ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 3 Απρίλη 1997
Σελ. /36
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Λαϊκή, εκκλησιαστική μαρμαρογλυπτική

Οι εκδόσεις "Φιλιππότη",αυτοβούλως και κόντρα στην αδιαφορία της πολιτείας για τη λαϊκή μας τέχνη και τους "μαστόρους" της, επί χρόνια εκδίδουν βιβλία για την προβολή, διάσωση και αξιοποίησή της. Ιδιαίτερα για την κυκλαδίτικη τέχνη (λαϊκή και έντεχνη). Δε θα ήταν εκτός πραγματικότητας να πούμε ότι η "εμμονή" του εκδοτικού οίκου, έπαιξε ρόλο και για τη σχετική ευαισθητοποίηση και ενασχόληση ειδικών μελετητών. Οτι αποκάλυψε και τις ευθύνες των πολιτειακών αρμοδίων.

Στα περισσότερα από 15 σχετικά βιβλία, οι εκδόσεις "Φιλιππότη",προσθέτουν φέτος την έκδοση της σημαντικής μελέτης των Αλεξάνδρας Γουλάκη -- Βουτηρά, Γιώργου Καραδέδου, Γιώργου Λάββα "Η εκκλησιαστική μαρμαρογλυπτική στις Κυκλάδες από τον 16ο ως τον 20ό αιώνα".Η μελέτη είναι αποτέλεσμα ερευνητικού προγράμματος, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το υπουργείο Ερευνας και Τεχνολογίας στα χρόνια 1990 - 1992. Η ολοκλήρωση της μελέτης χρηματοδοτήθηκε και από το ΥΠΠΟ το 1993 και το υπουργείο Αιγαίου το 1994 και 1995, αφού χρειάστηκε επιτόπια έρευνα στα νησιά Τήνο, Μύκονο, Ανδρο, Σύρο, Πάρο, Νάξο, Σαντορίνη, Μήλο, Κίμωλο, Σίφνο, Κέα, Φολέγανδρο, όπου αποτυπώθηκαν μνημεία διαφόρων κατηγοριών σε περισσότερους από 150 ναούς.

Αντικείμενο της έρευνας ήταν ο μαρμάρινος διάκοσμος των εκκλησιών στις Κυκλάδες από ανώνυμους, αυτοδίδακτους, εμπειρικούς καλλιτέχνες, κυρίως οικογένειες Τηνιακών, οι οποίες υπήρξαν το "φυτώριο" και των μεγάλων επωνύμων γλυπτών του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα (λ. χ. οι Τηνιακοί Χαλεπάς, Φιλιππότης, Βιτάλης, Σώχος κ. ά). Οι λαϊκοί μαρμαρογλύπτες, καθώς οι Κυκλάδες ήταν και πολιτιστικό "χωνευτήρι" της μεσογειακής λεκάνης, "συναντούσαν" και "αφομοίωναν" αισθητικά στοιχεία, εικαστικές φόρμες και μοτίβα άλλων πολιτισμών και χωρών, και από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, και "πάντρευαν" τη δική μας παράδοση με αποχρώσεις, λ. χ. της ιταλικής Αναγέννησης, του μπαρόκ κλπ.

Η μελέτη, στην οποία κυρίαρχη θέση έχει η Τήνος αφού είναι η πλουσιότερη και σε εκκλησιαστική μαρμαρογλυπτική, εξετάζει τέσσερις φάσεις: Τα μαρμάρινα τέμπλα, κυρίως στην Πάρο, από το 1580 μέχρι το μισό του 17ου αιώνα. Τα μαρμάρινα τέμπλα από τα μέσα του 18ου αιώνα σε Τήνο, Ανδρο, Νάξο, μέχρι το 1825 - 30, οπότε κυριαρχεί το μπαρόκ. Την επικράτηση του κλασικισμού και εκλεκτικισμού μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους, με "πρωταγωνίστρια" πάλι την Τήνο. Και τέλος τις αλλαγές - μορφολογικές και τεχνικές - που εμφανίζονται μετά το 1930 και με νεοβυζαντινό στιλ.

Σημειώνουμε ότι η μελέτη παρουσιάστηκε χτες, από υπουργούς, ακόμη και άσχετους με το αντικείμενο (λ. χ. Θ. Πάγκαλος), λες και η παρουσία των υπουργών "απέδωσε" αξία στην έκδοση. Μάλλον η έκδοση "απέδωσε" αξία στους υπουργούς...

Για τους σοφιστές

"ΣΟΦΙΣΤΕΣ Η δική μας αλήθεια",τιτλοφορείται το βιβλίο του γενικού γραμματέα του υπουργείου Εργασίας, τέως βουλευτή και μέλους της ΚΕ του ΠΑΣΟΚ, Βασίλειου Κ. Μπρακατσούλα,το οποίο κυκλοφόρησε σε δεύτερη έκδοση. (Ο τίτλος της πρώτης έκδοσης ήταν "Ο Διαφωτισμός στην αρχαία Αθήνα"). Η δεύτερη, όπως και η πρώτη (1976), έκδοση περιλαμβάνει πρόλογο του αλησμόνητου καθηγητή Γιάννη Ιμβριώτη,παράρτημα με κείμενα αρχαίων φιλοσόφων (στο πρωτότυπο και σε μετάφραση) και πλούσια σε βιβλιογραφία.

Ο Γ. Ιμβριώτης στον πρόλογό του σημείωνε μεταξύ άλλων ότι το βιβλίο "μιλά για το κοινωνικό κλίμα, το ευνοϊκό για την εμφάνιση τέτοιου πνευματικού κινήματος, όπως είναι η σοφιστική. Αυτή μπορούσε ν' ανθίσει και να καρποφορήσει μόνο σε κοινωνικά δημοκρατικά πλαίσια, όπου είναι ελεύθερος ο διάλογος, ο έλεγχος, η κριτική, η προβολή πρωτοπόρων ιδεών. Κι ένα τέτοιο ευνοϊκό κέντρο είναι προπάντων η Αθήνα (... ) Προβάλλει μια νέα προβληματική, ένα έντονο αίτημα για ανακαίνιση, για προσαρμογή στα τωρινά δεδομένα, για την καταπολέμηση παλαιών θεσμών και δοξασιών που εμποδίζουν την παραπέρα προοδευτική πορεία (... ) Το βιβλίο είναι γραμμένο με ζεστασιά, έχει σαφήνεια, μεστούς χαρακτηρισμούς και δεν παραλείπει τίποτα το ουσιαστικό".



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ