Οταν πεθαίνουν τα ψέματα γεννιούνται δυνατές ιδέες. Κόντρα σε ένα βάρβαρο σύστημα που «σε ταΐζει φόβο και απογοήτευση». Κόντρα σ' ένα σύστημα που σε θέλει να κουρνιάζεις στη βολή σου, που θέλει τα νιάτα ναρκωμένα γιατί διαφορετικά μπορούν να αποτελέσουν εύφλεκτο υλικό για την ύπαρξή του.

Ο «Ρ» επισκέπτεται την Εναλλακτική Κοινότητα «ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ» του ΚΕΘΕΑ, στη Ραφήνα, και μιλάει με θεραπευόμενα μέλη. Οι βιωματικές εμπειρίες τους μαρτυρούν την απουσία πρωτογενούς πρόληψης, απογυμνώνουν την υποτιθέμενη «αντιναρκωτική» πολιτική που προωθεί τη συντήρηση της εξάρτησης μέσω των προγραμμάτων υποκατάστασης, που ανοίγει χώρο σε ιδιώτες να βγάζουν λεφτά και από αυτόν τον πόνο. Επιβεβαιώνουν την επικινδυνότητα της ναρκω-κουλτούρας και των ιδεολογημάτων του τύπου «μαλακά» - «σκληρά» ναρκωτικά, αποποινικοποίηση κ.ά. Είναι εμπειρίες που διατρανώνουν το δικαίωμα όλων των χρηστών στη ζωή, να ενταχθούν στην κοινωνία καθαροί. Πάνω απ' όλα, αναδεικνύουν την ανάγκη για τη δημιουργία πανελλαδικού δημόσιου φορέα, με αποκλειστικά δωρεάν παροχή υπηρεσιών πρόληψης, απεξάρτησης, κοινωνικής επανένταξης, στα πλαίσια του καθολικού δημόσιου συστήματος Υγείας - Πρόνοιας με επαρκές επαγγελματικό και επιστημονικό προσωπικό χωρίς τη συμμετοχή των ιδιωτών.

«Σκέφτομαι αν τελικά το σύστημα χρειάζεται ναρκωτικά και χρήστες. Αν τελικά το σύστημα έχει ανάγκη από νέους που θα σκέφτονται με νεκρό τρόπο. Χρειάζεται ανθρώπους που δεν μπορούν να σκεφτούν διαφορετικά, να αντιδράσουν, να διεκδικήσουν. Γιατί αν κάνεις χρήση τι να διεκδικήσεις; Δεν μπορείς να βγεις έξω από το σπίτι σου».

Κάπως έτσι ξεκίνησε η κουβέντα με τον Αριστείδη, τον Γιάννη και τον Σωτήρη, θεραπευόμενα μέλη της Κοινότητας «ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ». Μια συζήτηση εφ' όλης της ύλης, που σκιαγραφεί τις αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν ένα νέο άνθρωπο στη χρήση, «μια πορεία που είναι πάντα καθοδική. Και με το χρόνο τα πας όλο και χειρότερα, πέφτεις διαρκώς, αλλά υπάρχει διέξοδος».

«Το πρόβλημα είναι στη ρίζα του συστήματος. Σε "ταΐζει" φόβο και απογοήτευση, με τη νοοτροπία τού "είμαι αδύναμος και δεν μπορώ" για να εξαρτηθείς από οτιδήποτε: από τον τζόγο, την κατανάλωση, τα ναρκωτικά. Για να μην αντιδράς. Ετσι μας θέλει. Το θέμα είναι τι κάνουμε εμείς», λέει ο Γιάννης. Ενώ ο Αριστείδης επισημαίνει ότι «προωθείται σαν μοντέλο ζωής όχι μόνο η χρήση, αλλά και πολλά άλλα πράγματα που ωθούν τον άνθρωπο να είναι για "πάρτη" του, να βολευτεί, να τη βγάλει πιο εύκολα. Ενα από τα σημαντικότερα πράγματα που μαθαίνω εδώ είναι να ενδιαφέρομαι για το τι συμβαίνει γύρω μου, ό,τι κι αν είναι αυτό, σε πολιτικό, κοινωνικό επίπεδο, στα πάντα. Αυτή τη στάση ζωής μαθαίνω τώρα και αυτή θέλω να υιοθετήσω. Η συλλογική δράση μπορεί να είναι απάντηση σε όλα αυτά. Εδώ μέσα μαθαίνεις να είσαι ομάδα, μαθαίνεις να βλέπεις τι γίνεται γύρω σου, να προτείνεις κάτι γι' αυτό, να αναλαμβάνεις μια ευθύνη. Σίγουρα δεν μπορείς να αλλάξεις τα πράγματα σαν μονάδα, αλλά σαν μονάδα έχεις ευθύνη απέναντι στα πράγματα για να τα αλλάξεις».

«Ουσιαστική πρόληψη δεν μπορεί να υπάρχει σε αυτές τις συνθήκες. Γιατί το θέμα είναι τι γίνεται και με τα παιδιά που δεν είναι στη χρήση ή ξεκινούν τώρα. Το να κάνεις χρήση είναι τόσο απλό, το να την κόψεις είναι ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα που μπορείς να καταφέρεις. Είναι ο τρόπος ζωής που πρέπει να αλλάξεις, ο τρόπος σκέψης, το ψυχολογικό, το συναισθηματικό που είναι πλέον χαοτικά και πρέπει να το ξαναβάλεις σε μια σειρά», λέει ο Σωτήρης και προσθέτει ο Αριστείδης: «Ενα παιδί δε μαθαίνει στο εκπαιδευτικό σύστημα. Οσο πιο καλλιεργημένος είσαι ουσιαστικά, όχι να έχεις δύο χαρτιά, όσο περισσότερο δραστηριοποιείσαι για όσα συμβαίνουν γύρω σου, τόσο περισσότερο θωρακίζεσαι απέναντι και στα ναρκωτικά. Δεν είναι το θέμα η πρόληψη για τα ναρκωτικά. Η πρόληψη σημαίνει να έχεις παιδεία ουσιαστική. Οι νέοι που μπαίνουν τώρα στη χρήση να μην πιστέψουν το μύθο ότι θα ξεκινήσουν με κάνναβη που θεωρείται απενοχοποιημένη και "δε σημαίνει και τίποτα". Σιγά σιγά μπαίνεις. Ετσι ξεκίνησα κι εγώ, κι έξυπνο με θεωρούσα, και μάγκα που κάνω χρήση και τελικά κατέληξα να είμαι εξαρτημένος και να παλεύω για τη ζωή μου σ' ένα πρόγραμμα».

«Ποια πρόληψη; Εδώ δεν ικανοποιούνται βασικές ανάγκες, λέει ο Γιάννης. Θα 'πρεπε να γίνονται πολλά πράγματα στην οικογένεια, στον πολιτισμό, στα ΜΜΕ. Καταρχήν θα 'πρεπε το σχολείο να είναι διαφορετικό, γιατί το σημερινό, από αυτά που σου μαθαίνει μέχρι την παπαγαλία που σου ζητάει, δε σε θωρακίζει. Οταν είχαν μάθει στο σχολείο μου ότι κάνω χρήση κάνναβης, το μόνο που έκαναν ήταν να με διώξουν. Απλά, πέταγε ο καθένας την ευθύνη από πάνω του. Δεν έγινε μια προσπάθεια να με βοηθήσουν. Ημουν στην αρχή της χρήσης, μόλις 14 χρόνων και από τότε πέρασαν 14 χρόνια που ουσιαστικά δεν έχω κάνει τίποτα στη ζωή μου. Να έρθω εδώ και 10 μήνες και να πιεστώ, δε μου λέει κάτι, αν είναι να ζήσω την υπόλοιπη ζωή μου και να μη βλέπω τα πάντα να με προσπερνάνε. Το "στεγνό" πρόγραμμα είναι ο μόνος τρόπος για να σταματήσεις τη χρήση και να διαρκέσει», τονίζει ο Γιάννης. Ενώ αξίζει να αναφερθεί ότι και τα τρία παιδιά έχουν κάνει προηγούμενη προσπάθεια απεξάρτησης με υποκατάστατα (μεθαδόνη) κατόπιν επίσκεψης σε ιδιώτες γιατρούς.

«Δεν μπορείς να κάνεις κάτι με υποκατάστατα. Δεν κάνεις απεξάρτηση, αλλάζεις εξάρτηση», τονίζει ο Αριστείδης. «Στην ουσία συντηρούσα τον εαυτό μου να είναι σε μια κατάσταση χρήσης - είτε κάνοντας χρήση είτε όχι - σε ό,τι αφορά τη νοοτροπία, το πώς αντιλαμβανόμουν τη ζωή, υπογραμμίζει ο Γιάννης. Εδώ μαθαίνεις να γνωρίζεις τον εαυτό σου, έρχεσαι αντιμέτωπος με την πραγματικότητα, μαθαίνεις να ικανοποιείσαι και να παίρνεις ευχαρίστηση μέσα από αληθινές καταστάσεις, να μαθαίνεις να διαχειρίζεσαι τα άσχημα χωρίς να καταφεύγεις σε ουσίες. Να καταλάβεις ότι τα πράγματα δεν είναι τελειωμένα, όπως νόμιζες. Βέβαια, είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα. Ομως, αν είσαι στη χρήση, είναι σαν να είσαι σε αυτοκίνητο που τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα προς ένα τοίχο και η μόνη λύση που έχεις είναι να ανοίξεις την πόρτα, να συρθείς στην άσφαλτο και να κάνεις 100 ράμματα. Τι προτιμάς, 100 ράμματα ή να πεθάνεις;».