Ολοι καθημερινά, αν εμείς οι ίδιοι δεν κακοπροφέρουμε και κακοφωνούμε, ακούμε άλλους παντού, στους δρόμους, στη δουλιά, στο σπίτι, στην τηλεόραση, να κακοφωνούν και να κακοπροφέρουν όποιας κατηγορίας γλώσσα κι αν μιλούν (την ψευτοκαθαρευουσιάνικη - ευτυχώς περιορισμένα, την καθομιλουμένη, την καθαρή δημοτική, την τοπική μας διάλεκτο, ακόμα και κάποια αργκό). Να κακοφωνούν και να κακοπροφέρουν, ανεξάρτητα από το αν είναι πλούσιο ή φτωχό το λεξιλόγιό τους. Δεν είναι μόνο η νοηματική ακρίβεια της γλώσσας «όργανο» επικοινωνίας των ανθρώπων. «Οργανο» καθοριστικό για την καλή επικοινωνία μας είναι και η ορθή, η ευκρινής, η πλήρης άρθρωση των φθόγγων της γλώσσας και η εύηχη, η ευχάριστη στην ακοή φωνή. Δεν αρκεί μόνο να διαλέγουμε τις κατάλληλες κάθε φορά λέξεις για να είναι εύγλωττος (νοηματικά, ψυχοδιανοητικά, κλπ.) ο προφορικός μας λόγος. Αν προφέρουμε άσχημα και κακόφωνα, ακόμα και οι πιο εύγλωττες και όμορφες λέξεις γίνονται δυσνόητες, άμορφες. Χάνουν και την ομορφιά και την «κοίτη» τους μέσα στο μακραίωνο «ποτάμι» της γλώσσας μας.

Τα παραπάνω θέλουν να υπογραμμίσουν (εξαιτίας του - ασυνειδητοποίητου από την πλειοψηφία του λαού μας - κινδύνου να απολεσθεί όχι μόνο ο πλούτος της γλώσσας μας, αλλά και ο ήχος της) τη χρησιμότητα του βιβλίου του καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και σκηνοθέτη Τηλέμαχου Ε. Μουδατσάκη «Η Ορθοφωνία στο Θέατρο και στην Εκπαίδευση», το οποίο παρουσιάστηκε χτες από τις εκδόσεις «Εξάντας», με ομιλητή τον καθηγητή Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Χριστόφορο Χαραλαμπάκη.

Ο ερευνητικός μόχθος του Τ. Μουδατσάκη δεν περιορίζεται στην προσφορά γνώσης για τη μορφολογία και το ρόλο των φωνητικών οργάνων και του αναπνευστικού συστήματος (συνοδευμένη με πολλά γραφήματα). Επεκτείνεται και με πλήθος νέων (καθημερινών) ορθοφωνικών ασκήσεων, τις οποίες συνέταξε στο Εργαστήρι Ορθοφωνίας της Σχολής Επιστημών της Αγωγής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, με στόχο τη διαμόρφωση ορθοφωνικής και φωνητικής «συνείδησης», όπως την αποκαλεί, αξιοποιώντας και εξελίσσοντας τις σχετικές μελέτες του Σωκράτη Καραντινού (1961), ο οποίος το '32 δίδασκε Αγωγή του Λόγου στη Μαράσλειο (σήμερα δε διδάσκεται) και του κορυφαίου, πρωτοπόρου ερευνητή του θέματος και αξέχαστου δασκάλου ορθοφωνίας Δημήτρη Παπακωνσταντίνου. Το βιβλίο δεν αφορά μόνον στους ανθρώπους του θεάτρου. Αφορά κάθε άνθρωπο, ιδιαίτερα όσους «όργανο» του επαγγέλματός τους είναι ο προφορικός λόγος. Κατά τη γνώμη μας, το βιβλίο προπάντων αφορά στους παιδαγωγούς όλων των βαθμίδων - τους νηπιαγωγούς ιδιαίτερα - με την εκπαίδευση των οποίων, πρώτων απ' όλους, ως «λογοπαιδαγωγών», μπορεί όχι μόνο να σωθεί η γλωσσική και φωνητική μορφολογία και ομορφιά της ελληνικής λαλιάς και των διαλέκτων της, αλλά και να ηχεί σαν «πλαστική τέχνη», όπως εύστοχα λέει ο συγγραφέας της μελέτης.

«Καμιά λέξη δεν μπορεί ν' αγγίξει την ψυχή του ακροατή όπως η μουσική», έλεγε ο ιδιοφυής Σοβιετικός συνθέτης Ντμίτρι Σοστακόβιτς. Εργα των Σοστακόβιτς, Τσαϊκόφσκι, Προκόφιεφ, Στραβίνσκι και Σνίτκε θ' ακουστούν στο Φεστιβάλ Μουσικής Δωματίου, που ξεκινά αύριο στο Μέγαρο Μουσικής, με θέμα τη ρωσική μουσική. Τη μουσική δημιουργία μιας χώρας, η οποία αποτέλεσε σημαντικό κομμάτι της παγκόσμιας δημιουργίας.

Το «ταξίδι» στο 19ο και 20ό αιώνα «Από τον Τσαϊκόφσκι στον Σνίτκε» θ' αρχίσει με την αυριανή συναυλία, στην αίθουσα «Δ. Μητρόπουλου», του «Κουαρτέτου Χάγκεν», το οποίο επιφυλάσσει στο κοινό μια σύντομη περιήγηση στο σύμπαν του Σοστακόβιτς, παρουσιάζοντας τρία κουαρτέτα για έγχορδα, γραμμένα σε διαφορετικές περιόδους.

Την Κυριακή Ελληνες και ξένοι σολίστ θα παρουσιάσουν στην αίθουσα «Φίλων της Μουσικής» τις συνθέσεις «Rag-time» και «Ποιμενικό» του Στραβίνσκι, το «Ενθύμιο από τη Φλωρεντία» του Τσαϊκόφσκι και τη «Σονάτα για βιολί και πιάνο» του Σοστακόβιτς. Θ' ακολουθήσει συναυλία στις 6/2 με έργα Σοστακόβιτς, Σνίτκε και Τσαϊκόφσκι. Το φεστιβάλ θα ολοκληρωθεί στις 8/2 με παρουσίαση έργων Προκόφιεφ, Ραχμάνινοφ και Σοστακόβιτς. Την καλλιτεχνική επιμέλεια του προγράμματος έχει ο βιολονίστας Λεωνίδας Καβάκος.

• Ο θίασος «Κομμέντια» παρουσιάζει στις 5,12,19/2 στο θέατρο «Πολύτεχνο» τον Αρη Ρέτσο στην παράσταση Σοφοκλέους «Στροφές Αντιστροφές», που βασίζεται στη μετρική εκτέλεση των κειμένων, είτε του αρχαίου κειμένου στα χορικά, είτε με του νεοελληνικού. Ακούγονται αποσπάσματα από τα έργα: «Οιδίπους Τύραννος» (Οιδίπους, Τειρεσίας, Κρέων), «Αντιγόνη» (Αγγελιοφόρος, Τειρεσίας), «Αίας». Τα χορικά ακούγονται στο πρωτότυπο, ενώ οι διάλογοι, οι μονόλογοι και οι στροφές - αντιστροφές στα νεοελληνικά. Η πρόταση της παράστασης (αποτελεί το κλείσιμο μιας δεκάχρονης εργασίας του Αρη Ρέτσου στην τραγωδία), επικεντρώνεται στη μεταφορά του ρυθμού και της δύναμης του αρχαίου λόγου στη σημερινή γλώσσα.
• Πρεμιέρα, σήμερα, στο «Θέατρο του Ηλιου» με τις «Λευκές νύχτες» του Ντοστογιέφσκι, σε διασκευή - σκηνοθεσία Ανδρέα Παπασπύρου, σκηνικά - κοστούμια Αννας Γεωργιάδου - Κένι Μακ Λίλαν. Παίζουν: Παίζουν: Ανδρέας Παπασπύρος, Αννα Αντωνίου, Μάκης Ακριτίδης, Δάφνη Βασιλιάδου. Η δύναμη και η ποικιλία των εσωτερικών συγκρούσεων αποτελούν το ιδιαίτερο συναισθηματικό υπόβαθρο του ντοσογιεφσκικού έργου, με αφετηρία τα θεμελιώδη προβλήματα που συγκλονίζουν την ανθρώπινη ψυχή.
• «Το ημερολόγιο ενός τρελού» του Γκόγκολ παρουσιάζει κάθε Τρίτη βράδυ και κάθε Τετάρτη (απόγευμα, βράδυ) για 25 μόνο παραστάσεις ο Γιώργος Μεσσάλας, στην «Αλκυονίδα», ενώ από Πέμπτη μέχρι Κυριακή τον «Αμπιγιέρ», σε απόδοση Ντένης Θεμελή, προσαρμογή - σκηνοθεσία Γιώργου Μεσσάλα, σκηνικά - κοστούμια Βασίλη Τσιντσικώφ, μουσική επιμέλεια Σωκράτη Παπαθεοδώρου.

Από σήμερα μέχρι τις 11/2, το Χοροθέατρο του ΚΘΒΕ παρουσιάζει την παράσταση «Αόρατες πόλεις», εμπνευσμένη από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Ιταλο Καλβίνο, στη Μονή Λαζαριστών - Σκηνή «Σωκράτης Καραντινός». Τέσσερις ιστορίες («Φοίνιξ 700», «Ναυάγιο», «Πόλις», «Γκανιάν»), περιγράφουν την πορεία του ανθρώπου, την αγωνία του θανάτου, την πάλη για επιβίωση, τις ανθρώπινες σχέσεις, την αίσθηση του ανεκπλήρωτου, τη ζωή και τις ανάγκες της στις μεγαλουπόλεις και την κατάδυση στα εσωτερικά τοπία της ψυχής. «Φοίνιξ 700» χορογραφία: Αποστολία Παπαδαμάκη. «Ναυάγιο» χορογραφία: Κωνσταντίνος Ρήγος, «Πόλις» χορογραφία: Μιχάλης Ναλμπάντης και «Γκανιάν» χορογραφία: Πέρσα Σταματοπούλου.

Αύριο, η Εστία Θεάτρου «Ερινεώς» παρουσιάζει το Μουσικό Χοροθέατρο Λόγου «Τοπαραμύθι του Αδάκρυτου», στο Δημοτικό Θέατρο Βόλου, με αρωγή του ΔΗΠΕΘΕ και του Κέντρου Μουσικού Θεάτρου Βόλου. Η παράσταση βασίζεται στην ποίηση του Κωστή Παλαμά.

Η Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας επέλεξε να δει την εκπληκτική παράσταση «Οι Μικροαστοί» του Γκόργκι, στο θέατρο «Βεάκη», σε μετάφραση Λυκούργου Καλλέργη, σκηνοθεσία Κώστα Καζάκου, σκηνικά - κοστούμια Γιώργου Ασημακόπουλου και μουσική επιμέλεια Ιάκωβου Δρόσου. Τους ρόλους ερμηνεύουν: Κώστας Καζάκος, Βέρα Κρούσκα, Βασίλης Κολοβός, Μαρίνα Ψάλτη, Βασίλης Τσάγκλος, Αννα Παϊταζή, Οδυσσέας Σταμούλης κ.ά.

Ειδικά για τις δύο παραστάσεις, που προτείνει η Πολιτιστική Επιτροπή της ΚΝΕ, δηλαδή σήμερα (2/2) και την Παρασκευή 9 του Φλεβάρη, η τιμή του εισιτηρίου είναι 3.000 δρχ. Εισιτήρια προπωλούνται καθημερινά, πρωί - απόγευμα, στο ταμείο του θεάτρου (Στουρνάρη 32, τηλ. 5232.522).

«Μικρές και απροσδόκητες ερωτικές ιστορίες» τιτλοφορείται το κινηματογραφικό αφιέρωμα του Ινστιτούτου «Γκαίτε» (Ομήρου 14-16), σήμερα (9 μμ). Στο αφιέρωμα θα προβληθούν ταινίες μικρού μήκους της γερμανικής εταιρίας «Regina Ziegler». Πρόκειται για ταινίες - προσωπική ματιά των σκηνοθετών τους πάνω στον έρωτα. Οι σκηνοθέτες είναι από διάφορες χώρες, ώστε εκτός της προσωπικής ματιάς να εκφράζεται και η ερωτική αντίληψη στις διάφορες κουλτούρες. Την Ελλάδα εκπροσωπεί ο Αντώνης Κόκκινος, με την ταινία «Dream a little dream of me» (1997), που θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στη χώρα μας.

Επίσης θα προβληθούν: «Ο Φλαμανδός μάστορας» (1993) της Σούζαν Σάιντελμαν (ΗΠΑ), «Μια υγρή ιστορία» (1994) του Μπομπ Ράφελσον (ΗΠΑ), «Αίθουσα αναμονής» (1996) του Τζος Στέλινγκ (Ολλανδία), «Καραμέλα» (1995) της Σ. Τορίνι (Ιταλία), «Sambolico» (1996) του Μίκα Καουρισμάκι (Φινλανδία/Βραζιλία), «Ο ελέφαντας δεν ξεχνά ποτέ» (1996) του Ντέτλεβ Μπουκ (Γερμανία), «Η κόκκινη καλτσοδέτα» (1999) του Μάρκους Φίσερ (Ελβετία).