Eurokinissi

Το γεγονός αυτό αποτελεί μια δικαίωση όχι μόνον της συγγραφικής προσφοράς του Πίντερ στη σύγχρονη παγκόσμια δραματουργία, στην ποίηση και στον κινηματογράφο, αλλά και της πνευματικής και κοινωνικής «αγρύπνιας» και της ενεργούς, δημόσιας, καταγγελτικής αντίδρασής του στο νεοταξικό ιμπεριαλισμό γενικότερα, τον οποίο υπηρετεί η πολιτική της πατρίδας του. Πολιτική, η οποία, επειδή δεν κατάφερε να φιμώσει την τολμηρή, ασυμβίβαστη φωνή του Πίντερ, προσπαθεί να τον βάλει στο περιθώριο, μέσω της αποσιώπησής του από τα υποτελή της ΜΜΕ. Τελευταίο δείγμα αυτής της προσπάθειας είναι η αποσιώπηση ακόμα και των 75χρονων γενεθλίων του (δείτε σχετικά τον προχτεσινό «Ρ»). Με την προσπάθεια αυτή ενδέχεται να σχετίζονται και τα εξής γεγονότα: Η (χτεσινή) ανακοίνωση της Σουηδικής Ακαδημίας, ότι το Νόμπελ απονέμεται στον Πίντερ, έγινε με καθυστέρηση μιας εβδομάδας. Η καθυστέρηση αποδόθηκε στην αντίδραση και παραίτηση, παραμονές της ανακοίνωσης του βραβείου, του μέλους της επιτροπής Κνουτ Αχναλντ, για τη βράβευση συγγραφέων όπως η Ελφρίντε Γιέλινεκ (σ.σ. είναι μέλος του ΚΚ Αυστρίας), στην οποία δόθηκε το περσινό βραβείο. Δημοσίευμα της «Γκάρντιαν» - η μόνη εφημερίδα που τα τελευταία χρόνια δεχόταν να δημοσιεύσει κάποια καταγγελτική δήλωση του Πίντερ για τα ιμπεριαλιστικά εγκλήματα των ΗΠΕ/ΝΑΤΟ/ΕΕ - αφήνοντας έκθετη και ανυποστήρικτη την υποψηφιότητα του Πίντερ, μιλά για αρκετά μέλη της Σουηδικής Ακαδημίας, τα οποία - «με το δεδομένο της απόφασης της ΕΕ για έναρξη διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Τουρκίας» και για να μην «αισθάνονται οι ίδιοι πολιτικώς εκτεθειμένοι» ήθελαν να δοθεί το Νόμπελ στον Τούρκο συγγραφέα Ορχάν Παμούκ, «ο οποίος επειδή μίλησε για τη γενοκτονία των Αρμενίων, κατηγορείται από τις αρχές της χώρας του για "δυσφήμιση της τουρκικής ταυτότητας"».

Τελικώς, το Νόμπελ απονεμήθηκε στον Χ. Πίντερ, με το σκεπτικό ότι η δραματουργία του «αποκαλύπτει το βάραθρο μέσα από τη μωρολογία της καθημερινότητας και παραβιάζει τις πύλες για να εισέλθει στους κλειστούς θαλάμους της καταπίεσης» και «αποκατέστησε το θέατρο στα βασικά του στοιχεία: ένα περίκλειστο χώρο και έναν αναπάντεχο διάλογο, όπου οι άνθρωποι είναι ο ένας στο έλεος του άλλου και η υποκρισία καταρρέει».

Ο Βρετανός συγγραφέας Χάρολντ Πίντερ γεννήθηκε στο Χάκνι του Ιστ Εντ, μια φτωχή εργατογειτονιά του Λονδίνου, το 1930. Παιδί φτωχού ράφτη, έφηβος βγήκε στη βιοπάλη. Ξεκινώντας από ερασιτεχνικούς θιάσους, ως ηθοποιός, κατάφερε να εισαχθεί (1948) στη Βασιλική Ακαδημία Θεατρικής Τέχνης. Ανήσυχος καθώς ήταν, μετά από ένα χρόνο εγκατέλειψε τη σχολή και για εννέα χρόνια «σπούδαζε» θέατρο και βιοποριζόταν ως ηθοποιός περιοδευόντων θιάσων. Την ιδιότητα του ηθοποιού κράτησε παίζοντας και σε κάποιες ταινίες. Στο χώρο της λογοτεχνίας ξεκίνησε με την ποίηση, για να συνεχίσει και να φημιστεί διεθνώς με τη δραματουργία, τη συγγραφή σεναρίων, αλλά και τη σκηνοθεσία (θέατρο, κινηματογράφος, ραδιοτηλεόραση), ενώ από πρόπερσι «επέστεψε» στην ποίηση.

Εγραψε 40 περίπου μονόπρακτα και δίπρακτα θεατρικά έργα, τα περισσότερα από τα οποία έχουν μεταφραστεί και παιχτεί πολλές φορές σε πολλές χώρες του κόσμου, καθώς αφορούν σε οικουμενικά και πανανθρώπινα προβλήματα, με μια λιτότατη, υπαινικτική και συχνά καυστική γραφή. Το 1957 ανεβάζεται για πρώτη φορά έργο του («Το δωμάτιο»). Η φήμη του στην Αγγλία και μετά διεθνώς καλπάζει με το έργο «Ο επιστάτης». Ακολουθούν και άλλα σπουδαία και πολυπαιγμένα διεθνώς έργα του, μεταξύ των οποίων τα: «Πάρτι γενεθλίων» (1958), «Ο εραστής» (1962), «Παλιοί καιροί» (1971), «Η προδοσία» (1979). Εγραψε αρκετά κινηματογραφικά σενάρια. Μεταξύ άλλων βραβείων και διακρίσεων που του δόθηκαν, περιλαμβάνεται και το μεγάλο βρετανικό θεατρικό βραβείο «Λόρενς Ολίβιε» (1995) για το σύνολο της θεατρικής και κινηματογραφικής προσφοράς του.

Ν. Ρώτας

Με το «Κουιντέτο για ορχήστρα εγχόρδων» του αξέχαστου Νικηφόρου Ρώτα θ' ανοίξει η συναυλία - δεύτερη για φέτος - που θα δώσει η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, αύριο Παρασκευή (8.30μμ), στην Αίθουσα Μητρόπουλου του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Το έργο αποτελεί δεύτερη εκδοχή του Κουαρτέτου εγχόρδων αρ. 1 (1959) που ο βιολονίστας Βύρων Κολάσης ερμήνευσε το 1962 με άλλους 3 συναδέλφους του από την ΚΟΑ. Το 1976 ο Ρώτας πρόσθεσε στο Κουαρτέτο μια φωνή κοντραμπάσου και συνοδεία εγχόρδων. Ετσι προέκυψε το Κουιντέτο για ορχήστρα εγχόρδων που πρωτοπαίχτηκε από την ΚΟΑ στις 9/4/1979 (σε διεύθυνση Β. Κολάση). Το πρόγραμμα περιλαμβάνει, επίσης, το «Κοντσέρτο για βιολοντσέλο και ορχήστρα σε ρε μείζονα» του Χάιντν και τη «Συμφωνία αρ. 29» του Μότσαρτ (φέτος γιορτάζονται 250 χρόνια από τη γέννησή του). Τη συναυλία θα διευθύνει ο συνθέτης - αρχιμουσικός Αλέξης Αγραφιώτης, μαέστρος στη Σύγχρονη Οπερα του Βερολίνου, καθηγητής στις μουσικές ακαδημίες της Βρέμης και Βαϊμάρης. Σολίστ θα είναι ο νεαρός βιολοντσελίστας Αστέριος Πούφτης.