Associated Press

Με το δάχτυλο στη σκανδάλη βρίσκονται οι Ινδοί στρατιώτες στο Κασμίρ

Η επίθεση με 34 νεκρούς από φενταγίν, μαχητές αυτοκτονίας, τη βδομάδα που πέρασε στο ινδικό τμήμα του διαφιλονικούμενου Κασμίρ, υπογράμμισε, για άλλη μια φορά, πόσο εύθραυστες είναι οι ισορροπίες στην περιοχή. Κατέδειξε επίσης ότι οι φανατικές ισλαμικές οργανώσεις δεν ορρωδούν προ ουδενός προκειμένου να πετύχουν τον σκοπό, την «απελευθέρωση» του Κασμίρ εν προκειμένω.

Η επίθεση είχε σαφώς στόχο να δείξει στην επισκεπτόμενη την Ινδία αναπληρώτρια υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ αρμόδια για τη Νοτιοανατολική Ασία, Κριστίνα Ρόκα, ακριβώς αυτό: Οι φανατικοί σουνίτες δε συμμορφώνονται με τον πειθαναγκασμό του παλιού τους καθοδηγητή, του στρατηγού Περβέζ Μουσάραφ, να ταχθεί στο πλευρό της Ουάσιγκτον και κατά της «τρομοκρατίας» γενικώς.

Ο ίδιος ο Μουσάραφ προσπάθησε να τηρήσει λεπτές ισορροπίες, καταδικάζοντας μεν το θάνατο αμάχων αλλά όχι την ίδια την επίθεση, πράγμα που η αμερικανική ηγεσία «έκανε» πως δεν πρόσεξε. Παρά όμως τον ελιγμό του ο Μουσάραφ γνωρίζει πολύ καλά πως βρίσκεται εν μέσω διασταυρούμενων πυρών, μεταφορικά και κυριολεκτικά. Μεταφορικά, στο διπλωματικό επίπεδο: Οι επισκέψεις της Ρόκα, του προέδρου της Παγκόσμιας Τράπεζας, Τζέιμς Γούλφενσον, και της Γαλλίδας υπουργού Αμυνας, Αγιό, μέσα σε μια βδομάδα στο Ισλαμαμπάντ είχαν όλες σκοπό να εξαναγκάσουν τον πραξικοπηματία στρατηγό να τηρήσει τις υποσχέσεις του ότι θα «πατάξει την τρομοκρατία» το Γενάρη φέτος. Υποσχέσεις που αποδείχτηκαν απλώς λόγια, όπως έδειξε με τον πιο αιματηρό τρόπο η επίθεση στο Καράτσι πριν δύο βδομάδες με 15 νεκρούς, εκ των οποίων 12 Γάλλοι υπήκοοι. Κυριολεκτικά, στο στρατιωτικό: Στο Πακιστάν επιχειρούν ανοιχτά Αμερικανοί πράκτορες και στρατιώτες, ενώ οι δεκάδες σουνιτικές παραστρατιωτικές οργανώσεις, που είχαν και διατηρούν ακόμη σχέσεις με την ISI (Inter-Services Intelligence, το πακιστανικό αντίστοιχο της βρετανικής MI6 ή της δικής μας ΕΥΠ), συνεχίζουν απερίσπαστες τη δράση τους και απειλούν ακόμη και τον ίδιο αν μπει εμπόδιο στο δρόμο τους.

Στην άλλη πλευρά, στην Ινδία, η κυβέρνηση του Αταλ Μπιχάρι Βάτζπαϊ βρίσκει για άλλη μια φορά στην «τρομοκρατία» που αποδίδει στο Πακιστάν το τέλειο άλλοθι για να συνεχίσει τη μισαλλόδοξη πολιτική που ακολουθεί και να αποφύγει τα ακανθώδη εσωτερικά προβλήματα της χώρας. Το πιο επείγον εκ των οποίων είναι η σφαγή 2.000 και πλέον μουσουλμάνων στο Γκουζαράτ από έξαλλα πλήθη ινδουιστών, που, όπως καταγγέλλουν η αντιπολίτευση και μη κυβερνητικές οργανώσεις, ενορχηστρώθηκε από κυβερνητικά στελέχη και δείχνει, ξεκάθαρα, τι έχει κατά νου η υπό τον Βάτζπαϊ κλίκα για το μέλλον της Ινδίας: Ενα εθνικά και θρησκευτικά «καθαρό» κράτος-έθνος...

Την Πέμπτη που πέρασε οι Ινδοί στρατηγοί και ο υπουργός Αμυνας, Τζορτζ Φερνάντες, ένας πολιτικός επικίνδυνα ακραίων τοποθετήσεων, μελετούσαν τον τρόπο επιβολής «αντιποίνων» στο Πακιστάν για την επίθεση. Το πρόβλημα είναι πως η ινδική εθνικιστική κυβέρνηση αισθάνεται «ταπεινωμένη» από τη συνέχιση των επιθέσεων και αυτήν τη φορά μπορεί να κάνει περισσότερα από το να εκτοξεύσει απειλές και να μην τις κάνει πράξη -- πράγμα το οποίο θέτει, ξανά, τον κίνδυνο πυρηνικής σύγκρουσης στο τραπέζι. «Ξανά» διότι, όπως αποκάλυψε τη βδομάδα που πέρασε ένας σύμβουλος του Μπιλ Κλίντον, το 1999 ο τοτινός επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων του Πακιστάν (ο Περβέζ Μουσάραφ) είχε θέσει εν αγνοία του πρωθυπουργού, Ναουάζ Σαρίφ (που αργότερα ανέτρεψε), σε ετοιμότητα πυρηνικά όπλα για να πλήξει την Ινδία σε περίπτωση που αυτή εισέβαλλε με συμβατικές δυνάμεις. Ο σύμβουλος Μπρους Ρίντελ έκανε την αποκάλυψη σε μια παρουσίασή του για την αμερικανική εξωτερική πολιτική στην περιοχή, που, όπως σχολίασε η εφημερίδα Times of India, «έμοιαζε σαν σενάριο ταινίας θρίλερ, όχι επίσημο κείμενο». Η Washington Post τόνισε από μιαν άλλη οπτική πως τον Ιούνη του 1999 ο κόσμος ήρθε πιο κοντά σε πυρηνικό πόλεμο «από κάθε άλλη φορά», μετά την κρίση του Κόλπου των Χοίρων, «ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην Κούβα, το 1962».

Από το 1998 ο κίνδυνος πυρηνικού πολέμου έρχεται και επανέρχεται ως γεωπολιτικός εφιάλτης που ξεπερνά κάθε προηγούμενο, ακόμη και εκείνους του «ψυχρού πολέμου». Διότι η ΕΣΣΔ είχε ξεκαθαρίσει την πρόθεσή της να μη χτυπήσει πρώτη, και είχε αποκαταστήσει με τις ΗΠΑ μηχανισμούς αποτροπής ενός πυρηνικού ολέθρου. Ομως στην περίπτωση της Ινδίας και του Πακιστάν δεν υφίστανται τέτοιοι μηχανισμοί. Χειρότερα, τον Απρίλη ο Μουσάραφ προειδοποίησε ότι εάν οι Ινδοί, βασιζόμενοι στη συμβατική υπεροπλία τους, εισβάλουν και κάνουν πράξη το παλιό τους σχέδιο να «κόψουν στα δύο» το Πακιστάν, θα απαντήσει με πυρηνικό πλήγμα. Οι αποστάσεις είναι τέτοιες που δε θα μπορούσαν να λειτουργήσουν μηχανισμοί αποτροπής (αν υπήρχαν αυτοί, διότι με δεδομένο πως ούτε τη συνθήκη ABM ούτε καμιάν άλλη συνθήκη δε λαμβάνουν υπόψη τους τα δύο επιτελεία, γίνεται σαφές πως δεν υπάρχουν).

Πόσο απέχουν το Πακιστάν και η Ινδία από έναν πυρηνικό Αρμαγεδδώνα; Τρία λεπτά. Η εφημερίδα Dawn δημοσίευσε τη βδομάδα που πέρασε «εκτιμήσεις» Πακιστανών στρατηγών και επιστημόνων, που υπολογίζουν, με ψυχρή επιστημονική παράνοια, ότι ένα πυρηνικό πλήγμα στη Βομβάη θα απέφερε από 850.000 μέχρι 1,2 εκατομμύριο νεκρούς Ινδούς μέσα σε μερικά λεπτά.

Η κρίση Ινδίας-Πακιστάν βρίσκεται σε μια πολύ επικίνδυνη καμπή, και το ότι οι ΗΠΑ έχουν εμπλακεί παίζοντας δικά τους παιγνίδια καθόλου δε βελτιώνει τα πράγματα. Την ίδια ώρα που οι Αμερικανοί παίζουν το «διαιτητή», πουλάνε οπλικά συστήματα και στις δύο χώρες και επιτρέπουν σε συμμάχους τους να κάνουν το ίδιο -- το Ισραήλ πουλάει βομβαρδιστικά με πυρηνικές δυνατότητες στην Ινδία. Την ίδια ώρα που μιλάνε για «αποκατάσταση της δημοκρατίας» στο Πακιστάν, στηρίζουν με κάθε μέσο τον δικτάτορα Μουσάραφ. Την ίδια ώρα που οι έξαλλοι ινδουιστές κάνουν πογκρόμ κατά μουσουλμάνων υπηκόων της Ινδίας στο Γκουζαράτ, οι Αμερικανοί προωθούν την αλά Σαρόν ρητορεία του Αταλ Μπιχάρι Βάτζπαϊ.

Το 1999 γράφαμε ότι «η πληγή του Κασμίρ δεν κλείνει», και ένα από τα λίγα πράγματα που θα μπορούσαν να την επουλώσουν είναι η δράση των φιλειρηνικών κινημάτων, της Αριστεράς και των λαϊκών κινημάτων ένθεν κακείθεν των συνόρων. Η φωνή των δύο λαών υψώθηκε, αλλά δεν εισακούστηκε. Οι κυβερνήσεις επέλεξαν να συνεχίσουν μια πολιτική εθνικισμού, μιλιταρισμού και μίσους, που απειλεί να οδηγήσει την περιοχή στη μεγαλύτερη καταστροφή της Ιστορίας.

Από τις 13 Μάη διεξάγεται στην πόλη Πιατιγκόρσκ (περιοχή Σταυρούπολης) η πολύκροτη, κατά το ρωσικό Τύπο, δίκη, ενάντια σε 17 άτομα, μέλη παράνομης βαχαμπίτικης οργάνωσης, που κατηγορούνται για απόπειρα ένοπλης κατάληψης της εξουσίας σε δυο αυτόνομες Δημοκρατίες της Ρωσικής Ομοσπονδίας - στην Καρατσάγεβο-Τσερκεσία και την Καμπαρντίνο - Μπαλκαρία, καθώς και για τρομοκρατικές ενέργειες. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Ιζβέστια», οι ομοσπονδιακές αρχές παραδέχονται ότι στη Ρωσία δρα ισχυρή οργάνωση, με κύριο στόχο το διαμελισμό της χώρας και με βασική μέθοδο την τρομοκρατία. Πρόκειται για την παράνομη οργάνωση της εξτρεμιστικής ισλαμικής οργάνωσης βαχαμπιτών, η οποία συνδέεται με τους πιο απεχθείς Τσετσένους αυτονομιστές οπλαρχηγούς και χρηματοδοτείται από το εξωτερικό. Φαινόταν ότι μετά τον Αύγουστο του 1999, όταν ο στρατός είχε καταλάβει με έφοδο δυο χωριά - «άντρα του βαχαμπιτισμού» στο Νταγκεστάν - το Καραμάχι και το Τσαμπανμάχι, η απειλή του ισλαμικού φονταμενταλισμού στο Βόρειο Καύκασο έχει αποκρουστεί, η «πέμπτη φάλαγγα», που βοηθούσε τους Μπασάγεφ και Χατάμπ, έχει συντριβεί και δε θα σηκώσει πλέον κεφάλι. Δυστυχώς, έτσι μόνο φαινόταν. Η βομβιστική επίθεση στο Κασπίισκ, κατά τη διάρκεια του γιορτασμού της 57ης επετείου της αντιφασιστικής Νίκης, για την οποία στο Νταγκεστάν θεωρούν ως υπεύθυνους τους βαχαμπίτες, διέλυσε τις αυταπάτες. Επομένως, ο κίνδυνος παραμένει υπαρκτός.

Το εκτενές άρθρο με τίτλο «βαχαμπίτικη παρανομία. Η αντάρτικη τζιχάντ κατά της Ρωσίας συνεχίζεται», που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Ιζβέστια» (13/5/2002), με βάση τα υλικά της ανάκρισης για την εν λόγω δίκη, αναφέρεται λεπτομερώς στη διαμόρφωση της παράνομης δράσης, στους σκοπούς της, στους καθοδηγητές και τους εμπνευστές της. Οργανωτής της παράνομης οργάνωσης στην Καρατσάγεβο - Τσερκεσία ήταν ο ιμάμης Ραμαζάν Μπορλάκοφ, ο οποίος, στα μέσα της δεκαετίας του '90, επισκέφτηκε μερικές αραβικές χώρες και βρήκε εκεί χορηγούς για να ανοίξει μεντρέσε (ιερατική ισλαμική σχολή) στο τζαμί του. Αραβες δάσκαλοι δίδασκαν στους μαθητές το Ισλάμ.

«Στην αρχή», αναφέρει η εφημερίδα, «όλα φαινόταν αρκετά ευπρεπή: Ανάγνωση του Κορανιού, κηρύγματα, προσευχές. Ωστόσο, με τον καιρό, άρχισαν στη σχολή να δίνουν περισσότερη σημασία στη σωματική εκγύμναση και στα μαθήματα μάχης σώμα με σώμα: Οι μαθητές πρέπει να ξέρουν να υπερασπίζονται την πίστη τους. Φτωχοί και άεργοι νέοι απ' όλη τη Δημοκρατία κατέφθαναν στην ιερατική σχολή (Μεντρέσε) του Μπορλάκοφ. Οσοι δεν είχαν δουλιά ή δεν μπόρεσαν να μπουν σε κάποια ανώτερη σχολή, βρήκαν εκεί τροφή, υποστήριξη, στέγη και μάλιστα υποτροφία. Σταδιακά, τα κηρύγματα γίνονταν όλο και πιο επιθετικά. Ολο και πιο συχνά, ο ίδιος ο Μπορλάκοφ επαναλάμβανε ότι οι μουσουλμάνοι καταπιέζονται στη Ρωσία, ότι οι μουσουλμάνοι πρέπει να ενωθούν και πρέπει να ζουν με βάση τους νόμους του σαριάτ και όχι τους κοσμικούς νόμους».

Με αραβικά χρήματα ο Μπορλάκοφ άρχισε να χτίζει τζαμιά σε όλη τη Δημοκρατία, να διορίζει εκεί ιμάμηδες. Τους νέους που είχαν περάσει την «προετοιμασία», τους έστελνε για «πρακτική εξάσκηση» στην Τσετσενία, στα στρατόπεδα του Χατάμπ. Αργότερα απ' αυτούς τους μαχητές σχηματίστηκε το «τάγμα Καρατσάγεφσκ», το οποίο τον Αύγουστο 1999 εισέβαλε μαζί με τις συμμορίες του Χατάμπ και του Μπασάγεφ στο Νταγκεστάν. Με βάση τα στοιχεία της έρευνας, ο Μπορλάκοφ εκπαίδευσε στην οργάνωσή («Τζαμαάτ») του τον Ατσιμέζ Γκοτσιγιάγεφ, ο οποίος έγινε καθοδηγητής της παράνομης οργάνωσης στο Καρατσάγεφσκ (πρωτεύουσα της Δημοκρατίας) και το Σεπτέμβρη 1999 ανατίναξε σπίτια στην οδό Γκουριάνοφ και στη δημοσιά Κασίρσκ στη Μόσχα. Ο Μπορλάκοφ παρέδωσε τα ινία της διοίκησης σ' έναν από τους μαθητές του - τον Χιζίρ Σαλπαγκάροφ και πήγε στην Τσετσενία, όπου βρίσκεται και σήμερα. Το ενδιαφέρον είναι ότι στις αρχές του 2000 ο Γκοτσιγιάγεφ εμφανίστηκε πάλι στο Καρατσάγεφσκ και, παρόλο που καταζητούνταν για τις τρομοκρατικές πράξεις στη Μόσχα, τριγύριζε ελεύθερα στη Δημοκρατία και στη συνέλευση της «Τζαμαάτ» δήλωσε ότι θα γίνει τώρα «αμέρ», δηλαδή κεφαλή της οργάνωσης στη Δημοκρατία και ότι σ' αυτό το αξίωμα τον συνέστησε, τάχα, ο Χατάμπ.

Στην Καμπαρντίνο - Μπαλκαρία η διαμόρφωση της βαχαμπίτικης παράνομης δράσης έγινε επίσης υπό την καθοδήγηση ιμάμη τζαμιού της πόλης Νάλτσικ (πρωτεύουσα της Δημοκρατίας) - του Μουσά Μουκόζοφ. Ανοιξε στην πρωτεύουσα της Δημοκρατίας Ισλαμικό Κέντρο και είναι μέχρι σήμερα επικεφαλής του, γιατί, όπως λένε, «είναι φίλος με τον Ποινικό Κώδικα». Γι' αυτό ακριβώς, αν και ταξίδεψε μερικές φορές στην Τσετσενία και διατηρούσε στενές σχέσεις με πολλούς οπλαρχηγούς, οι ρωσικές ειδικές υπηρεσίες δεν μπορούν να τον κατηγορήσουν για κάτι. Ο Μουκόζοφ, όμως, έχει δημιουργήσει μια δομή, η οποία οποιαδήποτε στιγμή είναι έτοιμη να αλλάξει το ισχύον διοικητικό σύστημα και να αρπάξει την εξουσία. Είναι, ωστόσο, ελεύθερος, γιατί σχεδιάζει να ανέβει στην εξουσία με ειρηνικό τρόπο. Στις αρχές του 2001, περίπου 200 νεαροί εξτρεμιστές μ' επικεφαλής τα αδέρφια Μπεκάγεφ έφυγαν από τον Μουκόζοφ και δημιούργησαν τη δική τους τζαμαάτ (οργάνωση). Το 2000 έγινε η συνένωση των τζαμαάτ των αδερφών Μπεκάγεφ και του Χιζίρ Σαλπαγκάροφ. Κοινή βάση τους έγινε το εγκαταλειμμένο αγρόκτημα στο οροπέδιο Μπετσασίν στα σύνορα Καμπαρντίνο - Μπαλκαρίας και Καρατσάγεβο - Τσερκεσίας.

«Στη διάρκεια μερικών μηνών, οι αρχηγοί κουβαλούσαν εκεί όπλα, τρόφιμα, φάρμακα, πυρομαχικά, στρατιωτική εξάρτυση, τεχνικά μέσα επικοινωνίας, μηχανήματα παρακολούθησης. Με άλλα λόγια, τα πάντα απαραίτητα για μακρά παραμονή στα βουνά τμήματος περίπου 500 ατόμων. Το σχέδιο του Σαλπαγκάροφ ήταν να καταλάβει στο Νάλτσικ το κτίριο της διοίκησης, να θέσει ηχηρά αιτήματα και, όπως ο Σαμίλ Μπασάγεφ, να κρυφτεί στα βουνά, παίρνοντας ομήρους. Να ναρκοθετηθούν οι προσβάσεις προς το οροπέδιο Μπετσασίν, ώστε να δυσχεραίνεται σοβαρά η καταδίωξη από τις ομοσπονδιακές δυνάμεις. Σε κρίσιμη περίπτωση να υποχωρήσει στη Γεωργία», γράφει η «Ιζβέστια» με βάση τα υλικά της έρευνας.

Ωστόσο, αυτά τα σχέδια ματαιώθηκαν. Νωρίς το πρωί, στις 24 Μάρτη 2001, στην έξοδο από το Νάλτσικ, συνελήφθη τυχαία ο οδηγός Αρασούλ Χουμπίεφ, που αποδείχτηκε ενεργό μέλος της βαχαμπίτικης παρανομίας. Ακολούθησε ένα κύμα συλλήψεων στην Καρατσάγεβο - Τσερκεσία. Ο αρχηγός Σαλπαγκάροφ και ακόμα 9 άτομα ύποπτα συνελήφθησαν για διάπραξη βομβιστικών επιθέσεων. Τα αδέρφια Μπεκάγεφ κατόρθωσαν να διαφύγουν και, σύμφωνα με πληροφορίες, κρύβονται στη Γεωργία. Δέκα μαχητές της τζαμαάτ της Καμπαρντίνο - Μπαλκαρίας φυλακίστηκαν με την κατηγορία για απόπειρα ένοπλης κατάληψης της εξουσίας.

Αυτή είναι η προϊστορία της δίκης στο Πιατιγκόρσκ. Αναφέρουμε, τέλος, μερικές από τις μεγαλύτερες τρομοκρατικές επιθέσεις των βαχαμπιτών στο Νταγκεστάν με πολλά θύματα:

16 Νοέμβρη 1996. Ανατίναξη πολυκατοικίας στο Κασπίισκ, στην οποία διέμεναν οικογένειες Ρώσων στρατιωτικών. Εχασαν τη ζωή τους 64 άτομα.

4-7 Αυγούστου 1999. Εισβολή στις περιοχές Τσουμαντίνσκ και Μποτλίχσκ του Νταγκεστάν από την Τσετσενία 2.500 ανταρτών μ' επικεφαλής τους Χατάμπ και Σαμίλ Μπασάγεφ. Κατέλαβαν μερικά χωριά, σκότωσαν αστυνομικούς. Η επιχείρηση αυτή των ομοσπονδιακών δυνάμεων εναντίον των εισβολέων θεωρείται ως έναρξη της αντιτρομοκρατικής επιχείρησης στο Βόρειο Καύκασο.

4 Σεπτέμβρη 1999. Ανατίναξη αυτοκινήτων κοντά σε κατοικία στην πόλη Μπουινάκσκ. Νεκροί 54 άτομα, από τα οποία 23 παιδιά. Δυο εκτελεστές, άνθρωποι του Χατάμπ, καταδικάστηκαν ισόβια από το Ανώτατο Δικαστήριο του Νταγκεστάν.

18 Γενάρη 2002. Ανατίναξη αυτοκινήτου, στο οποίο επέβαιναν στρατιωτικοί των εσωτερικών δυνάμεων του υπουργείου Εσωτερικών της Ρωσίας. Σκοτώθηκαν 7 άτομα. Συνελήφθησαν 10 άτομα με την κατηγορία για τρομοκρατία. Οργανωτής αυτής της τρομοκρατικής ενέργειας θεωρείται ο Νταγκεστανός οπλαρχηγός των Τσετσένων ανταρτών Ραμπανί Χαλίλοφ, ο οποίος καταζητείται από το Σεπτέμβρη 1999, μετά την επίθεση στο Νταγκεστάν της συμμορίας από την Τσετσενία. Ο Χαλίλοφ θεωρείται ως οργανωτής και της βάρβαρης βομβιστικής επίθεσης στις 9 Μάη 2002 στο Κασπίισκ, κατά τη διάρκεια του γιορτασμού της 57ης επετείου της αντιφασιστικής Νίκης, όπου έχασαν τη ζωή τους 42 άτομα και πάνω από 150 τραυματίστηκαν. Στις 12 Μάη ο πατέρας του αποκήρυξε δημοσίως το γιο - δολοφόνο, δηλώνοντας ότι στην καρδιά του δε νιώθει πια πατρικά αισθήματα.