ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Παρασκευή 4 Απρίλη 1997
Σελ. /36
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Επτανήσιοι και ποίηση του φακού

Οι εκδόσεις "Ωκεανίδα" παρουσίασαν χτες τα τρία πρώτα βιβλία, μιας αξιέπαινης - ως πρωτοβουλία, περιεχόμενο, επιστημονική - φιλολογική εγκυρότητα, αλλά και ως τυπογραφική επιμέλεια - σειράς με γενικό τίτλο "ΟΙ ΕΠΤΑΝΗΣΙΟΙ".Με τη σειρά αυτή, που αφορά στους σημαντικότερους δημιουργούς της, άγνωστης στην πλειοψηφία των σημερινών νέων, Επτανησιακής Λογοτεχνίας - διευθύνεται από τον πανεπιστημιακό δάσκαλο, ποιητή και κριτικό λογοτεχνίας Γιάννη Δάλλα,με τη συνεργασία του Διονύση Βίτσου,(φιλόλογος, κριτικός λογοτεχνίας, δοκιμιογράφος, διευθυντής του καλού επτανησιακού λογοτεχνικού περιοδικού "Περίπλους") - η "Ωκεανίδα" φιλοδοξεί όχι μόνο να εκδώσει τα αξιολογότερα έργα των Επτανησίων, αλλά και μελέτες και μονογραφίες γι' αυτούς. Τα τρία πρώτα, πολύ καλαίσθητα βιβλία (τα εξώφυλλα φιλοτέχνησε ο Γ. Σ. Καρλόπουλος), είναι:

  • Ελισάβετ Μουτζάν - Μαρτινέγκου "Αυτοβιογραφία",σε εισαγωγή - επιμέλεια Βαγγέλη Αθανασόπουλου (αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών). Η Ελισάβετ Μουτζάν - Μαρτινέγκου (1801-1832), αν και "η πρώτη Ελληνίδα πεζογράφος" δεν είδε στη σύντομη ζωή της κανένα έργο της δημοσιευμένο. Πενήντα χρόνια μετά το θάνατό της ο γιος της, ποιητής Ελισαβέτιος Μαρτινέγκος, δημοσιοποίησε μόνο την αυτοβιογραφία της, αλλά και αυτή με περικοπές, υποσχόμενος να δημοσιεύσει και όσα έργα η ίδια ενέκρινε στην αυτοβιογραφία της. Υπόσχεση που δεν μπόρεσε, ίσως, να τηρήσει. Ετσι η Μαρτινέγκου έμεινε εντελώς άγνωστη, έως τη δεκαετία του '40, οπότε ξανάγινε λόγος για την αδικαίωτη, ακόμα, σήμερα. Η έκδοση της "Αυτοβιογραφίας" της είναι μια αρχή για τη δικαίωσή της.
  • Νικόλαος Κονεμένος "Τα ματογυάλια",σε εισαγωγή - φιλολογική επιμέλεια Διονυσίου Βίτσος.Ο Ηπειρώτης από πατέρα, Λευκαδίτης από μητέρα, μεγαλωμένος στην Κέρκυρα, Νικόλαος Κονεμένος (1832-1907), αυτοδίδακτος, πνευματώδης, επηρεασμένος από το επτανησιακό ριζοσπαστικό κίνημα, φίλος και συνεργάτης του Ανδρέα Λασκαράτου, υπερασπιστής των ιδεών του Διαφωτισμού και των αδικαίωτων οραμάτων της επανάστασης του '21, εγκυκλοπαιδιστής, υπέρμαχος της γλώσσας του λαού - της δημοτικής, μας κληροδότησε ποιήματα, δοκίμια, μαχητικά άρθρα για τα εθνικά (το μεγαλοϊδεατισμό, τα Βαλκάνια), πολιτικά, κοινωνικά, εκπαιδευτικά και φιλολογικά προβλήματα της εποχής του, σατιρικά κείμενα κλπ. Στα τελευταία ανήκουν και "Τα ματογυάλια", περί της ηθικής και "ηθικής", της αλήθειας και της "αλήθειας" του κόσμου, "καταπώς τον συμφέρει κάθε φορά".
  • Ugo Foscolo "ΠΟΙΗΜΑΤΑ Μεταφρασμένα από Επτανήσιους",σε εισαγωγή - φιλολογική επιμέλεια Στέφανου Ροζάκη (ποιητή, δοκιμιογράφου). Πόσοι αλήθεια στον αιώνα μας διάβασαν ποιήματα του Ούγκο Φόσκολο (1778-1827), του μεγάλου, ρομαντικού, επαναστατικών ιδεών Ζακυνθινού ποιητή και δραματουργού, που επηρέασε και ενέπνευσε ποιητικά τον Κάλβο και τον Σολωμό; Του ποιητή που θεωρείται ισάξιος των Κιτς, Χόλντερλιν, Γκαίτε, αλλά που λόγω της ιταλόφωνης γλώσσας κρατήθηκε μακριά, περίπου σαν "ξένος" και από την ελληνική εκπαίδευση; Πόσοι γνωρίζουν τον εξόριστο γιακωβίνο επαναστάτη Φόσκολο, τον αγώνα του για ισότητα, δικαιοσύνη, πανανθρώπινη κοινωνία;
Εικονοστάσια της Λακωνίας

Ποιητής της φωτογραφίας ο Δημήτρης Αλεξίου,έλκεται από τα παιχνίδια του φωτός και της σκιάς στην ελληνική φύση, στα γήινα χρώματα, στα έργα του ανθρώπου και της ταπεινής λαϊκής δημιουργίας. Ολη αυτή την ομορφιά που τον έλκει, μανιακά την "απαθανατίζει" με την εικαστικά αισθαντική, την ανεπιτήδευτη "καθαρότητα" και ακρίβεια της φωτογραφικής του "ματιάς" και την αποτυπώνει σε "ποιητικές" εικόνες. Χτες παρουσιάστηκε από τις εκδόσεις Καστανιώτη,στη σειρά "ΦΩΤΟ/ΜΝΗΜΗ" το εικονογραφημένο με έγχρωμες φωτογραφίες (και σχετικά με αυτές κείμενα) βιβλιαράκι του "Εικονοστάσια της Λακωνίας".Το βιβλίο, που είναι αφιερωμένο στον Γιάννη Ρίτσο και εμπνευσμένο από το "Εικονοστάσιο Ανωνύμων Αγίων" του Ρίτσου.

"Εφυγε" η Εφη Πανσέληνου

Η Εθνική Αντίσταση, το ΚΚΕ, τα Ελληνικά Γράμματα και η νομική επιστήμη έχασαν μια άξια εκπρόσωπό τους, την Εφη Πανσέληνου,που υπέκυψε προχτές στο σπίτι της, από την επάρατη νόσο, η οποία την τυράννησε αρκετά χρόνια. Μέχρι χτες το βράδυ δε στάθηκε δυνατόν να πληροφορηθούμε από τους οικείους της την ημέρα και ώρα της κηδείας, παρά τις σχετικές προσπάθειες και της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και ομοτέχνων της.

Η Εφη Πλιάτσικα - Πανσέληνου (σύζυγος του συγγραφέα Ασημάκη Πανσέληνου), γεννήθηκε στο Αυδημί της Θράκης (1916). Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου. Στα μεταπολιτευτικά χρόνια υπήρξε πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνίδων Επιστημόνων,μέλος της διοίκησης της ΕΕΛ και της ΟΓΕ. Στα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης αγωνίστηκε από τις γραμμές του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, του οποίου δεν έπαψε ποτέ να είναι μέλος. Στα Γράμματα εμφανίστηκε στα 1946, με δημοσίευση ποιημάτων της σε περιοδικά της Ν. Υόρκης, στα αγγλικά. Το 1958 δημοσιεύτηκε το μυθιστόρημά της "Δρόμοι της Αθήνας", που αναφέρεται στην Αντίσταση και το οποίο γνώρισε πολλές εκδόσεις και διδάσκεται στη Σορβόνη και σε άλλα γαλλικά πανεπιστήμια. Το 1972 κυκλοφόρησε η ποιητική συλλογή της "Αυλός του ανέμου". Ακολουθούν τα ποιητικά "Γράμμα από το καλοκαίρι" (1978), "Καθρέφτης της υποτροπής" (1980), "Η πετροθάλασσα και όλα τ' άλλα ποιήματα" (1990). Από τη "Σύγχρονη Εποχή" εκδόθηκαν τα πεζογραφικά της "Καταχτημένη χώρα" (1976), "Τελευταίος τρύγος" (1980), "Το γάλα της συκιάς" (1981), και πέρσι το τελευταίο της έργο (μελέτη) "Λυρικές προσεγγίσεις".

Στο ενεργητικό της είχε πολλά άρθρα σε περιοδικά για αισθητικά, λογοτεχνικά και κοινωνικά θέματα, ημερολόγιο της κατοχής με τίτλο "Περιμένοντας τους βαρβάρους", ταξιδιωτικές εντυπώσεις από σοσιαλιστικές χώρες και μελέτες, δημοσιευμένες σε ανάλογα περιοδικά: "Δικαστική εξουσία και γυναίκες (Αλέξανδρου Σβώλου. Συνταγματικό Δίκαιο)" - 1945, "Κοινωνική και νομική θέση της γυναίκας στην ΕΣΣΔ" - 1957, "Η ποίηση της Μαρίας Ρούσου" - 1990, "Η Ελληνίδα στην Αντίσταση" - 1990, "Ο εν Κωνσταντινουπόλει Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος" - 1992 και μεταφράσεις: Ιούλιος Φούτσικ "Γραμμένο με τη θηλιά στο λαιμό", Α. Τσέχοφ "Η στέπα", Τσ. Αϊτμάτοφ "Μια μέρα ένας αιώνας", "Τι ξέρετε για τη Σοβιετική Λογοτεχνία;" ("Σύγχρονη Εποχή").

Να σημειώσουμε ότι η "Σύγχρονη Εποχή" εξέφρασε τη βαθιά θλίψη της για το θάνατο της Εφης Πανσέληνου και αντί στεφάνου προσφέρει 30.000 δρχ. στην Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών.

Προκλητικά επιλεκτικό

Για την "προκλητικά επιλεκτική" συνεργασία του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου με ένα μόνο σωματείο, διαμαρτύρεται προς τον υπουργό Πολιτισμού, Ευάγγελο Γιαννόπουλο και τη Διεύθυνση Γραμμάτων του ΥΠΠΟ, η Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών. Στην επιστολή διαμαρτυρίας αναφέρονται μεταξύ άλλων: "Το "Πρόγραμμα 1997" του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου περιλαμβάνει απολογιστικά στοιχεία, αναφέροντας στον πρόλογο, που τον υπογράφει ο πρόεδρος του Κέντρου, Σπύρος Πλασκοβίτης, ότι το Κέντρο ανέλαβε δύο σημαντικές πρωτοβουλίες: την οργάνωση Εισπρακτικού Φορέα Συγγραφικών Δικαιωμάτων και του Συνεδρίου της Ομοσπονδίας των Ευρωπαίων Συγγραφέων με την αποκλειστική συνεργασία της Εταιρείας Συγγραφέων, που επίσης προεδρεύει ο Σπύρος Πλασκοβίτης. Η σκανδαλώδης αυτή μονομέρεια του Κέντρου, αγνοεί δύο σωματεία - τα παλαιότερα - την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών και την Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, μέλη των οποίων υπήρξαν οι σημαντικότερες μορφές της λογοτεχνικής δημιουργίας και της πνευματικής ζωής, υπονομεύοντας έτσι τον "εθνικό" χαρακτήρα του νεοσύστατου Εθνικού Κέντρου Βιβλίου".

Σημειώνεται επίσης ότι η οργάνωση του Συνεδρίου είχε ανατεθεί στην Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, το ΥΠΠΟ όμως αρνήθηκε οικονομική βοήθεια, όπως αρνήθηκε να συμμετάσχει σ' αυτό και η Εταιρεία Συγγραφέων. Λίγο καιρό, όμως, αργότερα το ΥΠΠΟ επιχορήγησε την Εταιρεία Συγγραφέων, μέσω του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, με 17.000.000 δρχ. και μαζί έκαναν το Συνέδριο.

Την επίσημη πρεμιέρα του έδωσε, χτες, το "Θέατρο των Καιρών", όπου παρουσιάζεται το έργο του Χάραλντ Μίλερ "Τοτένφλος",σε μετάφραση Ιώς Μαρμαρινού, σκηνοθεσία Ερσης Βασιλικιώτη, με σκηνικά - κοστούμια Τόμας Μίλερ και μουσική Στέρεο Νόβα. Παίζουν: Μανώλης Σορμαϊνης, Τάκης Μόσχος, Νίκος Λύτρας, Χριστίνα Σκόκου.

  • Μετά την πανελλαδική περιοδεία τους, οι "Απιστίες" των Τσιφόρου - Βασιλειάδη,μεταφέρονται στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.Οι παραστάσεις αρχίζουν σήμερα και θα διαρκέσουν μέχρι την Κυριακή των Βαϊων. Παίζουν: Τάσος Χαλκιάς, Γιώργος Παρτσαλάκης, Κωνσταντίνα Μιχαήλ, Ελένη Μαυρομάτη, Περικλής Αλμπάνης, Μαρίνα Ρώμα, Γρηγορία Λυρά κ. ά.


Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ