Δεν είναι τυχαίο που το Μουσείο Μπενάκη χαίρει της γενικής εκτίμησης και ως μουσείο και παραγωγικός φορέας πολιτισμού. Δεν είναι τυχαίο που ο Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας στο Μουσείο Μπενάκη κληροδότησε το σπίτι και το έργο του. Ο Γκίκας όντας, πέρα από ζωγράφος, πνευματικός άνθρωπος, θεωρούσε τον πολιτισμό μας αλληλουχία χρονικών περιόδων, μορφών τέχνης και δημιουργών - αλληλουχία που πρέπει να μένει "ζωντανή" και αδιαίρετη. Ηξερε λοιπόν ότι το έργο του δε θα έμπαινε στη μουσειακή "ναφθαλίνη", ότι θα αντιμετωπιζόταν από το Μουσείο Μπενάκη με στοργή σαν "ζωντανή" δημιουργία, όχι μόνο με την Πινακοθήκη Γκίκα,αλλά και με άλλες δραστηριότητες.

Με τη φροντίδα, λοιπόν, του Μουσείου Μπενάκη - Πινακοθήκη Γκίκα και τη συνεργασία των εκδόσεων "Ικαρος",εκδόθηκαν δύο μικρά, αλλά ελκυστικά και εκδοτικά καλαίσθητα βιβλία, που "ζωντανεύουν" τον μεγάλο καλλιτέχνη. Και όχι μόνον εκείνον. Το ένα βιβλίο "ζωντανεύει" και έναν άλλο κορυφαίο δημιουργό, τον αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη,αφού έχει τίτλο "Γράμματα Δ. Πικιώνη - Ν. Χατζηκυριάκου - Γκίκα" (επιμέλεια Ν. Π. Παίσιου), από το οποίο αναδύεται η "αισθητική των δύο σημαντικών δημιουργών, αλλά και ο προβληματισμός τους και για κοινωνικά θέματα", όπως επισήμανε μεταξύ άλλων ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη Αγγελος Δεληβοριάς σε χτεσινή παρουσίαση των βιβλίων.

Το δεύτερο βιβλίο, με τίτλο "Το χαλί όπου παίζαμε ήτανε κόκκινο",είναι αυτοβιογραφική, ως ημερολόγιο, αφήγηση του Γκίκα, η οποία αναδείχνει την Αθήνα των αρχών του αιώνα, το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον του ζωγράφου, τις πρώτες εμπειρίες του. Την αφήγηση αυτή, ο ζωγράφος την είχε δώσει σε ανύποπτο χρόνο στον Διονύση Φωτόπουλο,με τη σκέψη ότι από αυτό ο σκηνογράφος θα αντλούσε "σκηνογραφικές" ιδέες - παρατηρήσεις. Πράγματι, τα κείμενα αυτά από μόνα τους δημιουργούν "σκηνογραφικά" περιβάλλοντα, αλλά στην έκδοση συνοδεύονται και με σχέδια του Γκίκα και οικογενειακές φωτογραφίες.

Να σημειώσουμε ότι η παρουσίαση των βιβλίων στην Πινακοθήκη Γκίκα (Κριεζώτου 3, 4ος όροφος) πλαισιώθηκε και με έκθεση του Γκίκα (σχέδια, προσωπογραφίες, αυτοπροσωπογραφίες), η οποία θα λειτουργήσει μέχρι τις 10/1/97 (10 πμ-2μμ, εκτός Τρίτης).

• Τι είναι ημερολόγιον; "Βιβλίον μικρού συνήθως σχήματος, τύπου σημειωματαρίου, περιέχον, μετά τους πίνακες των μηνών και ημερών, ύλην λογοτεχνικήν ή άλλην", απαντά το λεξικό του Ελευθερουδάκη. Υλη λογοτεχνική,για την ακρίβεια διηγήματα σύγχρονων Ελλήνων συγγραφέων και εικαστική σύγχρονων ζωγράφων, περιέχει το "Ημερολόγιο 1997 Δώδεκα διηγήματα και δώδεκα εικόνες",που παρουσίασαν χτες - πλαισιωμένο από μια όμορφη, γιορτινή, συλλογική έκθεση γνωστών εικαστικών στην γκαλερί "Ζουμπουλάκη" (πλ. Κολωνακίου) - οι εκδόσεις Λιβάνη.Τα διηγήματα υπογράφουν οι: Δ. Νόλλας, Λ. Ζωγράφου, Μ. Δούκα, Σ. Δημητρίου, Μ. Λυμπεράκη, Γ. Μανιώτης, Γ. Σκαμπαρδώνης, Π. Τατσόπουλος, Π. Αμπατζόγλου, Γ. Αριστηνός, Β. Βασιλικός, Κ. Μουρσελάς.Τις εικόνες οι: Π. Φειδάκης, Χρ,. Μπότσογλου, Γ. Μιγάδης, Τ. Νικολαϊδου, Α. Βερούκας, Γ Ρόρης, Α. Χρηστίδης, Γ. Μιχαηλίδης, Γ. Ψυχοπαίδης, Κ. Τσόκλης, Κλ. Μουρσελά.