Δέκα μήνες έχουν μεσολαβήσει από τον περασμένο Μάρτη, που επικυρώθηκε με κοινή τριυπουργική απόφαση η διαβόητη "ιστορική συμφωνία" για το ωράριο λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων και των καταστημάτων τροφίμων, η οποία φέρει τις υπογραφές της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, του ΣΕΣΜΕ, του ΣΕΛΠΕ και της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων.Διάστημα, αρκετό για να επιβεβαιωθούν περίτρανα οι καταγγελίες των εμποροϋπαλλήλων και των μικρομεσαίων εμπόρων για το διάτρητο αυτής της συμφωνίας, που απείχε κατά πολύ από τα αιτήματα που έθεταν καθ' όλη τη διάρκεια των κινητοποιήσεών τους για ένα ανθρώπινο ωράριο.

Συγκεκριμένα, ακόμα κι αυτό το ωράριο, που καθόριζε η συμφωνία, παραβιάζεται σε μεγάλη έκταση. Δύο χαρακτηριστικά, αλλά όχι και μοναδικά, παραδείγματα είναι τα δισκάδικα "Virgin" και "Μετρόπολις" στην "καρδιά" της Αθήνας, που λειτουργούν τα Σαββατόβραδα μετά τις 9 το βράδυ! Αρκετές νομαρχίες έχουν πάρει αποφάσεις για ωράρια μεγαλύτερα απ' αυτό της συμφωνίας, αλλά και για λειτουργία τις Κυριακές! Ο Μαρινόπουλος έχει προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας για την ακύρωσή της, ενώ ο Βερόπουλος στην Επιτροπή του υπουργείου Εσωτερικών που ελέγχει τη νομιμότητα των πράξεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προκειμένου να ακυρώσει απόφαση της Νομαρχίας Χίου για κλείσιμο των καταστημάτων στις 3.30μμ τις Τετάρτες και τα Σάββατα.

Την τελευταία εξέλιξη στο θέμα του ωραρίου συνιστά η επιστολή του ΣΕΛΠΕ,ΣΕΣΜΕ και της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου προς τα υπουργεία Ανάπτυξης, Εργασίας και Εθνικής Οικονομίας, με την οποία ζητάνε την παράταση κατά μισή ώρα καθημερινά του ωραρίου, επικαλούμενοι και πάλι την εξυπηρέτηση των καταναλωτών. Ωστόσο, εκφράζονται φόβοι ότι ενόψει των γιορτών οι αξιώσεις των μεγαλεμπόρων θα μεγαλώσουν, αγγίζοντας μάλιστα και την αργία της Κυριακής, εξάλλου κανένας απ' αυτούς δεν έχει κρύψει την επιθυμία του για πλήρη ασυδοσία στο ωράριο λειτουργίας.

Οι εξελίξεις αυτές δεν είναι κεραυνός εν αιθρία, αντίθετα ήταν αναμενόμενες από την πρώτη στιγμή που υπογράφτηκε η συμφωνία, αφού τις αμέσως επόμενες μέρες δύο επίλεκτα μέλη του ΣΕΣΜΕ, ο "Μαρινόπουλος" και η πολυεθνική "Κόντινετ" αντιδρούν, καταγγέλλουν τη συμφωνία, απειλούν με απολύσεις εργαζομένων και ζητάνε τη διαγραφή τους από το Σύνδεσμο. Ηταν φυσικό επόμενο ότι οι δύο αλυσίδες δε θα τηρούσαν τη συμφωνία.

Η έλλειψη συγκεκριμένου νομοθετικού πλαισίου, που να διέπει το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων και η δυνατότητα που δίδεται στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση να αποφασίζει είχε αποτέλεσμα πέντε μήνες μετά, στα μέσα του καλοκαιριού, να έχουμε μπαράζ αποφάσεων νομαρχιών για το ωράριο σε τοπικό επίπεδο. Αποφάσεις, που είτε περιόριζαν το ωράριο που προέκυπτε από τη συμφωνία, είτε το παρέτειναν παράνομα, αφού έχουν μεν τη δυνατότητα να αποφασίζουν, αλλά μόνο για μικρότερα ωράρια. Στην πρώτη περίπτωση η αντίδραση μεγαλεμπόρων, αλλά και κυβέρνησης ήταν έντονη, οι πρώτοι μάλιστα απείλησαν με μεγάλο αριθμό απολύσεων του προσωπικού που απασχολούν. Στη δεύτερη περίπτωση βέβαια κανείς δε διαμαρτυρήθηκε.

Συγκεκριμένα μέσα στο καλοκαίρι οι Νομαρχίες Αχαϊας, Εύβοιας, Ηρακλείου, Θεσσαλονίκης, Ηλείας και Αιτωλοακαρνανίας αποφάσισαν ωράρια μικρότερα απ' αυτά που προβλέπει η συμφωνία. Οι αποφάσεις αυτές πυροδότησαν την... αγανάκτηση του ΣΕΣΜΕ,ο οποίος τις χρησιμοποίησε για να πιέσει την κυβέρνηση για πλήρη απελευθέρωση στις ώρες λειτουργίας των καταστημάτων.Μάλιστα, απείλησε ακόμα και με απολύσεις του 30% των εργαζομένων στα σούπερ μάρκετ, αν η κυβέρνηση δεν παρέμβει για να σταματήσει η "καταπάτηση" της συμφωνίας. Παίζοντας το παιχνίδι των μεγαλεμπόρων, μερίδα του Τύπου υπερασπίστηκε την επαναφορά στο προηγούμενο ασύδοτο καθεστώς λειτουργίας, το οποίο μας "γλίτωνε από εντάσεις"!

Οι αποφάσεις αυτές ενόχλησαν όμως και τον υφυπουργό Εργασίας Χ. Πρωτόπαππα,ο οποίος δήλωσε ότι "τινάζουν στον αέρα τη συμφωνία"! Την ενόχλησή της εξέφρασε και η συμβιβασμένη πλειοψηφία της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων (ΟΙΥΕ). Να σημειωθεί ξανά ότι στην Υπουργική Απόφαση που επικύρωσε τη δική τους συμφωνία προβλέπεται ότι τα Νομαρχιακά Συμβούλια μπορούν να καθορίσουν μικρότερα ωράρια για τα καταστήματα της περιοχής τους.

Οπως προαναφέραμε, καμία αντίδραση δεν υπήρξε στις αποφάσεις εκείνων των Νομαρχιακών Συμβουλίων που παρέτειναν το ωράριο. Οπως της Ανατολικής Αττικής,ο νομάρχης της οποίας για μια σειρά περιοχές "έκρινε" ότι θα πρέπει τα καταστήματα να συνεχίζουν να λειτουργούν μετά τις 6 το απόγευμα τα Σάββατα και τις Κυριακές!

Ακόμα, η Νομαρχία Χανίων αποφάσισε να επιτραπεί η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές και αργίες από τις 11 π.μ. έως και τις 11 μ.μ., από τον Απρίλη έως και τον Οκτώβρη κάθε χρόνο! Το Εργατικό Κέντρο Χανίων αποδέχτηκε (!) την απόφαση στο όνομα της καταπολέμησης της ανεργίας, ωστόσο έντονη ήταν η αντίδραση άλλων συνδικαλιστικών οργανώσεων όπως του Συνδέσμου Ιδιωτικών Υπαλλήλων Χανίων,του Συνδέσμου Γεωργικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Εταιριών Χανίων κ. ά.

Από κοντά το Εργατικό Κέντρο Λασιθίου αποφάσισε λίγες μέρες μετά την επικύρωση της συμφωνίας να ζητήσει την κατάργηση της αργίας της Κυριακής για όλα τα καταστήματα του νομού!

Τον τελευταίο μήνα το Νομαρχιακό Συμβούλιο Χίου αποφάσισε το κλείσιμο των καταστημάτων τα απογεύματα της Τετάρτης και του Σαββάτου στις 3.30. Η απόφαση έγινε δεκτή τόσο από τους εργαζόμενους όσο και από τα καταστήματα του νησιού. Ο μοναδικός που αρνήθηκε να συμμορφωθεί ήταν ο Βερόπουλος,ωστόσο αναγκάστηκε να το κάνει μετά τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων έξω από το σούπερ μάρκετ. Αξίζει να σημειωθεί ότι παρέμβαση υπέρ του μεγαλέμπορα έκανε και ο υφυπουργός Εργασίας Χρ. Πρωτόπαππας!Στο κενό όμως έπεσε και η προσπάθεια στη Θεσσαλονίκη για λειτουργία των καταστημάτων μετά τις 8 το βράδυ.

Καθ' όλη τη διάρκεια των κινητοποιήσεων των εμποροϋπαλλήλων και των μικρομεσαίων εμπόρων το Νοέμβρη και Δεκέμβρη του '96 και τους δύο πρώτους μήνες του '97, ξεδιπλώθηκε μια πρωτοφανής επίθεση εναντίον τους από εργοδότες και κυβέρνηση, με την επιστράτευση αστυνομίας, ΜΑΤ, ακόμα και εισαγγελέων. Η κυβέρνηση πιστή στον προσανατολισμό της εξυπηρέτησης του μεγάλου κεφαλαίου - του εμπορικού στην προκειμένη περίπτωση - από την πρώτη στιγμή τάχθηκε ξεκάθαρα υπέρ του.

Η διαβόητη συμφωνία λειτούργησε αποκλειστικά ως ανάχωμα στη συσπείρωση και τη συλλογική δράση των εργαζομένων. Από την περασμένη Πέμπτη ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας άρχισε νέο γύρο κινητοποιήσεων για το ωράριο, καταγγέλλοντας ότι αυτό καταστρατηγείται συστηματικά, ενώ η επιστολή ΣΕΣΜΕ, ΣΕΛΠΕ και ΕΣΕΕ σηματοδοτεί τη νέα τους επίθεση.

Η γραμματέας του Συλλόγου Μαρία Τσαγκατάκη μίλησε στο "Ρ" για τα θέματα που άπτονται του ωραρίου και γενικότερα της κατάστασης που επικρατεί στο εμπόριο. Ξεκινάει τη συζήτησή μας κάνοντας την επισήμανση: "Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι η συμφωνία δεν άγγιξε καθόλου κυρίαρχα για μας θέματα, όπως είναι οι εργασιακές σχέσεις. Ηταν έξω από τα αιτήματά μας". Και συνεχίζει τονίζοντας: "Ισχυρίζονται ότι έβαλε κάποιο πλαίσιο, αλλά κοιτάχτε τι γίνεται. Από τη μια έχουμε το θερινό ωράριο από Μάρτη έως Οκτώβρη, παράταση δηλαδή 8 μήνες το χρόνο. Από την άλλη τους άλλους 4 μήνες έχουμε χειμερινό ωράριο, αλλά έχουμε επίσης γιορτές ή εκπτώσεις, οπότε και πάλι παράταση. Επίσης, δεκάδες αποφάσεις νομαρχιών. Δεν καταλαβαίνω πού είδαν το "πλαίσιο", για τι πλαίσιο μιλάνε; Γίνεται ένας χαμός με το θέμα του ωραρίου και θέλω να επισημάνω εδώ τις ευθύνες της πλειοψηφίας της Ομοσπονδίας που δέχτηκε αυτή τη συμφωνία. Μάλιστα, χρησιμοποίησε τη δυνατότητα που δίνει η συμφωνία για τοπικά μικρότερα ωράρια, ώστε να βάλει φρένο στο ενδεχόμενο πανελλαδικής συσπείρωσης".

Η συνδικαλίστρια συνεχίζει κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου, αφού όπως τονίζει: "Οι μεγαλοεργοδότες αρχίζουν και πάλι την επίθεσή τους, λοξοκοιτώντας την αργία της Κυριακής. Οι οδηγίες της Κομισιόν είναι σαφέστατες. Μιλάνε για εργάσιμη βδομάδα 7 ημερών. Η κυβέρνηση Σημίτη λέει για διευθέτηση του χρόνου εργασίας σε ετήσια βάση. Δηλαδή, όσους μήνες έχει δουλιά θα δουλεύουμε 15 ώρες τη μέρα, όταν δεν έχει πέντε ώρες. Στην πρώτη περίπτωση δε θα μας πληρώνουν βέβαια υπερωρίες και στη δεύτερη για 8ωρο. Αρα, όλοι ωρομίσθιοι. Να σημειώσω εδώ ότι αν η επίθεση για παράδειγμα στην Κυριακή, γίνεται στο χώρο του εμπορίου δε θα σταματήσει εκεί. Αν δουλέψουν τα καταστήματα, θα δουλέψουν οι παραλαβές, οι αποθήκες, οι τράπεζες, σταδιακά όλα. Οι καταναλωτές είναι και αυτοί εργαζόμενοι και πρέπει να το καταλάβουν. Και επιτέλους ας σταματήσουν να επικαλούνται την εξυπηρέτηση των καταναλωτών. Το θέμα είναι αν ο κόσμος έχει τη δυνατότητα να ψωνίσει, αν έχει χρήματα, που δεν τα έχει, θα βρει χρόνο να ψωνίσει. Οι εργαζόμενοι να καταλάβουν ότι όταν καίγεται το σπίτι του διπλανού τους θα καεί και το δικό τους".

Καταλήγοντας μας λέει με έμφαση: "Ο αγώνας θα συνεχιστεί. Και πρέπει να μας συντροφεύσουν εργαζόμενοι, μικρομεσαίοι έμποροι και καταναλωτές. Τους καλούμε όλους να συμμετάσχουν στις κινητοποιήσεις και να διεκδικήσουμε: Κατάργηση του ωρομισθίου και της μερικής απασχόλησης. Δευτέρα - Τετάρτη - Σάββατο κλείσιμο το αργότερο στις 3.30. Ωράριο σε εθνικό επίπεδο, που να καθορίζει συγκεκριμένο κλείσιμο και άνοιγμα των καταστημάτων χειμώνα - καλοκαίρι. Νομοθετική κατοχύρωση της κυριακάτικης αργίας. 35ωρο - 7ωρο - 5ήμερο με βελτίωση αποδοχών και κοινωνικών παροχών. Πιστεύουμε ότι γύρω απ' αυτά τα αιτήματα μπορούν και πρέπει να συσπειρωθούν ευρύτερες δυνάμεις".

Βάσω ΝΙΕΡΗ

Από τις περσινές κινητοποιήσεις εμποροϋπαλλήλων και μικροεμπόρων ενάντια στη διεύρυνση του ωραρίου που επιχειρούσε ο ΣΕΛΠΕ

Συνεχίζουν οι εμποροϋπάλληλοι τον αγώνα για ανθρώπινο ωράριο

Η "ιστορική συμφωνία κυρίων", που υπογράφτηκε τον περασμένο Μάρτη από ΣΕΛΠΕ, ΣΕΣΜΕ, ΕΣΕΕ και Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων και επικυρώθηκε με Υπουργική Απόφαση, προβλέπει:

1) Ελεύθερη έναρξη λειτουργίας εμπορικών καταστημάτων και καταστημάτων τροφίμων.

2) Καθημερινή λήξη λειτουργίας τους στις 8 το χειμώνα και στις 9 το καλοκαίρι.

3) Λήξη λειτουργίας καταστημάτων το Σάββατο στις 18, χειμώνα και καλοκαίρι.

4) Τοπικές ή κλαδικές συμφωνίες για μικρότερα ωράρια λειτουργίας.

5) Κυριακή αργία, πλην των αμιγώς τουριστικών καταστημάτων.