Με λευκό χρώμα απεικονίζονται τα παλαιστινιακά εδάφη. Ο ισραηλινός στρατός έχει καταλάβει όλες τις αυτόνομες πόλεις της Δυτικής Οχθης, πλην της Ιεριχούς, ενώ δεν έχουν ακόμη γίνει κινήσεις εισβολής στη Λωρίδα της Γάζας. Αλλωστε, και πριν τις τελευταίες ημέρες, ο ισραηλινός στρατός ήταν παντού με τη δικαιολογία της προστασίας των διάσπαρτων εποικισμών

- Ποια είναι η κατάσταση τώρα στα παλαιστινιακά εδάφη;

- Ολόκληρη η Δυτική Οχθη δέχεται επίθεση. Η χειρότερη κατάσταση, τα τελευταία 24ωρα, επικρατεί στις Νάμπλους και Τζενίν. Ο ισραηλινός στρατός βάλλει κατά των νοσοκομείων, κατά ολόκληρης της πόλης, κατά των προσφυγικών στρατοπέδων με τανκς και με ελικόπτερα, τα οποία σαρώνουν ολόκληρη την περιοχή. Στη Νάμπλους, μόνο την Παρασκευή, καταφέραμε με μεγάλη δυσκολία να προσεγγίσουμε και να συλλέξουμε 11 πτώματα. Στην Τζενίν και στη Νάμπλους σφυροκοπούν τα νοσοκομεία. Μία γυναίκα σκοτώθηκε μέσα στο νοσοκομείο στην Τζενίν.

Εχουμε πτώματα που κείτονται εκτεθειμένα σχεδόν σε όλες τις πόλεις, καθώς ο ισραηλινός στρατός δεν επιτρέπει στα ασθενοφόρα να μετακινούνται. Είναι πλέον περισσότερο από απειλητικός ο κίνδυνος επιδημιών, γιατί τα πτώματα μένουν στους δρόμους, στα σπίτια για πολλά 24ωρα. Η χειρότερη κατάσταση, από αυτήν την άποψη, επικρατεί στην Τζενίν, στην Τουλκαρέμ και στη Νάμπλους, όπου οι μάχες μαίνονται νυχθημερόν και έχει επιβληθεί απαγόρευση της κυκλοφορίας.

Τεράστιο πρόβλημα έχουμε σε όλες τις κατειλημμένες πόλεις και με τους τραυματίες. Δε μας επιτρέπεται να τους προσεγγίσουμε, αιμορραγούν αβοήθητοι και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε. Εχουν μπλοκάρει όλες τις εισόδους, όλους τους δρόμους. Εχουμε πληροφορηθεί ότι υπάρχουν άνθρωποι νεκροί στα σπίτια, όχι μόνο τραυματίες, αλλά και άνθρωποι που πέθαναν από φυσικά αίτια και δεν μπορούμε να τους πάρουμε. Μπορώ να σας αναφέρω πολλά περιστατικά τέτοια στη Νάμπλους, στην Τζενίν, ακόμη και εδώ στη Ραμάλα, γιατί υπάρχουν συνοικίες που δε μας έχει επιτραπεί να πλησιάσουμε. Πρόκειται για μια τεράστια ανθρωπιστική καταστροφή σε ολόκληρη τη Δυτική Οχθη.

- Εχει γίνει εφικτή η παροχή κάποιας βοήθειας από τις διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις; Εχετε εικόνα, αν κάποιες από αυτές τις οργανώσεις κατάφεραν να εισέλθουν στα κατεχόμενα εδάφη;

- Οχι μόνο δεν έχουν επιτρέψει στις ανθρωπιστικές αποστολές να εισέλθουν, αλλά πλέον ο ισραηλινός στρατός συλλαμβάνει ξένους υπηκόους, που συνεργάζονται μαζί μας στην παροχή πρώτων βοηθειών ή ως νοσηλευτές ή γιατροί. Την Παρασκευή το πρωί, συνέλαβαν μία Γαλλίδα και μία Βρετανίδα, που εθελοντικά βρίσκονταν μαζί μας και λειτουργούσαν την κινητή μονάδα παροχής πρώτων βοηθειών της «Επιτροπής Ιατρικής Ανακούφισης». Αυτό έγινε στη Ραμάλα, καθώς προσπαθούμε να εκμεταλλευτούμε τα διαλείμματα στην απαγόρευση κυκλοφορίας και να προσφέρουμε κάποιες πρώτες βοήθειες. Σταματούν τα εναπομείναντα ασθενοφόρα ανά μία ώρα.

Σε ένα τέτοιο μπλόκο σταμάτησαν την κινητή μας μονάδα, συνέλαβαν τις δύο εθελόντριες και τις υποχρέωσαν να εγκαταλείψουν τα παλαιστινιακά εδάφη. Τις μετέφεραν στην Ιερουσαλήμ και από ό,τι πληροφορούμαι θα τις απελάσουν από το Ισραήλ. Ξέρετε ότι δεν είναι το μοναδικό περιστατικό. Απέλασαν και άλλες ανθρωπιστικές οργανώσεις και την ελληνική αποστολή των «Γιατρών του Κόσμου» όπως έμαθα, ενώ δεν επιτρέπουν σε άλλες αποστολές ούτε καν να εισέλθουν στο Ισραήλ. Εχουν τρελαθεί εντελώς.

Την Παρασκευή κατάφερε να φθάσει στο νοσοκομείο της Ραμάλα μία αποστολή ανθρωπιστική, κυρίως ευρωβουλευτών από την Ελλάδα και την Ιταλία. Φιλοξενήθηκαν από την «Επιτροπή Ιατρικής Ανακούφισης». Κάνουμε έκκληση σε όλους εσάς, σε γιατρούς, σε κάθε επάγγελμα, σε κάθε άνθρωπο με στοιχειώδη ανθρωπιά να έρθει εδώ, να δει την κατάσταση από κοντά, να καταλάβετε ότι πρόκειται για πρωτοφανή ανθρωπιστική καταστροφή. Ο ισραηλινός στρατός προσπαθεί, πάση θυσία, να βγάλει από τα παλαιστινιακά εδάφη κάθε ξένη παρουσία, κάθε ανθρωπιστική οργάνωση, για να επιβάλει ένα «μπλακ άουτ» στην ενημέρωση.

Η χειρότερη κατάσταση, και από άποψη ενημέρωσης, επικρατεί στη Νάμπλους και στην Τζενίν. Ο ισραηλινός στρατός είχε, ήδη, φροντίσει να απομακρύνει όλους τους δημοσιογράφους και όλα τα μέλη ξένων ανθρωπιστικών οργανώσεων. Δεν υπάρχει πια ούτε ένας μάρτυρας για τα εγκλήματα που σημειώνονται εκεί κάθε λεπτό. Είναι φοβερό αυτό που συμβαίνει, είναι χειρότερο από το 1967.

- Πολλοί φάνηκαν να αναθαρρεύουν κάπως από το διάγγελμα Μπους και την αποστολή Πάουελ στην περιοχή. Ορισμένοι, μάλιστα, μίλησαν και για αχτίδα ελπίδας. Εσείς, ζώντας την κατάσταση, τι νομίζετε;

- Αυτό που μπορώ εγώ να σας πω είναι ότι ο ισραηλινός στρατός επεκτείνει ώρα με την ώρα, λεπτό προς λεπτό την κατοχή του στα παλαιστινιακά εδάφη. Ο Πρόεδρος Μπους μπορεί να χρησιμοποίησε τον όρο «άμεση αποχώρηση» για τον ισραηλινό στρατό, αλλά δεν ανέφερε κανένα συγκεκριμένο μηχανισμό ή τρόπο που θα υποχρεώσει τον ισραηλινό στρατό να πράξει κάτι τέτοιο. Εδώ τίποτε δεν άλλαξε μετά το διάγγελμα Μπους, αλλά αντίθετα ο ισραηλινός στρατός εντείνει τις επιχειρήσεις του, επεκτείνει την κατοχή, δολοφονεί και προκαλεί ένα απερίγραπτο αιματοκύλισμα στα παλαιστινιακά εδάφη. Τα πράγματα γίνονται χειρότερα κάθε στιγμή που περνά.

- Ποιες είναι οι προτεραιότητές σας από άποψη αναγκών τώρα;

- Χρειαζόμαστε φάρμακα. Δεν έχουμε τα απαραίτητα υλικά για την παροχή πρώτων βοηθειών. Ηλεκτρικό έχει, τώρα, το νοσοκομείο της Ραμάλα, αλλά διακόπτεται κατά διαστήματα. Πολλά μέρη της πόλης, όμως, παραμένουν ακόμη από την περασμένη Παρασκευή χωρίς ηλεκτρικό. Στην Τζενίν, στην Τουλκαρέμ και στη Νάμπλους δεν υπάρχει καθόλου ηλεκτρικό, πουθενά, ούτε στα νοσοκομεία. Οι γιατροί δεν μπορούν να κάνουν τη δουλιά τους.

Το χειρότερο πρόβλημα είναι το νερό. Δεν έχουμε πόσιμο νερό. Στη Ραμάλα υπάρχει ελάχιστο νερό, με διακοπές, και σε ορισμένες περιοχές δεν υπάρχει καθόλου νερό. Στη Νάμπλους, στην Τζενίν, στην Τουλκαρέμ, από ό,τι γνωρίζω, δεν υπάρχει καθόλου νερό. Εχουν ελάχιστα αποθέματα, μόνο σε μπουκάλια. Οι συνάδελφοί μου στα νοσοκομεία της Βηθλεέμ, της Νάμπλους και της Τζενίν έχουν, ήδη, ζητήσει μια μικρή κατάπαυση του πυρός, για μερικές ώρες, για να θάψουν τα πτώματα που έχουν συσσωρευτεί στα νεκροτομεία σε μαζικούς τάφους, στα προαύλιά τους, όπως κάναμε και στη Ραμάλα. Δεν μπορούμε να περιμένουμε τις οικογένειες των θυμάτων, γιατί υπάρχει απαγόρευση της κυκλοφορίας και δεν μπορούν να έρθουν, όμως τα ψυγεία μας δε χωρούν άλλους νεκρούς.

Περισσότερο από όλα, όμως, χρειαζόμαστε εσάς. Να έρθετε εδώ, να δείτε, να ενημερώσετε, να συνεχίσετε να ενημερώνετε.

«Δε χρειαζόμαστε λόγια και ευχολόγια, χρειαζόμαστε συγκεκριμένες πράξεις. Δύο κράτη, για δύο λαούς με άμεσο τερματισμό της κατοχής», μας δήλωνε, λίγες ώρες μετά τη μεγάλη διαδήλωση φιλειρηνιστών στην είσοδο της Ραμάλα, που χτυπήθηκε σκληρά από τον ισραηλινό στρατό, ο Περέτζ Κιντρόν, εκπρόσωπος της ισραηλινής φιλειρηνικής οργάνωσης «Yesh Gvul», που στηρίζει τους αρνητές εφέδρους.

- Ποια είναι, τώρα, η ακριβής κατάσταση στο κίνημα των εφέδρων;

- Τελευταία ενημέρωση είναι ότι 21 έφεδροι που αρνήθηκαν να υπηρετήσουν στα κατεχόμενα εδάφη βρίσκονται, ήδη, φυλακή. Από την έναρξη της δεύτερης Ιντιφάντα, 65 έφεδροι έχουν φυλακιστεί κατά διαστήματα. Είναι η πρώτη φορά, που τόσοι πολλοί έφεδροι συγχρόνως βρίσκονται στις φυλακές. Αυτό σημαίνει ότι η στρατιωτική ηγεσία υιοθετεί μια ολοένα σκληρότερη στάση. Μέχρι πρότινος, 500 έφεδροι είχαν αρνηθεί να υπηρετήσουν στα Κατεχόμενα. Είχαν ληφθεί μόνον πειθαρχικά μέτρα. Γινόταν, γενικά, προσπάθεια το ζήτημα να κουκουλωθεί. Τώρα, φαίνεται ότι η ηγεσία του στρατού αποφάσισε να έρθει σε πλήρη ρήξη. Οποιος αρνείται, τις τελευταίες αυτές μέρες, πάει φυλακή, ιδιαίτερα αν είναι αξιωματικός.

Δεν είναι μόνον αυτοί, όμως. Θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι υπάρχουν 3 διαφορετικές διακηρύξεις αρνητών: Η μία από μία ομάδα εφέδρων, η δεύτερη που στηρίζεται από τη δική μας οργάνωση και η τελευταία που οργανώθηκε από τελειόφοιτους μαθητές λυκείου, οι οποίοι αρνούνται να καταταγούν σε ένα στρατό κατοχής. Οι δύο τελευταίες διακηρύξεις στηρίζονται, συνολικά, από περίπου 800 αρνητές. Αν προσθέσετε τα νούμερα, θα δείτε ότι οι αρνητές πλησιάζουν τους 1.300 και αυξάνονται καθημερινά, γι' αυτό και δεν μπορώ να σας δώσω ακριβή αριθμό.

Οι τρεις αυτές πρωτοβουλίες βρίσκονται σε διαρκή επαφή και συντονισμό. Την Τρίτη, πραγματοποιήσαμε κοινή διαδήλωση έξω από στρατιωτική φυλακή. Την ώρα της διαμαρτυρίας, άλλοι 3 έφεδροι αρνητές οδηγήθηκαν στις φυλακές.

- Πώς αντιδρά η ισραηλινή κοινή γνώμη στο κίνημα άρνησης των εφέδρων, ιδιαίτερα αυτές τις τελευταίες ημέρες;

- Είναι δύσκολο να σας δώσω μια συνολική εικόνα, γιατί δε μιλάμε πλέον για μια ενιαία ισραηλινή κοινή γνώμη. Ολος ο κόσμος έχει το συναίσθημα της κρίσης, είναι εξαιρετικά ανήσυχος. Πολλαπλασιάστηκαν οι επιθέσεις αυτοκτονίας και τα θύματα από αυτές, και αυτό έσπρωξε μεγάλο μέρος της ισραηλινής κοινής γνώμης στην αγκαλιά του Σαρόν. Ταυτόχρονα, όμως, εντείνεται η αίσθηση ότι η πολιτική του Σαρόν, η πολιτική της στρατιωτικής κλιμάκωσης, της βίας κατά των Παλαιστινίων δεν μπορεί να φέρει κανένα αποτέλεσμα.

Η ισραηλινή κοινωνία βιώνει μια εξαιρετικά ακραία πόλωση, υπάρχουν δύο διαμετρικά αντίθετες απόψεις. Μέσα σε αυτό το κλίμα, δεν είναι διόλου τυχαίο που δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 25% των Ισραηλινών υποστηρίζει το κίνημα των εφέδρων αρνητών. Είναι πρωτάκουστο για το Ισραήλ αυτό. Αντικατοπτρίζει ότι ένα μεγάλο μέρος του ισραηλινού λαού, πλέον, πιστεύει ότι η κυβέρνηση οδηγεί τη χώρα στην απόλυτη καταστροφή και ότι κάτι δυναμικό πρέπει να γίνει.

Φυσικά, υπάρχουν και οργισμένες ακραίες αντιδράσεις από την άλλη πλευρά. Επιτίθενται στα ΜΜΕ, σε κάθε αντίθετη άποψη, η στρατιωτική ηγεσία ενορχηστρώνει μια άνευ προηγουμένου επίθεση κατά των αρνητών. Μια τόσο έντονη αντίδραση σημαίνει ότι πραγματικά εκτιμούν ότι το φιλειρηνικό κίνημα στο Ισραήλ αρχίζει να απειλεί την πολιτική τους.

- Πιστεύετε ότι όσο εντείνεται η πόλωση και η βία, τόσο η στρατιωτική ηγεσία θα λαμβάνει σκληρότερα μέτρα για τους αρνητές;

- Δε νομίζω. Οπως όλοι οι στρατοί, και ο ισραηλινός έχει δύο συστήματα κρίσεων: Τις πειθαρχικές ποινές (το ανεπίσημο σύστημα) και τη Στρατιωτική Δικαιοσύνη (το επίσημο). Οι πειθαρχικές ποινές επιβάλλονται από τον διοικητή της εκάστοτε μονάδας και δεν μπορούν να ξεπερνούν ορισμένες ημέρες. Σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατιωτικό νόμο, ένας στρατιώτης οφείλει να αρνηθεί να εκτελέσει εντολές, αν είναι παράνομες (το μέτρο που έχει γίνει γνωστό ως «μαύρη σημαία», και προκύπτει από την απόφαση ισραηλινού στρατοδικείου πριν από 45 χρόνια μετά από σφαγές σε παλαιστινιακά χωριά).

Υπό τη «μαύρη σημαία», ο στρατιώτης, όταν φτάσει στη δίκη και υποστηρίξει ότι ήταν παράνομες οι εντολές που δέχτηκε, αυτομάτως θέτει τη στρατιωτική ηγεσία στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Πιστεύουμε ότι εξαιτίας αυτού του μέτρου, δεν ακολουθείται ο δρόμος των στρατοδικείων. Οπως, άλλωστε, δεν ακολουθήθηκε όλα αυτά τα 45 χρόνια. Αρνητές έχουμε χιλιάδες όλα αυτά τα χρόνια. Ακόμη και όταν ζητούσαν επίμονα να δικαστούν από στρατοδικείο, ρισκάροντας μεγαλύτερες ποινές, ο στρατός δεν το δέχτηκε.

Μακάρι, να πήγαιναν τους αρνητές σε δίκη, γιατί τότε θα ήταν πολιτική δίκη με απρόβλεπτες συνέπειες για το στρατό. Μπορεί και να το κάνουν, αν η στρατιωτική ηγεσία τρελαθεί. Αλλά, όπως ξέρουμε, η στρατιωτική ηγεσία δεν τρελαίνεται.

- Ποια η εκτίμησή σας για την επόμενη ημέρα;

- Θα έλεγα ότι έχουμε ένα «αντίστροφο» πρόγραμμα ειρήνης. Πιστεύουμε ότι τις σχέσεις του Ισραήλ με τους γείτονές του δεν πρέπει να τις διαμορφώνει ο στρατός. Ζητάμε άμεσο τερματισμό της κατοχής. Ο ισραηλινός στρατός δεν υπάρχει για να καταπιέζει έναν άλλο λαό, αλλά για να υπερασπίζει τα σύνορα της χώρας. Αν και μπορεί να ακούγεται απλουστευτικό, νομίζουμε ότι είναι η πιο αποτελεσματική λύση: Τη στιγμή που ο στρατός θα τερματίσει την κατοχή, η πολιτική λύση είναι εφικτή, δίκαιη και για τους δύο λαούς.

Οι σημαντικές, όντως, λεπτομέρειες μπορούν να λυθούν ανάμεσα στους δύο λαούς. Αρκεί να φύγει τώρα ο ισραηλινός στρατός από τα παλαιστινιακά εδάφη και να μην ξαναβρεθεί ποτέ εκεί. Η δική μας πρόταση συνοψίζεται σε δύο φράσεις: «Μιλήστε με την εκλεγμένη παλαιστινιακή ηγεσία» και «δύο βιώσιμα κράτη για δύο λαούς».

- Από τη διεθνή κοινή γνώμη, τι περιμένετε;

- Πίεση, αγώνα, διαμαρτυρίες, συμπαράσταση. Ο ισραηλινός στρατός καταστρέφεται ώρα με την ώρα μ' αυτήν την κατάσταση. Εχει μετατραπεί σε ένα στρατό κτηνωδίας, που μάχεται απέναντι σε πολίτες, σε αμάχους, σε γυναίκες, σε παιδιά. Είναι ανεπίτρεπτο. Από όλους τους λαούς, περιμένουμε αυτό: Συμπαράσταση και πίεση. Η ΕΕ πού είναι; Δεν έχει τίποτε να πει, να κάνει, να πιέσει; Μια έκρηξη εδώ, θα παρασύρει την Ευρώπη. Τι κάνει;

Δε θέλουμε χαμόγελα και λόγια, θέλουμε πράξεις. Και ο Κλίντον χαμογελούσε ακατάπαυστα, αλλά, τελικά, φτάσαμε εδώ και όχι στην ειρήνη. Θέλουμε συγκεκριμένες πράξεις για την ειρήνη, όχι χαμόγελα και ευχολόγια. Θέλουμε, από παντού, μια μεγάλη ηχηρή κραυγή, που θα λέει «αρκετά» και θα το κάνει πράξη.