Associated Press

Από τις πρόσφατες αντιαμερικανικές διαδηλώσεις

Η ανακοίνωση από πλευράς Στέιτ Ντιπάρτμεντ, μια βδομάδα μετά την επίσκεψη του Κόλιν Πάουελ στις Φιλιππίνες, ότι το μαοϊκής κατεύθυνσης Κομμουνιστικό Κόμμα Φιλιππίνων και η ένοπλη πτέρυγά του, ο Νέος Λαϊκός Στρατός, προστίθενται στη λίστα των «διεθνών τρομοκρατικών οργανώσεων» που καταρτίζει η κυβέρνηση των ΗΠΑ (Federal Register, 9 Αυγούστου), αποτελεί την απόδειξη των προφανών, ήδη από την αρχή της χρονιάς, προθέσεων της αμερικανικής ηγεσίας να καταστήσει το σύμπλεγμα των φιλιππινέζικων νησιών και γενικότερα τη νοτιοανατολική Ασία, αν όχι το «δεύτερο μέτωπο» της παγκόσμιας εκστρατείας της για πλανητική επικυριαρχία με πρόσχημα το λεγόμενο «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», πάντως ένα ακόμη «μέτωπο».

Ηταν σαφές ότι η οργάνωση Αμπού Σαγιάφ, με την καταπολέμηση της δράσης της οποίας ως αφορμή οι ΗΠΑ έστειλαν για έξι μήνες δύναμη 1.300 ανδρών στο νότιο τμήμα των Φιλιππίνων με «εκπαιδευτικό» ρόλο, δε συνιστά αρκετά απειλητικό «αντίπαλο» για τον αμερικανικό στρατό. Η οργάνωση -παρ' όλη την προσπάθεια «οργανικών» ΜΜΕ του συστήματος (βλ., π.χ., The Economist, τεύχος 1ης Αυγούστου 2002), να τη συνδέσουν με την αλ Κάιντα τονίζοντας ότι εις εκ των ιδρυτικών στελεχών της, ο Αμπουμπακάρ Τζαντζαλάνι, είχε «εκπαιδευτεί στο Αφγανιστάν μαζί με τον Οσάμα μπιν Λάντεν» αν και η ίδια η Πρόεδρος της χώρας Γκλόρια Αρόγιο είχε παραδεχτεί (μιλώντας στη Γαλλική Le Monde) ότι καμία απόδειξη «σύνδεσης» των δύο οργανώσεων μετά το 1995 δεν υπάρχει-, αποδείχτηκε από τακτικής πλευράς «λίγη». Εξ ορισμού, άλλωστε, ο χαρακτήρας της θεωρείται περισσότερο μαφιόζικος από ό,τι αντιεξουσιαστικός (οι απαγωγές για λύτρα αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των ενεργειών της), ενώ από «ηθικής» και πολιτικής πλευράς η Αμπού Σαγιάφ δεν είχε ποτέ σημαντική ισχύ.

Αντίθετα, ο Νέος Λαϊκός Στρατός αποτελεί μια πολύ σημαντικότερη «απειλή», τόσο κατά τάξη μεγέθους -11.000 άνδρες- όσο και λόγω της παρουσίας του σε ολόκληρες τις Φιλιππίνες. Ο Πάουελ είπε πως «πρόκειται για μια οργάνωση που έχει ως στόχο την ανατροπή της κυβέρνησης των Φιλιππίνων και έχει σκοτώσει πολίτες των ΗΠΑ στη χώρα». Η αναφορά σε δολοφονηθέντες «πολίτες» είναι παραπειστική και όσον αφορά την ιδιότητα και όσον αφορά τον πληθυντικό: ο Πάουελ αναφερόταν στη δολοφονία του ταγματάρχη Τζέιμς Ρόου από το Νέο Λαϊκό Στρατό, που έγινε πάνω από δέκα χρόνια πριν (Philippine Daily Inquirer, 11 Αυγούστου).

Και μόνο το γεγονός ότι οι ΗΠΑ στρέφονται κατά του Νέου Λαϊκού Στρατού, κάτι που διαβεβαίωναν στην αρχή της χρονιάς ότι δεν πρόκειται να πράξουν, προοιωνίζεται μια εμπλοκή ανάλογη του Βιετνάμ, εκτιμούν αναλυτές. Ηδη στα τέλη Φεβρουαρίου, ο Αμερικανός καθηγητής ιστορίας Γκάρι Λέιπ έγραφε (στο CounterPunch) ότι οι αμερικανικές προθέσεις ήταν να επανεπιβάλουν την κυριαρχία τους στη χώρα -που αποτέλεσε από το 1889 έως το 1946 αποικία των ΗΠΑ και στη συνέχεια, διαμέσου πραξικοπημάτων με τελευταίο αυτό του Φερντινάντ Μάρκος, προτεκτοράτο τους-, ενώ το κύριο άρθρο της New York Times στις 7 Απριλίου επιβεβαίωνε ακριβώς ότι οι «ασκήσεις» στην περιοχή έχουν ευρύτερη θεματική και στόχευση: (οι Φιλιππίνες) μπορούν να αποτελέσουν το «τέλειο σημείο παρακολούθησης και καλό εφαλτήριο για το συνολικό φάσμα των αμερικανικών συμφερόντων στον Ειρηνικό», έγραψε.

Παραμένει ανοιχτό ζήτημα το κατά πόσον η επόμενη φάση της αμερικανικής στρατιωτικής εμπλοκής στις Φιλιππίνες θα είναι τόσο μεγάλης έκτασης. Κατά τον Ντόναλντ Ράμσφελντ, τον υπουργό Αμυνας των ΗΠΑ, ο νέος κύκλος «εκπαίδευσης» που θα αρχίσει τον Οκτώβρη και θα διαρκέσει ως τα μέσα του 2003, δεν προϋποθέτει εκτεταμένη αμερικανική παρουσία - εξ άλλου για την Ουάσινγκτον «προηγείται» ο πόλεμος κατά του Ιράκ (Washington Post, 6 Ιουλίου). Το «πακέτο» βοήθειας 55 εκατομμυρίων δολαρίων προς το φιλιππινέζικο στρατό και η ανακοίνωση της περαιτέρω «εκπαίδευσής του» πολύ απέχουν από την πρακτική που ακολούθησε η κυβέρνηση Μπους στο Αφγανιστάν. Πιθανώς, για την ώρα, ο πόλεμος αφήνεται να διεξαχθεί από τις δυνάμεις των Φιλιππίνων υπό την Πρόεδρο Αρόγιο και τον υπουργό Αμυνας Αντζελο Ρέγες. Ο οποίος τόνισε (DPA, 8 Αυγούστου) ότι η Πρόεδρος έχει ήδη διατάξει «ολοκληρωτικό πόλεμο» κατά του Νέου Λαϊκού Στρατού, κι υπερθεμάτισε λέγοντας πως «δε θα επιτρέψουμε στους ανθρώπους αυτούς να απειλήσουν την κυβέρνηση, την ασφάλεια και την οικονομία μας». Το ΚΚΦ και ο ΝΛΣ απάντησαν κηρύσσοντας «ολοκληρωτική αντίσταση». Προς το παρόν πάντως, ο πόλεμος παραμένει «χαμηλής έντασης».

Οχι ότι οι ΗΠΑ σκοπεύουν να αφήσουν τα πράγματα στην τύχη τους. Ο σχεδιασμός των επεμβάσεών τους στην περιοχή πάει πολύ πίσω. Το Συμβούλιο Διεθνούς Πολιτικής (Council of Foreign Relations, οργανισμός που εκτός των άλλων εκδίδει και το πασίγνωστο περιοδικό Foreign Affairs) τόνιζε, σε μια πρόταση πολιτικής προς την κυβέρνηση του Μπους ήδη τον Μάη του 2001, ότι «η νοτιοανατολική Ασία, με πληθυσμό κάπου 525 εκατομμυρίων και ΑΕΠ 700 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ο πέμπτος μεγαλύτερος εμπορικός μας εταίρος, δε θα πρέπει να αγνοηθεί... οι εταιρίες των ΗΠΑ έρχονται δεύτερες μόνο σε σύγκριση με αυτές της Ιαπωνίας σε επενδύσεις στην περιοχή... Σε τέσσερις χώρες -Ταϊλάνδη, Σιγκαπούρη, Φιλιππίνες και Μαλαισία- επενδύθηκαν συνολικά πάνω από 35 δισ. δολάρια το 1998... Εξαιρετικού ενδιαφέροντος είναι τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ινδονησία, τη μόνη ασιατική χώρα μέλος του ΟΠΕΚ... (ενώ) νέα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου ανακαλύπτονται στη Μαλαισία, το Βιετνάμ και τις Φιλιππίνες». Τέλος, το Συμβούλιο τόνιζε τη «μεγάλη γεωπολιτική σημασία της περιοχής, που συνορεύει με ορισμένες από τις σημαντικότερες θαλάσσιες ρότες στον κόσμο». Εξ ου, προφανώς, ο... καημός των ΗΠΑ «να καταπολεμηθεί η τρομοκρατία» στην περιοχή, κάτι για το οποίο ο Πάουελ υπέγραψε ειδικό μνημόνιο με τους υπουργούς Εξωτερικών της Ενωσης Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ΑΣΕΑΝ) την περασμένη εβδομάδα.

Εξ ου, επίσης, ο καημός της Γκλόρια Αρόγιο να ταυτίσει το μαζικό λαϊκό κίνημα με την «τρομοκρατία», ειδικά τους διαδηλωτές κατά της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας -που, όλως παρεμπιπτόντως, παραβιάζει βάναυσα το Σύνταγμα της χώρας της. Οπως λέει: «δεν μπορεί κανείς Φιλιππινέζος να σταθεί στην άκρη. 'Η είναι μαζί μας, ή εναντίον μας». Ο ίδιος ο Τζορτζ Ουόκερ Μπους δε θα μπορούσε να το πει καλύτερα.

Στα γυμνάσια είχαν προσκληθεί να συμμετάσχουν και οι υπόλοιπες χώρες της Κασπίας. Στην πρόσκληση ανταποκρίθηκαν και συμμετέχουν με...«συμβολικές» δυνάμεις, (μπροστά στη ρωσική στρατιωτική μηχανή, που αναπτύχθηκε στην περιοχή), το Καζαχστάν και το Αζερμπαϊτζάν. Το Ιράν θα στείλει μόνο παρατηρητές, αφού η Μόσχα αρνήθηκε στην Τεχεράνη να διαπλεύσουν στην Κασπία τρία ιρανικά πολεμικά πλοία μέσα από τους ρωσικούς ποταμούς. Από τη μεριά του το Τουρκμενιστάν αρνήθηκε κάθε συμμετοχή, δηλώνοντας πως διαφωνεί με την πραγματοποίηση μεγάλων στρατιωτικών γυμνασίων στην περιοχή. Είναι φανερό ότι η στάση του Ιράν και του Τουρκμενιστάν έχει να κάνει με την έντονη διαφωνίας τους απέναντι στα ρωσικά σχέδια διαίρεσης της Κασπίας. Αλλωστε, και η ίδια η ανακοίνωση της πραγματοποίησης των γυμνασίων έγινε από τον Πρόεδρο της Ρωσίας Β. Πούτιν στο Αστραχαν, λίγες ώρες μετά την αποτυχία των συνομιλιών για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Κασπίας, τον Απρίλη του 2002 στο Ασχαμπάντ, πρωτεύουσα του Τουρκμενιστάν.

Να θυμίσουμε ότι λίγο αργότερα, στις 13 Μάη, οι Πρόεδροι της Ρωσίας και του Καζαχστάν, Πούτιν και Ναζαρμπάεφ αντίστοιχα, είχαν υπογράψει συμφωνία για τον καθορισμό των συνόρων των δύο χωρών στη βόρεια Κασπία. Η εξέλιξη αυτή συνάντησε την έντονη διαφωνία των Ιράν - Τουρκμενιστάν, που θεωρούν πως πρέπει να δοθεί μια συνολική λύση στο ζήτημα της Κασπίας. Οι δύο αυτές χώρες επιδιώκουν καθεμιά από τις χώρες της Κασπίας να πάρει από 20% της κλειστής αυτής θάλασσας. Αντίθετα, η Ρωσία, το Καζαχστάν και το Αζερμπαϊτζάν θέλουν να μοιραστεί το υπέδαφος της Κασπίας, με βάση το ποσοστό της όχθης από την οποία «βρέχεται» κάθε χώρα, (Ρωσία, Αζερμπαϊτζάν, Τουρκμενιστάν από 19%, Καζαχστάν 29% και Ιράν 14%), ενώ επιδιώκουν τα νερά της κλειστής αυτής θάλασσας να είναι «κοινής χρήσης» για όλες τις χώρες της Κασπίας, ενώ κάθε χώρα θα έχει και μια αποκλειστική ζώνη ευθύνης 10 μιλίων από τις όχθες της για αλιεία και έλεγχο της οικολογικής κατάστασης της θάλασσας.

Associated Press

Με μεγάλη προσοχή τις εξελίξεις παρακολουθούν και επεμβαίνουν όπως μπορούν και οι ΗΠΑ - ΕΕ, μιας και στην περιοχή δραστηριοποιούνται μεγάλες εταιρίες. Ετσι, τα μεγάλα ναυτικά γυμνάσια της Ρωσίας στην Κασπία, είναι μια φανερή προσπάθεια να πειστούν γείτονες και μη πως η Ρωσία έχει κι άλλους τρόπους, πέρα από τη διπλωματία για επιβάλλει τις «θέσεις» της στην περιοχή. «Θέσεις», που είναι σήμερα σύμφυτες με τα συμφέροντα τέτοιων μεγάλων ρωσικών ιδιωτικών εταιριών όπως είναι π.χ. η «Λουκόιλ».

Το πιο περίεργο είναι ότι οι ρωσικές αρχές κρατούν σε μυστικότητα μια σειρά πληροφορίες γι' αυτά τα γυμνάσια. Ετσι π.χ. αρνήθηκαν να δώσουν στη δημοσιότητα την ονομασία των γυμνασίων, που όπως είναι γνωστό συχνά φέρει και έναν συμβολικό χαρακτήρα. Κρατούν επίσης μυστικό το σενάριο των ασκήσεων, ενώ άφησαν να φανεί απλώς πως μάλλον το σενάριο των γυμνασίων έχει να κάνει με την «εξολόθρευση μεγάλου παράνομου ένοπλου σχηματισμού». Αυτά «διανθίζονται» με γενικόλογες αναφορές σχετικά με την ανάγκη να χτυπηθεί η τρομοκρατία, η παράνομη αλιεία, το εμπόριο των ναρκωτικών, η... σύγχρονη πειρατεία. Το μέγεθος όμως των δυνάμεων που συσσωρεύτηκαν σ' αυτήν την περιοχή δείχνει ότι οι παραπάνω ερμηνείες δίνονται απλώς, για να κρατηθούν τα προσχήματα.

Ο πρώην διοικητής των στόλου της Μαύρης Θάλασσας Εντουάρντ Μπάλτιν εκτιμά ότι με τα γυμνάσια αυτά «η Ρωσία πρέπει να δείξει, ότι αυτή η περιοχή είναι ζώνη των στρατηγικών της συμφερόντων, τα οποία είναι έτοιμη να τα υπερασπιστεί και με τη χρήση στρατιωτικής δύναμης». Η δε ηγεσία του στόλου προτίμησε να παρακολουθήσει τα στρατιωτικά γυμνάσια από την πλωτή πλατφόρμα εξόρυξης πετρελαίου της «Λουκόιλ», για να μην αφήσει ίσως αμφιβολίες, για το τίνος συμφέροντα υπερασπίζει στην περιοχή.

Και δεν είναι μόνον η Κασπία. Καθόλου συμπτωματικά στις 2/8/2002 ο διοικητής του ρωσικού στόλου στη Βαλτική Βλ. Βαλούεφ δήλωσε ότι τα πλοία και οι ειδικές δυνάμεις του ρωσικού στόλου στη Βαλτική είναι έτοιμες να εξασφαλίσουν την ασφάλεια των πλωτών πλατφορμών εξόρυξης πετρελαίου της «Λουκόιλ» στην περιοχή του Καλίνινγκραντ. Η δήλωση έγινε τη στιγμή που είναι σε εξέλιξη η διαμάχη της Ρωσίας με την ΕΕ για το ζήτημα το Καλίνινγκραντ. Βέβαια, ο συγκεκριμένος Ρώσος αξιωματικός άφησε να εννοηθεί στη συνέχεια, ότι προσδοκά σε κάποια "ειδική οικονομική σχέση" του στόλου που διοικεί με τη συγκεκριμένη εταιρία! Βέβαια η ιδέα και μόνο απόκτησης..."νταβατζή" δε συγκίνησε τη συγκεκριμένη εταιρία, "άνθρωποι" της οποίας φαίνεται να απάντησαν πως καθήκον των στρατιωτικών είναι να υπερασπίζονται όλη τη χώρα, συμπερασματικά και τις εγκαταστάσεις των ιδιωτικών εταιριών, αναβιώνοντας έτσι με τον δικό τους τρόπο το απόφθεγμα «το κράτος είμαστε εμείς»!

Δίκιο στην τελευταία έδωσε και ο υπουργός Αμυνας της χώρας Σεργκέι Ιβανόφ που επισείοντας τον κίνδυνο των...«τρομοκρατών» σημείωσε την ανάγκη ο ρωσικός στόλος να υπερασπιστεί όλες τις πλωτές πλατφόρμες εξόρυξης πετρελαίου που ανήκουν σε ρωσικά «συμφέροντα» όχι μόνο στο Καλίνινγκραντ, αλλά και στην Κασπία, στον Ειρηνικό Ωκεανό και στην Αρκτική!

Οπως σημειώνει η ρωσική εφημερίδα «Νεζαβίσιμαγια Γκαζέτα» (12/8/2002) πλέον «έχουμε τη στροφή από την ανώφελη και χωρίς προοπτική θεωρητική ("επί χάρτου") προετοιμασία αντιπαράθεσης με τη Δύση, στην προώθηση με στρατιωτικά μέσα των υπαρκτών κρατικών καθηκόντων... μπροστά μας ξετυλίγεται η νέα προσέγγιση του κράτους προς όφελος της υπεράσπισης των συμφερόντων κάποιων υποκειμένων της οικονομίας, που εντελώς συμπτωματικά, τυγχάνει να είναι του ιδιωτικού τομέα».

Φαίνεται πως και το ρωσικό ναυτικό βρίσκει πλέον τη δική του «θέση» στην υπηρεσία του καπιταλιστικού συστήματος. Θέση που διαπλέκεται με την υπεράσπιση, προώθηση και με τη στρατιωτική ισχύ, των μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων.