Σε μεγάλο φιάσκο εξελίσσεται η λεγόμενη αντιπληθωριστική εκστρατεία της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, με κύρια αιχμή αυτή την περίοδο τις λεγόμενες συμφωνίες κυρίων μεταξύ της κυβέρνησης και μερίδων του βιομηχανικού και εμπορικού κεφαλαίου, πολιτική η οποία, σύμφωνα με τις επίσημες διακηρύξεις, αποτελεί το βασικό στόχο της οικονομικής πολιτικής.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που δόθηκαν χτες στη δημοσιότητα, ο Γενικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή, την περίοδο Σεπτέμβρη '98/'97, παρουσίασε αύξηση 5,2%,έναντι αύξησης 5% που είχε παρουσιάσει τον προηγούμενο μήνα Αύγουστο. Η αύξηση μάλιστα του πληθωρισμού το Σεπτέμβρη θα ήταν ακόμα μεγαλύτερη, αν το υπουργείο Οικονομικών, όταν πήρε τα πρώτα αρνητικά μηνύματα, δεν είχε παρέμβει "πυροσβεστικά" να μειώσει το φόρο στις βενζίνες κατά 8 δραχμές το λίτρο, σε βάρος βέβαια των εσόδων του προϋπολογισμού.

Μεταξύ των δύο μηνών (Σεπτέμβρης προς Αύγουστο) ο τιμάριθμος παρουσίασε αύξηση 1,9%, έναντι αύξησης 1,7% που είχε παρουσιάσει την περίοδο 1997 προς 1996. Σε μέσα επίπεδα, τέλος (Γενάρης - Σεπτέμβρης 1998/1997) ο τιμάριθμος αυξήθηκε κατά 4,9% έναντι αύξησης 6,2% που είχε παρουσιάσει την αντίστοιχη περίοδο 1997 προς 1996.

Οι εξελίξεις αυτές αποκαλύπτουν το μέγεθος της αποτυχίας της πολιτικής της κυβέρνησης να ελέγξει τις τιμές, ενώ παράλληλα βοηθούν στην εξαγωγή ορισμένων βασικών συμπερασμάτων.

Το πρώτο συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η διαφορά με το μέσο πληθωρισμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης αυξάνει αντί να μειώνεται, γεγονός που σημαίνει ότι ο βασικός στόχος σύγκλισης στους δείχτες του πληθωρισμού γίνεται πλέον πολύ περισσότερο δύσκολος. Αν ο πληθωρισμός στο τέλος του 1998 διαμορφωθεί στο 5%, θα πρέπει μέσα στο 1999 να υπάρξει μία μείωση τιμών μεγαλύτερη από 3 ποσοστιαίες μονάδες, δεδομένου ότι ο πληθωρισμός των τριών χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τις καλύτερες επιδόσεις είναι σήμερα 0,7%.

Το δεύτερο συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι οι περιβόητες συμφωνίες κυρίων μεταξύ του υπουργείου Εμπορίου και διαφόρων κλάδων της βιομηχανίας και του εμπορίου για μειώσεις τιμών, τελικά, αποδεικνύονται και αναποτελεσματικές και υποκριτικές. Σε μία περίοδο που τα πλατιά λαϊκά στρώματα υποφέρουν από τις συνέπειες των πολιτικών λιτότητας, η κυβέρνηση άδραξε την ευκαιρία να παρουσιάσει ένα διαφορετικό προσωπείο. Αυτό του καλού διαχειριστή, που πιέζει τους εκπροσώπους του κεφαλαίου σε... αυτοπεριορισμό των κερδών του. Και πραγματικά, το μεγάλο πρόβλημα για τη μείωση των τιμών είναι σήμερα τα υψηλά ποσοστά κέρδους των βιομηχανικών και εμπορικών επιχειρήσεων, καθώς και των τραπεζών. Αυτό ήδη έχουν αναγκαστεί να το αναγνωρίσουν και οι κυβερνητικοί παράγοντες κάτω από την πίεση των πραγμάτων.

Η ίδια η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι η διετής συμφωνία μεταξύ ΓΣΕΕ και ΣΕΒ για το ύψος των αυξήσεων των μισθών έχει "αντιπληθωριστικό χαρακτήρα". Οτι δηλαδή η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ συναίνεσε σε μία συμφωνία πραγματικής μείωσης των εισοδημάτων των εργαζομένων. Την ίδια περίοδο βασικά τιμολόγια των ΔΕΚΟ παραμένουν καθηλωμένα, οι έμμεσοι φόροι παραμένουν αμετάβλητοι ή και μειώνονται, οι τιμές των πρώτων υλών έχουν μειωθεί δραστικά, ενώ οι χρηματοοικονομικές δαπάνες των επιχειρήσεων (εξυπηρέτηση τραπεζικών δανείων) παρουσιάζουν επίσης τάσεις μείωσης. Παρ' όλα αυτά οι τιμές καταναλωτή δείχνουν μία αξιοθαύμαστη αντοχή στις πιέσεις για μείωση, γεγονός που αποδίδεται στην αδηφαγία του κεφαλαίου να διατηρήσει τα υψηλά επίπεδα κερδοφορίας του.

Ωρες αναστάτωσης και πανικού φέρνει πλέον κάθε μέρα που ξημερώνει για την οδό Σοφοκλέους, όπου οι απώλειες του γενικού δείκτη ξεπερνούν ήδη τις 1.000 μονάδες από τα επίπεδα στα οποία βρισκόταν στα μέσα του Ιούλη. Χτες για μια ακόμα φορά η πτώση των τιμών ήταν γενική και αφορούσε τουλάχιστον 225 μετοχικούς τίτλους. Η πτώση του Γενικού Δείκτη έφτασε το υψηλότατο ποσοστό του 5,23% και έκλεισε στις 1.822,32 μονάδες, ενώ για τον κλάδο των τραπεζών το αντίστοιχο ποσοστό ήταν - 6,2%.

Ισως είναι από τις λίγες φορές που εμπλεκόμενοι παράγοντες με το Χρηματιστήριο της Αθήνας, δηλαδή τα στελέχη τραπεζών, χρηματοοικονομικών οργανισμών, εταιριών αμοιβαίων κεφαλαίων, αλλά και εκπρόσωποι των χρηματιστών, δεν αναλαμβάνουν να διατυπώσουν κάποια αισιόδοξη εκτίμηση για την από εδώ και πέρα πορεία των τιμών στην οδό Σοφοκλέους. Παρά ταύτα δε λείπουν και απόψεις αντικρουόμενες μεταξύ τους, οι οποίες όμως σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις υπαγορεύονται από σκοπιμότητες και στοχεύσεις που δεν είναι άσχετες με τα συμφέροντα αυτών που τις εκφράζουν. Ετσι, ενώ οι περισσότεροι σημειώνουν πως "το μόνο βέβαιο για το επόμενο χρονικό διάστημα είναι η... αβεβαιότητα", υπάρχουν και ορισμένοι που υποστηρίζουν πως "τα επίπεδα των τιμών έχουν διαμορφωθεί σε χαμηλά επίπεδα και ως εκ τούτου προσφέρονται για τοποθετήσεις". Η αλήθεια είναι ότι οι εξελίξεις στο Χρηματιστήριο της Αθήνας είναι ολοένα και περισσότερο εξαρτώμενες από την πορεία των ξένων χρηματαγορών, γεγονός που μάλλον υποδηλώνει ότι η ένταση και η αναστάτωση θα συνεχιστεί. Το κακό, όπως λένε στελέχη του Χρηματιστηρίου, είναι ότι η πτώση των τιμών και οι ζημιές που καταγράφονται δεν αφορούν μόνο τους περιβόητους "θεσμικούς επενδυτές", δηλαδή τους μονίμως κερδοσκοπούντες στις χρηματαγορές, αλλά και ένα μεγάλο αριθμό απλών πολιτών, οι οποίοι παγιδεύτηκαν από την κυβερνητική προπαγάνδα και τοποθέτησαν τις οικονομίες τους σε μετοχές.

Κατά τη χτεσινή συνεδρίαση μόνο 22 μετοχές βελτίωσαν την τιμή τους, ενώ σε χαμηλά επίπεδα κινήθηκε ο τζίρος που έφτασε τα 28,7 δισ. Ενδεικτικό του άσχημου κλίματος, αλλά και των παρεμβάσεων που γίνονται από "τα πάνω", είναι ότι ενώ ο τζίρος αφορά 251 μετοχές, συναλλαγές ύψους 6 δισ. δρχ. αφορούσαν μόνο τη διακίνηση των μετοχών του ΟΤΕ και της Εθνικής.

Νευρικότητα σημειώθηκε χτες και στην αγορά των ομολόγων, όπου ξένοι θεσμικοί επενδυτές, τράπεζες δηλαδή του εξωτερικού και άλλοι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί, προχώρησαν σε μαζικές πωλήσεις ελληνικών τίτλων. Η Τράπεζα της Ελλάδος αναγκάστηκε να αγοράσει ομόλογα ύψους 46 δισεκατομμυρίων δραχμών, από τα οποία 22 αφορούσαν ομόλογα δεκαετούς διάρκειας.