Κεντρικό ζήτημα κάθε Συνέδριου του Κόμματος είναι πώς η καθημερινή δράση του θα το φέρει πιο κοντά στην επίτευξη του στρατηγικού στόχου του.

Είμαστε ικανοί να οργανώσουμε την πάλη για τα άμεσα ζητήματα και αυτό μας αναγνωρίζεται από τους εργαζόμενους.

Είμαστε ικανοί στο να διακηρύξουμε την αναγκαιότητα του σοσιαλισμού, σαν τη μοναδική λύση για την εργατική τάξη.

Εκεί που υπάρχει αδυναμία είναι η σύνδεση της πάλης για το άμεσο με την πάλη για το στρατηγικό.

Παρά τα θετικά βήματα η αδυναμία αυτή γίνεται πιο εμφανής, τώρα με την καπιταλιστική κρίση, το ξεπέρασμά της πιο επιτακτικό.

Οταν, σωστά εκτιμάμε ότι όλο και δυσκολεύουν οι έστω και επιμέρους «μικρές νίκες» στη λύση κάποιων άμεσων προβλημάτων, τότε, στην πραγματικότητα εκτιμάμε (και σωστά) ότι το άμεσο με το μακροπρόθεσμο, το τακτικό με το στρατηγικό αντικειμενικά προσεγγίζουν όλο και περισσότερο.

Ο καπιταλισμός δεν έχει περιθώρια άλλων επιλογών για να διασωθεί. Σήμερα, χωρίς επαναστατική κατάσταση (μη ωρίμανση του υποκειμενικού παράγοντα), όταν υπάρχει ακόμα ο κίνδυνος πισωγυρισμάτων, η ανατροπή δεν είναι «βολονταριστική» διακήρυξη αλλά καθημερινό καθήκον δουλειάς ακόμα και για την επιβίωση των λαϊκών στρωμάτων.

Μ' αυτήν την έννοια, τα προσυνεδριακά κείμενα, δεν είναι μόνο θεωρητικό κείμενο. Γίνεται συμπυκνωμένο σχέδιο δράσης αν μπολιαστεί με την πείρα ολόκληρου του Κόμματος, αν στηριχθεί και εξηγήσει την εμπειρία των ίδιων των εργαζομένων.

Σ' αυτό το σχέδιο, η Ανασύνταξη του κινήματος - η Λαϊκή Συμμαχία - η Κομματική οικοδόμηση και ισχυροποίηση αλληλοσυμπληρώνονται. Το ένα είναι προϋπόθεση του άλλου. Να ένα παράδειγμα:

Στη Κεντρική Μακεδονία, χιλιάδες εργαζόμενοι σε πολλές γαλακτοβιομηχανίες και παραγωγοί - κτηνοτρόφοι παραμένουν απλήρωτοι για μήνες. Επιχειρήσεις κινδυνεύουν να κλείσουν, ενώ γίνεται προσπάθεια παραπέρα μονοπώλησης του κλάδου από μεγάλες πολυεθνικές.

Εδώ το ζήτημα του συντονισμού δράσης, της κοινωνικής συμμαχίας εργαζόμενων - κτηνοτρόφων στον κλάδο, αλλά και ευρύτερων στρωμάτων στις περιοχές που θίγονται, σε αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση, είναι επιτακτικό. Την εμπλοκή της κράτους τη ζητάνε όλες οι πλευρές. Αλλά και εδώ το θέμα «ποιο κράτος» δεν είναι απλά θεωρητικό αλλά απόλυτα πρακτικό. Το σημερινό κράτος μπορεί να παρέμβει μόνο σε όφελος των επενδυτών - μονοπωλίων σαν πρόσκαιρος «μεσάζοντας» και αφού καθαρίσει το εργασιακό τοπίο από εργατικά δικαιώματα (απολύσεις, μείωση μισθών κ.λ.π.) και υποτάξει (βοηθούσης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης) τους κτηνοτρόφους στα μονοπώλια (μείωση τιμών, αύξηση κόστους κ.λ.π.). αρνητικές επιπτώσεις θα υπάρχουν και για άλλες ομάδες όπως οι διακινητές των προϊόντων και βέβαια οι λαϊκοί καταναλωτές που θα έχουν προϊόντα χαμηλότερης ποιότητας και υψηλότερης τιμής.

Αρα, λοιπόν, το θέμα ΠΟΙΟ κράτος πρέπει να παρέμβει δεν είναι θεωρητικό, αλλά απόλυτα πρακτικό.

Το κυρίαρχο είναι η ιδεολογικοπολιτική δουλειά. Αλλά δε φτάνει από μόνη της. Λέγοντας ότι η ίδια η πείρα πείθει τον κόσμο, πρέπει να οργανώνουμε την πάλη με τέτοιον τρόπο που να γεννιέται αυτή η πείρα. Να ανεβάζουμε το επίπεδο της σύγκρουσης από το συγκεκριμένο εργοδότη στο επίπεδο του συλλογικού εργοδότη - μονοπωλίων στον κλάδο, στο επίπεδο του συλλογικού εκφραστή των μονοπωλίων, το αστικό κράτος.

Και σ' αυτή την περίπτωση η λαϊκή συμμαχία δεν είναι μια προπαγανδιστική καμπάνια που μορφοποιείται προσωρινά, με την ευκαιρία κάποιων κινητοποιήσεων. Αν δεν πάρει χαρακτήρα ανάδειξης των αντικειμενικά κοινών ταξικών συμφερόντων, ουδετεροποίησης των υπαρκτών διαφορών, αν δεν πείσει ότι η σημερινή πολιτική είναι μια αναγκαιότητα του συστήματος (μείωση τιμής εργατικής δύναμης, καταστροφή μικρομεσαίων στρωμάτων) τότε δε δίνεις προοπτική συμμαχίας και κατεύθυνση αντιμονοπωλιακή σ' αυτήν.

Αν αφεθείς στην αμυντική πάλη θα διαχειριστείς μόνο τους όρους χειροτέρευσης της θέσης των εργαζόμενων, των παραγωγών κ.λ.π. Το πολύ - πολύ να διαπιστώσουν οι εργαζόμενοι ότι ο συγκεκριμένος εργοδότης τους είναι κακός ή ότι όλοι οι εργοδότες είναι απάνθρωποι. Οτι πρέπει κάποιος από πάνω (το κράτος) να βάλει χαλινάρι. Αυτή είναι η διαχειριστική λογική του ΣΥΡΙΖΑ («με άλλη κυβέρνηση θα είναι καλύτερα»), θα κρυφτεί ότι ο καπιταλισμός έχει νόμους που δεν καταλαβαίνουν από μίγματα διαχείρισης.

Ετσι κάθε χώρος και εργαζόμενος θα μείνει μόνος του, θα ηττηθεί ψάχνοντας λύσεις με αναθέσεις.

Μόνο η ταξική ενότητα κλάδου, η αντιμονοπωλιακή συμμαχία εργατών - αγροτών, η πολιτική κατεύθυνση της πάλης κ.λ.π.) μπορεί να υπηρετήσει και το άμεσο και το απώτερο.

Αυτή η ίδια διαδικασία είναι ταυτόχρονα πάλη ενάντια στον οπορτουνισμό. Αυτός από τη στιγμή που αποδέχεται ενδιάμεσο στάδιο, δηλ. άθικτη ιδιοκτησία μέσων παραγωγής και πολιτική εξουσία, πάγωμα σε έναν προσωρινό συμβιβασμό (που δεν υπάρχει γιατί το κεφάλαιο δεν μπορεί να ανεχτεί ακινησία - «δημιουργική» ή καταστροφική - τότε υπονομεύει ακόμα και τις ίδιες τις άμεσες «λύσεις» που δίνει, τις απορροφά το σύστημα, γυρνά το κίνημα να ψάχνει λύσεις προς τα πίσω που θα είναι ενσωμάτωση και απογοήτευση.

Το ζήτημα αυτό είναι σήμερα πρώτιστης σημασίας. Παρά τη ρηγμάτωση των συμμαχιών της αστικής τάξης, την έξοδο ανώριμων λαϊκών μαζών σε κάποιους αγώνες, την ώρα που οι δυσκολίες διαχείρισης της κρίσης μπορεί να αποκαλύψει τα ιστορικά όρια του καπιταλισμού, την ίδια ώρα φαντάζει με δυσκολίες η οικοδόμηση αντικαπιταλιστικής συνείδησης κάτω από τη πίεση της «άμεσης» λύσης, του «εφικτού», του «μικρότερου κακού».

Ο οπορτουνισμός που παράγεται μέσα στην εργατική τάξη ανεξάρτητα από το ποιος είναι ο πολιτικός φορέας του είναι μια κατάσταση που μπορεί να μονιμοποιηθεί με τη σοσιαλδημοκρατοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ και από τυχόν, πρόσκαιρη ευελιξία που μπορεί να επιδείξει το σύστημα (π.χ. περίοδος επεκτατικής πολιτικής - χωρίς κανένα κέρδος για τους εργαζόμενους, που θα σημάνει νέα προσπάθεια ενσωμάτωσης της εργατικής τάξης υπό χειρότερους όρους ).

Η Λαϊκή Συμμαχία - και δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώτικα - έχει σαν στόχο τη λαϊκή εξουσία.

Χωρίς καλή κατανόηση αυτού του ζητήματος και καθώς η κοινωνική συμμαχία πρέπει να κτίζεται σήμερα, μέσα στη δράση υπάρχει ταυτόχρονα ο κίνδυνος: `Η να κλειστείς μόνο στις δικές σου δυνάμεις ή να απλώσεις έτσι τη συμμαχία χωρίς το στόχο της λαϊκής εξουσίας, που δεν σε βγάζει πουθενά.

Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι η οικοδόμηση της συμμαχίας είναι ταυτόχρονα μοχλός αντικαπιταλιστικής ανατροπής αλλά και χώρος συγκέντρωσης κοινωνικών δυνάμεων που έχει δική του δυναμική, εσωτερικές, δευτερεύουσες αντιθέσεις - έχει μια διαδικασία «μπες - βγες».

Δεν είναι απλά θεωρητικό αλλά πρακτικό ζήτημα, αλλά ζήτημα καθημερινής πάλης και οικοδόμησης της συμμαχίας στην πράξη.

Με το σχέδιο προγράμματος η ΚΕ θέτει σωστά το θεμελιώδες ζήτημα της εξουσίας. Το σχέδιο προγράμματος είναι προϊόν και εξέλιξη προηγούμενων συλλογικών επεξεργασιών όλου του Κόμματος (σοσιαλισμός, αποφάσεις 18ου Συνεδρίου, Δοκίμιο Ιστορίας).

Οι όποιες αλλαγές σ' αυτό έχουν να κάνουν με αναγκαίες προσαρμογές που αντιστοιχούν στο χαρακτήρα της εποχής, στο επίπεδο ανάπτυξης της καπιταλιστικής κοινωνίας, στην αναγκαιότητα να υπηρετεί η πολιτική του Κόμματος το στρατηγικό στόχο, δηλαδή την αλλαγή τάξης στην εξουσία. Αυτό είναι το βασικό. Πρόγραμμα και Κομμουνιστικό Κόμμα που να απαντάει στο ερώτημα «ποια τάξη στην εξουσία» και όχι Κόμμα που θα υπηρετεί την εναλλαγή στο επίπεδο της διακυβέρνησης, Κόμμα γρανάζι σε κυβερνήσεις αστικής διαχείρισης.

Καμία κυβέρνηση, όποιο όνομα κι αν της δώσουν (αριστερή, αντιιμπεριαλιστική, αντιμονοπωλιακή, δημοκρατική, πατριωτική, εθνικής ενότητας), στο πλαίσιο της αστικής εξουσίας δεν μπορεί ούτε να εκφράσει ούτε να υπηρετήσει τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των συμμάχων της. Κι αυτό γιατί εκ των πραγμάτων δεν θα έχει γραμμή σύγκρουσης με το κεφάλαιο, δεν θα παλεύει να απαλλαγεί η εργατική τάξη και ο λαός από την εξουσία των μονοπωλίων. Με τα μονοπώλια στην εξουσία και κυβέρνηση που να υπηρετεί τα λαϊκά δικαιώματα ιστορικά δεν υπήρξε ποτέ, και δεν πρόκειται να υπάρξει στον αιώνα τον άπαντα.

Οπου τα Κομμουνιστικά Κόμματα συνθηκολόγησαν με την αστική τάξη και μπήκαν στον πειρασμό να συμμετάσχουν σε κυβέρνηση αστικής διαχείρισης - και μάλιστα με το επιχείρημα ότι μπορεί να αποτελέσει μεταβατικό στάδιο προς την εργατική λαϊκή εξουσία - διαψεύστηκαν οικτρότατα. Τα παραδείγματα είναι και πολλά και διδακτικά.

Η συμμετοχή των Κομμουνιστικών Κομμάτων Ισπανίας, Γαλλίας στη δεκαετία του 1930 σε κυβερνήσεις Λαϊκού Μετώπου, στο όνομα της υπεράσπισης της δημοκρατίας και με την ταυτόχρονη παραπομπή της πάλης για το σοσιαλισμό στο απώτερο αύριο μήπως δεν οδήγησε στην ενίσχυση της θέσης της αστικής τάξης αυτών των χωρών;

Ποια τα αποτελέσματα από τη συμμετοχή της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης σε κοινή κυβέρνηση με τη σοσιαλδημοκρατία;

Η παγίδευση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ σε κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Γεωργίου Παπανδρέου το 1944 πήγε μπροστά ή πίσω το κίνημα;

Η συμμετοχή του ΚΚΕ στην κυβέρνηση Τζαννετάκη και Ζολώτα είχε κάποια θετική συμβολή στη λαϊκή υπόθεση ή καλλιέργησε ένα πλήθος αυταπατών για «κάθαρση» στο πλαίσιο του καπιταλισμού, στο πλαίσιο της κυριαρχίας των Ανώνυμων Εταιρειών, των ανώνυμων μετοχών, του τραπεζικού και επιχειρηματικού απορρήτου;

Η στρατηγική των σταδίων, της «φιλολαϊκής κυβερνητικής διαχείρισης» εντός των τειχών του συστήματος στη βάση ενός «μίνιμουμ - μεταβατικού προγράμματος» προς την εργατική - λαϊκή εξουσία προβάλλεται και σήμερα απ' όλο το φάσμα των οπορτουνιστικών δυνάμεων (αριστερή πλατφόρμα ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ, Μέτωπο Αλληλεγγύης).

Η στρατηγική αυτή υιοθετείται και από ένα μικρό αριθμό στελεχών και μελών του Κόμματος που έχουν πάρει «επ' ώμου» τη διαστρέβλωση του σχεδίου προγράμματος και γενικότερα της γραμμής του Κόμματος.

Με μια σειρά άρθρα στον προσυνεδριακό διάλογο συγκεκριμένα στελέχη, που έχουν χρόνιες διαφωνίες με τη γραμμή του Κόμματος, ακόμα και με το 15ο Συνέδριο, επικαλούνται ότι για το αρνητικό αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών φταίει η γραμμή του Κόμματος, η απόρριψη στην πράξη του κοινωνικοπολιτικού χαρακτήρα του ΑΑΔΜ, το στένεμα της πολιτικής συμμαχιών, η άρνηση συμμαχίας με πολιτικές δυνάμεις, κ.ά. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Οτι πρέπει να πάμε σε μια άλλη πολιτική συμμαχιών, που θα συναντιέται με πολιτικές δυνάμεις της αριστεράς, εννοείται, και σε κυβερνητικό επίπεδο. Αυτό σημαίνει! Το φωτογραφίζουν αλλά δεν το λένε (ακόμα). Κυβέρνηση με το ΣΥΡΙΖΑ λένε οι άνθρωποι, αλλά δεν το φανερώνουν.

Κι αν ακόμη αυτή η κυβέρνηση βάλει το ζήτημα της εξόδου από την ΕΕ, της κατάργησης των μνημονίων, της κρατικοποίησης επιχειρήσεων στρατηγικής σημασίας, κι αν ακόμη επιλέξει ένα άλλο μείγμα διαχείρισης της καπιταλιστικής οικονομίας κι εξουσίας, δεν πρόκειται να είναι φιλολαϊκή κυβέρνηση. Με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο θα αποδειχθεί «άσος στο μανίκι του συστήματος».

Η επιμονή να χαρακτηριστεί η Ελλάδα εξαρτημένη χώρα (απλώς) και όχι χώρα που «παραμένει σε ενδιάμεση θέση στη διεθνή ιμπεριαλιστική πυραμίδα, με εξαρτήσεις από ΗΠΑ και την ΕΕ» συνδέεται με τη στρατηγική των σταδίων, των ενδιάμεσων πολιτικών στόχων, τη «μεταβατική κυβέρνηση της Αριστεράς». Κι αυτό το φωτογραφίζουν αλλά δεν το λένε (ακόμα).

Η κατηγορία ότι «στενεύουμε τη γραμμή πάλης στο κίνημα», «ταυτίζουμε το ΠΑΜΕ με το Κόμμα», «έχουμε μετατρέψει το ΠΑΜΕ σε φορέα πάλης για το σοσιαλισμό» κ.ά. τι σημαίνει; Θέλουν ένα κίνημα που θα κινείται στο πλαίσιο του «ενδιάμεσου στόχου» και «του μεταβατικού σταδίου». Ενα κίνημα που στην πράξη θα αποκόβει την πάλη του από την προοπτική, το στρατηγικό στόχο και την ιστορική αποστολή της εργατικής τάξης. Η κατηγορία περί σεχταριστικής γραμμής του ΚΚΕ στο κίνημα, ότι δεν δουλεύουμε στα πρωτοβάθμια σωματεία, στα «αντιδραστικά συνδικάτα» συνιστά καθαρή συκοφαντία. Υποδηλώνει πέρα απ' όλα τ' άλλα ότι οι άνθρωποι είναι αποκομμένοι όχι μόνο από τη δράση στο εργατικό - λαϊκό κίνημα, αλλά και από την ίδια την πραγματικότητα. Υιοθετούν εχθρικές απόψεις για το Κόμμα μόνο και μόνο για να κάνουν τη δουλειά τους. Ισχυρίζονται ότι είναι σεχταρισμός ο προσανατολισμός μας στα κλαδικά συνδικάτα και ότι αυτός συνοδεύεται από την υποτίμηση της δουλειάς στα πρωτοβάθμια - επιχειρησιακά σωματεία. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με υποκειμενισμό αλλά με συνειδητή διαστρέβλωση. Και κλαδική και επιχειρησιακή οργάνωση, κλαδικά συνδικάτα που να μπορούν να παίζουν το ρόλο του συντονισμού στα επιχειρησιακά σωματεία, δουλειά στα επιχειρησιακά σωματεία που να τροφοδοτεί τα κλαδικά και το αντίστροφο. Εδώ η εμπειρία από το κλαδικό Συνδικάτο ΟΤΑ Αττικής είναι χαρακτηριστική.

Λάθη και παραλείψεις στη δουλειά μας στα πρωτοβάθμια σωματεία μπορεί να έχουμε - πάντα είχαμε - αλλά αυτό δε συνιστά γενικότερη γραμμή υποτίμησης ή εγκατάλειψης της δουλειάς μας σε αυτά. Το αντίθετο!

Εφτασαν στο σημείο να αρθρογραφούν και να μιλούν για μείωση της συνδικαλιστικής μας επιρροής - προφανώς γιατί έτσι τους βολεύει - κι ας είναι γνωστό ότι πήγαμε στο πρόσφατο 35ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ με μικρή, έστω, ενίσχυση των δυνάμεών μας, και ότι οδεύουμε προς το 35ο Συνέδριο της ΑΔΕΔΥ με σημαντική αύξηση, αφού στις 14 μεγαλύτερες ομοσπονδίες που έκαναν αρχαιρεσίες μέχρι τώρα καταγράφουμε μια σημαντική άνοδο 4,4%.

Η ενίσχυση του προσανατολισμού και η αναβάθμιση της δουλειάς μας στα πρωτοβάθμια σωματεία αποτελεί κριτήριο για την ανασύνταξη του κινήματος, όρο και προϋπόθεση για την οικοδόμηση της Λαϊκής Συμμαχίας.

Σχέδιο προγράμματος, λοιπόν, που εξοπλίζει το Κόμμα και το κίνημα, που λύνει το ζήτημα ποια τάξη στην εξουσία, που αποσαφηνίζει πως δεν υπάρχει ειρηνικός κοινοβουλευτικός δρόμος και πως το πέρασμα στο σοσιαλισμό θα γίνει με λαϊκή εξέγερση και επανάσταση. Αυτό χρειαζόταν, αυτό έχουμε!