Κανένας δεν περίμενε - και δεν περιμένει - από τους πρωθυπουργούς, από τους υπουργούς, από τους κάθε λογής ασφαλίτες, από τους υπηρέτες αυτής της «αόρατης» καταπιεστικής μηχανής, να αντιδράσουν στην επιβολή φασιστικών μεθόδων στην καθημερινή ζωή των πολιτών. Ολοι ετούτοι θρέφουν - και θρέφονται - από το σύστημα. Ολοι ετούτοι φτιάχνουν τις σκαλωσιές, που πάνω τους θα στηθούνε οι κάμερες. Οι κάμερες, που θα καταγράφουν τις ανάσες μας, τους παλμούς της καρδιάς μας. Και, κυρίως, θα καταγράφουν τις βαθιές, βαθύτερες επιθυμίες μας!
Σε τι διαφέρουν οι φωτιές, που καίγανε τα βιβλία στο Βερολίνο, από τις κάμερες στην Πανεπιστημίου και τα συρματοπλέγματα στο Γκουντανάμο; Είναι, τάχα, δύσκολο για τον καλλιτέχνη και τον διανοούμενο να κάνει αυτόν το συνειρμό; Είναι, τάχα, δύσκολο να αντιληφθεί πως τα τύμπανα που ακούγονται είναι φασιστικά τύμπανα; Πως οι κραυγές που ακούγονται είναι από τους Αφγανούς, τους Ιρακινούς, που καίγονται στους φούρνους της «νέας τάξης πραγμάτων»; Τους φούρνους, που σαν τον Μινώταυρο θέλουν κάθε μέρα και νέο αίμα; Θα δηλώσουν στο μέλλον πως δεν είχαν αντιληφθεί, δεν είχαν καταλάβει ότι εκεί μέσα ψήνονταν άνθρωποι; Και η συνείδησή τους; Σ' αυτήν τι θα απαντήσουν;
Οι 290 κάμερες που αναγγέλθηκαν, χωρίς εξήγηση, έγιναν 1.100! Σιωπή, λοιπόν; Ακαδημαϊκοί, πρυτάνεις, καθηγητές πανεπιστημίων, συνθέτες, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, συγγραφείς, δάσκαλοι, σιωπή; Θα χωρέσετε, λέτε, όλοι εσείς πίσω από το δάκτυλο; Δεν ακούσατε τι είπε ο υπουργός Ασφαλείας; Δε φεύγουν οι κάμερες, είπε, και μετά τους Αγώνες! Σας ξεσκέπασε. Σας εξέθεσε. Τράβηξε σαδιστικά τα προσχήματα για να σας ντροπιάσει. Για να σας αχρηστεύσει τελείως! Δεν είναι η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων που θα λύσει το πρόβλημα. Το πρόβλημα λύνεται στα πεζοδρόμια και στις διαδηλώσεις. Εκεί γράφονται τα βιβλία, τα τραγούδια, εκεί ζωγραφίζονται οι πίνακες. Εκεί δίνονται οι διαλέξεις! Ο λαός σάς έχει δείξει το δρόμο!..
Από το πλοίο, βλέπεις τη Σαμοθράκη σαν ένα βουνό που αναδύεται από τη θάλασσα. Παράξενο νησί, με μια κορυφή που ονομάζεται φεγγάρι (1.611 μέτρα ύψος). Οταν φθάνουμε από την Αλεξανδρούπολη, δε θα δούμε παρά το λιμάνι, την Καμαριώτισσα, γεμάτο ψαροταβέρνες. Η επόμενη μέρα θα αρχίσει αισιόδοξα με το ξεχασμένο για τους περισσότερους λάλημα του πετεινού. Βρισκόμαστε στην Παλαιόπολη, πολύ κοντά στον αρχαιολογικό χώρο, όπου λατρεύονταν οι «Μεγάλοι θεοί». Μπροστά μας το Αιγαίο - μια κρυστάλλινη θάλασσα. Στη διαδρομή μέχρι το χώρο του δωδέκατου δημοσιογραφικού συνεδρίου, η παραλία συνεχίζεται με πλήθος από γλάρους, αλλά και κατσίκια να φθάνουν μέχρι το κύμα. (Αργότερα θα μάθουμε ότι στο νησί ζουν 30.000 άγρια και ημιάγρια κατσίκια, που σκαρφαλώνουν παντού, ακόμα και στα δέντρα και στα αυτοκίνητα - άμα βρίσκονται κάτω από τα κλαδιά τους).
Μέχρι το βράδυ, θα έχουμε την ευκαιρία να διασχίσουμε τη μια πλευρά του νησιού, που είναι λίγα χιλιόμετρα, να θαυμάσουμε την άγρια ομορφιά της, με τα πλατάνια να φθάνουν στο νερό, τις άγριες κορυφές του επιβλητικού βουνού που λέγεται Σάος, τα νερά που τρέχουν από ψηλά, δημιουργώντας ρυάκια, χειμάρρους, ποταμάκια, λίμνες, καταρράκτες πριν φτάσουν από την πηγή στις δαντελωτές ακτές. Πέτρα και νερό, νερό και πέτρα παντού, μαζί με την οργιαστική βλάστηση στα παράλια.
Στο χώρο του συνεδρίου, που γίνεται στην Καμαριώτισσα, θ' ακούσουμε για τη Σαμοθράκη από τα προϊστορικά χρόνια, που υπήρξε κοιτίδα του ελληνικού πολιτισμού, τη Σαμοθράκη με τους βιότοπους και τη σμίξη των πολιτισμών, τη χώρα των Καβείρων και τα μυστήριά της... Πόσοι, αλήθεια, γνωρίζουν ότι το Σεπτέμβρη του 1821 οι Τούρκοι έσφαξαν 15.000 κατοίκους της Σαμοθράκης, όπως έκαναν και στη Χίο; Για μια ακόμα φορά, τονίστηκε από τον δήμαρχο Γιώργο Χανό και άλλους φορείς η ανάγκη να αναδειχτεί αυτός ο ξεχασμένος από τις κυβερνήσεις τόπος. Απομονωμένο το νησί, ιδίως το χειμώνα και πολλοί κάτοικοί του έχουν μεταναστεύσει.
Ο δρόμος από την Παλαιόπολη συνεχίζει μέχρι τους «κήπους», που είναι το τέρμα της διαδρομής. Μια διαδρομή γεμάτη πράσινο με δυο δημοτικά κάμπινγκ «φυτεμένα» μέσα στο δάσος της παραλίας, ανάμεσα σε πλατάνια και φτέρες. Στα Θερμά, η «βάθρα της γριάς», μια κρυστάλλινη λιμνούλα ανάμεσα στα δέντρα και την άγρια βλάστηση. Πιο πέρα, σε απόσταση μιας ώρας με τα πόδια, ο καταρράκτης του «φονιά». Στους «Κήπους», μια απέραντη παραλία με φαράγγι στο βουνό, όαση γαλήνης. Ενα παλιό ξεχασμένο τανκς σ' ένα ύψωμα αγναντεύει το πέλαγος...
Πολλά και ποικίλα τα προβλήματα των δημοσιογράφων, που θα αναπτυχθούν στη διάρκεια του συνεδρίου. Ενα από τα θέματα είναι και αυτό των αυτοαπασχολούμενων δημοσιογράφων, ιδιαίτερα στην περιφέρεια. Ανάμεσά τους, ένα μεγάλο ποσοστό είναι νέες γυναίκες...
Στρατιές νέων ανασφάλιστων ή μη επαρκώς ασφαλισμένων υπάρχουν όχι μόνο στην πρωτεύουσα, αλλά και στην περιφέρεια και συνιστούν ένα πάμφθηνο εργατικό δυναμικό. Η χώρα μας έχει ένα 25% αυτοαπασχολούμενων δημοσιογράφων, το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη - και η κατάσταση διαρκώς χειροτερεύει. Αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, οι αυτοαπασχολούμενοι αυξάνονται διαρκώς, γιατί, καθώς δεν έχουν καμία κατοχύρωση, αυτό συμφέρει τους εργοδότες (μόνο στη Δανία ανάμεσα στα 1995-2003 το ποσοστό τους αυξήθηκε κατά 186%). Σ' όλες τις χώρες έχουν χαμηλότερο μέσο όρο αμοιβής από τους έμμισθους συναδέλφους τους.
Στην ελληνική επαρχία ανάμεσα στους αυτοαπασχολούμενους δημοσιογράφους κυριαρχούν η «μαύρη εργασία», η εργασία ...αμισθί, η υποαπασχόληση, τα δελτία παροχής υπηρεσιών, οι συμβάσεις έργου. Σε μια μικρή περιφέρεια μπορεί να κυκλοφορούν 7-8 ημερήσιες εφημερίδες, δέκα εβδομαδιαίες και απορεί κανείς πώς καταφέρνουν να επιβιώνουν. Υπάρχουν, επίσης, πλήθος ραδιοσταθμοί. Ολες αυτές οι επιχειρήσεις δεν είναι υποχρεωμένες να πληρώνουν ένα μίνιμουμ δημοσιογράφων επαγγελματιών και έτσι στηρίζονται σε «αλεξιπτωτιστές» ή σε άμισθη εργασία ή σε εργασία νέων δημοσιογράφων, που αμείβονται με εξευτελιστικές αμοιβές - 100, 200, 300 ευρώ το μήνα, με την ελπίδα ότι ...η κατάσταση θα αλλάξει. Μπορεί να μην ασφαλίζονται για χρόνια - ή να δουλεύουν σε δυο και τρεις δουλιές και να ασφαλίζονται μόνο στη μία για πολύ λίγα χρήματα. Μερικοί - μερικές αναγκάζονται να κάνουν και άλλες δουλιές, λ.χ., μαθήματα, για να μπορέσουν να επιβιώσουν. Δεν αντιδρούν, για να μη χάσουν κάποιες αποδοχές πείνας (σύμφωνα με τις τελευταίες στατιστικές, το 22,6% των δημοσιογράφων είναι ανασφάλιστοι και τα 23,2 δεν αμείβονται με τη συλλογική σύμβαση εργασίας. Αυτό, βέβαια, σημαίνει και διαφυγόντα κέρδη από τα δημοσιογραφικά ταμεία).
Η σύγχρονη δουλεία των νέων εμφανίζεται ιδιαίτερα οξυμένη και στα περιφερειακά κανάλια. Αλλά, όπως είπε χαρακτηριστικά μια νέα δημοσιογράφος, οι αυτοαπασχολούμενοι πρέπει να μάθουν να διεκδικούν συλλογικά - όχι ο καθένας μόνος του. Αυτό είναι δυνατόν, αν οι δημοσιογραφικές ενώσεις τους «εγκολπωθούν» και αγωνιστούν να κατοχυρώσουν τα δικαιώματά τους: Συμβόλαια, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, επιδόματα, διακοπές, επίδομα μητρότητας, σύνταξη. Κι ακόμα να γίνεται έλεγχος για τις κατώτατες αμοιβές ή κατά σελίδα ή κατά θέμα. Αιτήματα, που μπορούν να διεκδικηθούν με την ενότητα στόχων και δράσης όλων των δημοσιογράφων, γιατί το αύριο θα είναι δυσκολότερο από το σήμερα...
Μετά το τέλος των εργασιών του συνεδρίου, γνωριμία με άλλα μέρη της Σαμοθράκης: Η χώρα, κτισμένη αμφιθεατρικά στην πλαγιά του βουνού με διώροφα πέτρινα σπίτια, κόκκινες στέγες και πλήθος πέτρες πάνω στα κεραμίδια. Πλακόστρωτα ανηφορικά δρομάκια, που οδηγούν στο κάστρο, αλλά και σε παραδοσιακά καφενεία, στο λαογραφικό μουσείο και στο φούρνο των εκατό χρόνων, όπου προσφέρει εφτάζυμο ψωμί μια γλυκύτατη ηλικιωμένη γυναίκα. Εδώ, στη χώρα, δοκιμάζουμε παραδοσιακά γλυκά του κουταλιού, όπως το πραούστι (άγριο δαμάσκηνο), ενώ στην Καμαριώτισσα επισκεπτόμαστε το συνεταιρισμό των γυναικών, που διαθέτει γλυκά, ζυμαρικά και ποτά. Ο δρόμος από την άλλη πλευρά του νησιού, όπου οι Μακρύλιες, η Παναγιά η Κρημνιώτισσα (όπως θα καταλάβατε, αγναντεύει έναν γκρεμό) και η παραλία της «παχιάς άμμου» είναι μια περιοχή, όπου επικρατούν οι ελιές, αλλά δεν έχει τη δροσιά και τη βλάστηση του υπόλοιπου νησιού. Οι κορυφές του βουνού φαίνονται από δω πιο αιχμηρές και λένε πως όταν ανέβεις στο βράχο απογευματινές ώρες βλέπεις τεράστιες φιγούρες ανθρώπων και ζώων: Παιχνίδι φωτοσκιάσεων ή κάτι από τα Καβείρια μυστήρια για τους πιο ευφάνταστους...
Οσο άγρια ομορφιά έχει η Σαμοθράκη, τόσο ήμερο, παραδεισένιο είναι το τοπίο στον αρχαιολογικό της χώρο, όπου νιώθει κανείς μια παράξενη γαλήνη. Εδώ, στην Παλαιόπολη, η λατρεία των «μεγάλων θεών», που ήταν προγενέστεροι του δωδεκάθεου. Στα μυστήρια των Καβείρων μπορούσαν να μυηθούν άνδρες, γυναίκες και παιδιά όλων των εθνικοτήτων, ελεύθεροι και δούλοι. Κυρίαρχη μορφή της λατρείας ήταν η μεγάλη θεά Αξίερος, που ταυτιζόταν με τη Δήμητρα και την Κυβέλη. Θεότητες του κάτω κόσμου ο Αξιόκερσος και η Αξιόκερσα, που οι Ελληνες αργότερα ταύτιζαν με τον Αδη και την Περσεφόνη. Στο μουσείο, μας υποδέχεται αντίγραφο της Νίκης της Σαμοθράκης, που το πρωτότυπό της βρίσκεται στο Λούβρο... Εντυπωσιάζει ο χορός κοριτσιών από τη ζωφόρο... Ενα μικρό χαριτωμένο μουσείο, που πρέπει να επεκταθεί και να αποκτήσει υποδομές, καθώς η γη της Σαμοθράκης φυλάει ακόμα πολλές εκπλήξεις...