Την ώρα που τα ΝΑΤΟικά βομβαρδιστικά σπέρνουν το θάνατο στη Γιουγκοσλαβία, οι Ελληνες εικαστικοί δημιουργοί αξιοποιούν τα δικά τους "όπλα", συμπαραστεκόμενοι στο σερβικό λαό και καταδικάζουν τη σύγχρονη θηριωδία.Παρόντες και αλληλέγγυοι σε ένα λαό - θύμα της ΝΑΤΟικής εισβολής, Ελληνες εικαστικοί επισκέφτηκαν το Βελιγράδι (14-17/5). Δεκαεξαμελής αντιπροσωπεία του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας,στην οποία συμμετείχαν ζωγράφοι, γλύπτες, φωτογράφοι, αλλά και ιστορικοί τέχνης και αρχιτέκτονες, μετέφερε υλικά ζωγραφικής που παρέδωσε στην "Ενωση Σέρβων Καλλιτεχνών" και φάρμακα.

Οπως ανέφερε η πρόεδρος του ΕΕΤΕ Εύα Μελά "σκοπός μας ήταν να δηλώσουμε με την παρουσία μας την αλληλεγγύη και συμπαράστασή μας στο σκληρά δοκιμαζόμενο λαό της Γιουγκοσλαβίας. Να συμμετέχουμε σε ανθρώπινη αλυσίδα προστασίας και να σπάσουμε την απομόνωση που επιβάλλει το ΝΑΤΟ στο γιουγκοσλαβικό λαό".

"Από την πρώτη μέρα του πολέμου οι καλλιτέχνες της "Ενωσης Σέρβων Καλλιτεχνών" δουλεύουν καθημερινά μαζί, στην κεντρική γκαλερί "Ουλούς", όπου συνδημιουργούν εικαστικά έργα και δρώμενα, με γενικό θέμα "Πόλεμος με την τέχνη μας, ενάντια στην επίθεση κατά της χώρας μας", δημιουργώντας τη δική τους "Γκουέρνικα", όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά".

Οι Ελληνες εικαστικοί εντάχτηκαν, τις μέρες που βρέθηκαν στο Βελιγράδι, σ' αυτά τα εικαστικά δρώμενα. Μαζί με Γιουγκοσλάβους καλλιτέχνες δημιούργησαν ένα εικαστικό έργο, μήκους 10 μέτρων, καταθέτοντας συμβολικά ο καθένας τη δική του γραφή πάνω στον κοινό καμβά. Την αντιπροσωπεία του ΕΕΤΕ συνάντησε ο Γιουγκοσλάβος υπουργός Πολιτισμού, ο οποίος ευχαρίστησε τον ελληνικό λαό για τη συμπαράστασή του.

Με τους καλλιτέχνες της "Ενωσης Σέρβων Καλλιτεχνών", συζητήθηκαν οι προοπτικές της συνεργασίας με το ΕΕΤΕ. Συγκεκριμένα θα πραγματοποιηθεί (αρχές Ιουνίου) εικαστική έκθεση, τα έσοδα της οποίας θα διατεθούν στους συμμετέχοντες Σέρβους καλλιτέχνες και στην Ενωσή τους, αλλά και σε ανθρωπιστική βοήθεια. Αποφασίστηκε, επίσης, η συμμετοχή της "Ενωσης Σέρβων Καλλιτεχνών" στο "Β Διαβαλκανικό Συμπόσιο Εικαστικής Δημιουργίας".

"Θέλουμε να ελπίζουμε", τόνισε η Εύα Μελά, "ότι η έκθεση θα βρει ανταπόκριση και στήριξη από το κοινό. Θα ξαναπάμε στο Βελιγράδι (σ. σ. ήδη βρίσκεται δεύτερη μικρή αντιπροσωπεία του ΕΕΤΕ στο Βελιγράδι), δηλώνοντας "παρών", μεταφέροντας ανθρωπιστική βοήθεια και υλικά ζωγραφικής, απαντώντας στο θάνατο που σκορπίζουν τα γεράκια του ΝΑΤΟ και η "νέα τάξη πραγμάτων", με τη ζωή και τη δημιουργία".

Πριν δύο χρόνια, με πλήρη ομοφωνία των κομμάτων, νομοθετήθηκε ένα μακρόχρονο αίτημα - εθνική ανάγκη. Η δημιουργία του Εθνικού Κέντρου Χαρτών και Χαρτογραφικής Κληρονομιάς "Εθνική Χαρτοθήκη" (εδρεύει στη Θεσσαλονίκη). Τον πρώτο χρόνο της ίδρυσής της η "Εθνική Χαρτοθήκη" έπρεπε να λύσει - και τα έλυσε - πολλά προβλήματα (στεγαστικά, διοικητικά, οικονομικά, οργανωτικά, κ. ο. κ.), για να μη μείνει ...μόνο στα χαρτιά. Παράλληλα άρχισε να "θεμελιώνει" τους επιστημονικούς, εκπαιδευτικούς, πολιτιστικούς, εκδοτικούς και εθνικούς ιδρυτικούς στόχους της, καταρτίζοντας προγράμματα και προγραμματικές συμβάσεις με διαφόρους φορείς, τα οποία παρουσιάζουμε συνοπτικά:

Απόκτηση μιας συλλογής 22 Χαρτών (16ος-19ος αι., μεταξύ των οποίων και 6 Πτολεμαϊκοί χάρτες της Ελλάδας του 16ου αι.). Ιδρυση του "Κέντρου "Μάξιμος Πλανούδης" για τη Διαπεριφερειακή και Ευρωπαϊκή Συνεργασία στις Χαρτογραφικές Καινοτομίες", το οποίο συνεργάζεται στην προετοιμασία συνόδου πανεπιστημιακών χαρτογράφων από τις βαλκανικές και παρευξείνιες χώρες. Συνεργασία με τη "Χαρτογραφική Επιστημονική Εταιρεία Ελλάδας". Υπογραφή 5ετούς προγραμματικής σύμβασης με τη ΝΑ Θεσσαλονίκης για τους χάρτες της περιοχής. Υποβολή στο ΥΠΠΟ προγραμματικής σύμβασης για το πρόγραμμα "Αναξίμανδρος". Σε συνεργασία με το ΑΠΘ εκδόθηκε ένας γιγαντοχάρτης και μικρότεροι που συνοδεύονται με cd - rom με τίτλο "Διασπορά Ελλήνων". Υπογράφτηκαν με το ΑΠΘ δύο προγράμματα (παραγωγή χαρτών και δημιουργία της Χαρτοθήκης Κοζάνης). Σε συνεργασία με το ΑΠΘ προχωρά η έκδοση Χαρτών για τυφλούς.Σε συνεργασία με το ΕΜΠ προετοιμάζεται ηλεκτρονικό αρχείο χαρτών (θα κυκλοφορήσει το Σεπτέμβρη).

Η "Εθνική Χαρτοθήκη" έχει ήδη στο ενεργητικό της οργάνωση εκθέσεων (λ. χ. "Ιστορίες σε Χάρτες", "Χάρτες λιμένων των ελληνικών πόλεων του 20ού αιώνα"), σύμβαση με το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας για τη συνεργασία με φοιτητές, συνεργασία με το Πολιτιστικό Ιδρυμα της Τράπεζας Κύπρου στον τομέα της ιστορικής χαρτογραφίας, δημιουργία της "Χαρτοθήκης Δωματίου", συνεργασία με το ΑΠΘ για σειρά χαρτών με τίτλο "8 Παράθυρα στη Θεσσαλονίκη", την οργάνωση της πρώτης συνόδου του ευρωπαϊκού δικτύου "Carto Tech" (27/11/98) κ. ά.

Προχτές το βράδυ η "Εθνική Χαρτοθήκη" έκανε και στην Αθήνα την πρώτη εκδοτική εμφάνισή της, παρουσιάζοντας (ενώπιον εκπροσώπων του πολιτικού και επιστημονικού κόσμου) το εξαίρετο επιστημονικά, καλαίσθητο και πλούσια εικονογραφημένο έργο του προέδρου της και καθηγητή του ΑΠΘ Ευάγγελου Λιβιεράτου "Χαρτογραφίας και Χαρτών Περιήγησης: 25 αιώνες από τους Ιωνες στον Πτολεμαίο και τον Ρήγα" (χορηγός του βιβλίου οι εκδόσεις Π. Ζήση). Για την επιστημονική, εκπαιδευτική και πολιτιστική αξία του βιβλίου μίλησαν ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ Γεώργιος Βέης και η ιστορικός - γεωγράφος Μαριάννα Κορομηλά,ενώ παρεμβάσεις έκαναν ο αντιπρόεδρος της Βουλής Παναγιώτης Σγουρίδης και ο υπουργός Μακεδονίας - Θράκης Γιάννης Μαγκριώτης.

Το 260 σελίδων βιβλίο, με περισσότερες από 260 εικόνες (χάρτες, σχέδια, πίνακες), καταγράφει τη διαδρομή της χαρτογραφίας και των χαρτών από τον 7ο π. Χ. αι. έως τα τέλη του 18ου μ. Χ., φανερώνοντας την προαιώνια ανάγκη των ανθρώπων να σχεδιάζουν χάρτες για κάθε "πορεία" τους και αποδείχνοντας ότι οι αρχαίοι Ελληνες "θεμελίωσαν" το μαγικό κόσμο των χαρτών.Η πρώτη επιστημονική "θεμελίωση" της χαρτογραφίας έγινε από τους Ιωνες φιλοσόφους και ακολούθησαν άλλοι επιστήμονες πριν τη ρωμαϊκή κυριαρχία. Από την πτώση της Ρώμης μέχρι την άλωση της Κωνσταντινούπολης "χάνεται" το σπουδαίο έργο του Πτολεμαίου, η "Γεωγραφία" και αναπτύσσεται η μεσαιωνική εκδοχή της χαρτογραφίας (με έντονη τη χριστιανική επίδραση στην ερμηνεία και εικαστική απεικόνιση του Κόσμου). Τον 13ο μ. Χ. αι. το Βυζάντιο "ανακαλύπτει" την πτολεμαϊκή "Γεωγραφία", η οποία συμβάλλει στις μεγάλες γεωγραφικές ανακαλύψεις του 15ου αι. και στην ευρωπαϊκή Αναγέννηση. Ακολουθεί η λεγόμενη "Δυτική" περίοδος της Πτολεμαϊκής Γεωγραφίας, η Μεγάλη Χαρτογραφική Αναγέννηση του 16ου και 17ου αιώνα. Η χαρτογραφία του 18ου αι. επηρεάζεται από τις επιστημονικές, αλλά και από τις πολιτικο-οικονομικές εξελίξεις και ολοκληρώνεται με την περίφημη "Χάρτα" του Ρήγα, στην οποία αναφέρεται διεξοδικά το βιβλίο.

Α. Ε.