Το ότι οι σχέσεις κράτους - εκκλησίας στην Ελλάδα θυμίζουν Μεσαίωνα δεν είναι είδηση. Από αυτό, όμως, μέχρι το - ενθαρρημένο από την ανοχή της πολιτείας - θράσος της εκκλησίας να διεκδικεί ακόμη και νησιά, η απόσταση (νομική, ηθική, πολιτική) είναι πολύ μεγάλη.

Με αφορμή την αίτηση, στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, της Μονής Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Ορους για επισκευές στο μοναστήρι της Θεοτόκου και σε κτίσματα του κάμπου του Αγίου Πέτρου στο νησάκι της Κυρα-Παναγιάς των Βορείων Σποράδων, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο βρέθηκε προχτές στη δύσκολη θέση να προσπαθεί να «διαλευκάνει» το ιδιοκτησιακό καθεστώς στο νησί!

Το... «κυριαρχικό» καθεστώς στο νησάκι εκκρεμεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας, μετά από προσφυγή της Μονής Μεγίστης Λαύρας ενάντια στον, αναγκαίο, καθορισμό Α΄ Ζώνης Προστασίας (αδόμητη) από την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Αναγκαίο, διότι στην Κυρα-Παναγιά αποκαλύφθηκαν ίχνη νεολιθικών οικισμών, ενώ κατοικήθηκε συνεχώς μέχρι την κλασική εποχή και υπάρχουν υπολείμματα αρχαίας πόλης. Και, βέβαια, η βυζαντινή παρουσία έπεται, με την ανέγερση μοναστηριού τον 12ο αιώνα.

Σ' αυτόν τον πλούσιο ιστορικά τόπο, η Μονή θέλει, ούτε λίγο ούτε πολύ, να κατασκευάσει δρόμους, δεξαμενές πυρόσβεσης, ακόμη και... «λιμενικές διευκολύνσεις», δηλαδή λιμάνι! Το θράσος των «κυβερνώντων» τη Μονή είναι τέτοιο, που προσέφυγαν στο ΣτΕ και κατά του ΠΔ του 1992 για ίδρυση Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου στις Βόρειες Σποράδες, μεταξύ αυτών και της Κυρα-Παναγιάς. Η κήρυξη προέκυψε από το γεγονός ότι αυτό το νησιωτικό σύμπλεγμα αποτελεί σημαντικό σημείο αναπαραγωγής πολλών και σημαντικών ειδών πτηνών.

Το ΣτΕ απέρριψε (1995) εκείνη την προσφυγή για εξαίρεση του νησιού από το ΠΔ, όχι μόνο γιατί το μοναστήρι δεν κατέθεσε κανένα αποδεικτικό στοιχείο ότι το νησί ήταν δικό του, αλλά και γιατί το δικαστήριο εκτίμησε ότι δεν προκύπτει κανένας δεσμός της Μεγίστης Λαύρας, με τη νησίδα Κυρα-Παναγιά.

Τελικά το ΚΑΣ ανέβαλε τη συζήτηση του θέματος, μέχρι να δημοσιευτεί η απόφαση του ΣτΕ στη νέα προσφυγή του μοναστηριού για τη Ζώνη Α', αλλά και μέχρι «να διευκρινιστεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς»! Δηλαδή, υπάρχει πιθανότητα να είναι το νησί «ιδιοκτησία» της Μονής; Επιτέλους, πότε θα τολμήσουν οι κυβερνήσεις να υπερασπιστούν την πολιτιστική μας κληρονομιά και τη δημόσια γη;

Με το σύνθημα, «Σχολικές βιβλιοθήκες: ένα κοινωνικό αγαθό που πρέπει να στηρίξουμε» αρχίζει αύριο το 31ο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Αρεως (διάρκεια έως τις 29/9).

Η μεγάλη, ετήσια βιβλιογιορτή, που διοργανώνει ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βιβλίου, θα μετατρέψει το Πεδίον του Αρεως σε τεράστιο βιβλιοπωλείο (έκτασης 2.500 τ.μ.), με 255 περίπτερα που θα στεγάσουν πάνω από 300 εκδότες, οι οποίοι προτείνουν στο αναγνωστικό κοινό πλέον των 45.000 τίτλων.

Το υπαίθριο θέατρο «Αλίκη» θα στεγάσει μέρος των παράλληλων εκδηλώσεων, που θα είναι μουσικές. Από 23-25/9, η «Αθηναϊκή Φιλαρμονία», η «Big band» και το «Εργαστήρι Ελληνικής Μουσικής» του Δήμου Αθηναίων θα προσφέρουν δωρεάν μελωδικά «ταξίδια», με κλασική και ελληνική μουσική και παραδοσιακή μουσική άλλων χωρών.

Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου θα συμμετέχει με το «Βιβλιοκαφέ», το χώρο που εγκαινίασε πέρυσι. Εκεί θα διεξαχθούν συζητήσεις για τις σχολικές βιβλιοθήκες, θα γίνουν παρουσιάσεις βιβλίων και θα υπάρχει δυνατότητα επίσκεψης στους βιβλιοφιλικούς ηλεκτρονικούς κόμβους, μέσω του διαδικτύου. Η αφίσα της έκθεσης φιλοτεχνήθηκε από τον ζωγράφο Παύλο.

Η έκθεση θα λειτουργεί καθημερινά από 6.00-10.30 μ.μ. (Παρασκευή και Σάββατο έως τις 11.00 μ.μ.). Επιπλέον, τις Κυριακές θα λειτουργεί 10.00 π.μ.-2.00 μ.μ. και 6.00-10.30 μ.μ.

Τα νέα δεδομένα που προέκυψαν από την ιστορική και αρχαιολογική έρευνα στη Νικόπολη θα παρουσιαστούν στο 2ο Διεθνές Συμπόσιο για τη Νικόπολη, το οποίο πραγματοποιείται από χτες και θα ολοκληρωθεί στις 15/9, στην Πρέβεζα, οργανωμένο από την ΙΒ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, την 8η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και το Ιδρυμα Ακτία Νικόπολις.

Συμμετέχουν δεκάδες επιστήμονες από Ελλάδα, Ιταλία, Αυστρία, Γερμανία, Δανία, Γαλλία, Αγγλία και ΗΠΑ. Το πρώτο διεθνές συμπόσιο πραγματοποιήθηκε το Σεπτέμβρη του 1984 και από τότε μέχρι σήμερα προέκυψε πλήθος νέων στοιχείων από την ιστορική και αρχαιολογική έρευνα.

Η Νικόπολη ιδρύθηκε από τον Οκταβιανό μετά τη νίκη του στη ναυμαχία του Ακτίου (31 π.Χ.) και την οριστική επικράτησή του επί των αντιπάλων του, Μάρκου Αντώνιου και Κλεοπάτρας της Αιγύπτου. Η ίδρυση μιας πόλης μόνο και μόνο για να τιμηθεί μια σημαντική νίκη είναι μια πρόφαση, που ίσως να ικανοποιούσε τα αισθήματα των πληβείων της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, αλλά όχι τη σύγχρονη επιστημονική έρευνα. Με την ίδρυση της Νικόπολης, οι Ρωμαίοι θα έλεγχαν τη βορειοδυτική Ελλάδα, αλλά θα έδιναν και μια -απαραίτητη γι' αυτούς- οικονομική ενίσχυση στην περιοχή, η οποία είχε σχεδόν ερημώσει από τους αλλεπάλληλους πολέμους. Ετσι, για δέκα αιώνες, η Νικόπολη αναδείχτηκε στο σημαντικότερο αστικό κέντρο της βορειoδυτικής Ελλάδας.