Σοβαρές εξελίξεις συντελούνται το τελευταίο διάστημα στο χώρο της εκτύπωσης, με το κλείσιμο μιας σειράς επιχειρήσεων και συγχωνεύσεις άλλων. Εξελίξεις, που οδηγούν σταδιακά στη συγκεντροποίηση του κλάδου σε λίγα χέρια και που συνοδεύονται με απολύσεις, αλλά και προσπάθειες ανατροπής των εργασιακών σχέσεων.

Μόνο τον τελευταίο 1,5 χρόνο έκλεισαν για παράδειγμα τα λιθογραφεία "Δραγούνης" με 120 άτομα, "ΑΣΠΙΩΤΗ ΕΛΚΑ" με 60 άτομα, "ΓΕΩΡΓΑΝΤΑΣ" με 60 άτομα, "ΜΑΚΡΗΣ" με 30 άτομα, "ΙΝΤΕΡΤΥΠ" με 35 άτομα, "ΙΩΝΙΑ" με 50 άτομα, το βιβλιοδετείο "ΓΑΡΜΠΗΣ" με 15 άτομα κ. ά.

Η "ΝΕΟΠΑΚ" (όμιλος κόκα - κόλα) μετεγκαταστάθηκε στο Βόλο, αξιοποιώντας τις αδρές επιδοτήσεις του αναπτυξιακού νόμου, απολύοντας τους 35 εργαζόμενους που απασχολούσε εδώ. Επίσης, το εργοστάσιο βαθυτυπίας "ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣ" (ανήκει στον όμιλο ΔΕΛΤΑ) με 80 άτομα, μεταφέρθηκε στις Φέρες Εβρου, παίρνοντας κρατικές επιδοτήσεις.

Το ίδιο διάστημα έχουμε "συγχωνεύσεις" και "συνεργασίες" επιχειρήσεων. Για παράδειγμα, η εταιρία "Επιφάνεια" πήρε το λιθογραφείο του "Ανδρέου". Επίσης, ο όμιλος "Ιντεραμέρικαν" έδωσε την εταιρία "ΙΝΤΕΡΤΥΠ" που είχε, στην"Επιφάνεια" και η τελευταία την έκλεισε.

Η εκδοτική - εκτυπωτική επιχείρηση "ΠΗΓΑΣΟΣ" του Μπόμπολα, αγόρασε τελευταία την εταιρία "ΑΣΕΤ ΡΙΤΣΟΛΙ" (εκτύπωνε μια σειρά περιοδικά), ενώ έχει κάνει συνεργασίες και λειτουργούν πλέον σαν δορυφόροι της, τα βιβλιοδετεία του "ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ" και του "ΛΙΑΠΗ". Επίσης, η "ΠΗΓΑΣΟΣ" απορρόφησε την εταιρία μηχανογραφικών εντύπων "DATAFORMS". Αυτό το διάστημα βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις ανάμεσα στην "ΠΗΓΑΣΟΣ" και τη "ΔΕΛΤΑ - Πληροφορική"(ανήκει στον όμιλο της τράπεζας Πίστεως) για την εταιρία "DATAFORMS" και τα σενάρια, που παίζουν, είναι είτε να την αγοράσει όλη η "ΔΕΛΤΑ Πληροφορική", είτε να αγοράσει μέρος της.

Μια σειρά εργοστάσια συγκεντρώνει στα χέρια του, ο Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη, που διαθέτει εκτυπωτική μονάδα στην Ακαδημία Πλάτωνος, καθώς και εκτυπωτική μονάδα στα Οινόφυτα. Η εκτυπωτική επιχείρηση"ΦΟΙΝΙΚΑΣ" στον Αγ. Στέφανο, αποτελεί συνιδιοκτησία Λαμπράκη - Βαρδινογιάννη. Η εκτυπωτική επιχείρηση "ΦΙΛΙΠΠΟΣ" στο Κιλκίς, είναι συνιδιοκτησίας Λαμπράκη - Μπόμπολα - Μπακατσέλου.

Τρανταχτό παράδειγμα για τις συνέπειες των συγχωνεύσεων και συνεργασιών, αποτελεί η περίπτωση της εταιρίας "ΙΩΝΙΑ", που ανήκε στους Χ. και Α. Τερζόπουλο.Οι τελευταίοι συνεργάστηκαν με τον όμιλο Λαμπράκη και όλος ο όγκος της δραστηριότητας της "ΙΩΝΙΑ" (εκτύπωνε ΜΕΝ, Πρακτική, Γυναίκα, Κλικ κ. ά. ) πέρασε στον Λαμπράκη, ενώ το εργοστάσιο έκλεισε.

Ο όγκος της δραστηριότητας της "ΙΩΝΙΑ" - που ήταν από τις παλαιότερες του κλάδου με 50 χρόνια και πλέον λειτουργίας - ήταν αρκετά μεγάλος και δε δικαιολογεί το κλείσιμο. Μέσα απ' το "λουκέτο", επιδιώχτηκε η απαλλαγή από τους εργαζόμενους και τα "ενοχλητικά" δικαιώματά τους, καθώς στο συγκεκριμένο εργοστάσιο είχαν αναπτυχθεί αγώνες και οι εργαζόμενοι είχαν σημαντικές κατακτήσεις.

Ολος ο κλάδος έκδοσης - εκτύπωσης - διακίνησης Τύπου επιχειρείται να συγκεντροποιηθεί και να ελεγχθεί από ορισμένα μεγαθήρια και σ' αυτή την κατεύθυνση κινείται και η δημιουργία από τον Λαμπράκη του νέου πρακτορείου διακίνησης εφημερίδων και περιοδικών, του "ΑΡΓΟΣ".

Οι παραπάνω εξελίξεις συνοδεύονται από προσπάθειες αφαίρεσης εργατικών δικαιωμάτων και ανατροπής των εργασιακών σχέσεων. Οπως σημειώνουν συνδικαλιστές, ήδη έχουν αρχίσει σε βιβλιοδετεία, οι πιέσεις στους εργαζόμενους και κυρίως στο ανειδίκευτο προσωπικό, για την επιβολή 10ωρων και γενικότερα για εφαρμογή των αντεργατικών ρυθμίσεων του νόμου 2639/'98. Στη μονάδα προεκτύπωσης εφημερίδων και περιοδικών στη Χρήστου Λαδά, του ομίλου Λαμπράκη, είναι σε έξαρση το δελτίο παροχής υπηρεσιών.

Επίσης αρκετές επιχειρήσεις προσλαμβάνουν εργαζόμενους αναγκάζοντάς τους να υπογράψουν ατομικές συμβάσεις εργασίας με δυσμενέστερους όρους από την κλαδική σύμβαση, η οποία παραβιάζεται συστηματικά και με διάφορες μορφές. Για παράδειγμα η εταιρία "ΦΟΙΝΙΚΑΣ" δίνει στο προσωπικό μόνο το βασικό μισθό και δεν αναγνωρίζει τριετίες, επιδόματα, όπως γάμου, ανθυγιεινό κλπ. Επίσης καταβάλλει μειωμένο στο μισό το νυχτερινό επίδομα.

Το ίδιο διάστημα ο όγκος παραγωγής, ο τζίρος και τα κέρδη στον κλάδο αυξάνονται. Η παραγωγικότητα, λόγω του εκσυγχρονισμού της τεχνολογίας έχει αυξηθεί σημαντικά. Για παράδειγμα το '85 μια μηχανή εκτύπωσης με τρεις εργαζόμενους, είχε τιράζ ανά ώρα 6.000 - 7.000 φύλλα. Σήμερα μια μηχανή εκτύπωσης με 3 εργαζόμενους έχει τιράζ ανά ώρα 12.000 - 15.000 φύλλα.

Οπως σημειώνουν συνδικαλιστές, το '85 οι τρεις εργαζόμενοι παρήγαγαν στο 8ωρο 56.000 φύλλα. Σήμερα οι ίδιοι στο 7ωρο παράγουν το λιγότερο 84.000 φύλλα. Η αύξηση αυτή της παραγωγικότητας - τονίζουν - δικαιολογεί το δίκαιο αίτημα των εργαζομένων για εφαρμογή 35ωρου - 7ωρου - 5ήμερου με βελτίωση των αποδοχών.

Σχολιάζοντας την κατάσταση που επικρατεί στον κλάδο, ο Δ. Δρακόπουλος, πρόεδρος της Πανελλαδικής Ενωσης Λιθογράφων,θα επισημάνει: "Οι εξελίξεις αυτές προβάλλουν πιο επιτακτικά την ανάγκη δημιουργίας συνδικάτου Τύπου που θα ενώσει όλους τους εργαζόμενους στο κύκλωμα έκδοση, παραγωγή, διακίνηση Τύπου. Η Ενωσή μας προσπαθεί να ενημερώσει τους εργαζόμενους για την κατάσταση, να εξηγήσει τις αιτίες της και να πείσει για την αναγκαιότητα να βάλουμε όλοι οι εργαζόμενοι "πλάτη" για να υπερασπιστούμε και να διευρύνουμε τα δικαιώματά μας. Την κατεύθυνση αυτή υπηρετεί και η απόφαση της Ενωσης να συμμετέχει στο ΠΑΜΕ, στην προσπάθεια ανασυγκρότησης του συνδικαλιστικού κινήματος. Εχουμε καλέσει όλους τους εργαζόμενους του κλάδου να συμμετέχουν σ' αυτή την προσπάθεια, γιατί πιστεύουμε ότι με τον αγώνα, την αντίσταση, την αλλαγή των συσχετισμών στο συνδικαλιστικό κίνημα σε ταξική κατεύθυνση, μπορεί να διεκδικηθεί αποτελεσματικά και να υπάρξει λύση στα προβλήματά μας".

Ντ. Ν.