ΔΙΕΘΝΗ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΔΙΕΘΝΗ

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥ ΥΠΕΞ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ

Σύνθετη η ατζέντα των διμερών σχέσεων

Από τη συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρ. Τ. Ερντογάν

ΑΓΚΥΡΑ.--

Επίσημη επίσκεψη στην τουρκική πρωτεύουσα ξεκίνησε χτες ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ρεξ Τίλερσον, που συνάντησε τον Πρόεδρο της χώρας, Ρ. Τ. Ερντογάν, τον πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ, αλλά και τον υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Στις επαφές φαίνεται ότι «άνοιξε» όλη η σύνθετη γκάμα των διμερών σχέσεων που φανερώνουν συγκλίσεις αλλά και αντιθέσεις. Πάντως, ο Τσαβούσογλου δήλωσε, μεταξύ άλλων, ότι «είναι ζωτικό για μας η σχέση Τουρκίας - ΗΠΑ να αποκτήσει νέα ενέργεια. Οι δυο χώρες έχουν σημαντικό ρόλο να παίξουν σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, όχι μόνο για τις σχετικές περιοχές, αλλά για προβλήματα και ευκαιρίες σε όλο τον κόσμο. Γι' αυτό η φιλία Τουρκίας - ΗΠΑ θα πρέπει να είναι ισχυρότερη από ποτέ».

Μεταξύ άλλων, συζητήθηκαν το θέμα του Φετουλάχ Γκιουλέν, του ισλαμιστή επιχειρηματία που ζει στις ΗΠΑ και η Αγκυρα ζητά να εκδοθεί στην Τουρκία, θεωρώντας τον πρωτεργάτη της απόπειρας πραξικοπήματος του Ιούλη, αλλά και η κατάσταση στη Συρία, οι προτεραιότητες στον «αγώνα κατά της τρομοκρατίας», το μέλλον της Συρίας και του Προέδρου Ασαντ, στο φόντο και διμερών διαφωνιών για τις νέες «ισορροπίες» που διαμορφώνονται στη Μέση Ανατολή, π.χ. ως προς το ρόλο των Κούρδων (βλέπε αναλυτικά σε διπλανό θέμα). Οι διαφωνίες αυτές εκφράζουν βαθύτερες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και συνδέονται με ανταγωνισμούς που γενικεύονται για την περιοχή, την εκμετάλλευση του ενεργειακού της πλούτου κ.τ.λ. Συζητήθηκε ακόμα και η προχτεσινή απαγγελία κατηγοριών σε βάρος ηγετικού στελέχους μιας από τις μεγαλύτερες τουρκικές τράπεζες (της «Halkbank»), που συνελήφθη στο Μαϊάμι για συμμετοχή σε σκευωρία για την παραβίαση των κυρώσεων σε βάρος του Ιράν. Να σημειωθεί ότι ο Τούρκος υπουργός Δικαιοσύνης, Μπεκίρ Μποζντάγ, χαρακτήρισε τη δίωξη «εντελώς πολιτική», ενώ οι μετοχές της «Halkbank» κατρακύλησαν προχτές κατά 14%.

Συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας

Την Τετάρτη, σε μια τετράωρη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, συζητήθηκε και το ζήτημα της οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας που σύμμαχοι της Τουρκίας προσφέρουν σε «τρομοκρατικές ομάδες», ενώ - σύμφωνα με τη «Σαμπάχ» - υπογραμμίστηκε ότι τέτοιες επιλογές βλάπτουν τις σχέσεις των χωρών αυτών με την Τουρκία.

Επίσης, το Συμβούλιο συζήτησε τις συμπεριφορές «ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών» που αντίκεινται στο διεθνές δίκαιο και τις διπλωματικές συνήθειες, με την ανακοίνωση να σημειώνει πως «συζητήθηκαν μέτρα που το κράτος μας θα μπορούσε να λάβει για την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών μας που αντιμετώπισαν φυσικές επιθέσεις».

Οι επισημάνσεις αυτές έγιναν ενώ οι «τριβές» με την ΕΕ διατηρούνται στο προσκήνιο και με νέες δηλώσεις του Γιλντιρίμ, σύμφωνα με τις οποίες «η διάρρηξη των δεσμών (της Ευρώπης) με την Τουρκία θα κοστίσει πολύ στην Τουρκία, αλλά θα κοστίσει ακόμα περισσότερο στην ΕΕ». Ο ίδιος επέκρινε το ότι «(κάποιες) ευρωπαϊκές χώρες αναμείχθηκαν στις εσωτερικές μας υποθέσεις», διαλέγοντας πλευρά σχετικά με τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις στο Σύνταγμα, και ανέφερε ότι «αν συνεχίσουν έτσι, η επανεξέταση των σχέσεων Τουρκίας - ΕΕ θα γίνει υποχρεωτική».

Σύμφωνα με τη «Χουριέτ», ο φυλακισμένος συμπρόεδρος του φιλοκουρδικού κόμματος HDP, Σελαχατίν Ντεμιρτάς, θα ξεκινήσει από σήμερα απεργία πείνας, διαμαρτυρόμενος για τις άσχημες συνθήκες κράτησης.

Επίσης, χτες έγινε γνωστό ότι 3 Τούρκοι πολίτες κουρδικής καταγωγής (μια 69χρονη γυναίκα και 2 άνδρες) μαχαιρώθηκαν καθώς μετέβαιναν στο προξενείο της Τουρκίας στις Βρυξέλλες για να ψηφίσουν για το δημοψήφισμα για τις συνταγματικές αλλαγές. Σύμφωνα με κουρδικά ΜΜΕ, οι δράστες της επίθεσης ήταν οπαδοί του κυβερνώντος κόμματος AKP και μπήκαν στη συνέχεια στην πρεσβεία. Η γυναίκα έχει μαχαιρωθεί στο λαιμό και νοσηλεύεται σε εξαιρετικά κρίσιμη κατάσταση.

ΣΥΡΙΑ - ΙΡΑΚ

Αυξάνονται οι τριβές στις σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Ρ. Τίλερσον συζήτησε στην Αγκυρα τη δημιουργία «ζωνών σταθεροποίησης» στη Συρία, επιβεβαιώνοντας το αδιέξοδο για τη συμμετοχή των Τούρκων σε επιχειρήσεις στη Ράκα
Εκπρόσωπος της αυτόνομης κουρδικής κυβέρνησης στο βόρειο Ιράκ ζήτησε να αρχίσει διάλογος για «φιλικό διαζύγιο» με τη Βαγδάτη

ΔΑΜΑΣΚΟΣ - ΑΓΚΥΡΑ.--

Οσο περνά ο καιρός, τόσο διαφαίνεται πως ο πόλεμος στη Συρία και το κουρδικό ζήτημα ρίχνουν «λάδι στη φωτιά» των ενδοϊμπεριαλιστικών σχέσεων ΗΠΑ - Τουρκίας. Αυτό τουλάχιστον διαπιστώνεται από όσα είπε χτες στην Αγκυρα ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον, με φόντο τη στενή συνεργασία που έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στον αμερικανικό στρατό με τους Κούρδους μαχητές των δυνάμεων YPG της Συρίας. Οι Κούρδοι μαχητές των δυνάμεων YPG ως γνωστόν αποτελούν «κόκκινο πανί» για την κυβέρνηση του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν, που τις κατηγορεί πως είναι «τρομοκρατική οργάνωση» και «παρακλάδι του ΡΚΚ».

Ο Τίλερσον, λοιπόν, χτες δεν φάνηκε να συμμερίζεται τους ισχυρισμούς της Αγκυρας περί των «τρομοκρατικών» κουρδικών δυνάμεων ΥPG, σημειώνοντας πως πήγε για να συζητήσει τις δυνατότητες για τη δημιουργία των λεγόμενων «προσωρινών ζωνών σταθεροποίησης», ώστε να επιστρέψουν στα πάτρια εδάφη πλήθη Σύρων προσφύγων, που σύμφωνα με τον τελευταίο απολογισμό του ΟΗΕ ξεπερνούν τα 5.000.000 άτομα.

«Αυτό που συζητήσαμε σήμερα είναι οι διαθέσιμες επιλογές. Είναι δύσκολες επιλογές. Επιτρέψτε μου να είμαι πολύ ειλικρινής. Δεν είναι εύκολο. Είναι δύσκολες οι επιλογές που πρέπει να κάνουμε», είπε ο Τίλερσον στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Τσαβούσογλου. Οταν ο Τούρκος ομόλογός του ισχυρίστηκε πως ο Τίλερσον «δέχτηκε» στη μεταξύ τους συνάντηση πως «δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα στους ενόπλους των δυνάμεων YPG και το ΡΚΚ», ο Τίλερσον δεν το παραδέχτηκε. Ούτε όμως το διέψευσε...

Σε επόμενο σημείο τόνισε ότι ο «συριακός λαός είναι αυτός που θα καθορίσει μακροπρόθεσμα τη θέση του Σύρου Προέδρου Μπασάρ Ασαντ».

Ακολούθως τόνισε πως ο ίδιος και ο Τσαβούσογλου διερεύνησαν «έναν αριθμό επιλογών και εναλλακτικών για την επιχείρηση στη Ράκα» (συμμετοχή την οποία διεκδικεί και ο τουρκικός στρατός...), αλλά παραδέχτηκε ότι δεν έφτασαν σε συμφωνία. Πρόσθεσε εντούτοις ότι και οι δύο χώρες «θα συνεχίσουν να εργάζονται για να επιλύσουν το ζήτημα», επιμένοντας πως δεν υπάρχει απόσταση ανάμεσα σε συμμάχους «μπροστά στην κοινή τους απόφαση να νικήσουν το "Ισλαμικό Κράτος"».

Ας σημειωθεί πως συμμετοχή στην επιχείρηση για ανακατάληψη της Ράκα διεκδικεί η Τουρκία τα τελευταία χρόνια, όσο ήταν ακόμη Πρόεδρος των ΗΠΑ ο Μπαράκ Ομπάμα, δίχως αποτέλεσμα.

«Τελείωσαν» την επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη"

Ωρες πριν τη συνάντηση Τίλερσον - Τσαβούσογλου (αργά το βράδυ της Τετάρτης), ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ ανακοίνωσε τον τερματισμό της τουρκικής στρατιωτικής χερσαίας επέμβασης στη βόρεια Συρία, με την κωδική ονομασία «Ασπίδα του Ευφράτη», εκτιμώντας πως τάχα «πέτυχε τους στόχους» της. Δεν αρνήθηκε ωστόσο πως η τουρκική στρατιωτική επέμβαση θα μπορούσε να πάρει άλλη μορφή και ονομασία και να συνεχιστεί στο μέλλον. Δεν είπε επίσης αν ο «τερματισμός» της επιχείρησης θα οδηγήσει στην αποχώρηση των εκατοντάδων Τούρκων στρατιωτών που εισέβαλαν στη βόρεια Συρία από τις 24 Αυγούστου, με πρόσχημα την αντιμετώπιση των τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους» και αιτία την ανακοπή της ανακατάληψης στρατηγικών εδαφών από τους Κούρδους μαχητές των δυνάμεων YPG της Συρίας, κοντά στη μεθόριο με την Τουρκία.

«Φιλικό διαζύγιο» με τη Βαγδάτη ζητούν οι Κούρδοι του Ιράκ

Στο μεταξύ, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις τόσων ξένων δυνάμεων στο έδαφος της βόρειας Συρίας και η συνεργασία κυρίως Ρώσων και Αμερικανών με τους Κούρδους μαχητές των δυνάμεων YPG, δημιουργούν προσδοκίες και στο αυτόνομο Κουρδιστάν του βορείου Ιράκ.

Χτες, ο εκπρόσωπος της κουρδικής κυβέρνησης Σαφίν Ντιζαγί δήλωσε στην τουρκική εφημερίδα «Χουριέτ» πως ήρθε η ώρα η κουρδική κυβέρνηση και η κεντρική ιρακινή κυβέρνηση στη Βαγδάτη να συζητήσουν ένα «φιλικό διαζύγιο». «Μπορούμε να είμαστε δύο καλοί γείτονες. Αυτό είναι κάτι που θέλουμε και βλέπουμε σαν μονόδρομο», είπε ο Ντιζαγί, προσθέτοντας: «Η αρχή της συναίνεσης ήταν κάτι που συμφωνήσαμε όλες οι πλευρές (το 2003) αλλά τώρα δεν ισχύει. Εδώ πρόκειται για ψήφο πλειονότητας και μειονότητας. Ακόμη και αν οι Κούρδοι εκλέξουν 65 βουλευτές στη Βουλή στη Βαγδάτη, θα είμαστε πάντα μειονότητα».

Αποχώρησε η κουρδική αντιπροσωπεία από τη Γενεύη

Μέσα σε αυτές τις σύνθετες και πολυεπίπεδες συζητήσεις, συνεχίστηκαν και χτες στη Γενεύη της Ελβετίας οι ενδοσυριακές έμμεσες συνομιλίες. Χτες, το «Κουρδικό Εθνικό Συμβούλιο» (KCN), που δεν συνεργάζεται με τους Kούρδους μαχητές των δυνάμεων ΥPG της Συρίας, γιατί οι τελευταίοι θεωρούν πως συνεργάζεται με «εχθρικές» δυνάμεις, όπως η Τουρκία, αποχώρησε από τις διαπραγματεύσεις καταγγέλλοντας την (υποστηριζόμενη κυρίως από τη Σαουδική Αραβία και τη Δύση) «Υπατη Διαπραγματευτική Επιτροπή» της συριακής αντιπολίτευσης ότι μπλοκάρει τις προσπάθειές τους να συζητηθούν το κουρδικό ζήτημα και τα δικαιώματα των Κούρδων στις διαπραγματεύσεις.

Σύμφωνα με το κουρδικό πρακτορείο ειδήσεων komnews.com, το ΚCN αρνείται να αναγνωρίσει την πολιτική πτέρυγα των YPG στη βόρεια Συρία (δηλαδή το «Κόμμα Δημοκρατικής Ενωσης») και δεν συνεργάζεται μαζί του, εκτιμώντας ότι προσπαθεί να μονοπωλήσει την εξουσία και δεν επιτρέπει σε οργανώσεις του «Κουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος» (KDP) του αυτόνομου ιρακινού Κουρδιστάν να δράσουν στην περιοχή.

ΙΣΡΑΗΛ - ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΟΙ

Δεκάδες τραυματίες σε κινητοποιήσεις για τη «Μέρα της Γης»

ΡΑΜΑΛΑ.--

Πάνω από 50 νεαροί Παλαιστίνιοι τραυματίστηκαν από σφαίρες καουτσούκ και δεκάδες άλλοι αντιμετώπισαν δύσπνοια και άλλα προβλήματα υγείας, από το μπαράζ δακρυγόνων και χημικών που χρησιμοποίησαν χτες οι ισραηλινές κατοχικές δυνάμεις προκειμένου να καταστείλουν τις μαζικές κινητοποιήσεις και πολύμορφες διαμαρτυρίες που πραγματοποιήθηκαν σε διάφορες παλαιστινιακές πόλεις και χωριά. Αφορμή έδωσε η μαύρη επέτειος από τη «Μέρα της Γης», κατά την οποία σαν χτες το 1976 οι ισραηλινές κατοχικές αρχές κατάσχεσαν πάνω από 21.000 στρέμματα παλαιστινιακής γης.

Νωρίτερα, ο επιφανής Αμερικανός καθηγητής Νομικής στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ Αλαν Ντέρσοουιτζ, που συνδέεται φιλικά με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, δήλωσε στην ισραηλινή εφημερίδα «Χααρέτζ» πως ο Αμερικανός ηγέτης του μίλησε «ξεκάθαρα» για πώς μία λύση στη βάση των δύο ανεξάρτητων κρατών για το Παλαιστινιακό θα οδηγήσει σε ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος. Μετέφερε, επίσης, την πεποίθηση του Προέδρου Τραμπ πως ο Παλαιστίνιος Πρόεδρος, Μαχμούτ Αμπάς, θέλει να κλείσει μία συμφωνία με το Ισραήλ και πως ο καιρός είναι «ώριμος για μία συμφωνία».