήσεις των ΗΠΑ, ΝΑΤΟ κι ΕΕ, που συνέπεσαν με λευκορώσικα στρατιωτικά γυμνάσια με την επωνυμία «Ασπίδα της πατρίδας - 2004». Ο πρόεδρος της Λευκορωσίας δεν έκρυψε αυτές τις μέρες την ανησυχία του για τις ξένες επεμβάσεις. Οπως είπε: «Ηδη ούτε το διεθνές δίκαιο, ούτε οι διεθνείς θεσμοί που υπάρχουν, μπορούν να εγγυηθούν την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα ενός μόνο κράτους. Δεν υπάρχει αυτή η διεθνής ασφάλεια». Ως παραδείγματα ο πρόεδρος της Λευκορωσίας ανέφερε τις εξελίξεις στη Γιουγκοσλαβία και στο Ιράκ και πρόσθεσε: «Γι' αυτό και την ασφάλειά μας πρέπει να την εξασφαλίσουμε αυτοτελώς, με τα αποθέματα, τις δυνατότητες και τα μέσα που έχουμε». Ο ίδιος δεν κρύβει την ελπίδα του πως η εμβάθυνση των σχέσεών του με τη Ρωσική Ομοσπονδία θα σταθεί ανασταλτικός παράγοντας για την παραπέρα επέμβαση των δυτικών δυνάμεων στη χώρα του. Ο Λουκασένκο σημείωσε πως η επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς οδηγεί στη μεταφορά των αμερικανικών βάσεων από τη Γερμανία στη γειτονική Πολωνία, με στόχο όχι μόνο τη Λευκορωσία, αλλά και τη Ρωσία. Κάλεσε μάλιστα τη ρωσική ηγεσία να συνειδητοποιήσει πως η Λευκορωσία αποτελεί την προσθοφυλακή της στη Δύση και να ενισχύσει την κοινή αμυντική γραμμή των δύο χωρών.

Ταυτόχρονα ο Λουκασένκο διαβεβαίωσε το λαό της Λευκορωσίας πως δε θα αλλάξει το σημερινό οικονομικό «μοντέλο» του, που όπως είπε «δεν αρέσει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, επειδή δεν ακολουθούμε τις συνταγές τους», ούτε στη ρωσική ολιγαρχία, «που θέλει να αποκτήσει αντί εξευτελιστικού αντιτίμου τη βιομηχανική βάση της χώρας».