Δεν είναι τυχαίο που το Μουσείο Μπενάκη χαίρει της γενικής εκτίμησης και ως μουσείο και παραγωγικός φορέας πολιτισμού. Δεν είναι τυχαίο που ο Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας στο Μουσείο Μπενάκη κληροδότησε το σπίτι και το έργο του. Ο Γκίκας όντας, πέρα από ζωγράφος, πνευματικός άνθρωπος, θεωρούσε τον πολιτισμό μας αλληλουχία χρονικών περιόδων, μορφών τέχνης και δημιουργών - αλληλουχία που πρέπει να μένει "ζωντανή" και αδιαίρετη. Ηξερε λοιπόν ότι το έργο του δε θα έμπαινε στη μουσειακή "ναφθαλίνη", ότι θα αντιμετωπιζόταν από το Μουσείο Μπενάκη με στοργή σαν "ζωντανή" δημιουργία, όχι μόνο με την Πινακοθήκη Γκίκα,αλλά και με άλλες δραστηριότητες.

Με τη φροντίδα, λοιπόν, του Μουσείου Μπενάκη - Πινακοθήκη Γκίκα και τη συνεργασία των εκδόσεων "Ικαρος",εκδόθηκαν δύο μικρά, αλλά ελκυστικά και εκδοτικά καλαίσθητα βιβλία, που "ζωντανεύουν" τον μεγάλο καλλιτέχνη. Και όχι μόνον εκείνον. Το ένα βιβλίο "ζωντανεύει" και έναν άλλο κορυφαίο δημιουργό, τον αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη,αφού έχει τίτλο "Γράμματα Δ. Πικιώνη - Ν. Χατζηκυριάκου - Γκίκα" (επιμέλεια Ν. Π. Παίσιου), από το οποίο αναδύεται η "αισθητική των δύο σημαντικών δημιουργών, αλλά και ο προβληματισμός τους και για κοινωνικά θέματα", όπως επισήμανε μεταξύ άλλων ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη Αγγελος Δεληβοριάς σε χτεσινή παρουσίαση των βιβλίων.

Το δεύτερο βιβλίο, με τίτλο "Το χαλί όπου παίζαμε ήτανε κόκκινο",είναι αυτοβιογραφική, ως ημερολόγιο, αφήγηση του Γκίκα, η οποία αναδείχνει την Αθήνα των αρχών του αιώνα, το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον του ζωγράφου, τις πρώτες εμπειρίες του. Την αφήγηση αυτή, ο ζωγράφος την είχε δώσει σε ανύποπτο χρόνο στον Διονύση Φωτόπουλο,με τη σκέψη ότι από αυτό ο σκηνογράφος θα αντλούσε "σκηνογραφικές" ιδέες - παρατηρήσεις. Πράγματι, τα κείμενα αυτά από μόνα τους δημιουργούν "σκηνογραφικά" περιβάλλοντα, αλλά στην έκδοση συνοδεύονται και με σχέδια του Γκίκα και οικογενειακές φωτογραφίες.

Να σημειώσουμε ότι η παρουσίαση των βιβλίων στην Πινακοθήκη Γκίκα (Κριεζώτου 3, 4ος όροφος) πλαισιώθηκε και με έκθεση του Γκίκα (σχέδια, προσωπογραφίες, αυτοπροσωπογραφίες), η οποία θα λειτουργήσει μέχρι τις 10/1/97 (10 πμ-2μμ, εκτός Τρίτης).

• Τι είναι ημερολόγιον; "Βιβλίον μικρού συνήθως σχήματος, τύπου σημειωματαρίου, περιέχον, μετά τους πίνακες των μηνών και ημερών, ύλην λογοτεχνικήν ή άλλην", απαντά το λεξικό του Ελευθερουδάκη. Υλη λογοτεχνική,για την ακρίβεια διηγήματα σύγχρονων Ελλήνων συγγραφέων και εικαστική σύγχρονων ζωγράφων, περιέχει το "Ημερολόγιο 1997 Δώδεκα διηγήματα και δώδεκα εικόνες",που παρουσίασαν χτες - πλαισιωμένο από μια όμορφη, γιορτινή, συλλογική έκθεση γνωστών εικαστικών στην γκαλερί "Ζουμπουλάκη" (πλ. Κολωνακίου) - οι εκδόσεις Λιβάνη.Τα διηγήματα υπογράφουν οι: Δ. Νόλλας, Λ. Ζωγράφου, Μ. Δούκα, Σ. Δημητρίου, Μ. Λυμπεράκη, Γ. Μανιώτης, Γ. Σκαμπαρδώνης, Π. Τατσόπουλος, Π. Αμπατζόγλου, Γ. Αριστηνός, Β. Βασιλικός, Κ. Μουρσελάς.Τις εικόνες οι: Π. Φειδάκης, Χρ,. Μπότσογλου, Γ. Μιγάδης, Τ. Νικολαϊδου, Α. Βερούκας, Γ Ρόρης, Α. Χρηστίδης, Γ. Μιχαηλίδης, Γ. Ψυχοπαίδης, Κ. Τσόκλης, Κλ. Μουρσελά.

Συνεχίζονται οι γιορταστικές εκδηλώσεις του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων. Από το πρόγραμμα που φιλοξενείται στο Αθηναϊκό Δημοτικό Θέατρο (Τιμοκρέοντος 6α, Αγ. Σώστης), με είσοδο ελεύθερη, σημειώνουμε: "Γαϊτανάκι" της Ζωρζ Σαρρή από το Θέατρο Μούσες Κώστας Κόκκορης.Μουσική Λ. Κηλαηδόνης,σκηνοθεσία Γ. Ρεμούνδου (αύριο 6μ.μ.). Σύγχρονη Σκηνή ΜΚΕ,Ο Δον Κιχώτης σε καινούριες περιπέτειες "Το νησί της μπαταρίας".Θεατρική προσαρμογή Β. Κανάκης,σκηνοθεσία Γ. Ζαραφωνίτης (23/12, 6μ.μ.). "Η Σταχτοπούτα" από την παιδική σκηνή "Θυμέλη" Ελλης Βοζικιάδου (24/12, 6μ.μ.). "Το χειμωνιάτικο παραμύθι" του Σαίξπηρ από την παιδική σκηνή "Ονειρόπολη".Διασκευή - μετάφραση Σ. Αλατά (25/12, 6μ.μ.). Χριστουγεννιάτικα τραγούδια και κάλαντα από την Αρμενία (26/12, 8μ.μ.). Στις 27/12 (6μ.μ.), οι Θεατρικοί Ορίζοντες θα παρουσιάσουν το "Ταξίδι στο μαγικό κόσμο των παραμυθιών" του Ν. Σπυρόπουλου σε σκηνοθεσία Θ. Κωνσταντόπουλου."Ο Κεραμιδοτρέχαλος" της Α. Ζέη από το Φιλοτεχνικό - Πολιτιστικό Ομιλο "Σοφοκλής" (28/12, 6μ.μ.). Συναυλία του Εθνικού ωδείου (29/12, 7μ.μ.). "Η πολιτεία του βυθού" από το θίασο "Προσωπείο",σε σκηνοθεσία Σ. Παπαναστασόπουλου (30/12, 6μ.μ.). Στις 31/12 (6μ.μ.), η Παιδαγωγική Σκηνή Τζένης Φωτίου θα παρουσιάσει "Τα ταξίδια του τυχερού Πέτρου".Ελεύθερη απόδοση Τ. Καρνάτσος.Ομάδα Εδάφους "Παραμύθια των αδελφών Γκριμ" (2/1, 6μ.μ.). "Τι όμορφος θα ήταν ο κόσμος αν (...)" από το Λαϊκό Αθηναϊκό Θέατρο σε σκηνοθεσία Τ. Τόκα (3/1, 6μ.μ.).

Στις 4/1, (5μ.μ.), η Ομάδα Σύγχρονης Τέχνης - Παιδική Αυλαία Γ. Καλατζόπουλου παρουσιάζει το "Ονειρο Ηλεκτρονικής Νύχτας" σε σκηνοθεσία Γ. Καλατζόπουλου.Παιδικό Θέατρο Φυτώριο,"Ο παπουτσωμένος γάτος" τουΠ. Σουπιάδη (5/1, 6μ.μ.). Λαϊκός Θίασος Τέχνης Μπενέκου Μαρία - Μιχαήλ Παναγιώτης,"Παραμύθι στα σύννεφα" σε σκηνοθεσία Κ. Κατσουλάκη (6/1, 6μ.μ.).

Την πρεμιέρα τους είχαν οι "Θεατρίνοι" του Αντώνη Δωριάδη,την περασμένη Τετάρτη, στο θέατρο "Ελυζέ".Τους "Θεατρίνους",την Κλάρα και τον Παύλο, υποδύονται η Αννα Φόνσου και ο Γιώργος Τζώρτζης.Το έργο ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Γιώργου Ρεμούνδου,σκηνικά Γιώργου Ανεμογιάννη,μουσική Τάκη Μπουγά.Στην πρεμιέρα παρευρέθηκαν μεταξύ άλλων, ο επίτιμος πρόεδρος του ΚΚΕ,Χαρίλαος Φλωράκης,η Μπέττυ Βαλάση και ο Τίτος Βανδής,που χειροκρότησαν και συνεχάρησαν με θέρμη τους δύο ηθοποιούς - "θεατρίνους".

Πρεμιέρα, σήμερα, στο θέατρο "Σημείο",με την "Ηλέκτρα" του Σοφοκλή,σε μετάφραση Κ. Χ. Μύρη,σκηνοθεσία Νίκου Διαμαντή,με σκηνικά- κοστούμια Αννας Γεωγριάδου - Κέννυ Μακλίλαν,μουσική Γιώργου Μπουντουβή,χορογραφίες Ντόρας Τσάτσου.Παίζουν: Ιωάννα Μακρή, Ελένη Τουσάνη, Γιάννης Πολιτάκης, Στάθης Σύρος, Γιώργος Σπανόπουλος, Ελένη Ορφανουδάκη κ.ά. Μουσική παίζει η Σόνια Χαραλαμπίδου.

"Σαν τραγωδία της οργής, από όλες τις τραγωδίες η πιο ανελέητη, η Ηλέκτρα - μαινάδα - λέει ο σκηνοθέτης - παρουσιάζεται στην παράσταση σαν ένα μοναχικό αηδόνι που συντρίβεται μέσα στην εκδίκησή της. Το τραγικό πρόσωπο της Ηλέκτρας κινείται σ' ένα προσωπικά σφραγισμένο χώρο εξορίας. Οι γυναίκες του Χορού παρουσιάζονται σαν διαφορετικές μορφές της Ηλέκτρας, νοητές προεκτάσεις ενός τυραγνισμένου μυαλού, φαντάσματα και Ερινύες. Πολλαπλασιάζουν τις σκέψεις της, αντανακλούν και συνδιαλέγονται με πτυχές της προσωπικότητάς της".

• Ομως, "Ο παππούς έχει πίεση" και πήγε να "γιατρευτεί" στο θέατρο "Αμιράλ".Από, σήμερα, λοιπόν, ο "Παππούς" της Δήμητρας Παπαδοπούλου,χαρίζει γέλια, σε σκηνοθεσία Γιώργου Θεοδοσιάδη,σκηνικά Νίκου Κασαπάκη,κοστούμια Εβελυν Σιούπη.Παίζουν: Δήμητρα Παπαδοπούλου, Μιχάλης Μητρούσης, Βάνα Παρθενιάδου, Νίκος Κάπιος, Οδυσσέας Σταμούλης, Κατερίνα Ζιώγου, Ντίνος Στούπης.

Ενα καινούριο θέατρο, 170 θέσεων, ανοίγει τις πύλες του, τη Δευτέρα. Πρόκειται για το θέατρο "Σταθμός" (Βίκτωρος Ουγκώ 55, πίσω από το "Περοκέ"), όπου θα παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη και για 20 μόνο παραστάσεις, το έργο του Μάριου Ποντίκα "Η γυναίκα του Λωτ".Το έργο παρουσιάζει ο νέος θίασος "Σάτυροι",σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνας Ρόδη."Η γυναίκα του Λωτ" πραγματεύεται μια άλλη θεώρηση του "τριγώνου", μιας σχέσης τριών ανθρώπων. Οι ήρωες απομονωμένοι από τους λοιπούς "υγιείς", βιώνουν το κοινό πρόβλημά τους: μια σχέση αιμομειξίας που μπλέκει με την αγάπη, την εξάρτηση, τον έρωτα και την ενοχή. Το σημαντικό, όμως, είναι πως το πρόβλημα αυτό είναι ίσως μόνο η αρχή, για να ξετυλιχτούν οι μεταξύ τους σχέσεις, η εσαεί ενοχή και κοινωνική κατακραυγή που δεν τις κρύβει οποιαδήποτε λύση. Παίζουν: Βαγγέλης Κυριακού, Νέστορας Αυχιανές, Γεωργία Γεωργαντοπούλου και Αργυρώ Λογαρά.

Απονεμήθηκαν (την περασμένη Τετάρτη) τα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία,σε μια τελετή όπου και ο υπουργός Πολιτισμού και μέλη της κριτικής επιτροπής(λ.χ., οι Αλέξανδρος Αργυρίου και Γιάννης Δάλλας), έθεσαν υπό αμφισβήτηση το θεσμό, αλλά έγιναν και προτάσεις για την αλλαγή του, ώστε να είναι πραγματικά βοηθητικός και επαινετικός.

Τα βραβεία του 1996 απονεμήθηκαν στους εξής: Νόρα Αναγνωστάκη για το σύνολο του έργου της. Κυριάκο Χαραλαμπίδη για τη "Μεθιστορία" (ποιητική συλλογή). Ανδρέα Μήτσου"Τα ανίσχυρα ψεύδη του Ορέστη Χαλκιόπουλου" (μυθιστόρημα). Δημήτρη Καλοκύρη για την "Ανακάλυψη της Ομηρικής και άλλες Φαντασμαγορίες" (διηγήματα). Γιάννη Βαρβέρη για το "Η κρίση του θεάτρου Γ" (δοκίμιο - κριτική). Λευτέρη Ραφτόπουλο για "Το μήκος της νύχτας: Μακρόνησος '48 - '50" (χρονικό). Λίτσα Ψαραύτη για "Το χαμόγελο της Εκάτης" (παιδικό βιβλίο). Ειδικό Βραβείο Μετάφρασης απονεμήθηκε στον Μάρτιν Μακ Κίνζεϊ για την εργασία του στο βιβλίο "Κούρτγιαρντ" του Ανδρέα Φραγκιά.

Στο "Μύλο" της Θεσσαλονίκης, (19/12 - 18/1/97) ο Δημήτρης Μητροπάνος θα παρουσιάζει "ζωντανά", για πρώτη φορά, τα τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου "Στου αιώνα την παράγκα" (κυκλοφόρησαν πριν λίγες μέρες). Ο καλλιτέχνης διαλέγει και από το θησαυρό της ελληνικής μουσικής διαχρονικά, κλασικά τραγούδια. Μαζί του οι νέοι καλλιτέχνες: Κρινιώ Νικολάου, Μαρία Αλεξίου, Μανώλης Χατζημανώλης.

Η Εταιρεία των Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων τίμησε δύο άξια μέλη της, τον Κώστα Γεωργουσόπουλο και τον Τάσο Ρούσσο,για την απόδοση τραγωδιών από τα Αρχαία Ελληνικά στη σύγχρονη γλώσσα μας. Τα τιμητικά διπλώματα δόθηκαν από τον γενικό γραμματέα της Εταιρείας Γιώργη Χριστοφιλάκη και στη συνέχεια πήραν το λόγο οι τιμώμενοι.

Στο φιλικό, για ανάγνωση και καφέ, βιβλιοπωλείο "Βιβλιομανία" (Μαυρομιχάλη 64 - Εξάρχεια), σήμερα (6 μμ), θα συγκεντρωθούν οι διαγωνιζόμενοι συγγραφείς για να διαβάσουν τα έργα τους και να συζητήσουν γι' αυτά, αφού οι ίδιοι θα τα κρίνουν. Στον ίδιο χώρο (9μμ), το 5μελές γυναικείο συγκρότημα "Συμπληγάδες" θα παρουσιάσει μικρασιάτικα και παραδοσιακά τραγούδια και κάλαντα.

Η συναυλία της Μαρίας Φαραντούρη στο "Κουίν Ελίζαμπεθ Χολ" του Λονδίνου προκάλεσε πολύ θετικά σχόλια στο διεθνή Τύπο. Σκοπός της βραδιάς ήταν η ανάδειξη του τρόπου με τον οποίο οι Ελληνες συνθέτες, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Μάνος Χατζιδάκις, μελοποίησαν τους μεγαλύτερους ποιητές μας. Για άλλη μια φορά η Μ. Φαραντούρη συνάρπασε το κοινό της με τη θαυμάσια φωνή και τη σεμνή της σκηνική παρουσία.