Associated Press

Καθημερινές οι τρομοκρατικές επιδρομές στα σπίτια και οι συλλήψεις από τις κατοχικές δυνάμεις

Με την αιματηρή συμπλοκή σιιτών διαδηλωτών με τις δυνάμεις κατοχής στην Αμάρα, το περασμένο Σάββατο, οι οποίοι ζητούσαν δουλιά και καλύτερες συνθήκες διαβίωσης κατηγορώντας για το εντεινόμενο τέλμα τις κατοχικές δυνάμεις, φαίνεται ότι εγκαινιάστηκε μια νέα φάση στις σχέσεις της σιιτικής πλειοψηφίας με την κατοχική διοίκηση. Μέχρι πρότινος, οι σιίτες και οι θρησκευτικοί τους ηγέτες τηρούσαν στάση αναμονής απέναντι στην κατοχή, αποφεύγοντας τη σύγκρουση και συμμετέχοντας στο διορισμένο Κυβερνητικό Συμβούλιο. Απέφυγαν, όμως, επισταμένα να υπακούσουν στις διαταγές περί αφοπλισμού των ενόπλων τμημάτων των οργανώσεών τους. Μοναδική εξαίρεση αποτέλεσε, εξαρχής, ο σιίτης κληρικός Μοκτάντα αλ Σαντρ, του οποίου η ένοπλη φρουρά ενεπλάκη, ορισμένες φορές, σε αιματηρές συγκρούσεις με τα αμερικανικά στρατεύματα, χωρίς, όμως, να δοθεί ιδιαίτερη συνέχεια.

Οι θρησκευτικοί ηγέτες των Σιιτών είχαν γνωστοποιήσει, από την πρώτη ημέρα της κατοχής, τις διαθέσεις τους δηλώνοντας ότι δε θα αντιταχθούν ενόπλως στην κατοχή αλλά αυτό δε σημαίνει ότι θα συνεργαστούν άνευ όρων μαζί της και θα ανεχθούν μια επ' αόριστον παρουσία της. Φαίνεται ότι το κομβικό εκείνο σημείο που διατάραξε αυτήν την εύθραυστη ισορροπία ήταν το σχέδιο μεταβίβασης της εξουσίας, στο οποίο συμφώνησαν ο κατοχικός διοικητής και η πλειοψηφία του διορισμένου Κυβερνητικού Συμβουλίου, στις 15 Νοέμβρη, σχετικά βεβιασμένα μετά από μια περίοδο κλιμάκωσης των αντικατοχικών επιθέσεων και των εξωτερικών πιέσεων.

Σύμφωνα με αυτό το σχέδιο, τον Μάη, τα περιφερειακά συμβούλια που λειτουργούν, ήδη, στο Ιράκ, χωρίς να έχουν προηγηθεί εκλογές, θα εκλέξουν αντιπροσώπους που θα στελεχώσουν μια μεταβατική βουλή, η οποία, με τη σειρά της, θα εκλέξει μια προσωρινή κυβέρνηση που θα οδηγήσει τη χώρα σε γενικές εκλογές και σε υιοθέτηση νέου Συντάγματος. Η διαδικασία αυτή, όμως, δε βρίσκει σύμφωνη τη θρησκευτική ηγεσία των Σιιτών, οι οποίοι, αν και προς το παρόν δηλώνουν αποφασισμένοι να συνυπάρξουν ενωμένοι με τις άλλες θρησκευτικές και εθνοτικές κοινότητες, θεωρούν ότι, χωρίς γενικές εκλογές, δε θα έχουν την αυξημένη πολιτική επιρροή που πιστεύουν ότι δικαιωματικά τους ανήκει, δεδομένης της πλειοψηφικής τους πληθυσμιακής παρουσίας. Επιπλέον, ζητούν να αποφασίσει, διά μέσου εκλογών, ο ιρακινός λαός αν επιθυμεί να παραμείνουν στη χώρα τα ξένα στρατεύματα και μετά τη μεταβίβαση της εξουσίας, κάτι που η Ουάσιγκτον θεωρεί δεδομένο.

Η μεγαλειώδης ειρηνική διαδήλωσή τους στη Βασόρα ήταν απλώς, όπως σχολιάζεται, μια πρώτη επίδειξη δύναμης ενώ οι προειδοποιήσεις περί «απεργιών, διαδηλώσεων ακόμη και συγκρούσεων» αποσαφηνίζουν το στίγμα τους. Η προοπτική γενικών εκλογών, εκτός από τις πρακτικές δυσκολίες που η κατοχική διοίκηση επικαλείται, δε φαίνεται να ενθουσιάζει ούτε τις άλλες κοινότητες του Ιράκ, που φοβούνται ότι ελλείψει καταρτισμένου και ψηφισμένου Συντάγματος που θα κατοχυρώνει τον κοσμικό χαρακτήρα του Ιράκ και την αντιπροσώπευση όλων στην εξουσία, οι σιίτες θα κυριαρχήσουν στην πολιτική σκηνή με απρόβλεπτες συνέπειες. Μένει να αποδειχθεί αν οι κατακτητές θα καταφέρουν, προς στιγμήν, τουλάχιστον, να ελέγξουν, τις θύελλες που έσπειραν.

ΙΣΤΑΝΜΠΟΥΛ.--

Καθώς οι ιρακινές κουρδικές οργανώσεις συνεχίζουν να διεκδικούν την «ομοσπονδιοποίηση» του Ιράκ, βάσει εθνοτικών/ θρησκευτικών γραμμών, συνεχίζονται και οι «προειδοποιήσεις» από μέρους της τουρκικής κυβέρνησης: Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε, σύμφωνα με το Ανατολή, μετά τη συνάντησή του με τον Αμπντέλ Αζίζ αλ Χακίμ, μέλος του ελεγχόμενου από τις κατοχικές δυνάμεις «συμβουλίου διακυβέρνησης» του Ιράκ, ότι «εάν το Ιράκ οδηγηθεί σε αποσύνθεση, οι γείτονες θα αναμειχθούν. Τόσο η Συρία όσο και το Ιράν σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο... [Το να τεθεί το πλούσιο σε πετρέλαιο Κιρκούκ υπό Κουρδικό έλεγχο] είναι κάτι που δεν πρέπει να επιτραπεί να συμβεί. Δεν πρέπει να αφεθούν οι Κούρδοι να παίζουν με τη φωτιά».

Οι προειδοποιήσεις του Τούρκου πρωθυπουργού, όμως, όπως και η δέσμευση του Χακίμ ότι «το Συμβούλιο ταυτίζεται με την τουρκική άποψη υπέρ της σταθερότητας», μοιάζουν να μην επηρεάζουν τους πιο σταθερούς υπέρμαχους του κουρδικού αλυτρωτισμού. Ο Μπάρχαμ Σαλέχ, ηγετικό στέλεχος του κουρδικού ένοπλου κινήματος, εμφανίστηκε την Τρίτη να δηλώνει στο τουρκικό δίκτυο NTV ότι «όλοι θέλουν ένα ομοσπονδιακό σύστημα στο Ιράκ, υπάρχει Κουρδιστάν. Αυτή είναι μια de facto κατάσταση... είμαστε ανεξάρτητοι από το υπόλοιπο Ιράκ. Εντός ενός ομοσπονδιακού Ιράκ, θα υπάρχει μια ομόσπονδη περιοχή που θα ονομάζεται Κουρδιστάν, και το Κιρκούκ είναι τμήμα του Κουρδιστάν. Είναι μέρος της ιστορίας και της ταυτότητάς μας».

Ο κουρδικός αλυτρωτισμός, όμως --και η δυνητικά εκρηκτική για την περιφέρεια προώθηση των σχεδίων των Μπαρζανί και Ταλαμπανί για επισημοποίηση της ανεπίσημης αυτονομίας τους--εξαρτάται, και αυτό είναι όλο και πιο ξεκάθαρο όσο ο καιρός περνά, από την Ουάσιγκτον. Ο Βρετανός δημοσιογράφος Ρόμπερτ Φισκ προειδοποιούσε, σε συνέντευξή του στο Progressive Radio στα τέλη Δεκεμβρίου, ότι η «κατάτμηση» του Ιράκ βάσει εθνοτικών/ θρησκευτικών κριτηρίων είναι κάτι που η κυβέρνηση Μπους ίσως προωθήσει, εφαρμόζοντας ένα «ιμπεριαλιστικό μοντέλο που εφαρμόσαμε εμείς, οι Βρετανοί, όπου κι αν πήγαμε: Στην Κύπρο, στην Ινδία. Στην καρδιά αυτού του μοντέλου είναι ο υπολογισμός ότι οι ομοσπονδιακές κυβερνήσεις είναι αδύναμες, γιατί κάθε ομάδα ενεργεί για τα συμφέροντα αυτών που εκπροσωπεί και δε διαθέτει ενιαία ηγεσία».

Το πρακτορείο IPS σημειώνει ότι την Τρίτη, οι Μπαρζανί - Ταλαμπανί ενοποίησαν τη διοίκησή τους περαιτέρω, ενώ οι μαχητές τους, οι πεσμέργκα, έχουν ήδη ενσωματωθεί στην «αστυνομία» του Κιρκούκ. Τα σχέδιά τους είναι να κάνουν το Κιρκούκ --επίκεντρο της πετρελαϊκής παραγωγής, πηγή του 40% του Ιρακινού πετρελαίου, με 10 εκατ. βαρέλια αποθέματα που έχουν κόστος εξόρυξης 1-5 δολάρια--«πρωτεύουσα» ενός ομόσπονδου Κουρδιστάν. Το πραγματικό ερώτημα όμως είναι, θα ευνοήσουν οι Αμερικανοβρετανοί τη δημιουργία ενός και τυπικά ομόσπονδου Κουρδιστάν; Επισήμως, το σχέδιο «βρίσκεται εν αναμονή». Ο Πάουελ δηλώνει ακούραστα ότι το Βόρειο Ιράκ «θα παραμείνει τμήμα του Ιράκ». Ωστόσο, το θέμα, λέει ο Ομέρ Τασπινάρ, συνδιευθυντής του τουρκοαμερικανικού προγράμματος του Ινστιτούτου Μπρούκινγκς, είναι «για πόσο».

Εντός του Γενάρη, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται στην Ουάσιγκτον, όπου ο Τούρκος πρωθυπουργός αναμένεται να ζητήσει «διαβεβαιώσεις» για το θέμα. Η Συρία και το Ιράν, που όπως και η Τουρκία έχουν πολυπληθείς κουρδικές μειονότητες --12-16 εκατ. στην Τουρκία, 4 εκατ. στο Ιράν, 2 εκατ. στη Συρία-- θα περιμένουν επίσης, με μεγάλη δόση ανησυχίας, τα νέα από την Ουάσιγκτον.