«Υπάρχουν πολλά νησιά που βρίσκονται στην ηπειρωτική Τουρκία, των οποίων το καθεστώς δεν έχει διευκρινιστεί, μετατρέποντας το πρόβλημα του Αιγαίου σε μια από τις σημαντικότερες τρέχουσες ή πιθανές εστίες σύγκρουσης στις θάλασσες του κόσμου».

Η θέση αυτή, που, σε γενικές γραμμές, οδήγησε στην κρίση της Ιμιας, επαναλαμβάνεται και, μάλιστα, από έναν εκ των ισχυρών ανδρών της Τουρκίας, τον αρχηγό του τουρκικού Γενικού Επιτελείου Στρατού, Ατίλα Ατές.

Αυτή η τοποθέτηση περιλαμβάνεται στον πρόλογο μελέτης για το νομικό καθεστώς των νησιών του Αιγαίου, που εκδόθηκε με ευθύνη των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων. Υπό την έννοια αυτή, είναι προφανές πως οι τοποθετήσεις του αρχηγού του Τουρκικού Στρατού δεν αποτελούν προσωπικές σκέψεις ή ιδέες, αλλά επίσημες θέσεις της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.

Σε άλλο σημείο του κειμένου του Τούρκου στρατηγού, σημειώνεται πως «καμία νομική αντίληψη και κανόνας δεν μπορεί να δικαιολογήσει τον αποκλεισμό της Τουρκίας από τα χωρικά της ύδατα και την απομόνωσή της από τη θάλασσα, την οποία επί εκατοντάδες χρόνια χρησιμοποιούσε μόνη της και με την οποία έχει άρρηκτους δεσμούς γεωγραφικής, ιστορικής, οικονομικής, κοινωνικής υφής και δεσμούς ασφάλειας».

Σε άλλο σημείο, ο Ατίλα Ατές επισημαίνει το ενδεχόμενο σύρραξης Ελλάδας και Τουρκίας για τις «διαφιλονικούμενες νήσους». Κατά τα γραφόμενά του, αυτό αποτελεί μια ισχυρή πιθανότητα, καθώς «η υπάρχουσα διαφωνία καθίσταται ακόμη πιο ζωτική, επειδή στο πλαίσιο των διατάξεων της Σύμβασης Διεθνούς Θαλάσσιου Δικαίου των Ηνωμένων Εθνών, τα κατοικημένα νησιά, νησίδες και βραχονησίδες έχουν χωρικά ύδατα και τα κατοικημένα, εκτός αυτού, έχουν υφαλοκρηπίδα και ιδιαίτερες οικονομικές περιοχές».

Οι θέσεις αυτές, αξίζει να σημειωθεί, ότι δεν αποτελούν τίποτε περισσότερο από τις πάγιες τουρκικές θέσεις. Μάλιστα, έχει ενδιαφέρον, επίσης, ότι τα κείμενα αυτά γράφτηκαν και τυπώθηκαν προ οκταμήνου, όταν ο υπουργός Εξωτερικών και η κυβέρνηση «έπλεαν» σε πελάγη ευτυχίας για την «πρόοδο» των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Συνάντηση με τον Πρόεδρο Κληρίδη είχε χτες το μεσημέρι ο πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών στην Κύπρο, Ντόναλντ Μπάτλερ. Ο Αμερικανός διπλωμάτης είχε, επίσης, συνάντηση με τον Ραούφ Ντενκτάς.

Μιλώντας μετά τη συνάντηση με τον Πρόεδρο Κληρίδη, που κράτησε μία ώρα, ο Ντ. Μπάτλερ ανέφερε ότι η συνάντηση έγινε στο πλαίσιο της προετοιμασίας ενόψει του νέου γύρου των εκ του σύνεγγυς συνομιλιών στη Νέα Υόρκη. Ανέφερε, επίσης, ότι οι προσπάθειες των Αμερικανών επικεντρώνονται στις τέσσερις βασικές πτυχές και εξέφρασε την ελπίδα ότι στη Νέα Υόρκη θα υπάρξει πρόοδος.

Ο Ντ. Μπάτλερ απέφυγε να απαντήσει σε ερώτηση για τις απόψεις που εξέφρασε ο ειδικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα, Αλβαρο ντε Σότο, ότι είναι επιτρεπτό για τον Ραούφ Ντενκτάς να θέτει θέμα συνομοσπονδίας. Ωστόσο, επισήμανε την πρόσφατη αναφορά του Προέδρου Κλίντον στην επιστολή του προς το Κογκρέσο, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι δεσμευμένες στην επίτευξη λύσης διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.

Φωνή βοώντος...

Ο πρόεδρος της Βουλής, Σπύρος Κυπριανού, ζήτησε να μιλήσει στη Βουλή των Ελλήνων το ταχύτερο δυνατό και ταυτόχρονα ανακοίνωσε ότι το αίτημά του έχει μείνει αναπάντητο για αρκετούς μήνες.

Το αίτημα του Σπ. Κυπριανού διαβιβάστηκε προχτές τηλεφωνικώς και σήμερα γραπτώς προς τον πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων, Απόστολο Κακλαμάνη. Ανακοίνωση της Βουλής των Αντιπροσώπων αναφέρει ότι ο Σπ. Κυπριανού είχε υποβάλει το αίτημά του να μιλήσει στη Βουλή των Ελλήνων προ μηνών και το επανέφερε με επιστολή του τον περασμένο Μάη. Η ανακοίνωση αναφέρει ότι, επειδή έχει παρέλθει αρκετός χρόνος, χωρίς να πάρει απάντηση στο αίτημά του, η επιστολή δεν μπορεί να θεωρηθεί απόρρητη και δόθηκε στη δημοσιότητα.

Ο Σπ. Κυπριανού ανέφερε στην επιστολή του, με ημερομηνία 18 Μάη, ότι σκοπός του είναι να αναλύσει ενώπιον των αντιπροσώπων του ελληνικού λαού τις σκέψεις και εισηγήσεις του αναφορικά με την πορεία του θέματος της Κύπρου, χωρίς πάθος, υστεροβουλίες και σκοπιμότητες, αλλά, όπως σημειώνει, με γνώμονα το εθνικό συμφέρον και την αλήθεια.

Με την επιστολή του, ο Σπ. Κυπριανού ζητούσε, επίσης, να ανταλλάξει απόψεις με τον Απ. Κακλαμάνη.

Στο μεταξύ, ο υπουργός Αμυνας, Σωκράτης Χάσικος, δήλωσε ότι η άσκηση «Νικηφόρος» θα γίνει κανονικά και τόνισε ότι δεν πρόκειται να γίνουν δεκτές παραινέσεις τρίτων για το σχεδιασμό της.

Ο Σ. Χάσικος είπε ότι η άσκηση «Νικηφόρος» έχει προγραμματιστεί για τον Οκτώβρη και θα γίνει ακριβώς όπως έχει σχεδιαστεί, ενώ ταυτόχρονα άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να προσγειωθούν αεροπλάνα της Ελληνικής Αεροπορίας στη βάση «Ανδρέας Παπανδρέου» στην Πάφο.

Οι ξένοι, είπε ο υπουργός Αμυνας, κάνουν τις παραινέσεις τους γιατί πιστεύουν ότι διατηρούν κλίμα χαμηλών τόνων προς εξυπηρέτηση των συνομιλιών. Εμείς, πρόσθεσε, δεν υιοθετούμε αυτές τις παραινέσεις και δεν ασκούμαστε με βάση τα όσα αυτοί μας υποδεικνύουν. Ο υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης, προέβη σε σαφή υπαινιγμό ότι η άρνηση της κυβέρνησης να δεχτεί υποδείξεις για το «Νικηφόρο» και άλλες ασκήσεις δεν είναι άσχετη με το γεγονός ότι δεν ασκήθηκαν αποτελεσματικές πιέσεις προς την τουρκική πλευρά για επαναφορά της προηγούμενης κατάστασης στα Στροβίλια.