«Αλμα» του στόχου του αστικού κράτους για εμπορευματοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελούν τα δύο σχέδια υπουργικών αποφάσεων (ΥΑ) περί των όρων και προϋποθέσεων προσωρινής παραχώρησης αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και μουσείων για εκδηλώσεις, κινηματογραφικές παραγωγές παντός είδους και - για πρώτη φορά - με τόσο ανενδοίαστο, απροσχημάτιστο και οργανωμένο τρόπο, εμπορικές διαφημίσεις!

Τα δύο σχέδια ΥΑ υπερψήφισε ομόφωνα - και ενθουσιωδώς - το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο προχτές. Αν και το μεγαλύτερο μέρος των κειμένων είναι ουσιαστικά κωδικοποίηση γνωστών όρων παραχώρησης μνημείων και αρχαιολογικών χώρων για εκδηλώσεις (σ.σ. υποχρεώσεις του ιδιώτη ή του φορέα που αιτείται τη χρήση μνημείου κλπ), ο αντιδραστικός προσανατολισμός τους είναι ευδιάκριτος:

1) Τάχα για «καταπολέμηση» της γραφειοκρατίας και «ξαλάφρωμα» του ΚΑΣ από τα αυξανόμενα αιτήματα παραχωρήσεων, οι ΥΑ «μεταφέρουν» την αρμοδιότητα της αδειοδότησης για τη χρήση μνημείων στις τοπικές Εφορείες Αρχαιοτήτων. Αλλά... μόνον εφόσον οι Εφορείες θα συμφωνήσουν με την παραχώρηση! Μάλιστα, αν οι Εφορείες διαφωνούν για παραχώρηση του μνημείου ή του αρχαιολογικού χώρου, η ΥΑ τις προσπερνά! «Στην περίπτωση που η αρμόδια Εφορεία θεωρεί ότι η εκδήλωση δεν συνάδει με το χαρακτήρα του μνημείου, παραπέμπει την υπόθεση στην αρμόδια Διεύθυνση του ΥΠΠΟΤ» και ακολούθως στο ΚΑΣ, λένε οι ΥΑ! Πιο απλά, με την ΥΑ, οι Εφορείες εξουσιοδοτούνται μόνο... να λένε «ναι» στους ιδιώτες!

2) Επισήμως... η πολιτιστική κληρονομιά της χώρας παραχωρείται για «λήψη διαφημιστικών ταινιών εμπορικού χαρακτήρα».

Η πρόεδρος του οργάνου και γγ του ΥΠΠΟΤ, Λίνα Μενδώνη, «σκιαγράφησε» το γνωστό - από όλες τις κυβερνήσεις του δικομματισμού - αντιδραστικό ιδεολογικο-πολιτικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο κινούνται οι ΥΑ. Είπε ότι η Ελλάδα έχει «ζήτηση» από την κινηματογραφική βιομηχανία, ότι αυτές οι αποφάσεις δίνουν... «αναπτυξιακή διάσταση» στη χώρα και είναι «συνυφασμένες» με το νόμο για τον κινηματογράφο (ψηφίστηκε το 2010). Θυμίζουμε ότι πρόκειται για νόμο που παραδίδει απροσχημάτιστα τον κινηματογράφο και τους δημιουργούς του στην «αγορά». Εφτασε, μάλιστα, η γγ να χαρακτηρίσει «αναπτυξιακά» παραδείγματα ταινίες, όπως το αντιδραστικό «Μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι» (γυρίστηκε στην Κεφαλονιά) και το «Μάμα Μία» (γυρίστηκε στη Σκόπελο)!

Ετσι «οραματίζεται» και η κυβέρνηση του μαύρου μετώπου τη σύγχρονη πολιτιστική δημιουργία και την «ανάπτυξη» στην Ελλάδα: Τα μνημεία και το φυσικό περιβάλλον να γίνουν «σκηνικό» των οπτικοακουστικών μονοπωλίων, με τους τεχνικούς σαν φθηνό εργατικό δυναμικό και τους ηθοποιούς μας σαν κομπάρσους, με ταινίες που στοχεύουν στο ξαναγράψιμο της Ιστορίας και στην εμπορευματο-τουριστική αισθητική των πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών.

Το γεγονός ότι η κυβέρνηση θέλει να διευκολύνει την κερδοφορία των ξένων, κυρίως, οπτικοακουστικών παραγωγών με τη χρήση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, τεκμηριώνεται και από τη συνεργασία του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και του αρμόδιου γραφείου του για την προσέλκυση ξένων παραγωγών στη σύνταξη του σχετικού σχεδίου ΥΑ για την κινηματογράφηση σε μνημεία, μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους. Οσον αφορά στην ΥΑ για «πολιτιστικές ή άλλες εκδηλώσεις» υπενθυμίζουμε το «ενδιαφέρον» για το «άνοιγμα» των μνημείων στην «κοινωνία» από διάφορες «μη κυβερνητικές οργανώσεις», οι οποίες ανοίγουν το δρόμο για εισβολή του κεφαλαίου στην πολιτιστική κληρονομιά.

Το σχέδιο ΥΑ περί παραχώρησης για εκδηλώσεις συνοδεύεται από κατάλογο 189 χώρων και μνημείων που «προσφέρονται» με τις παραπάνω διαδικασίες, ενώ ο αντίστοιχος κατάλογος της ΥΑ για τον κινηματογράφο περιλαμβάνει 117 μνημεία και χώρους. Βασικό κριτήριο για τη σύνταξη και των δύο καταλόγων ήταν... το τι «ζητιέται» περισσότερο από την «αγορά»...

Ακούγεται σαν ανέκδοτο... Η Δήλος, ένας από τους σπουδαιότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας - και όχι μόνο - ενταγμένος στον κατάλογο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ... δεν ήταν κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος!

Η διαδικασία κήρυξης του νησιού ενεργοποιήθηκε μόλις προχτές !!!, με γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Με τη γνωμοδότηση αυτή κηρύσσονται και οριοθετούνται ως αρχαιολογικοί χώροι η Δήλος και οι νησίδες Μικρός και Μεγάλος Ρεματιάρης και Κουνελονήσι, η θαλάσσια περιοχή γύρω τους και η θαλάσσια περιοχή του, επίσης, γειτονικού νησιού Ρήνεια, αφού το χερσαίο τμήμα της είναι, ήδη, κηρυγμένο. Η κήρυξη προστατεύει τη θαλάσσια περιοχή μέχρι και τα 30 μέτρα βάθος, αν και στο ΚΑΣ προτάθηκε να επεκταθεί η κήρυξη στα 50 μέτρα, αφού υπάρχουν ενδείξεις αρχαίων ναυαγίων.

Η Δήλος κατοικήθηκε από την 3η χιλιετία π.Χ. έως και τα τέλη του 5ου αι. π.Χ. Αναδείχθηκε σε ένα από τα σπουδαιότερα θρησκευτικά, οικονομικά και πολιτικά κέντρα της αρχαιότητας. Ηταν η έδρα της Αθηναϊκής Συμμαχίας του 5ου π.Χ. αι. και ...φορολογικός «παράδεισος» κατά το 2ο και 1ο π.Χ. αι., οπότε οι Ρωμαίοι «κήρυξαν ατέλεια για το λιμάνι της», με αποτέλεσμα το νησί να «πλημμυρίσει» με όλη την «γκάμα» των εμπορικών - οικονομικών δραστηριοτήτων. Χαρακτηριστικό της ακμής του νησιού είναι ότι το 90 π.Χ., στα μόλις 6,85 τ.χλμ. της έκτασής του, κατοικούσαν περίπου 30.000 άνθρωποι. Το αποτέλεσμα είναι σήμερα το νησί να βρίθει σπουδαίων μνημείων. Πλέον, δεν κατοικείται, αλλά είναι επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος στη διάρκεια της ημέρας.

• Αντίστοιχη κήρυξη ως αρχαιολογικού χώρου έγινε και για την παλιά πόλη της Κέρκυρας (ενταγμένη στον κατάλογο της ΟΥΝΕΣΚΟ από το 2007).

Ο 87χρονος Αργύρης Κουνάδης, ένας από τους σημαντικότερους μουσικούς δημιουργούς, πέθανε (21/11) στο Φράιμπουργκ της Γερμανίας, όπου ζούσε από το 1959 και όπου θα ταφεί. Γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη, ο Αργύρης Κουνάδης σπούδασε μουσική στην Αθήνα. Μέλος της ΕΠΟΝ, το 1943, γράφει τη μουσική του πρώτου ύμνου της (σε στίχους Γ. Τσαπόγα) και συλλαμβάνεται για την αντιστασιακή του δράση. Από το 1950 συνεργάστηκε με το Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου, μαζί με τους Μ. Χατζιδάκι και Μ. Θεοδωράκη. Ηταν από τους πρώτους συνθέτες που ενδιαφέρθηκε για το ρεμπέτικο τραγούδι, το οποίο επηρέασε (μαζί με τους Στραβίνσκι και Μπάρτοκ) τα πρώτα του έργα της περιόδου 1949-57. Εχοντας δίπλωμα πιάνου και σύνθεσης, συνέχισε τις σπουδές του στη Γερμανία (1958), στην Ανώτατη Μουσική Σχολή του Φράιμπουργκ (εκεί το 1972 εκλέχτηκε καθηγητής). Εμβαθύνοντας στο ατονικό, το δωδεκάφθογγο, το σειραϊκό και το αλεατορικό σύστημα, κατέληξε στη λιτότητα, δίνοντας πρωταρχικό ρόλο στο μελοποιημένο λόγο και το δραματικό στοιχείο.

Συνέθεσε όπερες, έργα για συμφωνική ορχήστρα (ανάμεσά τους το «Χορικόν» και τα «Ετεροφωνικά Ιδιόμελα») και έργα μουσικής δωματίου για μικρά σύνολα. Επίσης, έγραψε πολλά ελληνικά τραγούδια - στους κύκλους «Εν Αθήναις», «Το ταξίδι», κ.ά. - που ερμήνευσαν γνωστοί τραγουδιστές (Σ. Μπέλλου, Α. Καλογιάννης, Ελ. Βιτάλη κ.ά.) και αγαπήθηκαν. Ανάμεσά τους, τα «Στην πλατεία Αβησσυνίας», «Ορτσα τα πανιά», «Δεν περισσεύει υπομονή». Το τελευταίο, σε στίχους Β. Γκούφα, σφραγίστηκε από την ερμηνεία της Σ. Μπέλλου: «Πέντε δεκάρες το ψωμί/ δεν περισσεύει υπομονή/ πίκρα κομπόδεμα κρατώ/ το 'χω στα στήθια φυλαχτό...».